Κάποιοι νομίζουν ότι το μόνο που χρειάζεται είναι να αφήσουμε ανοιχτές τις πόρτες. Δεν είναι τόσο απλό. Σε όσους βγαίνουν, τους δίνουμε διοικητικά έγγραφα, ώστε να απολαμβάνουν ένα καθεστώς ελευθερίας που έχει νομική βάση.
Ενώ υλοποιείται με γοργούς ρυθμούς το έργο της επαναφοράς της νομιμότητας στον τομέα της κράτησης των μεταναστών και προσφύγων (έχουν ήδη αφεθεί ελεύθεροι περίπου 350 κρατούμενοι από τα έξι κέντρα κράτησης όλης της χώρας, ενώ σειρά παίρνουν τη Δευτέρα τα αμαρτωλά κρατητήρια της Διεύθυνσης Αλλοδαπών στην Πέτρου Ράλλη), η αναπλ. υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής σχεδιάζει τις επόμενες κινήσεις της. Περιλαμβάνουν την προστασία των μεταναστών από την ανθρωπιστική κρίση, τη δημιουργία θέσεων φιλοξενίας προσφύγων, ακόμα και σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, και τη στοιχειωδώς ανθρώπινη υποδοχή των νεοεισερχόμενων στα ελληνικά νησιά.
• Αντιρατσιστικές οργανώσεις και συλλογικότητες ζητούν να κλείσετε αμέσως όλα τα κέντρα κράτησης, ενώ ορισμένοι ερμήνευσαν την εξαγγελία σας για επαναφορά της νομιμότητας σαν «συνέχεια της ρατσιστικής πολιτικής» της προηγούμενης κυβέρνησης. Τι απαντάτε;
Θα ήθελα να ζητήσω από όσους αμφισβητούν τις προθέσεις μας να διαβάσουν τον νόμο 3907/2011, που ενσωματώνει στην ελληνική νομοθεσία τις ευρωπαϊκές οδηγίες σχετικά με τους υπηκόους τρίτων χωρών. Δυστυχώς δεν τον εφάρμοσε η προηγούμενη κυβέρνηση κι έτσι αναγκαζόμαστε να ξεκινάμε με τα εντελώς αυτονόητα, την απελευθέρωση όσων κρατούνται παράνομα.
Κάποιοι νομίζουν ότι το μόνο που χρειάζεται είναι να αφήσουμε ανοιχτές τις πόρτες. Δεν είναι τόσο απλό. Σε όσους βγαίνουν, τους δίνουμε διοικητικά έγγραφα, ώστε να απολαμβάνουν ένα καθεστώς ελευθερίας που έχει νομική βάση. Το κέντρο βάρους της δικής μας πολιτικής δεν είναι η κράτηση, αλλά η υποδοχή και η ένταξη. Ακριβώς το αντίθετο από την προηγούμενη κυβέρνηση, που είχε υποσχεθεί 1.500 νέες θέσεις φιλοξενίας μέχρι το τέλος του 2014 και δεν δημιούργησε ούτε μία. Γεγονός που θα μας φέρει σε θέση απολογούμενου στο Συμβούλιο Υπουργών στις 12 Μαρτίου στις Βρυξέλλες…
• Η Ε.Ε. χρηματοδότησε τα κέντρα κράτησης και έκανε μάλλον τα στραβά μάτια στην πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης. Περιμένετε αντιδράσεις;
Αντιθέτως. Ας μην ξεχνάμε ότι ο νόμος 3907/2011 έγινε ύστερα από ευρωπαϊκές πιέσεις, ενώ εκκρεμεί να ανοίξουμε τα περιφερειακά γραφεία ασύλου και τα κέντρα πρώτης υποδοχής που προέβλεπε ο νόμος. Σε όλες τις επίσημες ανακοινώσεις της η Ε.Ε. δίνει προτεραιότητα στους πρόσφυγες, ανεξάρτητα από το αν δεν έχει φτάσει στο σημείο να παραδεχτεί πως ένα ποσοστό από όσους πρόσφυγες μπαίνουν στις χώρες του Νότου πρέπει να επιμεριστεί και στα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα πιέσουμε.
Στο μεταξύ, επιταχύνουμε τις διαδικασίες για να υποβάλουμε προγράμματα για χρηματοδότηση από το νέο ενιαίο Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ενταξης, ενώ έχω ζητήσει να δω το κόστος λειτουργίας όλων των κέντρων κράτησης, ώστε να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα για να καλύψουν πραγματικές ανάγκες. Προσανατολιζόμαστε και σε πιο ευέλικτες λύσεις. Μπορούμε να δημιουργήσουμε επιδοτούμενες δομές φιλοξενίας σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, έτσι ώστε να υπάρχει διασπορά των ανθρώπων και καλύτερη ένταξή τους στην κοινωνία, αλλά και να δώσουμε ώθηση στην ενοικίαση ακινήτων που βρίσκεται σε τέλμα.
• Γίνεται πολύς λόγος για τα μέτρα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης. Ποια προστασία θα έχουν οι μετανάστες, καθώς αποτελούν κατά κανόνα τα πρώτα θύματά της;
Πρόκειται, πράγματι, για τους πιο ευάλωτους από τους ευάλωτους μέσα στην κρίση. Ζητήσαμε από τον αναπλ. υπουργό Υγείας, και νομίζω ότι θα γίνει, να περιληφθούν οι ανασφάλιστοι μετανάστες στη ρύθμιση για την πρόσβαση των ανασφάλιστων στο ΕΣΥ. Είναι σημαντικό, όχι μόνο για τους ίδιους, αλλά και για την υγεία όλης της κοινωνίας. Από το υπ. Εργασίας θα διεκδικήσουμε να δοθεί άδεια εργασίας σε ορισμένες ομάδες, όπως αυτοί που απομακρύνονται από τα κέντρα κράτησης, επειδή είναι ανέφικτη η απέλασή τους, ώστε να μη μένουν έκθετοι, χωρίς τη δυνατότητα εισοδήματος.
Θα έρθουμε επίσης σε επαφή με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, για να τακτοποιήσουμε το ζήτημα της εποχικής εργασίας των εργατών γης και των αλιεργατών. Οι εποχικοί εργάτες πρέπει να μπορούν να ασφαλίζονται, να έχουν ΑΦΜ και να ανοίγουν τραπεζικό λογαριασμό, για να μην κινδυνεύουν να γίνουν αντικείμενο αστυνομικής καταδίωξης ή άγριας εργοδοτικής εκμετάλλευσης, όπως σήμερα. Μ’ αυτόν τον τρόπο προστατεύονται επίσης όσοι εργοδότες θέλουν να είναι εντάξει με τον νόμο.
• Οι περσινές εικόνες από την υποδοχή των νεοεισερχόμενων προσφύγων στα νησιά του Αιγαίου είναι ντροπιαστικές. Θα προλάβετε να αλλάξετε την κατάσταση μέχρι το καλοκαίρι;
Νομίζω πως ναι. Μπορούμε να μεταφέρουμε κοντέινερ από κέντρα κράτησης, ώστε τουλάχιστον να μην είναι οι άνθρωποι έκθετοι στις καιρικές συνθήκες για το λίγο που μένουν στα νησιά. Και υπάρχουν στα σκαριά και άλλες λύσεις, με τη συμμετοχή τοπικών κοινωνιών.
• Συχνά πάντως στις τοπικές κοινωνίες εμφανίζονται αντιδραστικοί παράγοντες που ματαιώνουν κάθε θετικό έργο ως προς την υποδοχή και την ένταξη. Πώς θα το αντιμετωπίσετε;
Τα τελευταία χρόνια, οι τοπικές κοινωνίες δέχτηκαν ισχυρή δόση προπαγάνδας από την προηγούμενη κυβέρνηση. Αυτό που ζητάμε από τους πολίτες είναι να γίνουν σκεπτόμενοι. Να σκεφτούν τι είναι πόλεμος και ποιος τον προκαλεί. Οσοι έρχονται πάνω στα σαπιοκάραβα δεν προκαλούν τους πολέμους, είναι τα θύματα των πολέμων. Ας σκεφτούν έπειτα ότι δεν μπορούμε να ζητάμε από την Ευρώπη να πάρει ένα μερίδιο από τους πρόσφυγες, όταν βλέπει πως εμείς δεν θέλουμε κανέναν στη γειτονιά μας. Πρέπει, τέλος, να συμφιλιωθούμε με την παγκόσμια πραγματικότητα, για να δούμε πώς μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αλλιώς, το μόνο που μένει είναι να τους πνίξουμε ή να τους κλείσουμε σε αχανή στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Ξέρουμε όμως πράγματι τι είναι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης; Σκέφτομαι να έρθω σε συνεννόηση με το υπουργείο Παιδείας, ώστε να πηγαίνουν οι καθηγητές τούς μαθητές στην Αμυγδαλέζα, όταν κλείσει. Φτάνουν τα μουσεία. Είναι ώρα να δουν οι μαθητές τα σύγχρονα μνημεία του πολιτισμού μας, για να μάθουν πώς ζουν σήμερα κρατούμενοι οι ανήλικοι που έχασαν τους γονείς τους στον πόλεμο, για να δουν πώς ζουν αυτοί τους οποίους φοβούνται και κατηγορούν οι γονείς τους.