Η Γερμανία επικρίνει την Ελληνική συμφωνία διάσωσης
Του Stefan Wagstyl, Βερολίνο
Η Γερμανία επέκρινε το προσχέδιο της συμφωνίας ανάμεσα στην Αθήνα και τους «επιμελητές» της διάσωσης της ως ανεπαρκές, ανατρέποντας τις προσπάθειες της Ευρωζώνης να εξομαλύνει το δρόμο για μια νέα διάσωση ύψους 85 δισεκατομμυρίων Ευρώ για την Ελλάδα.
Το Γερμανικό υπουργείο Οικονομικών περιέγραψε τις αντιρρήσεις της Γερμανίας σε ένα έγγραφο που κυκλοφόρησε στους ομολόγους του στην Ευρωζώνη, λίγες ώρες προτού το ελληνικό κοινοβούλιο θέσει σε διαβούλευση, την Τετάρτη 12 Αυγούστου, την επώδυνη λιτότητα και το πακέτο μεταρρυθμίσεων, που έχει απρόθυμα γίνει αποδεκτό από την ριζοσπαστική αριστερή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Αναφέρει, επίσης,ότι θα είναι μια δυνητικά δύσκολη συνάντηση αυτή των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης την Παρασκευή 14, οι οποίοι πρόκειται να αποφασίσουν αν θα εγκρίνουν την συμφωνία ή θα χορηγήσουν στην Αθήνα ενδιάμεσο δάνειο, για να δώσουν χρόνο στους διαπραγματευτές ώστε να επανεξετάσουν την συμφωνία.
Το Βερολίνο δεν έκανε σαφές κατά πόσον θα ζητήσει για μια τέτοια καθυστέρηση την Παρασκευή. Το υπουργείο Οικονομικών αρνήθηκε ότι απορρίπτει τη συμφωνία και θεωρούν ότι απλώς θέτουν «κάποια ανοιχτά ερωτήματα που πρέπει να απευθυνθούν στην ομάδα του Ευρώ».
Αυτά περιλαμβάνουν τις καθυστερήσεις στιςπρογραμματισμένες μεταρρυθμίσεις, τη βιωσιμότητα του χρέους και τον ρόλο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο βοήθησε τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να χρηματοδοτήσουν τα τελευταία δύο πακέτα διάσωσης της Ελλάδας.
Η Γερμανική παρέμβαση αναβιώνει μνήμες της δριμείας Συνόδου Κορυφής του περασμένου μήνα, όταν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο πολεμοχαρής υπουργός Οικονομικών του Βερολίνου, προέβαλε ανοιχτά το ενδεχόμενο της προσωρινής Ελληνικής εξόδου από το Ευρώ. Αυτό θίγει την αισιοδοξία που είχε εδραιωθεί στις Βρυξέλλες ότι μια συμφωνία θα μπορούσε να γίνει εγκαίρως για την Αθήνα, ώστε να πληρώσει ένα χρέος 3,2 δις € προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις 20 Αυγούστου.
Το Γερμανικό έγγραφο αποδέχεται ότι ένα «μεγάλο μέρος» του προγράμματος μεταρρυθμίσεων, που συμφωνήθηκε με πολύ κόπο τον περασμένο μήνα, όντως συμπεριλαμβανόταν στο προσχέδιο της συμφωνίας, και εμπεριέχει σημεία σχετικάμε την είσπραξη των φόρων αλλά μέχρι και για τον ανταγωνισμό στα ενοίκια ακινήτων για τουριστική χρήση.
Ωστόσο, αναφέρει ότι ορισμένα μέτρα θα καθυστερήσουν μέχρι τον Οκτώβριο ή το Νοέμβριο και κάποια άλλα “δεν έχουν ακόμη καθοριστεί».Το Βερολίνο ανησυχεί ιδιαίτερα για την προτεινόμενη καθυστέρηση στη θέσπιση του προγραμματισμένου ταμείου ιδιωτικοποιήσεων των 50 δις Ευρώ, το οποίο πρόκειται να αναλάβει τον έλεγχο των Ελληνικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων.
Εν μέσω επιχειρημάτων για το πώς η εξουσία σε αυτό το ταμείο θα μοιραζόταν με την Ελληνική κυβέρνηση και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, οι διαπραγματευτές συμφώνησαν στο να λύσει το θέμα μια ειδική ομάδα μέχρι τον Δεκέμβριο. Η Γερμανική έκθεση αναφέρει ωμά: « Το να συσταθεί μια ομάδα εργασίας απλά και μόνο δεν είναι επαρκές.”
Το πιο ουσιαστικό είναι ότι το Βερολίνο ανησυχεί για την ικανότητα της Ελλάδας να υποστηρίξει το εξωτερικό της χρέος των 320 δις Ευρώ, ειδικά καθώς η πρόσφατη αναταραχή ζημίωσε βαριά την οικονομία. Η ΕΕ προβλέπει ότι την Τετάρτη πως μετά από 2,3% μείωση της παραγωγής αυτό το έτος και μείωση 1,3% το 2016, η Ελλάδα δεν θα επιστρέψει στην ανάπτυξη μέχρι το 2017.
Το Γερμανικό έγγραφο αναφέρει ότι: «Οι ανάγκες χρηματοδότησης είναι υψηλότερες από τις αναμενόμενες: η βιωσιμότητα του χρέους είναι ένα από τα πιο σημαντικά ανοιχτά ζητήματα».
Το ζήτημα της βιωσιμότητας συνεπάγεται, για την ίδια την Γερμανία, και ανησυχίες για τη μελλοντική συμμετοχή του ΔΝΤ. Το Βερολινέζικο έγγραφο ρωτά: «Άραγε το ΔΝΤ προσυπογράφει πλήρως τους βασικούς όρους» του προγράμματος, που είναι η σύνδεση μεταξύ των μεταρρυθμίσεων και των σχεδιασμένων πιστωτικών εκταμιεύσεων;
Το Βερολίνο ανησυχεί ακόμα επειδή, παρ’ όλοπου το Ταμείο έχει υποστηριχθεί ευρύτατα και έχει εμπλακεί στις διαπραγματεύσεις, δεν μπορεί να αποφασίσει για το αν θα συν-χρηματοδοτήσει το τριετές σχέδιο μέχρι το φθινόπωρο.
Για αυτό και τα νομικά έγγραφα, που βρίσκονται τώρα στο στάδιο της προετοιμασίας για τη χρηματοδότηση της διάσωσης, υποδηλώνουν ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, το ταμείο διάσωσης της ΕΕ, ενδέχεται να χρειαστεί να χρηματοδοτήσει ολόκληρο το πακέτο, ανάλογα με απόφαση που θα λάβει αργότερα το ΔΝΤ.
Αυτό κάνει το πακέτο πιο δύσκολο να προωθηθεί σε χώρες που δείχνουν σκεπτικισμό, πάνω απ’όλα στη Γερμανία, όπου το Κοινοβούλιο θα πρέπει να ψηφίσει την επόμενη εβδομάδα, εάν η συμφωνία θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ έως τις 20 Αυγούστου. Ο εκπρόσωπος της Καγκελαρίου Angela Merkel, δήλωσε: «Παραμένει σημαντικό για εμάς το κατά πόσον το ΔΝΤ θα συνεχίσει να συμμετέχει».
Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, ένας αξιωματούχος της Ευρωζώνης δήλωσε ότι η Επιτροπή εργαζόταν μαζί με το Ταμείο πάνω σε μια δήλωση που θα έκανε το ΔΝΤ, σχεδιάζοντάς την έτσι ώστε να κατευνάσει τις ανησυχίες του Βερολίνου.
Εν τω μεταξύ, το Μνημόνιο Κατανόησης περί προ-απαιτούμενων, το κείμενο του οποίου έλαβαν οι Financial Times, καθιστά σαφές πόσο δύσκολο είναι το σχέδιο για την κυβέρνηση του κ. Τσίπρα, πέρα από την ήδη επικείμενη διάσπαση στο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Υπογραμμίζει πόσο εκτεταμένος θα είναι ο εξωτερικός έλεγχος της Ελληνικής οικονομίας, πόσο γρήγορα η Αθήνα πρέπει να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις μέσα στις επόμενες εβδομάδες και μήνες, και το πόσο απαιτητικό είναι τα σχέδια του προϋπολογισμού.
Αυτά περιλαμβάνουν τη μετάβαση από ένα πρωτογενές έλλειμμα 0,25% αυτό το έτος σε πλεονάσματα της τάξης του 0,5 % το επόμενο έτος, 1,75 % το 2017 και 3,5 % το 2018 κοκ.
Δεδομένου ότι το έγγραφο εκτιμά ότι η Ελληνική οικονομία, που ζημιώθηκε από την κρίση, οδεύει για ένα 1,5 % πρωτογενές έλλειμμα το 2015, ελλείψει «πρόσθετων μέτρων», ο κ. Τσίπρας πρέπει να κινηθεί πολύ γρήγορα.
Στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει κάτι για τους αριστερούς υποστηρικτές του, ο κ Τσίπρας έχει καταφέρει να συμπεριλάβει στο Μνημόνιο Συμφωνίας ένα σχεδιασμένο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Οι προετοιμασίες είναι να ξεκινήσουν τον επόμενο μήνα, με στόχο την εφαρμογή του τον Απρίλιο του 2016.
Ωστόσο, συνολικά είναι ένα σκληρό πρόγραμμα. Παρ ‘όλα αυτά, η Γερμανία θα ήθελε να είναι ακόμα πιο δύσκολο.
* Φωτογραφία: Karolina Kurkova & Crystal Renn από τον Steven Klein για το περιοδικό Interview, 2012
Μετάφραση αποκλειστικά για το Νόστιμον Ήμαρ: Γκουσδουβάς Χρήστος | Επιμέλεια κειμένου – Συντακτική ομάδα Ν.