Συνέντευξη στην Άντα Ψαρρά
Μετά τη χθεσινή τοποθέτηση του υπουργού Δικαιοσύνης για την επίσπευση της ηλεκτρονικής επιτήρησης των κρατουμένων, το γνωστό «βραχιολάκι», ζητήσαμε κάποιες διευκρινίσεις για το ίδιο το μέτρο και για τους ενδεχόμενους κινδύνους στην εφαρμογή του από τον καθηγητή Νίκο Παρασκευόπουλο. Θυμίζουμε ότι ο Ν. Παρασκευόπουλος έχει παρακολουθήσει στενά τις νομοθετικές εξελίξεις στο ποινικό σύστημα συμμετέχοντας σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές.
• Το μέτρο θα αφορά όλους τους κρατούμενους φοιτητές με την προϋπόθεση ενός πρώτου επιτυχούς δίμηνου φοίτησης εξ αποστάσεως. Υπάρχει πιθανότητα κατά τη γνώμη σας στρεβλής εφαρμογής του μέτρου;
Ο Νόμος Ρουπακιώτη για το «βραχιολάκι» έχει εισαχθεί στο ελληνικό ποινικό σύστημα με τον Ν. 4205 του 2013 και αφορά τις περιπτώσεις κρατουμένων με καταδίκη, τους ανηλίκους στους οποίους έχει επιβληθεί ποινικός σωφρονισμός, αλλά και υποδίκους. Γενικά -κατά τη γνώμη μου- είναι ένας θεσμός πολύ θετικός στο μέτρο που υποκαθιστά την κράτηση, δηλαδή στις περιπτώσεις που η κράτηση ήδη υπήρχε και είχε επιβληθεί ή όταν συνέτρεχαν όλες οι προϋποθέσεις επιβολής προσωρινής κράτησης. Θέλω να πω μάλιστα ότι η ρύθμιση είναι λεπτομερής και προσεγμένη.
Ωστόσο, κίνδυνοι υπάρχουν. Ο κίνδυνος εντοπίζεται στις περιπτώσεις της προδικασίας, δηλαδή στην περίπτωση μιας ευρείας εφαρμογής, καθώς και στην πιθανότητα μιας νομοθετικής επέκτασης του θεσμού. Δηλαδή, προς την κατεύθυνση της επιβολής του «βραχιολιού» όχι μόνο σε κρατουμένους, αλλά και σε άλλους πολίτες με την ιδιότητα του υπόπτου ή υποδίκου, χωρίς να συντρέχουν οι περιοριστικοί λόγοι. Η ευρεία εφαρμογή είναι ένας κίνδυνος που υπάρχει από τώρα. Την πιθανότητα της ευρείας εφαρμογής τη βλέπω σαν κίνδυνο, μόνο στην περίπτωση της ποινικής προδικασίας.
• Να μην ξεχειλώσει δηλαδή το σύστημα και αρχίσει να επιβάλλεται «βραχιολάκι» σε κάθε υπόδικο, ανεξάρτητα αν έχει τις προϋποθέσεις εγκλεισμού…
Ακριβώς. Θα είναι σωστή η εφαρμογή, αν δεν επηρεάσει τον συνολικό αριθμό των κρατουμένων. Ο αριθμός των κρατουμένων θα αποτελείται από κρατουμένους και από εκείνους που έχουν την ηλεκτρονική επιτήρηση. Το σύνολο όσων έχουν προσωρινή κράτηση και όσων έχουν «βραχιολάκι» θα πρέπει να είναι περίπου το ίδιο με όσους σήμερα έχουν προσωρινή κράτηση. Η ευρεία εφαρμογή είναι υπαρκτός κίνδυνος και υπάρχει και ο φόβος μήπως η επέκταση στο μέλλον θεσπιστεί και νομοθετικά.
• Συντρέχει κίνδυνος να αποφασίζουν πιο εύκολα τα συμβούλια ότι κάποιος θα φορέσει «βραχιολάκι», αντί να τον αφήνουν ελεύθερο με περιοριστικούς όρους;
Ο κίνδυνος είναι αντί να μειωθούν οι προσωποκρατήσεις, πράγμα που πρέπει να γίνει, αφού θα υπάρχει το «βραχιολάκι», αυτές να αυξάνονται και να προτιμάται αυτό το μέτρο αντί για περιοριστικούς όρους. Ασφαλές μέτρο είναι για όσους δικαιούνται εκπαιδευτικές άδειες κι όχι μόνο φυσικά για τον Ρωμανό.
Ακουσα όμως ότι προβλέπεται μια δαπάνη καθημερινή της τάξης των 15 ευρώ ανά κρατούμενο για το «βραχιολάκι». Αυτό δεν είναι παραδεκτό, τη στιγμή που το μέτρο αυτής της αποσυμφόρησης θα μειώνει κατά πολύ τα έξοδα του κράτους. Η φυλακή θα ωφεληθεί οικονομικά από αποφυλακίσεις με «βραχιολάκι». Η μείωση αυτή αντανακλά και στα γενικά έξοδα και θα πρέπει να παρέχει το «βραχιολάκι» το κράτος, ακόμα κι αν χρειαστεί στην αρχή μόνο μια εφάπαξ καταβολή από τον κρατούμενο. Οχι όμως να βγάζουμε και κέρδος!