Του Γιάννη Μπάκου
Το τραγούδι της εβδομάδας: Yell-O-Yell – Drifters
“Come and give some respect to the robber, the lover, the drifter”
Την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 1985, ανήμερα της δωδέκατης επετείου από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ο Μιχάλης Καλτεζάς, 15χρονος διαδηλωτής, πέφτει νεκρός από σφαίρα αστυνομικού στα Εξάρχεια. Η Ελλάδα βρισκόταν στις αρχές της δεύτερης κυβερνητικής θητείας του ΠΑΣΟΚ, με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Με το τέλος της καθιερωμένης πορείας προς την Αμερικάνικη Πρεσβεία, που σημαδεύτηκε από τις λεκτικές αντεγκλήσεις μεταξύ των μπλοκ του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, άρχισαν οι πρώτες αψιμαχίες μεταξύ αστυνομικών και νεαρών διαδηλωτών του αναρχικού και αντιεξουσιαστικού χώρου. Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, ομάδα διαδηλωτών επιτέθηκε κατά μιας κλούβας των ΜΑΤ στην οδό Στουρνάρη στα Εξάρχεια. Ανάμεσα στους διαδηλωτές, βρισκόταν και ο 15χρονος μαθητής Μιχάλης Καλτεζάς, ο οποίος και εκσφενδόνισε βόμβα Μολότοφ κατά περιπολικού, το οποίο άρχισε να λαμπαδιάζει. Αμέσως, ο 26χρονος αστυνομικός Αθανάσιος Μελίστας, πυροβόλησε με το υπηρεσιακό του περίστροφο κατά των διαδηλωτών, που βρίσκονταν σε φάση υποχώρησης στην οδό Σολωμού. Μία σφαίρα βρήκε τον νεαρό μαθητή Καλτεζά στον λαιμό, σωριάζοντάς τον νεκρό.
Στο άκουσμα της δολοφονίας του Μιχάλη Καλτεζά, ο Υπουργός Υγείας και Πρόνοιας, Γιώργος Γεννηματάς, κατέφθασε στον «Ευαγγελισμό», όπου διακομίστηκε η σορός του, εκφράζοντας τη συντριβή του για το συμβάν. Φίλοι και συμμαθητές, μιλώντας σε δημοσιογράφους, χαρακτήρισαν τον Μιχάλη «ένα σκληρό παιδί, που συμπαθούσε τους οργισμένους και αμφισβητίες νέους».
Σχεδόν αμέσως, ομάδες αναρχικών κατέλαβαν το Παλαιό Χημείο επί της οδού Σόλωνος, καθώς και το Πολυτεχνείο. Την επομένη δόθηκε η άδεια από την Επιτροπή Πανεπιστημιακού Ασύλου για την εκκένωση του κτιρίου από την αστυνομία, με τα ΜΑΤ να επεμβαίνουν κάνοντας εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων και συλλαμβάνοντας 37 άτομα. Η κατάληψη του Πολυτεχνείο έληξε μετά από διαπραγματεύσεις, χωρίς επεισόδια.
Επεισόδια έγιναν και σε άλλα σημεία της πρωτεύουσας, μεταξύ αναρχικών και αστυνομίας. Ο απολογισμός του διημέρου μετά τη δολοφονία του νεαρού μαθητή ήταν 58 τραυματίες, ζημιές δισεκατομμυρίων δραχμών και 45 συλλήψεις.
Άμεση ήταν η αντίδραση της τρομοκρατικής οργάνωσης 17Ν, χτυπώντας κλούβα των ΜΑΤ στις 26 Νοεμβρίου κοντά στο Ξενοδοχείο Κάραβελ, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο αρχιφύλακας Νίκος Γεωργακόπουλος και να τραυματιστούν δεκατέσσερις συνάδελφοί του.
Σε πολιτικό επίπεδο, ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης, Μένιος Κουτσόγιωργας, και ο αναπληρωτής του, Αθανάσιος Τσούρας, υπέβαλλαν τις παραιτήσεις τους για λόγους ευθιξίας στον πρωθυπουργό, Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος δεν τις έκανε δεκτές, αλλά έθεσε σε διαθεσιμότητα την ηγεσία της νεοσύστατης τότε ΕΛΑΣ.
Στο δικαστικό σκέλος της δολοφονίας Καλτεζά, ο δράστης αστυνομικός βρέθηκε κατηγορούμενος για ανθρωποκτονία από πρόθεση εν βρασμώ ψυχικής ορμής και καθ’ υπέρβαση των ορίων της άμυνας. Στις 23 Σεπτεμβρίου του 1988 θα καταδικασθεί σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση, ενώ στην κατ’ έφεση δίκη θα αθωωθεί, επειδή το δικαστήριο του αναγνώρισε το ελαφρυντικό ότι υπερέβη τα όρια της άμυνας, εξαιτίας του φόβου και της ταραχής που του προκάλεσε η ενέργεια του θύματος.
Οι Yell-O-Yell ξεκίνησαν το 1982 στην Αθήνα και ήταν ένα από τα πιο “σκοτεινά” συγκροτήματα της ελληνικής darkwave σκηνής. Το κομμάτι Drifters λέγεται πως αποτελεί ωδή στη μνήμη του αδικοχαμένου Μιχάλη Καλτεζά, με τον στιχουργό Σπύρο Φάρο να χαρακτηρίζει τον νεαρό νεκρό, με τρία πολύ τολμηρά αλλά και πολύ τρυφερά επίθετα: εραστή, κλέφτη και αλήτη. Στους στίχους η αναφορά αφορά ταυτόχρονα στους συντρόφους, στα παιδιά με ίδια διάθεση και καρδιά, με αυτή του νεκρού πια Μιχάλη. Το φριχτό έγκλημα αποδίδεται με την εικόνα ενός τσιγάρου που φτάνει στο τέλος, και η εξουσία δεν δίνει καμιά αξία σ’ αυτό, το πετά στο κρύο σταχτοδοχείο.
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον “Δρόμο”, τo Σάββατο 11.11.2017
