Από τον Γιάννη Μπάκο
«Η Ματωμένη Κυριακή του 1887 που αφύπνισε τις διάσπαρτες αριστερές δυνάμεις της Βρετανίας»
Στις 13 Νοεμβρίου 1887 Σοσιαλιστές και Αναρχικοί διαδηλωτές διοργάνωσαν μια μεγάλη διαδήλωση στο Λονδίνο, καταγγέλλοντας τη βρετανική πολιτική στο Ιρλανδικό και την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης των Συντηρητικών.
Οι περισσότεροι από 10.000 διαδηλωτές έφθασαν στην Πλατεία Τραφάλγκαρ από διάφορα σημεία του εργατικού Ανατολικού Λονδίνου και ανάμεσά τους ξεχώριζε η μορφή του διάσημου ιρλανδού συγγραφέα και ακτιβιστή Τζορτζ Μπέρναρ Σο. Περισσότεροι από 2χιλ αστυνομικοί καθώς και 400 στρατιώτες αντιμετώπισαν του διαδηλωτές, αποφασισμένοι να μην τους επιτρέψουν να πλησιάσουν στην Πλατεία Τραφάλγκαρ. Οι συγκρούσεις που ακολούθησαν, είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν την ζωή τους τρεις διαδηλωτές, ενώ άλλοι 200 μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο. Η άγρια σύρραξη άρχισε όταν διαδηλωτές και δυνάμεις καταστολής ήρθαν πρόσωπο με πρόσωπο. Οι έφιπποι χτύπησαν ανελέητα την πορεία, όχι μόνο με ρόπαλα, αλλά και με σπαθιά, ενώ η αστυνομία και οι στρατιώτες άνοιξαν πυρ και τρεις διαδηλωτές έπεσαν νεκροί.
Οι επικεφαλής συνδικαλιστές της πορείας συνελήφθησαν και φυλακίσθηκαν για έξι εβδομάδες. Η “Ματωμένη Κυριακή” του 1887 αφύπνισε τις διάσπαρτες αριστερές δυνάμεις της Μεγάλη Βρετανίας, οι οποίες απέσυραν την υποστήριξή τους στο Κόμμα των Φιλελευθέρων και προχώρησαν στην ίδρυση του Εργατικού Κόμματος στις 27 Φεβρουαρίου 1900.
Με τον όρο Ματωμένη Κυριακή (Bloody Sunday για τους αγγλομαθείς, Domhnachna Fola στα Ιρλανδικά) εννοούμε τέσσερα διαφορά αιματηρά γεγονότα, που έλαβαν χώρα από το 1887 έως το 1972, και συνδέονται με τις αγγλοϊρλανδικές σχέσεις. Οι άλλες τρεις διαδηλώσεις που ακολούθησαν βάφτηκαν με αίμα.
Στις 26 Αυγούστου 1913 ξεκίνησε η μεγαλύτερη απεργία στην ιστορία της Ιρλανδίας, που διήρκεσε μαζί με την ανταπεργία των εργοδοτών έως τις 18 Ιανουαρίου 1914. Της απεργιακής κινητοποίησης ηγούνταν οι Τραμβαγιέρηδες, με επικεφαλής τον συνδικαλιστικό θρύλο της Ιρλανδίας Τζέιμς Λάρκιν. Την Κυριακή 31 Αυγούστου σε μία από τις διαδηλώσεις τους στο Δουβλίνο χτυπήθηκαν βάναυσα από την αστυνομία, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο απεργοί και να τραυματισθούν εκατοντάδες.
Στο μέσο του Ιρλανδικού Αγώνα της Ανεξαρτησίας, που διήρκησε από το 1919 έως το 1921, η Κυριακή 21 Νοεμβρίου χαρακτηρίστηκε ως με την σειρά της ως η δεύτερη «Ματωμένη Κυριακή». Η ημέρα στο Δουβλίνο άρχισε με τη δολοφονία 14 Άγγλων πρακτόρων από τον Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό (IRA). Η απάντηση των κατακτητών εκδηλώθηκε το μεσημέρι της ίδιας μέρας, με τυφλούς πυροβολισμούς κατά τη διάρκεια αγώνα ιρλανδικού ποδοσφαίρου, σκοτώνοντας 15 φιλάθλους. Οι δυνάμεις κατοχής υποστήριξαν ότι δέχθηκαν πυρά από φιλάθλους – μέλη του IRA.
Οι ταραχές συνεχίστηκαν όλο το βράδυ χωρίς νεκρούς, όμως, στο Κάστρο του Δουβλίνου, που είχε μετατραπεί σε φυλακή, βρίσκονται νεκροί τρεις πολιτικοί κρατούμενοι, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Ο συνολικός απολογισμός της τρίτης κατά σειρά «Ματωμένης Κυριακής» είναι 32 νεκροί.
Την Κυριακή 30 Ιανουαρίου 1972 στο Ντέρυ της Βορείου Ιρλανδίας, Άγγλοι στρατιώτες των ειδικών δυνάμεων άνοιξαν πυρ κατά μιας ειρηνικής πορείας 10.000 καθολικών, που ζητούσαν την αποχώρηση των Βρετανών από τη Βόρειο Ιρλανδία και την ένωση της με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. 26 διαδηλωτές σκοτώθηκαν, ανάμεσα τους και 6 παιδιά, ενώ πολλοί διαδηλωτές πυροβολήθηκαν πισώπλατα, καθώς έτρεχαν να αποφύγουν τα τεθωρακισμένα οχήματα των Βρετανών. Τους τρεις μήνες που ακολούθησαν, το κλίμα μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Αγγλίας ηλεκτρίστηκε επικίνδυνα. Σημειώθηκαν 381 επιθέσεις με εκρηκτικούς μηχανισμούς και 56 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Το 2010, μετά από δημοσιοποίηση πορίσματος για τα γεγονότα εκείνης της ημέρας, ο πρώην πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Τόνι Μπλερ ζήτησε επίσημα συγνώμη.
Το 1983 οι Ιρλανδοί U2 κυκλοφορούν το 2ο τους άλμπουμ με τίτλο “War”, με πρώτο τραγούδι το θρυλικό πλέον “Sunday Bloody Sunday”, έναν υπέροχο φόρο τιμής στα θύματα των αγώνων του Ιρλανδικού λαού.
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 12.11.2016
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.
