Στις 12 Μαρτίου 1945 φεύγει από τη ζωή η Άννα Φρανκ, η εβραιοπούλα, που έμεινε στην ιστορία για το ημερολόγιο που κρατούσε κατά τη δίχρονη παραμονή της οικογένειας της σ’ ένα κρησφύγετο στο γερμανοκρατούμενο Άμστερνταμ.
Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ είναι ένα από τα πιο πολυμεταφρασμένα και πολυδιαβασμένα βιβλία παγκοσμίως. Περιγράφει τα γεγονότα της ζωής της Άννα Φρανκ από τις 12 Ιουνίου 1942, μέχρι την τελευταία μέρα που έγραψε σ’ αυτό, την 1η Αυγούστου 1944 και είναι γραμμένο στα ολλανδικά. Διασκευάστηκε για την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, το θέατρο, ακόμα και για την όπερα, με την λεπτομερή περιγραφή της καθημερινής ζωής κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής, μέσω των γραπτών της Άννα Φρανκ, να σοκάρει τα εκατομμύρια αναγνωστών.
“Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθώ να πιστεύω
ότι όλοι οι άνθρωποι είναι κατά βάθος καλοί”
Η νεαρή Γερμανοεβραία, το πλήρες όνομα της οποίας είναι Ανελίς Άνε Μαρί Φρανκ, γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου 1929 στη Φρανκφούρτη και έζησε στην πιο τρυφερή της ηλικία τη φρικαλεότητα που γέννησε το ναζιστικό καθεστώς, γεγονός το οποίο την οδήγησε σε πρόωρη συναισθηματική ωρίμανση, ξεχωρίζοντας από τους υπόλοιπους εφήβους φαίνεται έχοντας διαμορφώσει από νωρίς “το ιδανικό της, είχε μάλιστα πολλά ιδανικά”, τα οποία τελικά δεν πρόλαβε να εκφράσει.
Το ημερολόγιο της Άννας δίνει μια λεπτομερή περιγραφή της καθημερινής ζωής κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής Γερμανίας. Μέσα από κάθε σελίδα του διαφαίνεται η προσπάθεια επιβίωσης με κάποιες παρεμβαλλόμενες συναισθηματικές και οικογενειακές συγκρούσεις. Η “φανταστική φίλη” της Άννας μας διηγείται την καθημερινότητα του κοριτσιού, μια καθημερινότητα, εκ διαμέτρου αντίθετη από οποιουδήποτε άλλου εφήβου, σύμφωνα με αυτά που έχουν συνηθίσει οι δυτικές κοινωνίες. Μια ζωή κατά την οποία αναγκάζεται να κρύβεται αλλά και να καταπιέζει αυθόρμητους προβληματισμούς που της έρχονται στο μυαλό όταν συνειδητοποιεί την σκληρότητα του εξωτερικού κόσμου που διαμορφώνει το ιστορικό πλαίσιο της εποχής της.
Όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ολλανδία το 1941 και δεδομένου ότι οι διώξεις των Εβραίων άρχισαν να εντατικοποιούνται, ο πατέρας της Άννας, Ότο Φρανκ αποφασίζει να κρυφτεί με την οικογένεια του στην αποθήκη της επιχείρησής του στο Άμστερνταμ. Με την βοήθεια ορισμένων φίλων τους, οι γονείς με τις δύο κόρες τους παρέμειναν εκεί μέχρι τις 4 Αυγούστου του 1944, μέχρι τη στιγμή που τους ανακάλυψε η Γκεστάπο, μετά από την ανώνυμη καταγγελία ενός Ολλανδού πληροφοριοδότη και τους συνέλαβε, οδηγώντας τους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς.
Τον επόμενο Μάρτιο, και συγκεκριμένα στις 12 Μαρτίου 1945, η μικρή Άννα φεύγει από τη ζωή, ταλαιπωρημένη από τον τύφο και τις κακουχίες, 3 μόλις ημέρες μετά τον χαμό της αδερφής της από τα ίδια αίτια. Η μητέρα της Άννας πέθανε στο Άουσβιτς στις αρχές Ιανουαρίου του 1945, ενώ το μοναδικό μέλος της οικογένειας που σώζεται, είναι ο πατέρας, Όττο Φρανκ, ο οποίος βρέθηκε ζωντανός στο Άουσβιτς και απελευθερώθηκε από τον Κόκκινο Στρατό.
Μετά τη σύλληψη της οικογένειας Φρανκ, στενοί φίλοι είχαν ερευνήσει το κρησφύγετο, ανακαλύπτοντας μεταξύ άλλων και το ημερολόγιο της Άννας. Ο Όττο Φρανκ εξέδωσε το 1947 το ημερολόγιο της κόρης του με τον τίτλο “Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ”.
Οι αρνητές του ολοκαυτώματος επέκριναν το Ημερολόγιο της Άννας Φράνκ ως μερικώς πλαστό, δείχνοντας το περίσσιο θράσος και τον κυνισμό με τον οποίο το ναζιστικό καθεστώς αντιμετώπιζε την αξία της ανθρώπινης ζωής στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Ο σπουδαίος Αμερικανός μουσικός, ποιητής και συγγραφέας Ryan Adams τραγούδησε το κομμάτι “Dear Anne” που έγραψε για τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας, το 2001 στην διάρκεια συναυλίας του στην Στοκχόλμη. Ακόμα κι αν δεν έχει κυκλοφορήσει το τραγούδι σε κάποιο δίσκο, η φήμη του έχει ξεπεράσει τα όρια της εν λόγω συναυλίας.
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, τo Σάββατο 11.3.2017