Photo:Alexander Zemlianichenko
Μολονότι δεν είναι το μοναδικό νησί του Αιγαίου που αντιμετωπίζει πιεστικά προβλήματα από τα κύματα μεταναστών και προσφύγων, είναι σίγουρα το μόνο όπου καταγράφονται ακραία περιστατικά βίας κατά ευάλωτων ανθρώπων.
Πλοίο χωρητικότητας 2.000-2.500 θέσεων αποφάσισε να μεταφέρει άμεσα η κυβέρνηση στο λιμάνι της Κω, πάνω στο οποίο θα γίνεται η διαδικασία ταυτοποίησης των προσφύγων και η διαμονή τους με συνθήκες στοιχειωδώς ανθρώπινες.
Επιχειρείται έτσι να δοθεί λύση στην πεισματική άρνηση της δημοτικής αρχής να συνδράμει στην εξεύρεση χώρου φιλοξενίας και υποδοχής ή να βοηθήσει να δημιουργηθούν συνθήκες στοιχειωδώς ανθρώπινης διαμονής.
Προς το παρόν, οι πρόσφυγες που εκδιώχθηκαν βεβιασμένα και στοιβάζονται στο μικρό ανοιχτό γήπεδο Ανταγόρας στην Κω, περιμένοντας ώρες κάτω από τον ήλιο για να έρθει η σειρά τους για την ταυτοποίηση, ζουν δραματικές καταστάσεις.
Βίντεο του διεθνούς τηλεοπτικού σταθμού Russia Today δείχνει πρόσφυγες να λιποθυμούν από τη ζέστη, την ένταση και την πείνα, και άλλους, νεότερης ηλικίας, να πηδούν από τον εξωτερικό τοίχο του γηπέδου για να μπορέσουν να βρουν νερό και φαγητό.
Με κονδύλια που βρέθηκαν από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, έχει γίνει προμήθεια μπουκαλιών νερού, αλλά υπήρξαν προβλήματα με τη διανομή τους, ενώ τα μέλη της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης προμηθεύτηκαν υλικά για να ετοιμάσουν και να διανείμουν τοστ.
Χρυσαυγίτες-ΜΑΤ
Αλληλέγγυοι πολίτες καταγγέλλουν στην «Εφ.Συν.», την παρουσία μικρής ομάδας ντόπιων χρυσαυγιτών που, καλυμμένοι πίσω από τα ΜΑΤ, μπήκαν στο γήπεδο και κλοτσούσαν και προπηλάκιζαν πρόσφυγες, επιχειρώντας να πυροδοτήσουν εκ νέου το σκηνικό σύγκρουσης που έχουν δημιουργήσει οι εμπρηστικές δηλώσεις του δημάρχου Γιώργου Κυρίτση, η βεβιασμένη εκδίωξη των προσφύγων, από τους δημόσιους χώρους (καταληψίες των δημόσιων χώρων χαρακτηρίζει τους εγκλωβισμένους πρόσφυγες η δημοτική αρχή) και η πλήρης απουσία υποδομών, που τους υποχρεώνει να παραμείνουν μέρες στο νησί, χωρίς τα στοιχειώδη μιας ανθρώπινης υποδοχής.
Εξω από το γήπεδο περιμένουν επίσης πολλοί πρόσφυγες. Πληροφορίες από τους αλληλέγγυους αναφέρουν πως, όταν ο δήμαρχος Γιώργος Κυρίτσης ετοιμαζόταν να μπει στο γήπεδο, η αστυνομία τού άνοιξε χώρο, ρίχνοντας δακρυγόνα σε όσους συνωστίζονταν στην είσοδο.
Η κατάσταση εκτονώθηκε αργά το απόγευμα, όταν πραγματοποιήθηκε η μεταφορά των γυναικόπαιδων σε παρακείμενο κλειστό γυμναστήριο.
Η παραμονή των προσφύγων στο στάδιο αναμένεται να ολοκληρωθεί τις επόμενες ημέρες (τη Δευτέρα το γήπεδο έχει κλειστεί από τον δήμο για προγραμματισμένη συναυλία), με την ολοκλήρωση της διαδικασίας ταυτοποίησης, ωστόσο παραμένει το ζήτημα της ταυτοποίησης των εκατοντάδων νεοεισερχόμενων που φτάνουν καθημερινά.
Γιατροί χωρίς Σύνορα
Την απογοήτευσή τους για την αποτυχία των ελληνικών αρχών να δημιουργήσουν κατάλληλους χώρους υποδοχής εκφράζουν με ανακοίνωσή τους οι Γιατροί χωρίς Σύνορα, που προσφέρουν ιατρικές υπηρεσίες σε πρόσφυγες στα Δωδεκάνησα.
«Η κρατική αδράνεια των προηγούμενων μηνών σήμερα έχει εξελιχθεί σε κακοποίηση από τις αρχές, καθώς η αστυνομία έχει επιδοθεί σε χρήση βίας κατά αυτών των ευάλωτων ανθρώπων […] Οι αρχές της Κω έχουν ξεκάθαρα δηλώσει ότι δεν έχουν καμία πρόθεση να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης, καθώς πιστεύουν πως αυτό θα αποτελέσει “παράγοντα έλξης”. Αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι που αφήνουν τον τόπο τους, για να γλιτώσουν από τον πόλεμο, θα συνεχίσουν να έρχονται, ακόμα και αν οι αρχές προσπαθούν να τους αποτρέψουν».
Σε δηλώσεις του ύστερα από σύσκεψη με την αναπληρώτρια υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Τ. Χριστοδουλοπούλου και συναρμόδιους φορείς, ο υπουργός Συντονισμού Αλ. Φλαμπουράρης δήλωσε ότι η κυβέρνηση δημιουργεί χώρους υποδοχής και φιλοξενίας στα νησιά και κατηγόρησε για μικροπολιτική εκμετάλλευση την αντιπολίτευση και τον αντιπολιτευόμενο Τύπο.
«Ολοι αυτοί, κόμματα, οργανώσεις, ΜΜΕ, πρέπει να μας πουν τι προτείνουν. Να βουλιάξουμε και να πνίξουμε γυναίκες και παιδιά; Να τους απωθούμε και να πνίγονται από άλλους; Αυτό να το βγάλουν από το μυαλό τους! Η κυβέρνησή μας προσπαθεί με βάση τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου να λύσει το πρόβλημα».
Στο πλευρό των προσφύγων
Αλληλεγγύη από την Κρήτη ώς τη Λέρο
Με το μεγαλύτερο όπλο που τους έχει απομείνει, την αλληλεγγύη, απαντούν οι κάτοικοι της Κρήτης στο δράμα που εξελίσσεται τις τελευταίες ημέρες στα ακριτικά νησιά.
Οι εικόνες με τα παιδιά που κοιμούνται στα χαρτόκουτα στη Λέρο κινητοποιούν τους πολίτες στο Ηράκλειο, οι οποίοι συλλέγουν υπνόσακους, σεντόνια, κουβέρτες και εμφιαλωμένο νερό για να τα στείλουν στη μικρή Λέρο, που λόγω της απόστασης και της έλλειψης υποδομών βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση.
Από την αρχή του χρόνου έχουν περάσει στη Λέρο πάνω από 5.500 πρόσφυγες, ενώ αυτές τις μέρες βρίσκονται στο νησί 550 άνθρωποι που αναζητούν την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή, μεταξύ των οποίων και 50 παιδιά.
Οι περισσότεροι από αυτούς βρίσκονται χωρίς στέγη, κάποιοι κοιμούνται στο λιμεναρχείο, δίπλα σε πλημμυρισμένη τουαλέτα, και άλλοι στον δρόμο, πάνω σε χαρτόκουτα.
Η Πρωτοβουλία Πολιτών του Ηρακλείου για τους Πρόσφυγες σε συνεργασία με το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης/Κοινωνικό Ιατρείο-Φαρμακείο Ηρακλείου συγκεντρώνουν τα απαραίτητα είδη για δύο εβδομάδες στο κέντρο της πόλης, στο Πολύκεντρο Νεολαίας του Δήμου Ηρακλείου.
Οι υπνόσακοι, τα σεντόνια και οι κουβέρτες θα καλύψουν τις πολύ βασικές ανάγκες διαμονής των ανθρώπων αυτών, ενώ ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα στάλθηκαν 252 εξάδες νερού το οποίο, με τη ζέστη που επικρατεί, καλύπτει προσωρινά τις ανάγκες λίγων ημερών.
Η συλλογή των ειδών γίνεται κάθε απόγευμα από τις 7 έως τις 10 στο Πολύκεντρο Νεολαίας, που βρίσκεται πολύ κοντά στην πλατεία Λιονταριών στο Ηράκλειο, από την Τρίτη 11 μέχρι και την Παρασκευή 21 Αυγούστου (με εξαίρεση το Σαββατοκύριακο του Δεκαπενταύγουστου).
«Ηδη από την πρώτη μέρα η ανταπόκριση ήταν συγκινητική και οι Ηρακλειώτες δείχνουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους, παρά τους δύσκολους καιρούς που ζούμε», λέει στην «Εφ.Συν.» η Ηλέκτρα Τρουλλινού, μέλος της Πρωτοβουλίας Πολιτών για τους Πρόσφυγες.
Η ίδια τονίζει πως η αλληλεγγύη, εκτός από το καθαρά ανθρωπιστικό σκέλος, στέλνει και πολιτικό μήνυμα για το τεράστιο θέμα της μετανάστευσης. «Οι άνθρωποι αυτοί, θύματα των βομβαρδισμών και κατόπιν των δουλεμπόρων, φεύγουν κυνηγημένοι από τον πόλεμο που κατατρώει τις πατρίδες τους, για να σωθούν. Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν όλες οι χώρες από τις οποίες αναχωρούν οι μεγαλύτερες ομάδες προσφύγων έχουν δεχτεί πρόσφατα την άμεση στρατιωτική παρέμβαση των ΗΠΑ ή κάποιας ευρωπαϊκής χώρας ή την έμμεση συμβολή τους σε κάποιον πολυετή εμφύλιο. Στις τρεις πρώτες θέσεις της λίστας βλέπουμε: Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν».
– Σε σύσκεψη που συγκάλεσε η δημοτική αρχή Λέρου, συμφωνήθηκε να χρησιμοποιηθεί κτίριο του ΠΙΚΠΑ στο νησί, χωρητικότητας περίπου 500 ατόμων, για τη διαδικασία ταυτοποίησης και τη διαμονή των προσφύγων.
«Στην οργάνωση θα βοηθήσει η Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής, υπάρχει όμως ανάγκη περισσότερων λιμενικών και αστυνομικών, για να προχωρήσει γρήγορα η ταυτοποίηση και να υπάρχει φύλαξη του χώρου. Η κατάσταση έχει ξεπεράσει τα όρια της απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης, βρισκόμαστε πια σε απόγνωση», λέει η Ματίνα Κατσίβελη, επίσης μέλος της Πρωτοβουλίας Αλληλέγγυων της Λέρου.
Χίος: Φιλότιμο και συνεργασία αστυνομίας-πολιτών, η συνταγή της επιτυχίας
Η φιλοτιμία των αστυνομικών και λιμενικών αρχών και η βοήθεια της τοπικής κοινωνίας στην αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών συμβάλλουν στη διατήρηση του ήπιου κλίματος που επικρατεί στη Χίο σε σχέση με το προσφυγικό ζήτημα.
Παρά τη σχεδόν πλήρη απουσία υποδομών φιλοξενίας και το συνεχώς αυξανόμενο κύμα προσφύγων, μια χούφτα άνθρωποι δίνουν καθημερινά τον καλύτερό τους εαυτό, ώστε η παραμονή στη Χίο, των κατατρεγμένων κυρίως Σύρων, να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη.
«Στόχος μας είναι η περίοδος κράτησης να μην ξεπερνά τις δύο-τρεις μέρες το πολύ», τονίζει ο αρμόδιος αστυνομικός διευθυντής Χίου, Δημήτρης Αυγερινός, που μαζί με μια ομάδα 20 αστυνομικών και μόλις ένα μηχάνημα λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων καλείται να διαχειριστεί (καταγραφή και φύλαξη) έως και 500 ανθρώπους καθημερινά με άριστα αποτελέσματα.
«Σημαντικό ρόλο βέβαια παίζουν και οι πολίτες του νησιού, αφού συμπαραστέκονται με κάθε τρόπο. Αν πούμε το πρωί ότι θέλουμε γάλα, θα έχουμε μέχρι το μεσημέρι γάλα. Αν πούμε νερά, θα έχουμε. Μας δίνει και εμάς κουράγιο η συμπαράστασή τους, ώστε να συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό και το ίδιο φιλότιμο των αστυνομικών που αδιαφορούν ακόμα και για την υγεία τους -αφού έχουν βγει ορισμένοι θετικοί στα τεστ μαντού- ώστε να φέρουν εις πέρας τα καθήκοντά τους», σημείωσε, χωρίς να εξαιρεί την πολύτιμη βοήθεια των λιμενικών στην προσπάθεια αυτή, καθώς αναλαμβάνουν τμήμα της δουλειάς στα αρχικά στάδια.
Σημαντικό είναι ακόμα το γεγονός ότι την καθημερινή σίτιση των προσφύγων έχουν αναλάβει 24 τοπικές επιχειρήσεις μικρής εμβέλειας, γεγονός που διευκολύνει τα μέγιστα στο ξεπέρασμα των όποιων εμποδίων.
Το μεγάλο πρόβλημα στη Χίο βέβαια αφορά την έλλειψη υποδομών. Οι πρόσφυγες ουσιαστικά στοιβάζονται σ’ έναν χώρο κράτησης στην πλαγιά ενός βουνού, δίπλα σε ένα νεκροταφείο, όπου το μόνο που προσφέρεται είναι δέκα σκηνές χωρητικότητας δέκα ατόμων η κάθε μία, δύο ντουσιέρες και δύο χημικές τουαλέτες, σε απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής.
Παράλληλα, δίπλα σε αυτόν τον υπαίθριο χώρο, λειτουργεί περιφραγμένο κέντρο κράτησης με κλιματιζόμενα λυόμενα και τουαλέτες δυναμικότητας 120 ατόμων, όπου σαφώς οι συνθήκες είναι καλύτερες.
Η -δε- αναχώρησή τους από το νησί γίνεται κανονικά με τα πλοία της γραμμής, όπου και εκεί, λίγο πριν από τον απόπλου, σχεδόν καθημερινά, αλληλέγγυοι από την ομάδα «Λάθρα;» προσφέρουν κυρίως σε οικογένειες με παιδιά είδη πρώτης ανάγκης, όπως ρουχισμό, σαπούνια, γάλατα, μπισκότα, πάνες κ.ά.
Λιμενικοί: «Θα θρηνήσουμε συναδέλφους» από τη «δραματική υποστελέχωση»
Σήμα κινδύνου εκπέμπει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Προσωπικού Λιμενικού Σώματος (ΠΟΕΠΛΣ) και με ανακοίνωσή της που έχει τίτλο «Κίνδυνος να θρηνήσουμε συναδέλφους» θέτει την ελληνική πολιτεία προ των ευθυνών της, έναντι των στελεχών του Λιμενικού Σώματος.
Οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των Λιμενικών τονίζουν ότι η υποστελέχωση σε μερικές από τις υπηρεσίες, που αποτελούν πύλες εισόδου μεταναστών και προσφύγων, αγγίζει μέχρι και 75% της οργανικής σύνθεσής τους κι έχει οδηγήσει τα στελέχη στα ανθρώπινα όριά τους, με αποτέλεσμα το προσωπικό να εργάζεται από 16 έως και 20 ώρες την ημέρα, επί 30 ημέρες τον μήνα για να μπορεί να αντεπεξέλθει στα καθημερινά περιστατικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλειά του.
«Με αφορμή το τελευταίο περιστατικό που διαδραματίστηκε στην Κάλυμνο, την έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στη Λέρο, όπου πάνω από 400 μετανάστες στοιβάζονται στον αύλειο χώρο ενός μικρού λιμεναρχείου, αλλά και σε πολλές άλλες λιμενικές αρχές του Ανατολικού Αιγαίου, κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου για πολλοστή φορά», επισημαίνουν και αναφέρουν ότι «σήμερα περισσότερο από ποτέ, πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα η δραματική υποστελέχωση των υπηρεσιών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του Ανατολικού Αιγαίου, αλλά και των Κυκλάδων με έμψυχο δυναμικό», σε διαφορετική περίπτωση όπως λένε, «καθίστανται υπεύθυνοι όσοι κωλυσιεργούν, εμποδίζουν ή ανέχονται αυτή την κατάσταση».