Από τότε που ο Κ. Καραμανλής, ο πρεσβύτερος, ξεστόμισε το ‘’ανήκομεν εις τη Δύσιν’’ έχει κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι της Ιστορίας και της γεωπολιτικής. Η ‘’Δύσις’’ έχει θαφτεί κάτω απ’ τα ερείπια του τείχους του Βερολίνου εδώ και 25 σχεδόν χρόνια. Ο αφορισμός του Καραμανλή του πρεσβύτερου συνόψιζε μέσα σε 3 λέξεις την ελληνική πολιτικό-στρατιωτική Ιστορία από το 1945 και μετά: Γιάλτα, εμφύλιος, χούντα, μεταπολίτευση, νομιμοποίηση της Αριστεράς -αλλά υπό την άρρητη προυπόθεση της ‘’αγαθούς’’ και ‘’ασφαλούς’’ κηδεμονίας της ‘’Δύσης’’, δηλαδή της ελεύθερης οικονομίας και των γεωπολιτικών συμφερόντων της.Σήμερα το τοπίο έχει αλλάξει άρδην. Αφενός ο πολιτικός λόγος δεν εκφέρεται με τους ψυχροπολεμικούς όρους της (δημοκρατικής) Δύσης και της (κομμουνιστικής) Ανατολής, αλλά της παγκοσμιοποίησης και παράγωγων εννοιών, αφετέρου νιώθω όλο και πιο έντονα την ανάγκη να αμφισβητήσω ευθέως το ρήμα ‘’ανήκομεν’’. Το ρήμα ενέχεται ως παραπλανητικό και αναχρονιστικό.
Στο νέο, δυναμικό χάρτη της παγκοσμιοποίησης, εντοπίζονται ευκαιριακοί συνασπισμοί και ανίερες συμμαχίες, πολλές φορές μάλιστα διαπιστώνουμε την πλήρη κατάρρευση ενός άλλου παλιού ρητού: ‘’ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου’’: πώς να εξηγήσουμε τη διπλωματική συμπεριφορά μιας σουνιτικής Τουρκίας που πουλάει δυτικό προσανατολισμό στη Δύση, ταυτόχρονα γλυκοκοιτάζει την σιιτική Τεχεράνη και παράλληλα συνάπτει τη μία εμπορική συμφωνία μετά την άλλη με την ορθόδοξη Ρωσία του Πούτιν;
Η πολιτικοστρατιωτική ελίτ της Τουρκίας δείχνει να διαβάζει το σήμερα με μεγαλύτερη ευστοχία και πραγματισμό απ’ ότι η δική μας ελίτ. Η τουρκική ελίτ έχει αντιληφθεί τον αφορισμό του Τεγκ Χσιάο Πιγκ, ‘’μαύρη γάτα, άσπρη γάτα, σημασία έχει να πιάνει ποντίκια’’. Προς γνώση και συμμόρφωση…
Σήμερα το ‘’ανήκομεν εις τη Δύσιν’’ θα μπορούσε κάλλιστα να διατυπωθεί ως εξής: ‘’ανήκομεν εις αίθουσαν χορού’’, όπου τη μια στιγμή βρίσκεσαι να χορεύεις house με άνεργο μαστερούχο και την άλλη, χωρίς καλά καλά να το καταλάβεις, βλέπεις τον εαυτό σου να χορεύει συρτό με συνταξιούχο νηπιαγωγό.Σοβαρά τώρα.Πιστεύω -ανέκαθεν πίστευα δηλαδή- ότι δεν ανήκουμε πουθενά. Κι αυτό είναι η μεγάλη κατάρα κι η μεγάλη μας ευκαιρία. Κατάρα διότι 2 γενιές μεγάλωσαν με τον παραπλανητικό εφησυχασμό, την ανεμελιά και την ευκολία του Σχεδίου Μάρσαλ, του ΝΑΤΟ και των κοινοτικών ΜΟΠ… – ευκαιρία διότι αυτό το κακό παραμύθι μας τέλειωσε και ο βασιλιάς αποδείχθηκε γυμνός. Και η οικτρή μας γύμνια δεν κρύβεται ούτε πίσω απ΄τον εαυτό της, ούτε κάτω απ’ την παγκοινότητά της. Καιρός είναι πια να αρχίσουμε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.Και ένα απ’ αυτά είναι το εξής: δεν ανήκαμε ποτέ στη Δύση. Διότι η Δύση έχει ένα βασικότατο χαρακτηριστικό: θεσμούς. Εμείς όχι. Ή μάλλον έχουμε ακόμα κακέκτυπα θεσμών, καρικατούρες. Πώς; Γιατί; Η ‘’Δύση’’ είναι όρος που συνοψίζει 4 αιώνες πολιτικοκοινωνικών ζυμώσεων και διαμόρφωσης κρατών, πρωτίστως στην Ευρωπαική ήπειρο. Κρατών που τον 18ο και 19ο αιώνα, βοηθούσης της βιομηχανικής επανάστασης, μεταμορφώθηκαν σε παγκόσμια ιμπέρια: Γαλλία, Αγγλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Γερμανία… Ιμπέρια που πάτησαν πάνω στην ισχύ μιας δυναμικής και στραμμένης στην τεχνολογική και επιστημονική καινοτομία ΑΣΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ.
Αυτή η τάξη ήταν που επέβαλε τους όρους του παιγνιδιού, τους θεσμούς, τους νόμους, το πολιτικό ήθος και προς τους πτωχευμένους, τύποις πλέον ευγενείς και προς τα κάτω, τις μάζες. Απ’ αυτή την αστική τάξη αναδύθηκαν οι εθνικές ελίτ της Ευρώπης. Αυτή η αστική τάξη γεννάει ακόμη και σήμερα Ζάρα, Ικέα, Αλντι, Καρφούρ και κυριεύει τις παγκόσμιες αγορές.Εμείς είχαμε μια διαφορετική πορεία, τυπική της πορείας κάθε αποικίας. Επί αιώνες κάτω από τουρκικό ζυγό, μετέπειτα κάτω από αγγλικό ή αμερικανικό και πρόσφατα γερμανικό. Ενώ η δική μας πολιτικό-οικονομική ελίτ δεν πάτησε σε μια εύρρωστη αστική τάξη αλλά γεννήθηκε ως μετάλλαξη των παλιών παρασιτικών προυχόντων και προεστών και τσιφλικάδων, του συνδετικού κρίκου δηλαδή ανάμεσα στις μάζες και το ξένο δυνάστη. Δείτε πόσες αντιστοιχίες έχουμε με πάμπολλα αφρικανικά κράτη-πρώην αγγλικές ή γαλλικές ή βελγικές αποικίες και τις σχέσεις των δικών τους παρασιτικών ελίτ με την Ευρώπη: πολιτική οικογενειοκρατεία και δια βίου θητείες, νεποτισμός στις δημόσιες υπηρεσίες, αναξιοκρατία, διαφθορά, χρηματισμός, γραφειοκρατία που βασανίζει τον πολίτη, ανεπαρκείς θεσμοί, αναποτελεσματική δικαιοσύνη, δημοσιονομικό χάος, εξωτερικό χρέος, ξεπούλημα ζωτικού εθνικού πλούτου υπέρ πολυεθνικών έναντι πινακίου φακής…
Και αν ψάξετε ένα προς ένα τα πολιτικά τζάκια της χώρας μας θα βρεθείτε προ πολλών και θλιβεροτάτων εκπλήξεων για το ρόλο που έχουν διαδραματίσει από πάππου εις πάππον στη μοίρα αυτής της Ελλάδας. Τζάκια που δεν έκαναν τίποτε άλλο απο το να ευθυγραμμίζουν το προσωπικό συμφέρον της φατρίας τους με τα συμφέροντα των ξένων. ΕΙΣ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ και των συνελλήνων. Τζάκια που ακόμη και σήμερα Έλληνες τα ψηφίζουν ευλαβικά, τυφλά, ανεγκέφαλα στις εκλογικές διαδικασίες μιας δημοκρατίας-μαιμού.Και βέβαια με τέτοιο αμαρτωλό παρελθόν δεν είναι απορίας άξιον που ΔΕΝ ανήκουμε πουθενά. Δεν έχουμε ισονομία, δεν έχουμε θεσμούς που τηρούνται απ’ όλους, δεν έχουμε υγιή, ανήσυχη πολιτική κουλτούρα, διότι δεν μοιραστήκαμε τις ιστορικές προϋποθέσεις που γέννησαν αυτά τα δεδομένα στην ίδια τη Δύση… Δυο απλά παραδείγματα που απεικονίζουν με τον πλέον εύγλωττο τρόπο τις πολιτικο-πολιτιστικές διαφορές μας με τη ‘’Δύση’’: η αλλαγή του εκλογικού νόμου επί δεκαετίες, και η μοίρα ενός τροχονόμου που θα εφαρμόσει τον ΚΟΚ στο αυτοκίνητο ενός υπουργού-παραβάτη.
Δεν θα επεκταθώ, κι άλλωστε αυτά δεν είναι αποκλειστικά δικές μου σκέψεις και συμπεράσματα, τα έχουν πει με πολύ πιο εύστοχο και δηκτικό τρόπο αρκετοί φιλόσοφοι της ιστορίας, ακαδημαϊκοί πολιτειολόγοι ή και κοινωνικοί αναλυτές, τόσο εγχώριοι όσο και ξένοι.Μένω σε αυτές τις λίγες σκέψεις για να δούμε πού θα πάμε από δω και πέρα. Πώς θα πορευτούμε. Ποιά ρήματα θα υπαγορεύσουν τη σκέψη και τις πράξεις μας. Τα κράτη, πάλαι ποτέ ‘’δυτικά’’, πάλαι ποτέ ‘’ανατολικά’’, ανασυντάσσουν δυνάμεις και επανακαθορίζουν προσανατολισμό. Στόχους. Οράματα. Στρατηγικές. Λέξη-κλειδί: ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ. Λέξη-κλειδί: ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ. Λέξη-κλειδί: ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ. Λέξη-κλειδί: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ.Εμείς τί διεκδικούμε στον παγκόσμιο χάρτη; Ποιούς στόχους έχουμε; Ποιά στρατηγική σχεδιάζουμε; Σε τί αντιστεκόμαστε και ποιο είναι το συμφέρον μας; Και τέλος, μέσα στον ορυμαγδό των εξελίξεων εντός κι εκτός συνόρων, η Ελλάδα πότε θα αποκτήσει ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ;
Image: Herbert List, Lycabettus, Athens, 1937