Του Κώστα Λουλουδάκη (Ιουλιανού)
«Ποταμοί» μελάνης χύθηκαν και χύνονται και ατέρμονες λογομαχίες λαμβάνουν χώρα μεταξύ κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και εκπροσώπων του μεγάλου κεφαλαίου με αφορμή τις τηλεοπτικές άδειες και το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην τηλεοπτική πίτα. Ας θυμηθούμε, πως τις άδειες αυτές τις διεκδίκησαν μια χούφτα ανθρώπων που ελέγχουν ήδη τηλεοπτικά κανάλια, το μεγαλύτερο μέρος του έντυπου τύπου, ραδιοσυχνότητες, ασφαλιστικές, εφοπλιστικές και κατασκευαστικές εταιρείες, εταιρείες φυσικού αερίου και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, ποδοσφαιρικές ομάδες, τα δικαιώματα για αναμεταδόσεις αθλητικών αγώνων και μέσω διασταυρωμένων συμμαχιών, τράπεζες, χρηματιστηριακές και κατασκευαστικές εταιρείες, γενικά, σχεδόν όλους τους τομείς της οικονομικής ζωής.
Η κυβέρνηση του μορφώματος ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν επιχείρησε έστω μια συμβατική ρήξη με το άντρο της κατευθυνόμενης μιντιακής εξουσίας, αλλά προσπάθησε να ρυθμίσει προς όφελός της τις διαχρονικές σχέσεις αλληλεξάρτησης, σχέσεις, δηλαδή, υποταγής και κυριαρχίας, μεταξύ κρατικών μηχανισμών και του κεφαλαίου που ελέγχει και την τηλεοπτική αγορά. Αυτό ενδιέφερε την κυβέρνηση με αποτέλεσμα να απουσιάζουν ουσιώδεις κανόνες διαχείρισης των δημόσιων συχνοτήτων από τους «υπερθεματιστές», πλην της τυπικής υποχρέωσης για την απασχόληση ενός ορισμένου αριθμού εργαζομένων που έτσι κι αλλιώς δύσκολα θα ελεγχθεί.
Ωστόσο, οι ενδιαφερόμενοι για τις τηλεοπτικές άδειες, παρά τον μεταξύ τους ανταγωνισμό και τις διαφοροποιήσεις τους, ομονοούν επί της ουσίας όταν πρόκειται να μιλήσουν για οικονομία της αγοράς, για τις ανεμπόδιστες από θεσμικές παρεμβάσεις αληλοσυνδεόμενες δραστηριότητές τους, για το κοινοβουλευτικό καθεστώς ή την αστική δημοκρατία. Στον αντίποδα, τους διακρίνει μια ασίγαστη εχθρότητα απέναντι σε οποιονδήποτε και ο,τιδήποτε δεν ανήκει στην κυρίαρχη τάξη τους, και μίσος απέναντι σε ό,τι περιλαμβάνεται κάτω από τους γενολογικούς όρους αριστερά, κομμουνισμός, εργατικά δικαιώματα, σωματία, συλλογικότητες κ.λ.π.
Στο σημείο αυτό, καλό θα ήταν να δούμε τις πολυπλόκαμες διασυνδέσεις των μετοχικών συνθέσεων των τηλεοπτικών καναλιών, ξεκινώντας από το κανάλι, χαρά της off shore, Mega Channel.
Στην μετοχική του σύνθεση συμμετέχουν ο Πήγασος με 32,73%, ο ΔΟΛ με 22,11%, η Benbay του Β. Ρέστη με 3,19%, η EOK EQUITY LIMITED με 1,32%, η SARAN HOLDINGS με 2,81%, η GS BANK με 4,80%, η HSBC PRIVATE BANK με 4,88%, η MOONGOLD INVESTMENTS LIMITED με 3,32%, η GOODLASS INVESTMENTS LIMITED με 3,26%, η BALTAZI INVESTMENTS LIMITD με 3,26%, η OPALTON INVESTMENTS LIMITED με 3,26%, η PRIME APPLICATIONS με 2,68%, η ELKIN HOLDINGS με 2,33%, η ASCOPE TRADING LTD με 1,55%, η CYRENIA ENTERPRISES με 1,02%, η LAGAN ENTERPRISES με 1,02%, η TONE BUSINESS με 1,02%, η VALENS TRADING με 1,02% και η WAKO INVESTMENTS με 1,04%. ( Εφημερίδα ΕΞΠΡΕΣ: Ποιοι είναι οι μέτοχοι των ελληνικών τηλεοπτικών σταθμών το 2016).
Πρόσφατα, η μετοχική σύνδεση του Mega Channel με τους απλήρωτους εργαζόμενους άλλαξε και στην νέα μετέχουν οι ευυπόληπτοι επενδυτές: Βαγγέλης Μαρινάκης (ο οποίος εξαγόρασε και τον ΔΟΛ), Ιβάν Σαββίδης και Δημήτρης Καπελούζος. Όμως, ο μεγαλύτερος μέτοχος παραμένει ο off shore Όμιλος Βαρδινογιάννη.
Στο Star, επίσης στη δικαιοδοσία του off shore Ομίλου Βαρδινογιάννη, τις μετοχές ελέγχει η Star Επενδυτική (HOGRID Holdings limited, η Dasen Holdings limited η THELON TRADING LTD, η PAXANA HOLD.LTD η FEIDEN HOLD LTD κ.ά.).
Ο ΑΝΤΕΝΝΑ TV ανήκει στην ΑΝΤΕΝΝΑ New Technologies LTD, η οποία ελέγχεται από το ΑΝΤΕΝΝΑ GROUP. Μέτοχοι του ΑΝΤΕΝΝΑ GROUP είναι οι εταιρείες Holnest Investments LTD (Μίνωας Κυριακού) με 25,36%, Globecast Investments LTD (Θοδωρής Κυριακού) με 24,88, Praxis Global Holdings Ltd (Αθηνά Κυριακού) με 24,88% και AltaVista Global Holdings (Ξενοφών Κυριακού) με 24,88%.
Ο Alpha ανήκει στην Alpha Media Group Limited, η οποία ελέγχεται εξ ολοκλήρου από τη Sixomen LTD (Δημήτρης Κοντομηνάς 55,79%, ΔΕΜΚΟ 34,32%, Interfinance 9,9). Η ιδιοκτήτρια εταιρεία του ΣΚΑΪ TV είναι η Ειδήσεις Ντοτ Κομ, η οποία ελέγχεται από τις Ραδιοφωνικές και Τηλεπικοινωνιακές Επιχειρήσεις (Γιάννης Αλαφούζος 90%, Γιώργος Κυριακίδης 8,8%, Ελένη Σκούρα 1,2%).
Ο ΣΚΑΙ TV ανήκει στις ΡΑΔ/ΚΕΣ Κ΄ ΤΗΛΕΠΙΚ/ΚΕΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΙΣ ΑΕ/ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ ΑΕΕ, με κύριο μέτοχο Γιάννη Αλαφούζο που ελέγχει το 90,09%, Να σημειωθεί ότι στις λίστες του 2012 εμφανιζόταν και ο Βαγγέλης Μαρινάκης ως μέτοχος με ποσοστό 13%.
Το E-TV ελέγχεται από τη Ραδιοτηλεοπτική, της οποίας μέτοχος είναι η A-Orizon Media Ltd 100% (Nalotia Ventures 100%). Μέτοχοι της Nalotia είναι οι Dr Khaled Hamvi με 95%, και κάποια φυσικά πρόσωπα. (Εφημερίδα Παρόν Οι μέτοχοι της ιδιωτικής τηλεόρασης και από Excel αρχείο: Μετοχική Σύνθεση Τ/Ο ΣΤΑΘΜΩΝ του Ε.Σ.Ρ)
Κάθε κρίκος της αλυσίδας των off shore ή μη, των επενδυτών και των μετοχικών συνδέσεων, πέραν των άμεσων πολιτικο-οικονομικών διαπλοκών, διαπλέκεται και αναμεταξύ του. Μιλάμε, δηλαδή, για τις ιδιοκτησιακές διαπλοκές ανάμεσα στις εταιρείες! Μιλάμε για συγκεντρώσεις ιδιοκτησίας και ιδιοκτησιακή διασταύρωση και συγκεντροποίηση των πάντων! Μιλάμε για ολιγοπώλια μιας χούφτας ιδιοκτητών! Μιλάμε για τρομακτική αύξηση συγκέντρωσης κεφαλαίων!
Κατανοητό;
Ας προσπαθήσουμε να αποκρυσταλλώσουμε την πραγματικότητα.
Ο ηγέτης του Ολυμπιακού, Βαγγέλης Μαρινάκης, ο ηγέτης του Παναθηναϊκού, Γιάννης Αλαφούζος, και ο γενικός ηγέτης, φιλάνθρωπος, και προστάτης αοιδών Βαρδής Βαρδινογιάννης, παραβιάζοντας κάθε κανόνα της «ελεύθερης και ανταγωνιστικής αγοράς», προχωρούν σε κτήση δεσπόζουσας θέσης μέσω ιδιοκτησιακής μονοπωλιακής διασταύρωσης.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, απόλυσε 18 εργαζόμενους σε σύνολο 21 από το τμήμα των συνεργείων του σταθμού, «θα παραχωρήσει το 49% του STAR και ο Γιάννης Αλαφούζος ίδιο ποσοστό του ΣΚΑΪ. Για να υλοποιηθεί το κοινοπρακτικό σχήμα, η πλευρά Βαρδινογιάννη θα εισφέρει ένα ποσό σε μετρητά -υπολογίζεται περί τα 10 εκατομμύρια ευρώ- καθώς και ένα μέρος- πιθανότατα 17.5%- από τις μετοχές που κατέχει στο Mega.
Στο σημείο αυτό εμφανίζεται ο Βαγγέλης Μαρινάκης, κάτοχος του 22.11% του Mega μετά και την πρόσφατη εξαγορά του Δημοσιογραφικού Ομίλου Λαμπράκη (ΔΟΛ), o οποίος εφόσον το σενάριο ευοδωθεί θα έχει στο «Μεγάλο Κανάλι» συνεργάτες το Γιάννη Αλαφούζο και Γιάννη Βαρδινογιάννη, σε μια κοινοπραξία με ευρωπαϊκά πρότυπα». (Ελεύθερος τύπος: Το deal της χρονιάς στα μίντια : Βαρδινογιάννης-Αλαφούζος-Μαρινάκης)
Κοινοπραξία με ευρωπαϊκά πρότυπα;
Ας δούμε ένα ευρωπαϊκό πρότυπο: Στην Γαλλία ο Πατρίκ Λε Λε ιδιοκτήτης του μεγαλύτερου ιδιωτικού τηλεοπτικού καναλιού της χώρας TF1 είχε πει δημοσίως «Η δουλειά του καναλιού μας είναι να βοηθάμε τους διαφημιστές να πουλήσουν το προϊόν τους. Πουλάμε στην Coca Cola διαθέσιμο τηλεοπτικό χρόνο στον ανθρώπινο εγκέφαλο». (monde-diplomatique: Η αδράνεια στην ηθική των ΜΜΕ).
Σε αυτό που δεν αναφέρθηκε ο Λε Λε είναι ότι στην Γαλλία 200 οικογένειες συγκεντρώνουν στα χέρια τους τον πλούτο, τον Τύπο και την εξουσία. Ούτε και αναφέρθηκε στις στενές σχέσεις επιχειρηματιών, τηλεαστέρων μεγαλοδημοσιογράφων και πολιτικών.
Στις σημερινές κοινωνίες της «πληροφόρησης και της επικοινωνίας» τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ασκούν ρόλο διαμεσολάβησης μεταξύ των ανθρώπων και της πραγματικότητας. Επιπρόσθετα, τα ιδιωτικά κανάλια, εκτός του ότι ανταγωνίζονται μεταξύ τους στη χυδαιότητα των προγραμμάτων τους, προσφέρουν μισθούς μαχαραγιάδων σε μια χούφτα δημοσιογράφων που είχαν ήδη αποδείξει αποτελεσματικά την υποταγή τους.
Αλήθεια!
Ποιος διαμορφώνει την «πραγματικότητα»; Ποιος διαμορφώνει την αντίληψη που έχει, σχεδόν, το σύνολο μιας κοινωνίας για τον ευρύτερο κόσμο; Γιατί ο δημόσιος διάλογος κυριαρχείται ολοένα και περισσότερο μόνο από τις πληροφορίες που διακινούνται από τα media των επιχειρηματικών συμφερόντων; Γιατί υπάρχει μια συστηματική αποσιώπηση του λόγου των κοινωνικά μη ευνοούμενων;
Στο σημείο αυτό καλό θα ήταν να θυμηθούμε τον «διαγωνισμό» για τις τηλεοπτικές άδειες και να αναρωτηθούμε: ποιος ήταν ο ισχυρός κανόνας αμοιβαιότητας μεταξύ της κυβέρνησης και καμιάς δεκαριάς επιχειρηματιών που επέτρεψε στην πλειοδοσία των αδειών να ανεβάσει τις τιμές στα εξωπραγματικά 70 ή 60 εκατομμύρια ευρώ ανά άδεια;
Γιατί οι πρώην συνεταίροι στον ΣΚΑΪ Αλαφούζος και Μαρινάκης, μα και όλοι οι άλλοι ευυπόληπτοι επενδυτές όπως ο Βαρδινογιάννης ή ο Σαββίδης αποτίμησαν με αυτά τα μυθικά ποσά το κατεστραμμένο τηλεοπτικό προϊόν;
Τόσο αποτίμησε η αριστοκρατία του κεφαλαίου την εξουσία της στην διαμόρφωση της συνείδησης της «κοινής γνώμης»;
Μήπως υπάρχουν άλλα παράπλευρα οφέλη, άρα μια τηλεοπτική άδεια δεν χρησιμεύει σε τίποτα άλλο πέρα από ένα προπέτασμα;
Μήπως η όλη διαδικασία προσφέρεται ως βήμα εξαφάνισης των στοιχείων προέλευσης του αντιτίμου;
Μήπως όμως οι ερωτήσεις δεν οδηγούν πουθενά γιατί πιστεύουμε ότι δεν υπάρχουν απαντήσεις;
Έτσι κι αλλιώς τα ερωτήματα και οι απαντήσεις αφορούν λίγους, καθώς η κοινωνική σκέψη και λογική καθορίζεται και επιβάλλεται από τους ηγεμονικούς συνδυασμούς κυριαρχίας. Ο θεατής μετατρέπεται, εξαιτίας οργανωτικών μεθοδεύσεων που εξοβελίζουν και αχρηστεύουν τη σκέψη και μετά από μακροχρόνια μαζική χειραγώγηση, σε παθητικό δέκτη που γεμίζει την ζωή του με μια εικονική πραγματικότητα, που τον οδηγεί να εκφράζεται με τη μορφή της απάθειας.
Ο δέκτης όμως είναι ελεύθερος να εκφράζει την βούληση του μόνο από το σπίτι του, όπου μαζί με την οικογένεια του θα συζητούν μπροστά σε μια τηλεόραση ποιο «ταλέντο» να ψηφίσει με ελεύθερη βούληση. Και όσον αφορά στον κοινωνικό αλτρουισμό και την αλληλεπίδραση με τον συνάνθρωπό του, θα είναι ελεύθερος να τα εκφράζει με άναρθρες κραυγές μέσα σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου απέναντι στους αγαπημένους παίκτες, του Παναθηναϊκού ή του Ολυμπιακού. Ή μήπως του Mega TV και του Skai TV;
Μπερδεύτηκα.
Μα νομίζω πως δεν έχει σημασία αυτό το τελευταίο ερώτημα.
Εξάλλου είναι παράδοση στον καπιταλισμό, σε παγκόσμιο επίπεδο, βιομηχανικά και επενδυτικά μονοπώλια να συνεταιρίζονται 
με σκοπό τον έλεγχο του μυαλού μέσω της κατάκτησης του ονομαζόμενου ελεύθερου χρόνου των εργαζομένων ατόμων. Δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε αυτή την ολοκληρωτική φάση του κεφαλαίου, αναφερόμενοι στα «φαινόμενα» Μέρντοχ, Μπέρτελσμαν, Λαγκαρντέρ, Μπερλουσκόνι, Τέρνερ και μερικών άλλων που ελέγχουν δορυφορικά και ψηφιακά προγράμματα, τηλεοπτικά κανάλια ελεύθερης ή συνδρομητικής πρόσβασης, παγκόσμια πρακτορεία ειδήσεων, εκδοτικούς οίκους, τυπογραφεία, μια σειρά από ποδοσφαιρικές ομάδες, μουσικές και κινηματογραφικές εταιρείες, τραπεζικά ιδρύματα και πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε κάθε κλάδο της παραγωγής.
Το τελευταίο ερώτημα που θέτουμε συνολικά είναι απλό : ποιός άλλος, αν όχι εσείς, θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί άμεσα ή έμμεσα τον πλούτο αυτού του κοινωνικού βούρκου;
Χωρίς εμάς τίποτα δεν είναι εφικτό ακόμα και για τον καπιταλισμό! Επομένως, ή θα αποτινάξουμε από πάνω μας τον καπιταλισμό ή θα αποδεχτούμε το εχθρικό περιβάλλον που μας επιβάλλουν και που μας καταδικάζει σε μια σκληρή πάλη και σύγκρουση στο όνομα του ανταγωνισμού, με τους συνανθρώπους μας. Πρέπει να απαντήσουμε στην ύβρη με ύβρη και εκατό χτυπήματα να ανταποδώσουμε…