Θέτονται σε πράξη ουτοπικές ιδέες και αποδεικνύεται ότι ένας διαφορετικός κόσμος είναι εφικτός και ουσιαστικά απαραίτητος.
Μετάφραση για το Νόστιμον Ήμαρ: Afterwords
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, πάνω από ένα εκατομμύριο μετανάστες και πρόσφυγες έχουν διασχίσει την Ευρώπη μέσα στο 2015. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη για τις δυτικές δυνάμεις, οι οποίες βοήθησαν ενεργά στο να δημιουργηθούν οι κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές συνθήκες που οδήγησαν στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, κατά τη διάρκεια του οποίου ο μισός πληθυσμός της χώρας σκοτώθηκε ή αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα σπίτια του πριν από τον πόλεμο.
Η συνεχιζόμενη βίαιη καταστολή στη Μέση Ανατολή μαζί με την άρνηση των περισσότερων Αραβικών χωρών να τους δεχτούν, έχουν ως αποτέλεσμα έναν πρωτοφανή αριθμό ανθρώπων που ψάχνουν καταφύγιο στην Ευρώπη.
Εξαιτίας της γεωπολιτικής της θέσης η Ελλάδα αποτελούσε πάντα το «χωνευτήρι» διαφορετικών πολιτισμών, το σταυροδρόμι μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Αυτός ο αντικειμενικός παράγοντας έχει διαμορφώσει τα υποκειμενικά χαρακτηριστικά και τις νοοτροπίες που έχουν υιοθετήσει οι Έλληνες από την αρχαιότητα – χαρακτηριστικά πολύ πιο βαθιά από τον σεβασμό και τη φιλοξενία.
Στην αρχαία Ελλάδα οι ξένοι θεωρούνταν ιερά πρόσωπα. Η προστασία τους ήταν ηθική υποχρέωση που υποστηριζόταν από τον πατέρα των θεών, τον Δία, και τη θεά Αθηνά.
Τρεις Ελληνίδες γιαγιάδες φροντίζουν ένα μωρό προσφύγων στο νησί της Λέσβου
(Φωτογραφία του Λευτέρη Πατσάλη)
Μετά από χιλιάδες χρόνια η Ελλάδα παραμένει σημείο συγκέντρωσης των διωκόμενων μειονοτήτων, οι οποίες προσεγγίζοντας την πύλη της εισόδου στην Ευρώπη αγωνίζονται για την επιβίωση των ίδιων και των παιδιών τους. Και μετά από χιλιάδες χρόνια οι Έλληνες παραμένουν πιστοί στην αξία της φιλοξενίας παρά τις δυσκολίες που προέκυψαν από την οικονομική κρίση και δείχνουν αλληλεγγύη στους πρόσφυγες, ειδικά στα νησιά του Αιγαίου και κοντάστα χερσαία σύνορα της χώρας.
Την ίδια στιγμή, ένας μεγάλος αριθμός αυτό-οργανωμένων ομάδων και κινημάτων αλληλεγγύης ξεκινά να κάνει την εμφάνιση του σε όλη την Ευρώπη. Αυτές οι αυτο-οργανωμένες οργανώσεις αλληλεγγύης δεν κάνουν αγαθοεργία και δεν είναι φιλανθρωπικά ή κρατικά χρηματοδοτούμενα ιδρύματα. Αποτελούν έναν ενεργό κοινωνικό πυρήνα, ο οποίος δεν βοηθάει τους ανθρώπους που το έχουν ανάγκη από συμπόνια και οίκτο, αλλά μέσα στα πλαίσια του αγώνα για την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων και της οικονομικής εκμετάλλευσης, ενόσω η κατάλυση των κοινωνικοοικονομικών και πολιτικών συνθηκών γεννούν τον πόλεμο και ρατσισμό.
Η δράση τους δεν έχει ως σκοπό να καλύψει τις ανεπάρκειες του συστήματος, αλλά να αλλάξει το ίδιο σύστημα και να πετύχει παγκόσμια ειρήνη, ισότητα και ελευθερία. Έτσι, θέτονται σε πράξη ουτοπικές ιδέες και αποδεικνύεται ότι ένας διαφορετικός κόσμος είναι εφικτός και ουσιαστικά απαραίτητος. Ωστόσο, δε θα πρέπει να ξεχάσουμε ότι οι κοινωνίες είναι ετερογενείς συνδυασμοί συγκρουόμενων στοιχείων.
Ο θεσμοθετημένος ρατσισμός, από την πρόσφατη νομοθεσία, η οποία πιέζει τους πρόσφυγες να παραδώσουν τα τιμαλφή τους στη Δανία έως τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου οι άνθρωποι αφήνονται χωρίς νερό και τουαλέτα για μέρες, και οι διάφορες νεοναζιστικές εγκληματικές οργανώσεις, από τη Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα μέχρι το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία και το Pegida στη Γερμανία αποτελούν δυστοπικά σύννεφα που συσσωρεύονται πάνω από την Ευρώπη.
Η κρίση προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη κρίσις, που σημαίνει «κρίση, απόφαση». Η προσφυγική κρίση είναι μια αποφασιστική στιγμή. Ο τρόπος με τον οποίο πρόκειται να συμπεριφερθούμε στους πρόσφυγες θα καθορίσει τους εαυτούς μας και την κοινωνία μας.
Ήδη έχουμε καθοριστεί από χιλιάδες παιδιά προσφύγων, τα οποία έπεσαν στα χέρια των σωματέμπορων, από χιλιάδες νεκρούς πρόσφυγες και μετανάστες, τους οποίους δεν καταφέραμε να προστατεύσουμε. Οι πρόσφυγες έχουν γίνει η μετενσάρκωση του homosacer («ιερός άνθρωπος») του Αγκάμπεν, η γυμνή ζωή που δεν αξίζει να ζήσουμε αποκλεισμένοι από τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη κατάσταση.
Ενώ η ανθρωπότητα έχει πετύχει πρόοδο μόνο μέσα από την αλληλεπίδραση και τη διαπολιτισμικότητα οι κλειστές κοινωνίες που δε δείχνουν σεβασμό στην διαφορετικότητα είναι καταδικασμένες να εξαλείφονται. Παρόλα αυτά, η φλόγα της αλληλεγγύης συνεχίζει να υπάρχει ακόμα και είναι αρκετά δυνατή, έτσι ώστε να «κάψει» το παρελθόν και να «φωτίσει» το μέλλον.
Image: Το σκίτσο των αμέτρητων πνιγμένων προσφύγων στη Μεσόγειο μέσα από την απεικόνιση της Γκερνίκα του Αιγαίου από τον Βούλγαρο σκιτσογράφο JovchoSavov