Παρεξηγημένα πλάσματα, ποικιλοτρόπως…
Ο Ρενέ Μαγκρίτ ζωγράφισε μια πίπα και από κάτω έγραψε την φράση «Αυτό δεν είναι μία πίπα» («Ceci n’est pas une pipe») που σημαίνει εν ολίγοις πως η εικόνα δεν είναι αυτό που φαίνεται. Στη συνέχεια ο Μισέλ Φουκώ έγραψε ένα δοκίμιο αναλύοντας το παράδοξο ανάμεσα στην εικόνα και τις λέξεις.
Αυτό λοιπόν δεν είναι μια συνέντευξη. Αυτή είναι μια προσπάθεια να καταλάβουμε ή να παρεξηγήσουμε ακόμα περισσότερο τους φίλους μας τους καλλιτέχνες μέσα από ερωταπαντήσεις που γίνονται εκατέρωθεν κι από τις οποίες φτιάχνονται φανταστικές ιστορίες που προκύπτουν από πραγματικά γεγονότα και έργα.
Μαριάννα Κατσουλίδη: https://marianna-katsoulidi.com/
Moka – Μουσιού Κατερίνα: https://mokart.blogspot.gr/
Γνώρισα τη Μαριάννα στη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας σε μια φάση της ζωής μου που η σπουδή με είχε απορροφήσει εντελώς και χρειαζόμουν μια φίλη. Και αυτό ήρθε να μου εκπληρώσει. Δε μου ήταν ιδιαίτερα εύκολο να δημιουργήσω, πόσο μάλλον να διατηρήσω γυναικοφιλίες. Η Τέχνη όμως έκανε τη διαφορά. Και είναι σαν λέξη, θηλυκό.
Κ.: Μαριάννα, πες μου με 3 λέξεις τι σημαίνει για σένα η Τέχνη
Μ.: Ελευθερία, Σύνδεση, Αθανασία
Σιγά-σιγά δημιουργήθηκε μια μικρή παρέα που έγινε άτυπα μια καλλιτεχνική ομάδα. Μαζί ζωγραφίσαμε, ταξιδέψαμε, φιλοσοφήσαμε, οργανώσαμε εκθέσεις εντός κι εκτός βάσης, πράγμα που μας έφερε σε τριβή αλλά ταυτόχρονα δημιούργησε χωρίς να το καταλάβουμε ισχυρούς δεσμούς.
Μ.: Πες μου για κάποια επαγγελματική εμπειρία – συνεργασία – έκθεση που τα πράγματα πήραν «περίεργη» τροπή και πως το αντιμετώπισες?
Κ.: Εκείνο το καλοκαίρι στο νησί που εκθέσαμε στους δυο Δήμους – η μέρα με τη νύχτα. Στον ένα έγιναν όλα σχεδόν φυσιολογικά, στον άλλο όμως… Χώρος δεν υπήρχε, βρεθήκαμε σε ένα ξεχαρβαλωμένο κλειστό γυμναστήριο με ξεφτισμένους τοίχους και υπολείμματα των αθλητών. Δεν το βάλαμε κάτω όμως. Αγοράσαμε υλικά, με δικά μας έξοδα φυσικά και στρωθήκαμε στη δουλειά. Μιλάμε για πολλές εργατοώρες μέσα στη ζέστη! Διαμορφώσαμε το χώρο, στήσαμε μια αξιοπρεπή για τις συνθήκες έκθεση και περάσαμε και καλά. Δεν εμφανίστηκε κανείς από αυτούς που εξαρχής μας είχαν καλέσει! Παρόλα αυτά οι ελάχιστοι άνθρωποι που πέρασαν, αγόρασαν κι από ένα έργο από την κάθε μια μας, οπότε τουλάχιστον έμεινε κάτι από τον κόπο μας στο νησί…
Αρκετές ομαδικές αργότερα, σε Αθήνα κι επαρχία, αποφοιτήσαμε…Σκορπίσαμε, ξαναβρεθήκαμε, παρεξηγηθήκαμε, αλλάξαμε μεγαλώνοντας…αυτά που σου κάνει η ζωή δηλαδή. Ότι και να μας συνέβη πάντως, πιστεύω ισχύει πως, οι εμπειρίες που αποκτήσαμε ήταν καθοριστικές για την αισθητική που διαμορφώσαμε αλληλοεπηρεαζόμενες… Κι αν λάβουμε υπόψιν το “αισθητική ίσον ηθική ” , καταλαβαίνει κανείς τη σημασία εκείνων των χρόνων για μας.
Κ.: Διάλεξε 3 από τις παρακάτω λέξεις και πες μου την πρώτη σκέψη εικόνα ή συναίσθημα που σου προκαλούν: ψυχή, εγωισμός, φιλία, τσιγκούνης, πρίγκιπας
Μ.: Ψυχή – κόκκινο
Φιλία – μικρά πολύτιμα διαμαντάκια
Εγωισμός – πόνος
Κάποτε η Μαριάννα πήγε σε ένα μαντρί οικογενειακών φίλων για να μελετήσει τα κατσίκια από κοντά και τότε προέκυψε μια σειρά έργων με τίτλο: “ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΕΣ ΟΔΟΙΠΟΡΕΙΕΣ ”
https://marianna-katsoulidi.com/index.php/%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1?layout=edit&id=16
Τα ζώα όπως και τα παιδικά παιχνίδια είναι ακόμα αγαπημένο θέμα της.
Κ.: Αν μπορούσες να αποκτήσεις τις ιδιαίτερες ικανότητες ενός ζώου , ποιο θα διάλεγες και γιατί
Μ.: Θα ήθελα να μου απαντήσεις εσύ ποιο ζώο θα διάλεγες και γιατί διότι εγώ δεν μπόρεσα να απαντήσω, ήθελα να διαλέξω πολλές ιδιότητες από πολλά ζώα βλέπεις….
Κ.: Δε φτάνει που δεν απάντησες στην ερώτηση , μου πετάς και το μπαλάκι… Θα απαντήσω λοιπόν εγώ για σένα. Νομίζω πως έχεις ήδη τις ιδιότητες της λιονταρίνας παρόλο που δε σου λείπει η χαίτη του αρσενικού. Για το ποιες είναι αυτές οι ιδιότητες μπορεί κάποιος να δει ένα ντοκιμαντέρ ή…να σε γνωρίσει.
Κ.: Πες μου ένα μυστικό
Μ.: Μυστικό? προσπαθώ εδώ και 5 λεπτά να βρω ένα…….μα να μην έχω μυστικά? Θα το ψάξω αυτό, σοβαρά τώρα θα σου πω ότι κρατάω πολύ καλά τα μυστικά των άλλων γιατί δικά μου δεν έχω.
Την πιστεύω που λέει ότι δεν έχει μυστικά. Σκέψου ότι στην πτυχιακή της έπιασε θέματα προσωπικά, ξέρεις, από αυτά που πονάνε και συνήθως αποφεύγουμε ακόμα και με τους φίλους μας να συζητάμε και τα παρουσίασε στον κόσμο με τον τίτλο “Χαπι εντ” . https://marianna-katsoulidi.com/index.php/%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1?layout=edit&id=24 Φυσικά και γνώριζε πως ίσως να χάσει εντυπώσεις ,το θέμα δεν ήταν ούτε “ανάλαφρο” ούτε “όμορφο” ,ήταν όμως ειλικρινές.
Μετά άρχισε να απλώνεται στο χώρο με αποτέλεσμα την «ΑΠΟΤΑΥΤΙΣΗ» https://marianna-katsoulidi.com/index.php/%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1?layout=edit&id=18 , μια εγκατάσταση που παρουσίασε για το μεταπτυχιακό της , από ιδιότυπα γλυπτά τεραστίων διαστάσεων φτιαγμένα από (άκουσον-άκουσον ) bubble wrap! Ναι…αυτό που μερικές γιαγιάδες έστρωναν πάνω από το τραπεζομάντιλο και που σε πιάνει μια μανία να σκάσεις όλες τις φούσκες μια-μια…Θα ήταν μεγάλο δίλλημα για μένα το να αποκτήσω ένα τέτοιο έργο, και επικίνδυνο για το ίδιο ταυτόχρονα…
Κ.: Αλήθεια, πόσα μέτρα φούσκες έσκασες μέχρι να σου να έρθει έμπνευση?
Μ.: Προτιμώ να μου πεις εσύ ένα καλλιτέχνη που θεωρείς ότι σε ενέπνευσε και γιατί
Κ.: Είναι πολλοί και διαφορετικοί οι λόγοι για τους οποίους εμπνέουν. Άλλος για την τεχνική του, άλλος για την εφευρετικότητά του , άλλος για τον τρόπο σκέψης του. Θα διαλέξω όμως το Salvador Dali που έτυχε να μελετήσω μέσα από βιβλία και φωτογραφίες που έπεσαν στα χέρια μου όταν ήμουν παιδί και ακόμα νόμιζα πως όταν μεγαλώσω θα γίνω χορεύτρια. Οι εικόνες που έβλεπα να σχηματίζονται από το μυαλό αυτού του ζωγράφου με ενθουσίαζαν.. Οι μέθοδοι απελευθέρωσης του μυαλού από τα όρια που θέτουν τα στεγανά της οργανωμένης σκέψης που εφάρμοζε, νομίζω με ακολουθούν ακόμη και τώρα , όχι μόνο στη δουλειά αλλά και την καθημερινότητά μου.
Είχαμε κάποιο καιρό να συναντηθούμε και όταν στην ΑΘΩΟΤΗΤΑ-ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ https://marianna-katsoulidi.com/index.php/%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1?layout=edit&id=22 αρχίσαμε να μιλάμε, συνειδητοποιήσαμε ότι και οι δυο είχαμε αποφασίσει την ίδια εποχή να αφήσουμε στην άκρη την αγαπημένη μας χρωματική παλέτα και να παιδευτούμε με τη χρωματικότητα που μπορεί να σου δώσει το άσπρο και το μαύρο.
Κ.: Με δικά σου λόγια συμπλήρωσε τη φράση: Η αθωότητα είναι….
Μ.: Η αθωότητα είναι σημείο αφετηρίας. Επανεκκινεί την ύπαρξη και φυσικά την τέχνη με τρόπο απλό, σταθερό, δυνατό και ειλικρινή.
Όνειρα, παραμύθια, ανθρώπινα παιχνίδια και ζώα , κάνουν παρέλαση διαδοχικά στα έργα της Μαριάννας, μιας και δουλεύει πάντα-σε αντίθεση με μένα και τη θαυμάζω γι’αυτό- μεθοδικά. Θα πιάσει ένα θέμα και θα αφοσιωθεί ολοκληρωτικά επάνω του μέχρι να το τερματίσει κυριολεκτικά πριν πάει στο επόμενο.
Κ.: Πες μου ένα παραμύθι με 3 έργα σου
Μ.: Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένα κοριτσάκι που ήθελε να ζει κάτω από έναν ελέφαντα. Ζητούσε επίμονα από τους γονείς της να της πάρουν ένα ελεφαντάκι αλλά εκείνοι για ευνόητους λόγους δεν της το έπαιρναν. Βλέπετε έμεναν σε ένα διαμέρισμα και θα υπήρχε πρόβλημα χώρου αν μη τι άλλο…..
Μεγάλωσε λοιπόν το κορίτσι αυτό και αποφάσισε να φτιάξει ένα ελέφαντα και να πραγματοποιήσει το όνειρο της αυτό, να μην της μείνει απωθημένο. Έτσι μετά από πολλές προσπάθειες κατάφερε να φτιάξει έναν ελέφαντα από bubble wrap και κολλητική ταινία σε φυσικό μέγεθος. Έκρυψε μέσα στον ελέφαντα ένα δικό της μυστικό, ένα κομματάκι που ότι και αν συνέβαινε θα σωζόταν καθώς ήταν καλά τοποθετημένο μέσα σε πάρα πολλά μέτρα bubble wrap.
Κάτω από τον ελέφαντα τοποθέτησε ένα παιδικό καρότσι που είχε μέσα ένα κλειδί. Με αυτόν τον τρόπο συμβόλισε την προστασία της δημιουργίας αλλά και της παιδικής της επιθυμίας. Μετά από πολλές περιπέτειες ο ελέφαντας δεν τα κατάφερε και το κορίτσι τον αποχωρίστηκε τελικά.
Συνέχισε όμως και αποφάσισε να κάνει μια επανεκκίνηση και να φτιάξει έναν ταύρο, ο οποίος την άφησε να καθίσει πάνω του και μαζί πορεύτηκαν για λίγο ακόμα καιρό. Τώρα το κορίτσι που είναι πλέον γυναίκα, αποφάσισε να μάθει χορό, κάτι το οποίο πάντα ήθελε. Βεβαίως συνεχίζει να φτιάχνει διάφορα ζώα που τα αγαπά και μεταξύ αυτών και άλλους ελέφαντες με διαφορετικούς αυτή τη φορά τρόπους. Τώρα είναι μαζί με έναν στρατιώτη, μια γυναίκα στρατιώτη, ένα κλόουν και φυσικά έναν ελέφαντα. Όλοι μαζί συνθέτουν μάλλον μια παράδοξη εικόνα αλλά έτσι δεν είναι η ζωή? Παράδοξη, επιβλητική, γεμάτη αντιθέσεις που κάποτε οδηγούν στη σύνθεση. Το παραμύθι αυτό δεν έχει τέλος οπότε δεν μπορώ να σας πω αν έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα, μπορώ όμως να σας πω ότι σίγουρα είναι αισιόδοξοι και ευτυχισμένοι…..
Η Μαριάννα είναι όπως μας περιγράφει στο παραμύθι που της ζήτησα. Με δυναμικές αλλά και ευαισθησία, από τους ανθρώπους που έχουν δουλέψει πραγματικά σκληρά για να εξελιχθούν και να γίνουν αποδεκτοί για τη δική τους προσπάθεια και δεν επαναπαύτηκαν σε αυτά που κληρονόμησαν ως εφόδια, μιας και προέρχεται από καλλιτεχνική οικογένεια.
Η τελευταία της έκθεση https://marianna-katsoulidi.com/index.php/%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1?layout=edit&id=70 περιείχε συνθέσεις παλιών και καινούριων στοιχείων -συμβόλων τα οποία θεωρώ πως έχουν πια κατασταλάξει μέσα της κι έχουν γίνει το λεξιλόγιο με το οποίο αφηγείται τις ιστορίες της . Κι όχι επειδή είναι φίλη μου, αλλά σου προτείνω να πας στην επόμενη έκθεση της και να τη ρωτήσεις για τις ιστορίες που αφηγούνται τα έργα της μιας και της αρέσει να μιλάει γι αυτά.