Μετανάστες από την Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή διασχίζουν παράνομα την Ευρώπη μέσα από επικίνδυνες διαδρομές. Το νέο μονοπάτι μέσω των Βαλκανίων με αφετηρία την Θεσσαλονίκη είναι μήκους 250 χιλ., γεμάτο κινδύνους, πολλοί περπάτημα και τις περισσότερες φορές πολλοί δεν τα καταφέρνουν και μένουν πίσω. Επιμέλεια: Τόνια Γκόρου
Ένας δημοσιογράφος από το Associated Press ταξίδεψε για δέκα μέρες και νύχτες μαζί με μια ομάδα 45 μεταναστών από τη δυτική Αφρική, την Συρία και το Αφγανιστάν που προσπάθησαν να φτάσουν στην Γερμανία και τη Γαλλία ξεκινώντας από την Ελλάδα και διασχίζοντας το επικίνδυνο μονοπάτι μέσω της Ουγγαρίας.
Η ιστορία των μεταναστών ξεκινάει στις 27 Φεβρουαρίου από τα βόρεια της Θεσσαλονίκης.
Ασφαλές σπίτι
Οι 32 άνδρες και οι 11 γυναίκες στοιβάζονται σε ένα υπόγειο διαμέρισμα δύο υπνοδωματίων, αφήνοντας πίσω τους την φυτική Αφρική σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής στην Ευρώπη. Χρειάστηκαν μήνες, για μερικούς ακόμα και χρόνια, για να φτάσουν στην Θεσσαλονίκη, την αρχή του μακρινού και δύσκολου ταξιδιού τους. Δύο γυναίκες βρίσκονται εκεί με τα 10 μηνών μωρά τους που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, το ένα στην Ελλάδα, το άλλο στην Τουρκία.
Οι περισσότεροι έφτασαν στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας πληρώνοντας περίπου 1.000 ευρώ (1.100 δολάρια) ο καθένας στους διακινητές. Ωστόσο κανείς δεν θέλει να μείνει στην Ελλάδα, σε μια χώρα όπως λένε, της ατέλειωτης κρίσης και της υψηλής ανεργίας.
Για να ξεφύγουν πρέπει να κατευθυνθούν προς την Ουγγαρία, μέσω περάσματος της ΠΓΔΜ. Ο διακινητής, που γνωρίζει το πέρασμα, τους λέει ότι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για την πρόκληση που θα ζήσουν. Χρειάζονται σκηνές, υπνόσακοι, καλά παπούτσια, κατάλληλος ρουχισμός για το κρύο και πολλές κάλτσες.
Ο λαθρέμπορος, ένας πρώην στρατιωτικός ο οποίος άφησε την ομάδα του Associated Press να έχουν πρόσβαση σε αυτό τα ταξίδι υπό τον όρο να κρατηθεί η ανωνυμία του, υπόσχεται να τους οδηγήσει στα σερβικά σύνορα μέσα σε 10 μέρες, πληρώνοντας 500 δολάρια ο καθένας.
Προς τα σύνορα
Παίρνει περίπου μισή μέρα προκειμένου όλη η ομάδα να επιβιβαστεί στα λεωφορεία στον κεντρικό σταθμό της Θεσσαλονίκης, αφού πρώτα έγινε έλεγχος από την αστυνομία. Δύο από τους 45 Αφρικανούς δεν ξεπερνούν το πρώτο εμπόδιο και συλλαμβάνονται.
Οι υπόλοιποι ξεκινούν το μεγάλο τους ταξίδι. Αρχικά, μια ώρα μέχρι την ελληνική συνοριακή πόλη του Πολυκάστρου. Ακολουθεί ένα δεκάωρο ταξίδι με τα πόδια για να φτάσουν στα σύνορα της ΠΓΔΜ λίγο πριν τα μεσάνυχτα. Είναι αργά για να συνεχίσουν κι έτσι κοιμούνται στην ύπαιθρο.
Το ταξίδι θα ξεκινούσε ξανά το επόμενο βράδυ, το μεγαλύτερο μέρος της πεζοπορίας θα γινόταν στο σκοτάδι για να μειωθεί ο κίνδυνος να εντοπιστούν, να συλληφθούν και να επαναπροωθηθούν στην Ελλάδα. Διέσχισαν τα σύνορα κυριολεκτικά κάτω από τη μύτη των συνοριοφυλάκων και έφτασαν στο έδαφος της ΠΓΔΜ στήνοντας τις σκηνές τους μέσα σ’ ένα ευχάριστο κλίμα που κατάφεραν να περάσουν και αυτό το εμπόδιο.
Το μονοπάτι προς τον όλεθρο
Η φαγωμάρα ξεκινά όταν ένας μετανάστης χάνει το κινητό του και κατηγορεί τους υπόλοιπους για κλοπή ξαφνικά οι μετανάστες αρχίζουν να τσακώνονται μεταξύ τους. Ο διακινητής τους προειδοποιεί ότι εάν δεν σταματήσουν θα τους στείλει πίσω στην Αθήνα.
Η ομάδα διασχίζει μια κορυφογραμμή 40 χιλιομέτρων και στις 4 το πρωί φτάνουν σε μία ανισόπεδη διάβαση αυτοκινητόδρομου. Μια 34χρονη γυναίκα από το Μάλι με πόνους στο πόδι αναγκάζεται να σταματήσει στη μέση της διαδρομής. Οι άνδρες την μεταφέρουν για λίγη ώρα ωστόσο της λένε ότι ή θα πρέπει να περπατήσει μόνη της ή να μείνει πίσω.
Το επόμενο πρωί, οι τσακωμοί για την κλοπή συνεχίστηκαν. Οι καιρικές συνθήκες είναι δύσκολες. Οι ισχυρές βροχοπτώσεις μετατρέπονται σε ισχυρές χιονοπτώσεις. Τα δύο μωρά κλαίνε από το κρύο και την πείνα. Ένας 41χρονος από την Ακτή Ελεφαντοστού κρατώντας μπαστούνι, καταρρέει και αποφασίζει να σταματήσει σε ένα χωριό για να επιστρέψει στην Ελλάδα.
Την έκτη νύχτα η ομάδα φτάνει τελικά στην πόλη Νεγκοτίνο, ούτε καν στα μισά της διαδρομής προς τα σερβικά σύνορα. Το ηθικό είναι πεσμένο και ορισμένοι αναρωτιούνται γιατί επιχείρησαν το ταξίδι. Κάποιοι κατηγορούν τις γυναίκες και τα παιδιά για την καθυστέρηση.
Δύο μέρες αργότερα το χιόνι έχει επιδεινωθεί και πολλές σκηνές έχουν σπάσει. Βρίσκουν καταφύγιο σε εγκαταλελειμμένα κτίρια και εκεί οι μετανάστες από το Αφγανιστάν και τη Συρία χτυπάν τους Αφρικανούς. Οι μετανάστες πια δεν συναναστρέφονται μεταξύ τους για να αποφευχθούν περαιτέρω τσακωμοί.
Ατυχήματα και χάος
Την ένατη μέρα, μια γυναίκα από το Καμερούν και μητέρα ενός αγοριού 10 μηνών ανακοινώνει ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν άλλο και περνούν τη νύχτα τους σε μια ορθόδοξη εκκλησία. Έχουν μείνει 40 μετανάστες που συνεχίζουν το ταξίδι τους.
Όμως μετά από 145 χιλιόμετρα η τύχη δεν είναι με το μέρος τους καθώς δύο νέοι πέφτουν πάνω στους Αφρικανούς μετανάστες και αρχίζουν να φωνάζουν. Δυο αστυνομικοί εμφανίζονται και γίνονται συλλήψεις. Μέσα στην μάχη σώμα με σώμα μια γυναίκα σπάει τον αστράγαλό της και οδηγείται στο νοσοκομείο.
Την επόμενη μέρα ο λαθρέμπορος μαζί με τους συλληφθέντες αποστέλλονται με φορτηγά πίσω στην Ελλάδα. Από τη στιγμή που οι μετανάστες σταματούν στα σύνορα, κάποιοι ξεφεύγουν, χάνονται στο δάσος για να δοκιμάσουν ξανά την τύχη τους. Δέκα ημέρες μετά ο διακινητής προσπαθεί με νέους πελάτες να ξαναπεράσει τα σύνορα.