Από τον Γιάννη Περδίκη
Με αφορμή την επανακυκλοφορία του βιβλίου…
Η δεκαετία του ΄80 στην Ελλάδα, ιδιαίτερα για εμάς τους 30 και κάτι που προλάβαμε και τη ζήσαμε “από το πίσω τζάμι του αυτοκινήτου των γονιών μας”, περιβάλλεται από το πέπλο μιας μυθολογίας, φτιαγμένης από αναμνήσεις δικές μας και αφηγήσεις φίλων και συγγενών που την έζησαν από πρώτο χέρι. Στη μυθολογία αυτή εμπλέκονται μουσικές (ελληνικές και ξένες), σαχλές βιντεο-ταινίες (guilty pleasure), τα κοντά σορτσάκια των ποδοσφαιριστών, το ευρωμπάσκετ του ΄87 με τη φωνή του Συρίγου, οι ντισκοτέκ, το “Rock in Athens”, το πανκ, τα φρικιά, οι Iron Maiden, τα ουφάδικα, ο χαβαλές και το άραγμα στις πλατείες, οι κόντρες στην παραλιακή και τόσα άλλα ετερόκλητα στοιχεία τα οποία συνθέτουν το μωσαικό μιας εποχής αρκετά διαφορετικής από την σημερινή, με μια κάποια επίπλαστη αίσθηση ανεμελιάς που την χαρακτήριζε.
Τα “Ροκ Ημερολόγια” του Γιώργου Τουρκοβασίλη κυκλοφόρησαν πραγματικά στην ώρα τους, το 1984, και επανεκδόθηκαν πρόσφατα από τις εκδόσεις “Στο Περιθώριο”. Το βιβλίο κάνει focus στη νεολαία της εποχής των πρώτων χρόνων των ΄80s και ιδίως στο πιο “ανήσυχο” κομμάτι της, στις νεανικές υποκουλτούρες που κινούνταν στο κέντρο της Αθήνας και πέριξ αυτού. Ο συγγραφέας τριγυρνάει στο στέκια των νέων για να τους γνωρίσει και να τους φωτογραφίσει. Αυτό που είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον, δίνει βήμα στους ίδιους τους νέους για να εκφραστούν, να μιλήσουν για ό,τι τους ευχαριστεί ή τους “χαλάει”, να εκφράσουν την οργή τους απέναντι στο κατεστημένο, αλλά και καύλα, πάθος για ζωή. Η αργκό που χρησιμοποιούν οι νέοι είναι πολλές φορές στα όρια του γραφικού, μοιάζει πια ξεπερασμένη, αλλά αυτό είναι ακόμη ένα σημαντικό στοιχείο της επιτόπιας έρευνα που έκανε ο συγγραφέας.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου παρελαύνει ένας κόσμος μαγικός: Συνοικιακά καφέ και στέκια, συναυλίες σε αμφιθέατρα και αυτοσχέδιους χώρους, τα μαγαζιά της Πλάκας, καταλήψεις, πολιτικά φεστιβάλ, γήπεδα, ο πυρετός των πρώτων μεγάλων live της εποχής (Βirthday Party, Bauhaus, Τalking Heads κ.ά.). Το παλιό ροκ ξεθωριάζει και στη θέση έρχεται το punk και το new wave, το goth. Φυσικά, όπως προαναφέραμε, η δεκαετία του ΄80 δεν ήταν μόνο αυτό, αλλά ο Τουρκοβασίλης επιλέγει να εστιάσει σε αυτό που λέμε “underground” της περιόδου, το πιο εναλλακτικό και περιθωριακό όσον αφορά στα μουσικά γούστα, το στυλ, αλλά και την ιδεολογική κατεύθυνση. Αναρχικοί, αριστεριστές και κνίτες, απολιτίκ χούλιγκανς και μηδενιστές punks, όλοι μαζί μπλεγμένοι εκφράζουν μια διαφορετική πολιτικοποίση από εκείνη των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης. Στην εξουσία βρίσκεται πια το ΠΑΣΟΚ που θέλει και τα Εξάρχεια να “καθαρίσει” (δες επιχείρηση Αρετή) αλλά και να τα έχει καλά με τους μοντέρνους νέους και γι΄αυτό διοργανώνει το ομολογουμένως επιτυχημένο “Rock in Athens” στο Καλλιμάρμαρο.
Χωρίς να θέλουμε να υποβαθμίσουμε την αξία του γραπτού και προφορικού λόγου, τα “Ροκ Ημερολόγια” αποτελούν ένα πολύτιμο ντοκουμέντο της περιόδου ιδιαίτερα χάρη στις καταπληκτικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες του πολυπράγμονος Γιώργου Τουρκοβασίλη. Αν η φωτογραφία “επαναλαμβάνει με μηχανικά μέσα εκείνο που δεν μπορεί να επαναληφθεί υπαρξιακά”, όπως γράφει ο Roland Barthes, τότε οι φωτογραφίες των Ημερολογίων δεν είναι παρά μικρές λωρίδες αθανασίας, διασώζοντας στο χρόνο στιγμές πολύτιμες για όσους τις έζησαν από κοντά και αφόρητα σαγηνευτικές για εμάς που δεν ήμασταν εκεί και γκρινιάζουμε ότι ίσως να γεννηθήκαμε σε λάθος δεκαετία.