“Μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που θα επιτρέψει και θα δεχτεί τους εκβιασμούς από την ΕΕ, θα αντιμετωπίσει τον κίνδυνο να γίνει ένα δεύτερο ΠΑΣΟΚ.”
Ο Ταρίκ Αλί είναι από τους σημαντικότερους διανοούμενους της γενιάς του. Συγγραφέας, κινηματογραφιστής , δοκιμιογράφος, ακτιβιστής με βαθιά γνώση της ιστορίας, μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες αγωνιστών της δεκαετίας του ’60, παρεμβαίνει χρόνια τώρα μέσα από τα βιβλία και την αρθρογραφία του στον Guardian για την υπεράσπιση των κινημάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Μιλάει στον Θωμά Γιούργα και τον Κώστα Βλαχόπουλο
Για πρώτη φορά στην ελληνική πολιτική ιστορία, ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς έχει μεγάλες πιθανότητες να κερδίσει στις εκλογές της επόμενης Κυριακής. Τι αντίδραση περιμένετε από την νεοφιλελεύθερη Ευρώπη και συγκεκριμένα από την Γερμανία;
Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει στις εκλογές, θα έχουμε τα πρώτα σημάδια μιας αντεπίθεσης κατά της λιτότητας και του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη. Με την νίκη αυτή θα απελευθερωθούν δύο ταυτόχρονες διαδικασίες: θα υπάρξει μια έντονη προσπάθεια από τις ευρωπαϊκές ελίτ, και κυρίως από την Γερμανία να «εξημερώσουν» τον ΣΥΡΙΖΑ μέσω ενός συνδυασμού απειλών και συμβιβασμών. Ο στόχος αυτής της επιχείρησης είναι απλός: να διασπάσουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε ένα πολύ πρώιμο στάδιο.
Δεύτερον, θα υπάρξουν πολύ μεγάλες προσδοκίες, όχι μόνο από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και γενικότερα. Η μαζική κινητοποίηση των λαϊκών στρωμάτων είναι πολύ σημαντική ώστε να διατηρηθεί η νέα κυβέρνηση και να προχωρήσει στην εφαρμογή των πρώτων απαραίτητων μέτρων. Το χρέος και τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής πρέπει να καταγγελθούν αμέσως, πριν ακόμα περάσουμε στην εφαρμογή του σχεδίου επαναφοράς των κοινωνικών κατακτήσεων, που ισοπεδώθηκαν από τις Τροϊκανές κυβερνήσεις των προηγούμενων ετών. Οι πρώτοι τρεις μήνες θα είναι καθοριστικοί όσον αφορά την αποκάλυψη του οικονομικού και πολιτικού πλαισίου που θέτει ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν μπορεί να κατεδαφιστεί σε μια νύχτα, αλλά η βούληση για να γίνει κάτι τέτοιο πρέπει να είναι κυρίαρχη. Δεν πρέπει να επιτραπεί στους καριερίστες πολιτικούς που στηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ λόγω της απήχησης στην κοινωνία να σαμποτάρουν αυτά που πρέπει να γίνουν.
Θεωρείτε ότι είναι δυνατό ο ΣΥΡΙΖΑ να προωθήσει την πολιτική του ατζέντα και να εφαρμόσει τις αλλαγές που έχει υποσχεθεί για την ανάσχεση της ανθρωπιστικής κρίσης, μέσα σε αυτό το σφιχτό Ευρωπαϊκό πλαίσιο; Ποιες πιστεύετε πρέπει να είναι οι βασικές προτεραιότητες για μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ; Πιστεύετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να επαναπροσδιορίσει τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες και την κατεύθυνση της χώρας;
Η εφαρμογή των αλλαγών θα πάρει χρόνο. Το γνωρίζουμε αυτό από την εμπειρία στην Λατινική Αμερική, αλλά πρέπει να γίνει η αρχή και οι ηγέτες πρέπει να κάνουν σαφές το μήνυμα ότι αυτά που είναι να γίνουν θα γίνουν με πλήρη διαφάνεια. Η διαφάνεια είναι συστατικό ζωτικής σημασίας για την μαζική κινητοποίηση και πολιτικοποίηση του κόσμου. Όσο περισσότερη υποστήριξη έχει μια τέτοια κυβέρνηση στον δρόμο από τους πολίτες, τόσο περισσότερο η Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη θα υποστηρίξει τις ελληνικές θέσεις. Τελικά, κατά την γνώμη μου, εάν οι Ευρωπαϊκές ελίτ δεν κάνουν σημαντικούς συμβιβασμούς, τότε η μόνη εναλλακτική για την ελληνική κυβέρνηση είναι να τους αψηφήσει, και αν τότε η Ελλάδα βρεθεί εκτός Ευρώ (κάτι που αντίκειται στο καταστατικό και τις συνθήκες), να είναι έτοιμη να εφαρμόσει ένα σχέδιο Β. Μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που θα επιτρέψει και θα δεχτεί τους εκβιασμούς από την ΕΕ, θα αντιμετωπίσει τον κίνδυνο να γίνει ένα δεύτερο ΠΑΣΟΚ. Κάτι τέτοιο θα ήταν μεγάλη καταστροφή και για την Ελλάδα και για την Ισπανία. Δεν νομίζω να συμβεί κάτι τέτοιο και πιστεύω ο Αλέξης Τσίπρας θα αντισταθεί στους απολογητές της ΕΕ, αλλά οι πιέσεις θα είναι τεράστιες, ειδικά από τους Γερμανούς, για τους οποίους η Νομισματική Ένωση έχει αποκτήσει υπερφυσικές διαστάσεις. Δεδομένου ότι η ΟΝΕ έχει ολοφάνερα προβλήματα στην λειτουργία της, πρέπει προσεκτικά να διαλυθεί. Η άνοδος του Γερμανικού εθνικισμού πρέπει να ανησυχήσει τις ευρωπαϊκές ελίτ και το κίνημα PEGIDA είναι ξεκάθαρη προειδοποίηση.
Ποια είναι η άποψή σας για την παρούσα κονωνικοπολιτική κατάσταση στην Ελλάδα;
Τα πράγματα είναι πολύ πολωμένα. Οι φασίστες της Χρυσής Αυγής και οι συντηρητικοί απόγονοι από την λάθος πλευρά του ελληνικού εμφυλίου έχουν την υποστήριξη ενός μεγάλου κομματιού της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό δεν πρέπει να αγνοηθεί. Η εμφάνιση και η αυξανόμενη υποστήριξη για τον ΣΥΡΙΖΑ (και το PODEMOS στην Ισπανία) είναι η μετα-θετική (post-positive) εξέλιξη στην Ευρώπη, αλλά για να προχωρήσει ένα βήμα μπροστά, χωρίς να κάνει πίσω, πρέπει να αμφισβητήσει τους Έλληνες ολιγάρχες, να αντιμετωπίσει την μαφία των εφοπλιστών, που έχουν στην κατοχή τους και τα ελληνικά media, οι οποίοι πληρώνουν ελάχιστους φόρους (εάν όχι και καθόλου), και να φορολογήσει την Εκκλησία. Η Εκκλησία στην Ελλάδα δεν είναι φτωχή! Μονάχα η ιδιοκτησία της Ελληνικής Εκκλησίας σε γη και οικόπεδα την καθιστά ολιγάρχη!
Στην περίπτωση των εφοπλιστών πρέπει να υποχρεωθούν να πληρώνουν φόρους αναδρομικά, έτσι ώστε η χώρα να κινηθεί προς τα εμπρός οικονομικά και να αρχίσει πάλι να λειτουργεί κανονικά. Μια τέτοια κίνηση θα ενοχλήσει τα πιο καθυστερημένα τμήματα της ευρωπαϊκής ελίτ, αλλά θα είναι δημοφιλής στην υπόλοιπη Ευρώπη και θα θέσει τις βάσεις για μια πολιτική μάχη με την αφού θα έχει διασπάσει νωρίτερα ους οπαδούς της.
Πιστεύετε ότι μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις επερχόμενες εκλογές θα μπορούσε να πυροδοτήσει ένα ντόμινο στην Ευρώπη, έτσι ώστε, και άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί να αρχίσουν να υποστηρίζουν αριστερά κόμματα στις χώρες τους;
Σίγουρα. Αυτή θα είναι η επίπτωση, διότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι το πρώτο κόμμα στην Ευρώπη που θα πάρει την εξουσία που αμφισβητεί τόσο έντονα το ακραίο κέντρο που κυβερνά την Ευρώπη και το αγαπημένο του οικονομικό σύστημα: τον χρηματοπιστωτικό νεοφιλελευθερισμό. Με τις περιφερειακές εκλογές στην Ισπανία, το Μάιο θα μπορούσαμε να δούμε μια ενδιαφέρουσα αλυσιδωτή αντίδραση και ποιος ξέρει, ίσως η αριστερά στην Πορτογαλία και το Αριστερό Κόμμα στη Γερμανία μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι η προσκόλληση στην σοσιαλδημοκρατία είναι μια συνταγή που οδηγεί στην παρακμή και την καταστροφή.
Οι μετανάστες στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και άλλες χώρες της ΕΕ που στοιβάζονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες. Πώς θα μπορούσαν οι αριστερές κυβερνήσεις στην Ευρώπη να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της μετανάστευσης, δεδομένου του πολύ αυστηρού ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου;
Το μεταναστευτικό, πράγματι εξελίσσεται σε τεράστιο ζήτημα εξαιτίας των μέτρων λιτότητας, της ανεργίας, και των άθλιων εργασιακών συνθηκών. Το Ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο (Ευρώπη-Φρούριο) είναι ρατσιστικό, καθώς δεν λαμβάνει υπ’ όψιν ανθρώπους εκτός Ευρώπης. Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι PODEMOS πρέπει ανοιχτά να υποστηρίξουν τα δικαιώματα των ανθρώπων, των οποίων οι ζωές καταστράφηκαν από την παγκοσμιοποίηση που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Εάν οι πόροι διατίθονταν για την καλυτέρευση της ζωής των πολιτών, θα ήταν ευκολότερο να προσφέρουμε βοήθεια και δικαιώματα στους μετανάστες. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε απλώς για απανθρωπιά, όταν κάποιοι Ευρωπαίοι πολιτικοί από τα κόμματα του ακραίου κέντρου δικαιολογούν τους πνιγμούς στις θάλασσες που περιβάλλουν την Ευρώπη, με την αιτιολογία ότι αυτό θα αποθαρρύνει άλλους μετανάστες να επιχειρήσουν να μπουν. Αντίθετα, αποτελεί συνολική αποτυχία να καταλάβουμε γιατί οι άνθρωποι μεταναστεύουν και ποιος δημιουργεί τις προϋποθέσεις.
Οι οικονομικές και οικολογικές καταστροφές, μαζί με τους πολέμους που ξεκίνησαν με ευθύνη της Δύσης είναι συνήθως οι αιτίες της μετανάστευσης τα τελευταία χρόνια. Ένα κλασικό παράδειγμα είναι η απέλαση Αφρικανών, από την μετα-Καντάφι Λιβύη, η οποία θεμελιώθηκε από το ΝΑΤΟ, πολλοί από τους οποίους ανασυντάχθηκαν αργότερα στο Μάλι για να σώσουν την κυβέρνηση της χώρας, μετά και την στρατιωτική επέμβαση της Γαλλίας.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές θεωρούνται ως οι παντοδύναμοι ρυθμιστές της πολιτικής και της ίδιας της δημοκρατίας σε κάποιες περιπτώσεις. Είναι πιθανό, θεωρείτε, μια αριστερή κυβέρνηση να συγκρουστεί με αυτό το σύστημα εντός καπιταλιστικού πλαισίου;
Ναι, αυτό είναι στην ατζέντα σήμερα και κάτι τέτοιο έχουν καταφέρει, με σχετική επιτυχία οι Μπολιβαριανές κυβερνήσεις στην Λατινική Αμερική τα τελευταία χρόνια. Ο φονταμενταλισμός των αγορών έχει οδηγήσει στην απότομη υποχώρηση της δημοκρατίας και στην κατάρρευση της Wall street το 2008. Αυτό που χρειάζεται είναι ένας συνδυασμός ρύθμισης, και κρατικής παρέμβασης, ώστε το κράτος να πάρει πίσω τις δημόσιες επιχειρήσεις και να δημιουργήσει τις δικές του βιομηχανίες που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν τους στόχους που έχουν τεθεί και αν ενισχύσουν την δημοκρατία σε κάθε επίπεδο με την ενεργή συμμετοχή των πολιτών.
Αυτό πρέπει να είναι το μοναδικό πρόγραμμα που πρέπει να προτείνουμε ως ελάχιστο, αυτή την στιγμή.
Ποια είναι η πρόβλεψή σας για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Η ΕΕ είναι σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Υποβάθμισε την Πολιτική, έναντι της οικονομίας και ήταν αντιδημοκρατική από την ίδρυσή της κιόλας. Είναι τραγελαφικό να κατηγορείς τους Νοτιοευρωπαίους ως «τεμπέληδες». Δεν είναι η Αριστερά που τα λέει αυτά (ίσα-ίσα που η Αριστερά εκτός από κάποιες εξαιρέσεις ήταν αρκετά επιεικής με την Ευρώπη), αλλά οι κυρίαρχοι των hedge funds, όπως ο George Soros, που είπε πρόσφατα: «Οι χειρότεροι φόβοι μου επιβεβαιώνονται… Αυτό ήταν που φοβόμουν, ότι το Ευρώ θα διασωζόταν, θα διαστρεβλωνόταν το διακύβευμα και η Ευρώπη θα καταστρεφόταν. Αντί για την αλληλεγγύη που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να είχε υιοθετηθεί ως στρατηγική από την ΕΕ, κάθε χώρα λειτούργησε για τον εαυτό της.» Αλλά και ο Πάπας Φραγκίσκος απευθυνόμενος προς την Ευρωπαϊκή ηγεσία, διακήρυξη ότι: «Οι σπουδαίες ιδέες που ενέπνευσαν την Ευρώπη φαίνεται ότι έχουν χάσει την αίγλη τους, απλά και μόνο για να αντικατασταθούν από την γραφειοκρατία και τους τεχνοκράτες». Ο μονολιθικός τρόπος διαχείρισης της νομισματικής Ένωσης «πνίγηκε» στα νερά της Μεσογείου. Χρειάζεται να αναπτυχθεί μια νέα εναλλακτική. Θα ήταν πιο ελπιδοφόρο αν αυτό γινόταν με κοινή συμφωνία, αλλά αυτό είναι αδύνατον. Οι νέες ριζοσπαστικές κυβερνήσεις ίσως πρέπει να πάρουν μονομερείς αποφάσεις γι’ αυτό.
Δεν θεωρώ ότι η ΕΕ, όπως είναι σήμερα, μπορεί να έχει μέλλον. Ο κίνδυνος είναι, εάν η κατάσταση συνεχίσει ως έχει, να έχουμε την άνοδο ακροδεξιών κυβερνήσεων οι οποίες θα προωθήσουν μια πολιτική ατζέντα βάζοντας στο κάδρο την μετανάστευση, τους Ρομά, την Ισλαμοφοβία κλπ. Τα σημάδια είναι πλέον στην πόρτα της Ευρώπης