Της Χαράς Τζαναβάρα
«Οικονομικό έγκλημα» χαρακτηρίζουν οι εργαζόμενοι στην «Εγνατία Οδό» την παραχώρηση σε ιδιώτες του ολοκληρωμένου αυτοκινητόδρομου. Σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ, ο διαγωνισμός περιλαμβάνεται στα προαπαιτούμενα.
Τα 100 εκατ. ευρώ που θα εισπραχθούν θα κατατεθούν κατ’ ευθείαν στο ταμείο του εξωτερικού για την εξυπηρέτηση του χρέους και ένα ποσοστό από τα ετήσια έσοδα των διοδίων θα δίνεται στο Δημόσιο.
Μόνο τα έσοδα από τους επτά σταθμούς διοδίων ξεπερνούν τα 50 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
«Οικονομικό έγκλημα» χαρακτηρίζουν οι εργαζόμενοι στην Εγνατία οδό την παραχώρηση του ολοκληρωμένου και υπερσύγχρονου αυτοκινητόδρομου σε ιδιώτες, που προωθεί το ΤΑΙΠΕΔ. Ο διαγωνισμός, σύμφωνα με το Ταμείο, περιλαμβάνεται στα προαπαιτούμενα και αναμένεται να προκηρυχθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Οι όροι της παραχώρησης δεν έχουν γίνει γνωστοί, αλλά πληροφορίες της «Εφ.Συν.» αναφέρουν ότι προβλέπεται 40χρονη παραχώρηση, με κατ’ αποκοπήν τίμημα 100 εκατ. ευρώ, που θα κατατεθεί κατ’ ευθείαν στο ταμείο του εξωτερικού για την εξυπηρέτηση του χρέους, καθώς και ποσοστό για το Δημόσιο από τα ετήσια έσοδα από τα διόδια.
Τα έργα στον αυτοκινητόδρομο, ο οποίος ενώνει την Αλεξανδρούπολη με την Ηγουμενίτσα και διαθέτει τρεις κάθετους άξονες που εξυπηρετούν τη σύνδεσή του με τις γειτονικές χώρες στα Βαλκάνια, κόστισαν 6,5 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης εξασφαλίστηκε από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, καθώς και από δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), που δόθηκε με χαμηλό επιτόκιο και μακροχρόνια περίοδο εξόφλησης.
Το 2006, με κυβερνητική υπόδειξη, η δημόσια εταιρεία «Εγνατία Οδός Α.Ε.» υποχρεώθηκε να πάρει δάνειο ύψους 1,2 δισ. ευρώ από εμπορική τράπεζα για να αποπληρώσει τα υπολειπόμενα έργα που δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν κοινοτικές χρηματοδοτήσεις καθώς προχωρούσαν με υπερβάσεις προϋπολογισμών και χρονοδιαγραμμάτων.
Χορηγήθηκε χωρίς επιβάρυνση του Δημοσίου και με εγγύηση τα έσοδα από τα διόδια, που έπρεπε να λειτουργήσουν αμέσως. Για λόγους πολιτικού κόστους οι πρώτοι σταθμοί άνοιξαν περίπου τέσσερα χρόνια αργότερα και αυξάνονται με αργούς ρυθμούς. Ο εμπορικός δανεισμός, μετά τα προβλήματα που επιλύθηκαν πρόσφατα, αποπληρώνεται και απομένει να καταβληθούν περίπου 100 εκατ. ευρώ.
Σήμερα τα έσοδα από τους επτά σταθμούς διοδίων ξεπερνούν τα 50 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Οι τιμές είναι 50% χαμηλότερες σε σχέση με αυτές που ισχύουν στους υπόλοιπους υπό κατασκευή αυτοκινητόδρομους.
Με βάση την απόφαση, που είχε υπογράψει στα τέλη του 2014 ο τότε υπουργός Υποδομών Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και δεν έχει ανακληθεί, ο αριθμός των σταθμών προβλέπεται να φτάσει τους 15 μαζί με αυτούς που θα κατασκευαστούν στους κάθετους άξονες, ενώ οι τιμές επιτρέπεται να αυξηθούν και να φτάσουν έως και τον διπλασιασμό τους.
Την ίδια εποχή είχαν προκηρυχθεί δύο χωριστοί διαγωνισμοί. Ο πρώτος αφορούσε τη λειτουργία των σταθμών διοδίων, που ανατέθηκαν σε ιδιώτες για μια τετραετία με ετήσιο κόστος της τάξης των 5 εκατ. ευρώ. Ο δεύτερος κάλυπτε τις ανάγκες τετραετούς συντήρησης του αυτοκινητόδρομου από ιδιωτικά συνεργεία και καθορίζεται με ανώτατο όριο τα 30 εκατ. ευρώ, με βάση καθορισμένο κοστολόγιο εργασιών.
Υπάρχει ανάγκη να κατασκευαστούν σταθμοί εξυπηρέτησης για τους ταξιδιώτες, με χώρους εστίασης και εφοδιασμού με καύσιμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι συμφέρον για το Δημόσιο να παραχωρηθεί σε ιδιώτες ο σύγχρονος οδικός άξονας. Για την κατασκευή τους έχουν από χρόνια απαλλοτριωθεί χώροι σε διάφορα σημεία.
Χρειάζεται επίσης να βελτιωθεί ο φωτισμός και να αναβαθμιστεί ο κάθετος άξονας Χαλάστρα-Εύζωνοι, που είχε κατασκευαστεί παλιότερα με επίβλεψη του Ταμείου Εθνικής Οδοποιίας (ΤΕΟ).
«Παραδίδουμε έτοιμο αυτοκινητόδρομο, με σημαντικά έσοδα για το Δημόσιο, που θα φορτωθεί την εξόφληση του δανείου της ΕΤΕπ. Ακόμη και την κατασκευή των σταθμών των νέων διοδίων», μας είπε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος των 250 εργαζομένων στην Εγνατία και εκφράζει ανησυχία για αύξηση των τιμών στα διόδια, που θα ανεβάσει τα έσοδα και θα κάνει το έργο πιο ελκυστικό για τους επενδυτές. Η εταιρεία διαθέτει ειδικευμένο προσωπικό και έχει αναλάβει σημαντικά έργα του Δημοσίου σε άλλες περιοχές της χώρας, κυρίως στα νησιά.
Εχει αναπτυχθεί σε βαλκανικές χώρες και διαθέτει γραφεία στη Σερβία, την Αλβανία και τη Βουλγαρία.