Το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται σχετικά με την συμμετοχή ή όχι κάποιου στην εκλογική διαδικασία, είναι αν ο πολίτης, ο οποίος θεωρητικά ζει σε μια Δημοκρατική χώρα, πιστεύει πως όντως υπάρχει Δημοκρατία, κατ’ ουσίαν και όχι κατ’ όνομα μόνο.
Προϋπόθεση για να υπάρξει Δημοκρατία είναι να υπάρχει Δικαιοσύνη και για να υπάρξει Δικαιοσύνη θα πρέπει να υπάρχει Ισότητα. Ισότητα ίσως υπάρχει μεταξύ εμού και εσάς. Αλλά δεν υπάρχει σίγουρα μεταξύ εμού και του κύριου Μπόμπολα (το όνομα τυχαίο, αντικαταστήστε το με οποιονδήποτε διαπλεκόμενο μεγαλοεργολάβο). Υπάρχουν λοιπόν αυτοί που είναι υπεράνω της Δικαιοσύνης, υπεράνω νόμων και ψηφισμάτων. Τότε το Δίκαιο είναι η θέληση του ισχυρού, και το πολίτευμα νοσεί.
Η ψήφος ποτέ δεν υπήρξε πραγματικά δύναμη για τον πολίτη, γιατί ποτέ δεν εφαρμόστηκε ουσιαστικά σε δημοκρατικά καθεστώτα. Όποτε η βούληση του λαού ερχόταν σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των εξουσιαστών, ακυρωνόταν με τον πλέον αντιδημοκρατικό τρόπο και πολλές φορές δεν άνοιγε ρουθούνι, όχι πάντα με τα πραξικοπήματα ή με την χρήση βίαιων μέσων. Η πολιτική που ασκείται από τους εξουσιαστές, με το μάρκετινγκ, την επίκληση στο συναίσθημα, τις λαϊκιστικές πρακτικές, την τρομοκρατία μπορούσαν και μπορούν να παρουσιάσουν το Α ως Β και Β ως Α εντέχνως και με τόση μαεστρία που ο λαός να θεωρεί ότι όντως δεν υπάρχουν περιθώρια , και ότι όντως έχει λόγο στα πράγματα.
Το ιερό δημοκρατικό δικαίωμα στο εκλέγειν, είναι η μεγαλύτερη αυταπάτη που έχει ο σύγχρονος άνθρωπος που τον ωθεί στο να ονομάζει τις πολυεθνικές ή οικογενειακές ολιγαρχίες Δημοκρατίες και είναι αυτό που κατά τον Νίτσε, το κράτος πασχίζει να μας πείσει διατυπώνοντας το μεγαλύτερο απ΄ όλα τα ψέματά του: “Εγώ, το κράτος, είμαι ο λαός.”
Αυτό που συμβαίνει παγκοσμίως, σε άλλη κλίμακα προφανώς και με διαφορετικό τρόπο, είναι ότι συμβαίνει και σε κάποια ταλαιπωρημένα και ισοπεδωμένα από την Δύση κράτη της Αφρικής, όπου βαφτίζουν την κάθε χούντα Δημοκρατία απλά και μόνο βάζοντας την λέξη ως πρόθεμα στο όνομα του κράτους.
Fun Fact Η ψήφος στην εκλογική διαδικασία, όχι μόνο δεν είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα μιας Δημοκρατίας, (όπως αυτή εννοείται τουλάχιστον στην πρότερη αυθεντική της μορφή), αλλά είναι χαρακτηριστικό των ολιγαρχικών καθεστώτων. Τουλάχιστον κατά τον ορισμό του Αριστοτέλη.
Το βασικό γνώρισμα μιας δημοκρατίας είναι ο κλήρος, διότι προϋποθέτει ισότητα πολιτών ή ορθότερα μια ομοιογένεια όσον αφορά στο μορφωτικό τους επίπεδο. Αυτό από μόνο του έχει πολλές προεκτάσεις και θα το αναπτύξω στο δεύτερο μέρος του άρθρου. Αιρετοί λοιπόν,ήταν μόνο οι στρατηγοί, γιατί αυτό απαιτούσε πιο εξειδικευμένες γνώσεις και ίσως μια στρατηγική ικανότητα. Ως εκ τούτου οι πολίτες το ανέθεταν στους πιο αρμόδιους. Σε μια σύγχρονη κοινωνία ωστόσο στους αιρετούς θα μπορούσαμε να προσθέσουμε όλους όσοι καταπιάνονται με οικονομικές ή φυσικές επιστήμες οι οποίοι και θα ανελάμβαναν αντίστοιχες θέσεις. Από τους πολίτες λοιπόν, επιλέγονταν τυχαία εκείνοι οι οποίοι θα έπαιρναν την εξουσία για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, και όχι δίχως κόστος παρακαλώ. Αυτό που ακούμε σήμερα για “πολιτικό” κόστος, στην πραγματική Δημοκρατία το πλήρωνε κάποιος με την ίδια του την ζωή. Αν δηλαδή ο πολιτικός έπειθε τους πολίτες για το όφελος μιας ενέργειας και αυτή οδηγούσε τον λαό σε κάτι άσχημο, ο εισηγητής αυτής της ιδέας τιμωρούταν και πολλές φορές αν οι συνέπειες αυτού ήταν καταστροφικές τιμωρούταν με θάνατο. Σκληρό; Ναααατ. Ο πολιτικός γνώριζε τις συνέπειες και αυτό τον έκανε πιο προσεκτικό στο τι λέει, και πολύ περισσότερο στο τι έπραττε.
Άλλοι καιροί τότε θα μου πείτε και θα συμφωνήσω μαζί σας. Δεν μπορούν να εφαρμοστούν πολιτεύματα που αναπτύχθηκαν σε μια άλλη εποχή, στον σύγχρονο κόσμο. Και για να το προεκτείνω, δεν μπορούν πολιτεύματα που αναπτύχθηκαν σε μια άλλη εποχή, απευθυνόμενοι σε άλλους ανθρώπους, οι οποίοι ζούσαν σε κοινωνίες με μια εντελώς διαφορετική δομή από τις σημερινές, τις πόλεις-κράτη και που ο πληθυσμός τους δεν ξεπερνούσε τις σαράντα χιλιάδες, να εφαρμοστούν στην σύγχρονη εποχή, κάτω από τελείως διαφορετικές συνθήκες πόσο μάλλον όταν απευθύνονται σε εκατομμύρια. Η αλήθεια είναι βέβαια πως ούτε τότε εφαρμόστηκαν με επιτυχία, αφού η περίφημη Αθηναϊκή Δημοκρατία είχε τα κακώς κείμενά της, τις παραλείψεις της, τις ακρότητές της, και δεν πρέπει να παραλείψουμε το γεγονός πως ακόμα και τότε υπήρχε η εξουσία ή οποία ήθελε να πάρει τα πράγματα στα χέρια της, λειτουργούσε δολίως διαφθείροντας, υπονομεύοντας, υποσκάπτοντας και λαϊκίζοντας.
Από την άλλη δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ούτε το γεγονός, πως στην ακμή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, το κράτος πλήρωνε τον οβολό στους πολίτες για να παρακολουθούν έργα, όπου έθεταν βαθείς προβληματισμούς και τα οποία αμφισβητούσαν την ίδια την εξουσία, το ίδιο το κράτος και τους νόμους και καλούσαν τον κόσμο σε δεύτερη και πιο βαθιά ανάγνωση της ίδιας της παράδοσης. Κάτι άκρως ανατρεπτικό και επαναστατικό όχι μόνο για εκείνη την εποχή, αλλά και για σήμερα, το οποίο το στήριζε και το προωθούσε το ίδιο το κράτος, που εκείνη την εποχή τουλάχιστον ήταν πράγματι ο Δήμος.
Κλείνοντας αυτή την μικρή παρένθεση, και παρακάμπτοντας την διαστρεβλωμένη εφαρμογή της Δημοκρατίας, επανέρχομαι στην περίφημη ψήφο, στο ιερό δικαίωμα του Έλληνα πολίτη.
Αν ο λαός πράγματι επηρέαζε τα σημαντικά ζητήματα με την ψήφο του, τότε δεν θα ήταν συνεχώς ο ίδιος κάτω από την μπότα της εξουσίας.
Το ίδιο το πολίτευμα νοσεί και χρήζει άμεσης και ουσιαστικής βελτίωσης. Η εντολή ανάθεσης, που καλείται σε κάθε εκλογική αναμέτρηση να δώσει ο λαός, προϋποθέτει συνέπεια από αυτόν που θα την παραλάβει. Συνέπεια στην ιδεολογία που εκφράζει, στις θέσεις και τις δράσεις που έχει εξαγγείλει. Συνέπεια δεν υπάρχει, ποτέ και από κανέναν που κυβέρνησε. Πολιτικές παρατάξεις ακύρωσαν τον ίδιο τους τον εαυτό και υπηρέτησαν συμφέροντα που είτε δεν τόλμησαν, είτε δεν είχαν ποτέ σκοπό να συγκρουστούν, διότι στηρίζονται από αυτά. Ο πολίτης καλείται να δώσει λευκή επιταγή σε μια παράταξη που τον εκφράζει, κι όταν αυτή κάνει στροφή 180 μοιρών και πράττει τα ακριβώς αντίθετα από τα όσα έλεγε προεκλογικά δεν ανοίγει ρουθούνι. Κι εκεί μπαίνει το επικοινωνιακό παιχνίδι, τα ΜΜΕ, και όλοι οι μηχανισμοί που μετέχουν με τον έναν ή με τον άλλον στην εξουσία οι οποίοι και πείθουν τον λαό για το αναγκαίο, και για τον μονόδρομο και για την μη ύπαρξη εναλλακτικής, καταστέλλοντας τις όποιες ενστάσεις και αντιδράσεις του εν τη γενέσει τους.
Ως σύγχρονα παραδείγματα για το φιάσκο της Δημοκρατίας και για τον σεβασμό ενός εκλογικού αποτελέσματος, άρα της λαϊκής βούλησης, έχουμε τις εκλογές του 2009 όπου το 43,9% του Ελληνικού λαού, παραπλανήθηκε και ακυρώθηκε από την τότε κυβέρνηση, η οποία όχι μόνο δεν είχε τα τρισεκατομμύρια(?) που μας έταξε, αλλά μας έβαλε με όχι και τόσο ξεκάθαρες ενέργειες σε περιπέτειες με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στις εκλογές του 2012 ο τότε αντιμνημονιακός Σαμαράς, κρέμασε ένα ωραίο 30%+18% (μαζί με ΠασοκοΔημάρ) του ελληνικού λαού, όταν παρά τα όσα είχε εξαγγείλει, συνέχισε να εφαρμόζει το μνημόνιο της προηγούμενης κυβέρνησης, προσθέτοντας το δικό του. Κι ερχόμαστε στο 2015, όπου η Αριστερά έρχεται επιτέλους στα πράγματα (not)! Τσιπράκος τρελός! Μπορεί να έφερε το τρίτο Μνημόνιο, να μην ανέβασε τους μισθούς και να μην κατάργησε τον ΕΝΦΙΑ, αλλά τουλάχιστον συγκρούστηκε με τους mεγαλοεργολάβους, τους eφοπλιστές, τους kαναλάρχες, χτύπησε την διαφθορά, έσωσε τις Σκουριές. Τι, όχι; Σε αυτή την περίπτωση δεν ακυρώθηκε μόνο το 36% συν 4% με τους ΑΝΕΛ του ελληνικού λαού, αλλά ακυρώθηκε, με τον πλέον αντιδημοκρατικό τρόπο, και το αποτέλεσμα ενός Δημοψηφίσματος!
Κι όταν κάποιοι πολίτες απαυδούν , έχει πολλή πλάκα να τους βλέπεις να κουνάνε το δάχτυλο σε πολιτικούς και να λένε, εγώ σε πληρώνω, υπάλληλός μου είσαι. Ναι, σίγουρα από μια οπτική έχουν δίκιο, ο καθένας δικαιούται να ζει στις φαντασιώσεις του, μέχρι τουλάχιστον να ξυπνήσει βιαίως από την ίδια την πραγματικότητα, η οποία αμείλικτα με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα φροντίσει να του δείξει πόσο αδύναμος είναι και ποιοι στ’ αλήθεια κάνουν κουμάντο.
Το πρόβλημα εντοπίζεται από πολλούς στις “παθογένειες” της Δημοκρατίας, την οικογενειοκρατία, το πελατειακό κράτος, την διαφθορά, την ρουσφετολογική πολιτική, και γενικότερα στην “νεοελληνική” νοοτροπία της μάσας της ξάπλας και της φούμας. Σαφέστατα και τα παραπάνω είναι προβλήματα όχι όμως παθογένειες της Δημοκρατίας, αλλά αποτέλεσμα της ανυπαρξίας της. Παίζω με τις λέξεις θα μου πείτε, αλλά βασικά χαρακτηριστικά μιας Δημοκρατίας δεν θα επέτρεπαν την ανάπτυξη όλων αυτών των προβλημάτων.
Πολλοί αμφιταλαντεύονται μεταξύ της ψήφισης κάποιου κόμματος, ή της αποχής. Εκεί υπάρχει η λογική του “λιγότερου” κακού. Το μη χείρον δηλαδή και ο Θεός βοηθός. Είναι και αυτό μια άποψη. Το επιχείρημα που με αφοπλίζει όμως είναι πως η απόφασή μου να απέχω από τις εκλογές, θα δώσει δύναμη και ψηλότερα ποσοστά στην Χρυσή Αυγή, στην Νέα Δημοκρατία κλπ κλπ. Δηλαδή, η απόφασή μου να απέχω από τις εκλογές, επειδή θεωρώ ότι η ψήφος μου δεν έχει κάποια ουσιαστική ισχύ, και πως θα χρησιμοποιηθεί είτε σαν άλλοθι για αυτούς που θα την λάβουν να κάνουν τις αυθαιρεσίες τους, είτε θα μεταφραστεί ως ψήφος αντίδρασης και ο καθένας θα της δώσει ότι πρόσημο και χαρακτηριστικό θέλει, σε ένα σύστημα που θεωρώ μη Δημοκρατικό, σε ένα καθεστώς όπου κάθε έννοια της Δικαιοσύνης είναι διαστρεβλωμένη, με πολιτικές παρατάξεις που δεν με εκρφράζουν κι ούτε θεωρώ συνεπείς ή σοβαρές, όπου συμφέροντα καθορίζουν και επιτάσσουν τις γραμμές τις οποίες θα κινηθούν τα κόμματα στην εξουσία, θα δώσει δύναμη σε πολιτικά μορφώματα και παρατάξεις βουτηγμένες στην διαπλοκή; Makes Sense. Αν η μη συμμετοχή μου τα κάνει όλα αυτά, τότε πως ακριβώς θα μεταφραστεί και θα αξιοποιηθεί η ψήφος αυτού που συμμετέχει μέσα σε αυτό το σύστημα; (αν όντως θεωρεί όπως κι εγώ ότι το Κράτος καλά κρατεί). Κι αν η αποχή είναι μια στάση απέναντι σε αυτό το άθλιο μη δημοκρατικό σύστημα, η αποχή στις επερχόμενες εκλογές έχει έναν πολιτικό χαρακτήρα παραπάνω, για προφανείς λόγους… Κάτι που συνοψίζει και εκφράζει την οπτική μου για το συγκεκριμένο ζήτημα είναι το παρακάτω απόσπασμα, δοσμένο με τον απόλυτο τρόπο του Ρένου Η. Αποστολίδη:
“Αλλὰζετε κυβερνήσεις συνεχῶς, γιατὶ διαλέγετε τὸ «μὴ χείρον», τὸ ἐκάστοτε «μὴ χείρον»… Κ’ ἐγὼ λέω: εἶναι κ α κ ό – μ α ύ ρ ι σ έ το, π ο λ έ μ η σ έ το ! Μὴ δέχεσαι νὰ διακρίνῃς μὲς στὸ κακό – ἀ π α ί τ η σ ε τὸ κ α λ ό ! ᾿ Αρνήσου τὸν ἑαυτό σου, αὐτοκτόνησε, ἀλλὰ ἀ ρ ν ή σ ο υ νὰ διαλέξῃς! ᾿ Αλλιὼς ἀλείφεις τὴ μηχανὴ τοῦ Κακού… Αὐτὸ εἶν’ ἐπανάσταση πράγματι, ἢ ἀναγκασμὸς τῆς ζωῆς νὰ πάῃ στὸ σωστότερο!.. ”
“Η γνώμη σας κι η ψήφος σας, σας γυρεύεται γιά να επενδυθούν οι αυθαιρεσίες αυτών που θα σας κυβερνήσουν αύριο. Καί τις επενδύετε, δυστυχώς , Ε σ ε ί ς ! Εσείς στήνετε τις μάσκες τους. Τις οποἰες ,κατόπιν, τις παίρνετε για πρόσωπά τους. Αυτός που ρήξατε κι αυτός που ανεβάσατε είναι ίδιοι. Αυτό που ρήξατε κι αυτό που ανεβάσατε είναι το ίδιο. Γιατί η βάση φταίει για τους πολιτικούς της.”
Από την άλλη βέβαια, δεν πιστεύω πως η αποχή μπορεί στα αλήθεια να αλλάξει τα πράγματα. Κυβέρνηση θα σχηματιστεί και από ένα εκλογικό σώμα 30% του ελληνικού λαού. Θα είναι βέβαια μια νίκη, όπως νίκη ήταν και το 62% του Ελληνικού λαού που ψήφισε Όχι στο δημοψήφισμα, υπό καθεστώς τρομοκράτησης από τα ΜΜΕ, με capital control και με τους Ευρωπαίους εταίρους μας να προσπαθούν να επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα με πρωτοφανείς δηλώσεις και απειλές. Κανείς δεν μπορεί να ακυρώσει, ούτε να καπηλευθεί την ουσία του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος.
Με την άποψη πως η ψήφος δεν αποτελεί ουσιαστικά δύναμη για τους πολίτες, δεν ακυρώνεται η όποια πολιτική δράση του ατόμου και κατ’ επέκταση η συλλογική δράση. Ίσα ίσα, η πεποίθηση πως το δικαίωμα και η υποχρέωση ενός πολίτη είναι μόνο μια ψήφος κάθε τόσο είναι μεγάλη παγίδα, η οποία μπορεί πρώτον να τον καθησυχάσει πως η Δημοκρατία είναι λειτουργική, δεύτερον να του δώσει την ψευδαίσθηση της ισχύς και της συμμετοχής του στα κοινά μόνο με αυτή του την πράξη και τρίτον και κυριότερο, να τον αδρανοποιήσει και να τον αποτρέψει από συμμετοχή του σε άλλες δράσεις.
Εγώ θεωρώ πως απαξιώνεται ο ίδιος ο πολίτης, όταν πάνε να τον πείσουν πως η μεγαλύτερη δύναμη του είναι η ψήφος που ρίχνει κάθε τέσσερα χρόνια, ή κάθε τρεις και λίγο όπως έχουν φτάσει να γίνονται τα πράγματα. Αλήθεια η δύναμή μας είναι ένα στα δέκα εκατομμύρια; Μια δύναμη που δίνει λευκή επιταγή σε πολιτικές παρατάξεις να υλοποιήσουν τις προαναγγελθείσες θέσεις τους, οι οποίες δεν έχουν καν την συνέπεια να κινηθούν στις γραμμές που χάραξαν προεκλογικά. Every Time.Και πάντα, μετεκλογικά ή όποια κυβέρνηση, με το πρόσχημα της ανωτέρας βίας, επαναπροσδιορίζει τις τακτικές μα και τις ίδιες τις θέσεις της, πολλές φορές κάνοντας στροφή 180 μοιρών. Κάθε εξουσία, σε κάθε “Δημοκρατική” χώρα, ακύρωνε την θέληση του λαού, όταν ερχόταν σε σύγκρουση με την θέληση της ίδιας.
Επαναλαμβάνομαι, αλλά πρέπει να αποτινάξουμε από την συνείδησή μας, ως πολίτες πως η μεγαλύτερη δύναμή μας είναι αυτή. Καθημερινά τα συμφέροντα του λαού θίγονται από τα συμφέροντα των ισχυρών. Είναι στο χέρι του καθενός από εμάς να δραστηριοποιηθούμε και να αναλάβουμε δράσεις. Δράσεις υπερασπιζόμενοι τα δικαιώματά μας είτε ως αλληλέγγυοι σε κοινωνικές ομάδες ή πρόσωπα όταν θίγονται τα δικά τους.
Η αντίδραση, η διαμαρτυρία, οι κινητοποιήσεις μπορούν να επηρεάσουν, να αποτρέψουν ή και να επιβάλλουν. Ως πολίτες και ως άνθρωποι δεν πρέπει να χάνουμε το κουράγιο μας, ούτε να απογοητευόμαστε από τον πολιτικό αυτό ξεπεσμό. Η στάση μας πρέπει να είναι αποστασιοποιημένη από τα όποια πολιτικά παιχνίδια στήνονται στο θέατρο των ΜΜΕ.
by The One Eyed Bert
Υ.Γ.: Το θέμα από μόνο του είναι τεράστιο με πολλές προεκτάσεις και δεν μπορεί να αναπτυχθεί επαρκώς σε λίγες γραμμές. Προσπάθησα να εστιάσω μόνο σε όσα αφορούν στην αποχή ως πολιτική θέση μέσα σε ένα πολίτευμα που απέχει πολύ από αυτό που θα ονομάζαμε Δημοκρατία.
Οι δράσεις μας μέσα σε αυτό, όπως τις περιέγραψα παραπάνω, πρέπει να είναι τα άμεσα αντανακλαστικά μας απέναντι στους μηχανισμούς του Κράτους στην μορφή και τα χαρακτηριστικά που έχει τώρα. Η βελτίωση του πολιτεύματος όμως, η αποκατάσταση ή η εγκαθίδρυση αν θέλετε της Δημοκρατίας, είναι ένα ζήτημα από μόνο του, το οποίο ξεχώρισα και λογόκρινα από το παρόν θέμα, για να το αναπτύξω στο δεύτερο μέρος του κειμένου.