Όπως όλα δείχνουν βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την τελική συμφωνία με τους Ευρωπαίους. Κι ενώ οι περισσότεροι περιμένουν πως μετά τη συμφωνία όλα θα γίνουν πιο εύκολα, μάλλον ισχύει το ακριβώς αντίθετο.
Του Νίκου Αραπάκη
Γιατί; Διότι η συμφωνία που, κατά τα φαινόμενα, θα υπογραφεί έχει μικρή σχέση με τις εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ. Για κάποιους, που κρατούσαν εξ αρχής μικρό καλάθι, δεν υπάρχει πρόβλημα. Δεδομένων των συνθηκών, αυτό μπορούσαμε να πάρουμε. Για κάποιους άλλους όμως, και πρόβλημα υπάρχει και μεγάλο είναι.
Τους δύσκολους πρώτους μήνες η κυβέρνηση κατάφερε να ξεπεράσει τις όποιες διαφωνίες χρησιμοποιώντας το –έξυπνο ομολογουμένως– κόλπο του πατριωτισμού. Κατάφερε να συνενώσει διαφορετικές απόψεις, προσεγγίσεις, ανθρώπους που όχι μόνο εκκινούν από διαφορετική αφετηρία αλλά ελπίζουν σε διαφορετική διαδρομή και τερματισμό. Η ιδέα δούλεψε άριστα. Η αποδοχή που γνώρισε (και ακόμη γνωρίζει) η κυβέρνηση το πρώτο αυτό διάστημα υπήρξε σχεδόν καθολική.
Μόνο που, μετά την ευφορία που σκόρπισε η ομοψυχία του μεγάλου πατριωτικού μετώπου, ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Κι η πραγματικότητα δεν είναι μια. Οι περισσότερες από τις «φυλές» του ΣΥΡΙΖΑ έχουν και μια δική τους. Και το χειρότερο δεν είναι αυτό. Και στα μνημονιακά κόμματα οι διαφορετικές απόψεις είναι εξίσου πολλές. Με μια ειδοποιό διαφορά: οι εκάστοτε απόψεις των μνημονιακών, ακόμη κι αν διαφέρουν σε τεράστιο βαθμό η μια από την άλλη, καταλήγουν σε ένα και μόνο πράγμα: την –πάση θυσία– παραμονή στην ευρωζώνη και την Ε.Ε. Κανένα επιχείρημα, όσο σοβαρό ή δημοφιλές κι αν είναι, δεν μπορεί να παρακάμψει το στόχο.
Για τα μνημονιακά κόμματα και τους ψηφοφόρους τους η παραμονή στην ευρωζώνη ισοδυναμεί με «εντολή Κυρίου». Ωσάν τις ιερές γραφές, ένα πράγμα. Κι αυτό διευκολύνει πάρα πολύ. Απαλλάσσει από έριδες, προστριβές, διχογνωμίες. Όλα για τον ιερό σκοπό…
Στην αντίπερα όχθη τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα. Ο –κυρίως– στόχος του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η ανατροπή της προηγούμενης κυβέρνησης. Εφόσον αυτό επετεύχθη, από δω και μπρος θα πρέπει να εφευρεθεί καινούργιο αφήγημα. Ένα αφήγημα που θα μπορέσει να διατηρήσει την ομοψυχία στο ανομοιογενές εκλογικό του σώμα. Είναι, όμως, εφικτό κάτι τέτοιο; Δύσκολο.
Οι «φυλές» που απαρτίζουν το εκλογικό σώμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολλές και, το κυριότερο, πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Είχα γράψει πολύ πριν τις εκλογές (και είχα λοιδορηθεί γι’ αυτό), ότι μεγάλο μέρος του κόσμου που θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ ούτε αριστερό ούτε ριζοσπαστικοποιημένο είναι. Απλώς, μπρος στην καταστροφή που του προσέφεραν οι άλλοι, θεώρησε τον ΣΥΡΙΖΑ σανίδας σωτηρίας. Να την πιάσουμε, να σωθούμε προσωρινά κι ύστερα… έχει ο θεός.
Τώρα, όμως, ήρθε η ώρα της αλήθειας. Κι η αλήθεια, όπως ανέφερα παραπάνω, έχει πολλές διαφορετικές εκδοχές. Ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ (κυρίως τα παλιά μέλη του κόμματος), θεωρεί ότι η –προς υπογραφή– συμφωνία υπαναχωρεί από τις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις, άρα θα πρέπει να καταψηφιστεί και να προχωρήσουμε στο –περιβόητο– plan B (βλέπε ρήξη).
Ένα άλλο κομμάτι, πιο συντηρητικό, θεωρεί ότι αυτό μπορούσαμε να πάρουμε τη συγκεκριμένη στιγμή, αυτό πήραμε. Μολονότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το δεύτερο κομμάτι, αυτό που ζητά συμφωνία κι ας μην είναι η καλύτερη, είναι πολυπληθέστερο αυτού που ζητά ρήξη, δεν είμαι βέβαιος πως θα καταφέρει, στο βάθος του χρόνου, να επιβάλλει τη γραμμή του. Και λέω στο βάθος του χρόνου διότι, κατά την εκτίμησή μου, η όποια συμφωνία έρθει προς ψήφιση στη βουλή θα περάσει.
Με διαφωνίες, με γκρίνιες, με απώλειες, ενδεχομένως, αλλά θα περάσει. Αλλά το ζήτημα είναι το μετά. Εάν η συμφωνία (όπως ακούγεται) επιβάλλει και νέα μέτρα, τα οποία θα επιβαρύνουν κι άλλο τους ήδη εξαθλιωμένους, πώς θα μπορέσει να σταθεί στο βάθος του χρόνου;
Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Ο μόνος δρόμος που απομένει στον ΣΥΡΙΖΑ είναι η υλοποίηση των μη οικονομικών του δεσμεύσεων. Να χτυπήσει τη διαπλοκή, να δείξει ότι δεν δεσμεύεται από κανέναν και τίποτα, να πατάξει τη γραφειοκρατία και να κάνει το δημόσιο τομέα πιο φιλικό προς τον πολίτη, να κυβερνήσει με διαφάνεια. Αυτό, βέβαια, δεν θα του λύσει όλα τα προβλήματα, μιας και το κύριο ζητούμενο θα εξακολουθεί να είναι η ανάσταση της οικονομίας, αλλά θα του δώσει πολύτιμο χρόνο.
Αν εκμεταλλευτεί αυτό το κρίσιμο χρονικό διάστημα και αποδείξει ότι και σχέδιο έχει και διαφορετικός από τους προηγούμενους είναι, ούριος άνεμος στα πανιά του. Αν όχι, δεν τον βλέπω να μακροημερεύει. Και, για να είμαι ειλικρινής, δεν νομίζω ότι θα κλάψουν πολλοί γι’ αυτή την εξέλιξη.
Υ.Γ.
Όποιος γουστάρει τον Ταγματάρχη να τον πάρει σπίτι του