Από τον Γιώργο Μουργή
«Σκέφτεσαι να γράψεις με αφορμή την σημερινό επέτειο της προσπάθειας του Αλέκου Παναγούλη, να τινάξει στον αέρα τον δικτάτορα Παπαδόπουλο μαζί με το σκυλολόι που τον συνόδευε και ξαφνικά κολλάς.Αυτή η ασφάλεια που σου παρέχει η ιστορική μνήμη, να αφουγκράζεσαι, να περιγράφεις από μακριά, τον ηρωισμό και τη στάση που επέλεξε ο ίδιος ο Παναγούλης, εμπεριέχει μια ιδιοτελή αναίδεια καπηλείας. Έστω και άθελα σου.Εμπεριέχει το ηδυπαθές της αναφορικότητας μας, σαν εμμονή μιας έπαρσης να ταυτιστείς εκ του ασφαλούς, με τους αδικαίωτους αγώνες εκατοντάδων ηρώων.Να τοποθετήσεις στην ιστορική ζυγαριά αυτόν τον ηρωισμό, με άπλες περιγραφές σαν αντίβαρο, για να αξιολογήσεις κατά το δοκούν το αίμα τους».
Έτσι ξεκίνησα να γράφω λίγες μέρες πριν, το αφιέρωμα για τον Αλέκο Παναγούλη.
Κάτι σαν παρηγορητική απολογία εντός μου, χωρίς καμιά δόση ευφάνταστης αλληγορίας.
Συζητώντας το αφιέρωμα αυτό, που προς μεγάλη μου τιμή, φιλοξενήθηκε στο Νόστιμον Ήμαρ, με τον καλό φίλο Θωμά Γιούργα, μου επισήμανε την αυτοκριτική διάθεση που διέβλεπε, στο απόσπασμα όπως το παραθέτω παραπάνω.
Πραγματικά τότε διαπίστωσα ότι πέρα από την απολογητική μου διάθεση, το γραπτό εμπεριείχε μια ύστερη αυτοκριτική προδιάθεση, για τα ηρωικά που ως θεατής μπορεί κάποιος να προσεγγίσει. Για τα σπουδαία της ζωής αληθινών ηρώων.
Θα γραφτούν και θα αναπαραχθούν πολλά σήμερα και δικαίως για τον Αρχηγό του Απελευθερωτικού Κινήματος και της Εθνικής Αντίστασης.
Δεν θέλω να προσδώσω κανένα επικό χαρακτηριστικό την ήμερα της γενέθλιας μνήμης του Άρη Βελουχιώτη.
Η ιστορία του απελευθερωτικού αγώνα, γράφτηκε πάνω σε αυτό τον τόπο που περπατάμε, από το αίμα των ηρώων του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και του αθώου λαού που σφαγιαζόταν ή πέθαινε από τη πεινά, κάτω από την κτηνωδία και τη θηριωδία. της φασιστικής, ναζιστικής γερμανικής κατοχής.
Από το δικό του αίμα όπως έβαψε τα λημέρια της Μεσούντας, κυλώντας να συναντηθεί προς τη ποταμιά του Αχελώου.
Αν η ληξιαρχική πράξη γέννησης του Θανάση Κλάρα γράφει 27 Αυγούστου 1905 και τόπο τη Λαμία, υποθετικά μιλάμε για το ίδιο πρόσωπο, που ταυτίζεται με τον Αρχηγό.
Ο Βελουχιώτης «γεννήθηκε» στη Μεσούντα στις 16 Ιουνίου 1945, περικυκλωμένος, μέσα από τα θραύσματα της χειροβομβίδας που κρατούσε στα χέρια του ή από τον ήχο του δικού του όπλου.
Βαφτίστηκε στην ποταμιά του Αχελώου την ίδια μέρα, από τα τρεχούμενα νερά της και αγιάστηκε από το αίμα του, αντί για λάδι, στο ένα και μοναδικό όνομα σαν «Ο Άρης».
Η Γέννα της Ιστορίας δεν τον επέλεξε τυχαία. Προσδοκούσε πάντα να επιλέξει έναν Άρη στο όνομα της δίκης της Αθανασίας.
Να μοιραστεί έναν Αρχηγό Αθάνατο, μαζί με εμάς τους θνητούς.
Και τα κατάφερε εκεί στα Άγραφα. Μα που αλλού μπορούσε να γραφτεί μια τέτοια Γέννα; Μόνο στα Άγραφα της Ιστορίας των βουνών που γέννησαν την Αθανασία του Αρχηγού.
Ο ίδιος επέλεξε να πεθάνει στις 12 Ιουνίου του 1945. Όταν το μαντάτο της αποκήρυξης έφτασε στα αυτιά του, από τους γραφιάδες του Ριζοσπάστη και τους γραφειοκράτες της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος που αγάπησε και οραματίστηκε να το φέρει πρωτοπόρο, της Λευτεριάς και της Λαοκρατίας.
Η Ιστορία δεν άφησε τη Γέννα της να χαθεί. Την έκανε Αθάνατη στην δίκη της αιωνιότητα. Αυτή η Αθανασία που έμεινε να κατοικεί εκεί στα βράχια της Μεσούντας και από τότε ακούει στο όνομα Άρης Βελουχιώτης , «Ο Αρχηγός των Ατάκτων» μέσα στην καρδιά της Ιστορικής Μνήμης του Λαού μας.*
Αθάνατος, Αρχηγέ μας, Άρη Βελουχιώτη, Αθάνατος!..
Ο θρήνος της μάνας του Άρη Βελουχιώτη για τον χαμό του παλικαριού της:
ΣΤΟΝ ΑΡΗ ΜΟΥ – ΣΤΟ ΚΑΜΑΡΙ ΜΟΥ
«Άρη μου, Άρη, Άρη μου, παιδί μου παλληκάρι
Σε ράχες ήσουν σε βουνά, το κάλεσε η ανάγκη
Αλοίμονο: ο στόνος μου τόσο μακριά δε φτάνει
Κι αν σε καλούν οι στεναγμοί κι αν σε καλούν οι θρήνοι
Εσύ κοιμάσαι αξύπνητος στο φως και στη γαλήνη
Αχ! Συ διαβάτη της ζωής! Πανέμμορφε διαβάτη!
να ξαναρθής εδώ στη γη, δε θαύρης μονοπάτι
Άρη μου! Γιατί άφησες τη δόλια σου μανούλα
το δύστυχο πατέρα σου να κλαίμ’ όλη μερούλα;»
Λαμία – Ιούλιος 1945
ΑΓΛΑΪΑ Δ. ΚΛΑΡΑ **
* Η έκφραση «Ο Αρχηγός των Ατάκτων» είναι δανεισμένη από τα ομώνυμα βιβλία του Δ. Χαριτόπουλου για τον Άρη Βελουχιώτη.
** Στην αντιγραφή τηρήθηκε η ορθογραφία της αρχικής δημοσίευσης.