Επικαιρότητα

Περί προπαγάνδας και ευρωπαϊκής αδιαλλαξίας -Του Νίκου Κανελλόπουλου

By Νίκος Κανελλόπουλος

February 10, 2015

Απ’ όλα αυτά που ανακοίνωσε την Κυριακή ο πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής, τα μισά μπορεί να ακούγονται λαϊκίστικα (αν και προσωπικά θα τα χαρακτήριζα περισσότερο ως λαϊκές επιταγές) τα άλλα μισά όμως αποτελούν ριζικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα έπρεπε ήδη να έχουν γίνει. Προσωπικά πιστεύω πως δεν πρόκειται να εφαρμοστούν όλα πλήρως και κατά γράμμα, κάτι τέτοιο είναι ουτοπικό κυρίως λόγω της επώδυνης συγκυρίας στην οποία έχουμε βυθιστεί – μακάρι βέβαια να διαψευστώ.

Η κρίση γενικότερα προσφέρει γόνιμο έδαφος για να λαϊκίζουμε, να τρομοκρατούμε και να τρομοκρατούμεθα – κάτι που βλέπουμε να συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό από τα ξένα ΜΜΕ αλλά και από τους γνωστούς-άγνωστους Έλληνες τηλε-δημοσιογραφίσκους και bloggers της κακιάς ώρας. Μας προσφέρει όμως και αμέτρητες ευκαιρίες για να εφαρμόσουμε ριζικές αλλαγές, να πάρουμε σοβαρές και σημαντικές αποφάσεις έχοντας ως γνώμονα τη καθιέρωση ενός εύρωστου κράτους κοινωνικής πρόνοιας και δικαιοσύνης.

Ριζικές αλλαγές όμως που δεν θα περιορίζονται στο εσωτερικό μιας χώρας αλλά στοχεύουν στην αναδιάρθρωση μιας ολόκληρης οικονομικής ιδεολογίας και πολιτικής. Έχουμε χίλια δυο εσωτερικά προβλήματα. Το να προσπαθείς όμως να τα λύσεις ξεκινώντας «επαγωγικώς» δηλαδή πρώτα από αυτά, χωρίς να έχεις προηγουμένως ξεκαθαρίσει τη θέση σου απέναντι στο Ευρωπαικό μάκρο-πρόβλημα που επιτέλους βλέπουμε να αναδεικνύεται -αυτό της εικονικής και ονομαστικής οικονομικής σύγκλισης που απαντά στο χαρακτηρισμό «Ευρωζώνη»- είναι σα να πας να μαγειρέψεις χωρίς πρώτα να έχεις δει κι ελέγξει τη συνταγή..

Αυτό που δεν θέλουν να καταλάβουν οι περισσότεροι όταν ασκούν κριτική (ο θεός να την κάνει..) στις κινήσεις Βαρουφάκη είναι πως ο εν λόγω κύριος έχει πιάσει το νόημα της υπόθεσης: ξεκινάει «παραγωγικώς», προσπαθώντας να λύσει τον γόρδιο δεσμό αυτού του σαθρού πλέον εικονικού συστήματος και των αμφίρροπων σχέσεων μεταξύ των κρατών-μελών του. Ενός συστήματος το οποίο έβαλε σε ένα σακί τελείως αντιθετικές προκείμενες με αποτέλεσμα να εξάγει ένα άκρως παράλογο και ελλαττωματικό συλλογισμό.

Είτε σε θέματα εκπαίδευσης, είτε σε θέματα πολιτικά είτε ακόμα και σε θέματα ταυτότητας (;) η Ευρωπαική Ένωση προσπάθησε -παλαιότερα σε πιο ήπιους τόνους, από το 2000 και ύστερα όμως με πιο εντατικούς ρυθμούς- να συγκλίνει όλα αυτά τα διαφορετικά πολιτικά, οικονομικά και εθνικά «συστήματα» με στόχο τη δημιουργία μιας ενιαίας και κοινής ευρωπαϊκής κατεύθυνσης και ταυτότητας. Η αρχή της επικουρικότητας έχει πλέον θυσιαστεί στο βωμό των αριθμών και των πολύ ισχυρότερων τεχνοκρατικών/οικονομικών στόχων. Ο Ευρωπαϊκός λόγος (discourse) έγινε κανόνας και μέσο νομιμοποίησης άλλοτε ορθών και λογικών μετρων κι άλλοτε εντελώς παράλογων πολιτικών.

Και να που ξαφνικά βλέπεις άρθρα τα οποία υπερασπίζονται ακριβώς αυτήν την ευρωπαική νομιμοποίηση ξεχύνοντας έναν άκρως προπαγανδιστικό λόγο εναντίον των κινήσεων του ΣΥΡΙΖΑ – μην μπορώντας να κατανοήσεις την αστείρευτη επιμονή τους. Αν υπερασπίζονταν κάτι το οποίο πιστεύουν πραγματικά πως θα φέρει παραγωγικές και θετικές λύσεις (και βλέπαμε πως τις φέρνει) τότε μπράβο τους και όλοι μαζί τους! Όταν όμως υπερασπίζονται με τόσο σθένος προτάσεις οι οποίες προφανώς έχουν αποτύχει κι οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με παλαιότερες επιτυχείς πολιτικές που είχαν εφαρμοστεί σε ανάλογες κρίσεις του προηγούμενου αιώνα, ε τότε κάτι βρωμάει…

Αλλιώς δεν μπορείς να εξηγήσεις τους διάφορους λίβελους και την τόσο έντονη επίθεση, η οποία γίνεται ολοένα και πιο άμεση ομιλιακώς ένθεν και ένθεν. Μόνο που αν ήμασταν λίγο πιο διερευνητικοί θα ανακαλύπταμε πως τέτοιες πρακτικές αποτελούν πάγιες ομιλιακές προπαγανδιστικές τεχνικές ήδη από την εποχή του Μεσαίωνα… Από την άλλη, άρθρα επιφανών οικονομολόγων οι οποίοι με πραότητα και σύνεση έχουν πιάσει τον παλμό της όλης κατάστασης, μένουν στην αφάνεια και μόνο αν ψάξεις σαν τρελός στον γούγλη (ή έχεις subscription στα εν λόγω sites στα οποία δημοσιεύονται) τα βρίσκεις. Stiglitz, Krugman, Blyth κ.ά. εύστοχα έχουν τονίσει πως ο ελληνικός λαός έκανε (είτε μας αρέσει είτε όχι) την κίνηση του: ανέδειξε τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ άνοιξε τα χαρτιά του και έκανε τις πρώτες κινήσεις του,now, it’suptoyouEurope!

Αυτός ακριβώς είναι κι ο στόχος του Βαρουφάκη: να δείξει στην ΕΕ πως η Ελλάδα επέλεξε έναν δρόμο χωρίς άλλες πολιτικές λιτότητας κι ότι πλέον είναι στο χέρι της Ευρώπης να αποφασίσει αν θα βυθίσει την Ευρωζώνη ή αν θα την μετατρέψει σε έναν πιο δυνατό, πιο δίκαιο, πιο σταθερό οικονομικό θεσμό, σεβόμενη την απόφαση του Ελληνικού λαού.

Δεν το συζητάμε καν πως πρέπει οπωσδήποτε να ασκούμε γόνιμη κριτική στις κινήσεις του Βαρουφάκη αλλά και της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Άλλο όμως ΓΟΝΙΜΗ κι άλλο ηλιθιώδης προπαγάνδα η οποία εύχεται να καταστραφούμε όλοι μόνο και μόνο για να πει στο τέλος: We/I toldyou!

Αφήστε τους, ένα με δύο μήνες ακόμα, και εγώ πρώτος μαζί με εσάς θα τους κριτικάρω ΓΟΝΙΜΑ και ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΑ. Προς το παρόν πορεύομαι μαζί τους, προς μία ριζική αναδιάρθρωση όχι μόνο της ελληνικής πελατειακής και ωχ-αδελφικής νοοτροπίας αλλά και της ευρωπαικής, εμείς-ξέρουμε-καλύτερα-και-γι’αυτό-θα-ακολουθήσετε-ό,τι-πολιτικές-προτείνουμε εθελοτυφλίας και απραξίας, η οποία εγκυμονεί περισσότερους κινδύνους απ’ οποιαδήποτε αλλότρια/ριζοσπαστική πολιτική και οικονομική στάση.

Το κλειδί όμως τη όλης υπόθεσης έγκειται κυρίως στηνΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ. Γιατί είναι ακριβώς οι διάφορες δηλώσεις και οι εκάστοτε ομιλιακές στρατηγικές που χρησιμοποιούνται που κάνουν τη διαφορά καθώς και ο τρόπος με τον οποίο την προσλαμβάνουμε: είτε απομυθοποιώντας/από-δομώντας την, είτε τρώγοντας την αμάσητη. Ο δημόσιος και πολιτικός λόγος έχει τεράστια δύναμη: μπορεί να φοβίσει τους επενδυτές και να ρίξει την αξία των ομολόγων… μπορεί να εκπλήξει/εκνευρίσει τους εταίρους μας και να σπείρει τον πανικό… μπορεί όμως να δώσει ελπίδα και μια πρέζα χαράς στους ταλαιπωρημένους λαούς αλλά και ένα δυναμικό και συνάμα ενωτικό μήνυμα αντίθεσης στους διάφορους ισχυρούς λόγους οι οποίοι δεν δύνανται πλέον να προσβάλουν τη νοημοσύνη μας…