του Δημήτρη Κούλαλη
Έλλογα Παράλογα
Άραγε, πώς θα μας φαινόταν αν μαθαίναμε ότι η χώρα του Νέλσον Μαντέλα αποτελεί αγαπημένο προορισμό για τους θηρευτές λιονταριών κι ότι το “κονσερβοποιημένο” κυνήγι αποτελεί μια “μπίζνα” δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων; Συνδέεται αυτή η…βιομηχανία “παραγωγής” κεφαλών με την πορνεία; Κι αν ναι, ποιος ο ρόλος του ΔΝΤ; Ακολουθούν οι απαντήσεις…
Πριν λίγες μέρες, ρίχνοντας, κατά την προσφιλή μας συνήθεια, εξονυχιστικές ματιές στον κόσμο, «πέσαμε» πάνω σε μία είδηση η οποία μας κίνησε την περιέργεια. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας “Τhe Independent’’, ένας άνδρας, αστυνομικός στο επάγγελμα, κατασπαράχθηκε από λιοντάρια, έχοντας εισέλθει παράνομα κι ενώ κυνηγούσε ρινόκερους στο Εθνικό πάρκο Κρούγκερ της Νότιας Αφρικής. «Η είσοδος στο Kruger National Park παράνομα και με τα πόδια δεν είναι η πιο σοφή επιλογή. Έχει πολλούς κινδύνους και αυτό το τραγικό περιστατικό αποτελεί την απόδειξη αυτού. Είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι(…) το μόνο που μπορούν να ανακτήσουν- απ’ τον πατέρα τους-οι κόρες του θανόντος(…) είναι κάποια ελάχιστα απομεινάρια του», δήλωνε λίγες ώρες μετά τον τραγικό θάνατο του θηρευτή ο Glenn Phillips, διευθύνων σύμβουλος του πάρκου.
Όπως ίσως έχετε ήδη υποψιαστεί, αρχίσαμε να σκαλίζουμε το θέμα.
Πράγματι, προχωρώντας διά της επαγωγής τη συλλογιστική μας πορεία ( και κρατώντας στα χέρια μας τη λίστα με τη συλλογή υπογραφών γα τον τερματισμό της εισαγωγής κυνηγετικών τροπαίων) το κυνήγι άγριων ζώων είναι μια μεγάλη επιχείρηση για τη Νότια Αφρική, αφού, μόνο το 2013, τα έσοδα από αυτό έφταναν τα 70 εκατομμύρια δολάρια [Guardian, 12/4/2019, “Ban the import of hunting trophies’’].
Αριθμός εσόδων διόλου ευκαταφρόνητος, θα πείτε και θα συμφωνήσουμε μαζί σας.
Όμως, το ζήτημα πιθανότατα να αποκτούσε άλλη διάσταση αν φέρναμε στο τραπέζι της συζήτησης τα στοιχεία εκείνα που αναφέρουν ότι κάθε χρόνο εκατοντάδες λιοντάρια εκτρέφονται σε αιχμαλωσία σε όλη τη Νότια Αφρική, για να αποτελέσουν στη συνέχεια εύκολη λεία δυτικών, κυρίως, θηρευτών. Θηρευτών με βαρύ πορτοφόλι, οποίοι καταβάλλουν έως και £20χιλ. στους ιδιοκτήτες ιδιωτικών ελεγχόμενων κυνηγετικών περιοχών, προκειμένου να γυρίσουν στην πατρίδα με κάποιο «λάφυρο»- απόδειξη της καλοπληρωμένης δολοφονίας τους.
Ναι, μπορούμε να μιλήσουμε για δολοφονία, μιας και, όπως εύστοχα σημειώνεται από την κυνηγετική οργάνωση “Crockett Club’’, παραβιάζεται η αρχή του «δίκαιου κυνηγητού», βάσει της οποίας κάθε ζώο πρέπει να έχει πάντα τη δυνατότητα να απομακρυνθεί από το πεδίο ελέγχου του σκοπευτή και να ξεφύγει.
Σύμφωνα με την Έκθεση του Διεθνούς Ταμείου για την Ευημερία των ζώων (ΙFAW), μεταξύ 2004-2014, 1,7 εκατ. ζώα θανατώθηκαν για το «τρόπαιό» τους , με τις 200 χιλ. εξ αυτών να προέρχονται από απειλούμενα είδη, όπως οι ελέφαντες, οι ρινόκεροι και τα λιοντάρια.
Η ίδια Έκθεση διαπίστωνε ακόμη, ότι οι ΗΠΑ αποτελούσαν (πριν την πρόσφατη απαγόρευση) τον μεγαλύτερο εισαγωγέα κεφαλών ζώων, γεγονός που εξηγείται, διαβάζουμε σε σχετικό ρεπορτάζ του Guardian, από το ότι οι περισσότεροι απ’ αυτούς τους κυνηγούς είναι συνήθως σκληροί Ρεπουμπλικάνοι, απορρίπτουν τα στοιχεία που δείχνουν ότι κυνηγούν απειλούμενα είδη (αφού, «μόνο ο Θεός μπορεί να ξεφορτωθεί την άγρια φύση») και έχουν ως πρότυπο άνδρα τον «καουμπόυ» του Marlboro, τη στερεοτυπική εικόνα, δηλαδή, της αρρενωπότητας.
Την ίδια ώρα βέβαια, ο αριθμός των άγριων αφρικανικών λιονταριών μειώνεται .Παρόλα αυτά, οι φάρμες που προσφέρουν τη μοναδική εμπειρία του «κονσερβοποιημένου» κυνηγιού έχουν ανοίξει μία νέα μεγάλη αγορά.
Έτσι, η χώρα του Νέλσον Μαντέλα έχει τοποθετηθεί μεταξύ των κορυφαίων προορισμών για κυνήγι τροπαίων εξημερωμένων λιονταριών, κατέχοντας παράλληλα την πρώτη θέση στις εξαγωγές βαλσαμωμένων κεφαλών, με τα λιοντάρια να αποδεικνύονται μακράν τα πιο περιζήτητα, στοιχείο που επιβεβαιώνεται από τους αριθμούς, με βάση τους οποίους: Από το 2004-13, 11χιλ. λιοντάρια έχουν εξαχθεί παγκοσμίως ως τρόπαια.
Στο ίδιο πλαίσιο, αξίζει να επισημανθεί ότι μεταξύ 2008- 2015, το Τμήμα Περιβαλλοντικών Υποθέσεων της Νότιας Αφρικής εξέδωσε άδειες εξαγωγής περισσότερων από 5.363 σκελετών λιονταριών, ενώ, το 2017, ενέκρινε την αύξηση του ετήσιου ποσοστού εξαγωγής στους 800 σκελετούς εξημερωμένων λιονταριών.
«Εξημερώνουμε τα λιοντάρια μας, τα εκτρέφουμε για να έρχονται να τα σκοτώνουν», Ίαν Μίκλερ, φωτορεπόρτερ, ντοκιμαντέρ “Βlood lions”
Άραγε, αναρωτιόταν η Elle Hunt απ’ τις σελίδες του Guardian, τι ωθεί ανθρώπους από την άλλη πλευρά του κόσμου να ταξιδέψουν στην αφρικανική χώρα, πληρώνοντας μάλιστα δεκάδες χιλιάδες λίρες για να σκοτώσουν ένα ζώο, το οποίο μέχρι τότε είχαν δει μόνο στο «Discovery Chanel»;
Φυσικά, μια πρώτη απάντηση, ένα πρώτο ψυχογράφημα αυτών των ανθρώπων δόθηκε πιο πάνω.
Ο λόγος για τον οποίο συνεχίζουμε να διερωτόμαστε, υιοθετώντας τον προβληματισμό της Βρετανίδας συναδέλφου, είναι γιατί δυσκολευόμαστε να χωνέψουμε τη σύμφυση του κυνηγιού για λόγους επιβίωσης με εκείνου όπου καταβάλλουν έως και $13.500 για ένα δεκαήμερο πακέτο 10 «τροπαίων» ζώων σε εταιρείες όπως η Τοοtabi Hunting Safaris, ο διευθυντής της οποίας, Loodt Buchenr προχώρησε στη βολική για τα συμφέροντά του ταύτιση.
Yπάρχει μια σημαντική διάκριση, έλεγε ο πρώην διευθύνοντας σύμβουλος της League Against Animal Sports, Eduardo Concalves, μεταξύ ενός ατόμου που σκοτώνει ακαριαία, δίχως να βασανίζει ένα ζώο, με σκοπό το κρέας του, κι εκείνου που πατάει τη σκανδάλη για μια πλακέτα στον τοίχο και μια selfie.
«Προσπαθούν να καταλήξουν σε λογικά επιχειρήματα, για να δικαιολογήσουν τη δίψα τους για αίμα»,συνέχιζε ο Conclalves, στολίζοντας τους αυτάρεσκους δυτικοφερμένους κυνηγούς κεφαλών. Για να υπερθεματίσει, παρακάτω: «Υπάρχει αδιαίρετη γραμμή ανάμεσα στο κυνήγι τροπαίων και τη λαθροθηρία, καθώς οι νόμοι εναντίον των λαθροθήρων έχουν ως στόχο τους φτωχούς Αφρικανούς, ενώ οι πλούσιοι Δυτικοί κάνουν νόμιμα το ίδιο, έναντι, βέβαια, υψηλού τιμήματος», εφαρμόζοντας, εν τοις πράγμασι το σλόγκαν: «Αν πληρώνει, μένει».
Υπάρχει μια άποψη που θέλει τον τρόπο με τον οποίο φερόμαστε στα ζώα να καθρεφτίζει τη συμπεριφορά μας απέναντι στους ανθρώπους.
Κάνοντας την αναγωγή του θέματος στο πεδίο της πολιτικής, διαπιστώνουμε ότι όπως η πανίδα της χώρας δίνεται βορρά στις θηρευτικές εξορμήσεις πλούσιων Ευρωπαίων, βορειοαμερικανών και άλλων, κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τους κατοίκους αυτής της πλούσιας, κατά τα άλλα, γωνιάς του πλανήτη.
Μιλάμε, φυσικά, για την επιχείρηση ανακήρυξης του κυριότερου θέρετρου της Ν. Αφρικής, του Κέιπ Τάουν, της πόλης που αγγίζει τα 2 εκατ. επισκέπτες τον χρόνο σε παγκόσμιο προορισμό σεξοτουρισμού.
Όπως μάλιστα ανερυθρίαστα παραδεχόταν στο BBC ο επικεφαλής του νοτιοαφρικανικού ΕΟΤ για το Κέιπ Τάουν (CTT), Cheryl Ozinsky, με πρόσχημα την καταπολέμηση του AIDS, έπρεπε να βιομηχανοποιηθεί αυτή η προϋπάρχουσα υπηρεσία, όπως κάθε άλλη παροχή που προσφερόταν στους επισκέπτες της πόλης, στο πλαίσιο, πάντα, των δίκαιων επιχειρηματικών πρακτικών [ΒΒC, 20/9/1999, “World: Africa Cape Town: Sun, sea…and sex’’].
Ο ισχυρισμός ότι η κρατική παρέμβαση στη βιομηχανία της πορνείας θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση της εξάπλωσης του AIDS στο Κέιπ Τάουν ή οπουδήποτε αλλού στη χώρα (το 18,1% του ενήλικου πληθυσμού της Ν. Αφρικής πάσχει από ΑIDS, το μεγαλύτερο ποσοστό παγκοσμίως) αποτέλεσε το άγιο δισκοπότηρο του κυνισμού και της πολιτικάντικης ξετσιπωσιάς.
Το ρεπορτάζ έχει ο Jason Hickel απ’ το Αljazeera : Η πλήρης εγκατάλειψη των ασθενών και των οικογενειών τους, οι κακές υπηρεσίες παροχής υγειονομικής περίθαλψης σε περιοχές υψηλού κινδύνου έχουν ως αποτέλεσμα ακόμη και τα θεραπεύσιμα ΣΜΝ να μην θεραπεύονται, καθιστώντας τη μετάδοση του HIV έως και 400% πιο πιθανή.
Είναι το αποτέλεσμα των «θεραπειών»- σοκ που επέβαλλαν το ΔΝΤ και η ΠΤ από τη δεκαετία του 1980 σε όλες τις αφρικανικές οικονομίες, οι οποίες βρέθηκαν αντιμέτωπες με ένα γιγαντιαίο κύμα μείωσης των δημόσιων δαπανών περίθαλψης και ιδιωτικοποίησης (διάβαζε ξεπουλήματος) των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των νοσοκομειακών μονάδων.
Σας θυμίζει κάτι η αφήγησή του Hickel; Ίσως. Κι αυτό, γιατί, με βάση τα προστάγματα του «αόρατου χεριού της αγοράς», τα όσα συνέβησαν στη Ν. Αφρική (προπληρωμένο ρεύμα, διακοπή της υδροδότησης σε όσους διαμαρτύρονταν με την εγκατάσταση προπληρωμένων δεικτών ύδρευσης από τη Johannesburg Water, πρόσβαση στην υγεία μόνο για τους έχοντες κ.ά) απέχουν, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, μόλις μια ΠΝΠ ή μια Οδηγία της ΕΕ από την πλήρη εφαρμογή τους και στη δική μας αλμυρή πλευρά της Ευρώπης.
Μα, εμείς έχουμε αριστερή κυβέρνηση, θα πεταχτεί, ω, τι έκπληξη!, ο οργανοπαίχτης του νταουλιού των αγορών, αυτή τη φορά μέσα απ’ τον χορό της «προοδευτικής συμμαχίας». Για να συμφωνήσει με τον κομψευόμενο (πρώην) ΕΠΕΝίτη της ΝΔ που ολημερίς γαυριά εναντίον των κομμουνιστών του ΣΥΡΙΖΑ που του παίρνουν τη μπουκιά από το στόμα και είναι εκείνοι, κι όχι αυτός, που ανεμίζουν τις παντιέρες με τα ΝΑΤΟϊκά σφυροδρέπανα στις ατραπούς της γεωοικονομικής αναβάθμισης του εγχώριου, άμα τε και πανευρωπαϊκού προλεταριάτου…
Καλό το παραμύθι, μα, εμείς απομείναμε με τον δράκο των νεοφιλελεύθερων ονειρώξεων τύπων σαν τον Shanta Devajarin να μας κοιτά στα μάτια.
Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτή την ευυπόληπτη μαριονέτα του διεθνούς κεφαλαίου που βγάζει το ψωμάκι της ως γενικός διευθυντής του τμ. Οικ. Ανάπτ. της ΠΤ : «Δεν υπάρχει τομέας που δεν πρέπει να ιδιωτικοποιηθεί.(…) Το νερό, το(…) ηλεκτρικό(…) η υγεία, η εκπαίδευση», τα πάντα μπορούν να αποτελέσουν πρώτη ύλη για την παραγωγή ατόφιας αισχροκέρδειας στις πλάτες των λαών.
Κι επειδή μας αρέσει να μιλάμε με στοιχεία, η διαρθρωτική προσαρμογή των αφρικανικών οικονομιών, καθ’ υπόδειξη των μονεταριστικών κορακιών του ΔΝΤ και της ΠΤ είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του ΑΕΠ κατά 10% και τον διπλασιασμό των Αφρικανών, ιδίως στη Ν. Αφρική, που ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Πρόκειται στην πλειοψηφία τους για φτωχούς αγρότες για τους οποίους η κατάργηση του ελέγχου των τιμών, των επιδοτήσεων και των τιμολογίων σήμανε την οριστική τους παράδοση στο μεγάλο αγροτικό κεφάλαιο, τη μετανάστευσή τους στις παραγκουπόλεις των αστικών κέντρων, την ανεργία και επακόλουθα την επαιτεία ή και την πορνεία, ταυτόχρονα, όμως, με την ταχεία άνοδο μιας λαίμαργης αστικής τάξης μαύρων.
Πράγματι, αυτή τη στιγμή, κι ενώ το στολίδι της Αφρικανικής ηπείρου είναι:
- μέλος του G20 ,
- εις εκ των μεγαλύτερων παραγωγών πλατίνας, βαναδίου, μολύβδου, χαλκού, φεροχρωμίου, βερμικουλίτη και ουρανίου,
- δεύτερη χώρα στον κόσμο σε παραγωγή χρυσού και ανάμεσα στην πρώτη πεντάδα παραγωγής διαμαντιών (με βασικό της εκπρόσωπο σ’ αυτόν τον κλάδο την De Beers, η οποία ελέγχει το 60% του παγκόσμιου εμπορίου διαμαντιών μέσω της Diamont Trading Company),
υπολογίζεται πως 400 χιλιάδες λευκοί (κι ενώ το 70% της αγροτικής γης ελέγχεται απ’ τους λευκούς) διαβιούν κάτω από άθλιες συνθήκες, όμοια με τους μαύρους συμπατριώτες τους [ΤΝΥΤimes, 23/8/2018, “Trump’s South Africa Tweet Seems to Embrace Racist Narrative on Land Dispute’].
Έχει περάσει, άλλωστε, αρκετός καιρός από τότε που η- εκλιπούσα, πλέον- σιδηρά κυρία της τάξης των καταπιεστών και οι συν αυτή θεωρούσαν το Εθνικό Αφρικανικό Κογκρέσο «τρομοκρατικό και μαρξιστικό», χαϊδεύοντας τα αυτιά- όπως τώρα κάνουν οι πολιτικοί της επίγονοι με το κράτος του Ισραήλ-των ρατσιστών της νοτιοαφρικανικής κυβέρνησης ως «ανάχωμα κατά του κομμουνισμού».
Πλέον, ο ρατσιστικός διαχωρισμός έδωσε τη θέση του στην ταξική περιθωριοποίηση των «μη προνομιούχων», η οποία παρουσιάζει όλα, μα, όλα, τα χαρακτηριστικά των κοινωνικών διακρίσεων του δυτικού κόσμου.
Όμως, αλήθεια, πώς φτάσαμε από το ρατσιστικό καθεστώς του απαρτχάιντ στη δημιουργία μιας, περιχαρακωμένης σε βίλες και πισίνες, ισχυρής ελίτ πλουσίων μαύρων που καρπώνεται στυγνά τον κάματο μαύρων και λευκών με τον ίδιο ζήλο που επί δεκαετίες οι λευκοί άποικοι «ξεζούμιζαν» στον εκμεταλλευτικό αποχυμωτή τους, τους μαύρους;
Στο σημείο αυτό θεωρούμε απαραίτητο ένα ξεσκόνισμα των ιστορικών αρχείων.
Ο Νέλσον Μαντέλα, ο αγωνιστής- σύμβολο κατά του απαρτχάιντ και υπέρμαχος του «κρατικού ελέγχου ορισμένων τομέων της οικονομίας» έζησε 27 χρόνια πίσω από τα κάγκελα των λευκών δεσμωτών του, καταδικασμένος σε ισόβια κάθειρξη με βάση τον νόμο για την «αντιμετώπιση του κομμουνισμού». Απελευθερώθηκε τους πρώτους μήνες της τελευταίας στροφής του 20ου αιώνα (11/2/1990) με απόφαση του τελευταίου προέδρου του καθεστώτος των λευκών, Φρεντερίκ ντε Κλερκ.
Όταν ο Μαντέλα αντίκρισε ξανά το φως του ήλιου διαπίστωσε πως τα απελευθερωτικά κινήματα της Αφρικής δεν υπήρχαν. Η ήπειρός του, κομμάτι της οποίας ήταν ο ίδιος και για την οποία, μαζί με τους συντρόφους του είχε αγωνιστεί, μαστιζόταν από εμφύλιες συρράξεις, εμπνευσμένες και καθοδηγημένες από ξένα κέντρα. Η ΕΣΣΔ έπνεε τα λοίσθια και το όνειρο της φυλετικής και ταυτόχρονα ταξικής απελευθέρωσης έμοιαζε να δίνει τη θέση του σε απολιτίκ, ακίνδυνα λογύδρια περί «ισότητας», εκφωνημένα από τους πρώην διώκτες του.
Ο Μαντέλα, λοιπόν, βρέθηκε ενώπιον ενός κόσμου παντελώς άγνωστου και εχθρικού γι’ αυτόν.
Λέμε εχθρικού, καθώς, εκτός των όσων ήδη αναφέραμε, η καρέκλα της εξουσίας που του προσέφεραν ως άλλοθι της συνέχισης της αποικιοκρατικής πολιτικής τους ήταν ζωσμένη με τα δημοσιονομικά αυτή τη φορά εκρηκτικά των αποίκων. Μιλάμε φυσικά για τις μονεταριστικές βόμβες, τα δάνεια του ΔΝΤ ύψους 850 εκατ. δολαρίων, τα οποία είχε συνάψει ο Ντε Κλερκ, λίγο πριν την αλλαγή του καθεστώτος·εν παραλλήλω με την εκποίηση των κοινωφελών επιχειρήσεων της χώρας, την de facto αναγνώριση της αυτονομίας της Εθνικής Τράπεζας που λογοδοτούσε αποκλειστικά στα αφεντικά της ΠΤ και την αναθεώρηση του Συντάγματος που παρέδιδε τα κλειδιά των διεθνών εμπορικών συναλλαγών στην τεχνοκρατική συμμορία του ΔΝΤ, της ΠΤ και του ΠΟΕ, αφήνοντας καμένη γη στην κυβέρνηση Μαντέλα.
Η ηλεκτροδότηση των «σοβέτο», εκεί όπου σήμερα η αστυνομία κυνηγά και συλλαμβάνει τους «εχθρούς» της ιδιωτικοποιημένης εταιρείας ηλεκτρισμού «ESKOM», γιατί επανασυνδέουν το ρεύμα σε αναξιοπαθούσες οικογένειες, ήταν μία από τις βασικές του επιδιώξεις. Όπως και η διανομή δωρεάν φαρμάκων για την ελονοσία, τον τύφο, το AIDS. Πολιτική, όμως, η οποία ερχόταν σε ευθεία σύγκρουση με τα συμφέροντα των πολυεθνικών του φαρμάκου, τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και τις δόσεις των δανείων του ΔΝΤ.
Έτσι, λοιπόν, με την ασφάλεια που μας προσφέρει η χρονική απόσταση για την ανάγνωση και κατανόηση των γεγονότων, μπορούμε να πούμε ότι ο Μαντέλα σχημάτισε κυβέρνηση όντας, για άλλη μια φορά δέσμιος. Μόνο που αυτή τη φορά την αλήθεια του φωτός δεν την έκρυβαν τα κάγκελα του κελιού του, αλλά τα παγωμένα- αστραφτερά χαμόγελα των διαγουμιστών του πλούτου του λαού του.
Δεν ξέρουμε γιατί τα θυμηθήκαμε όλα αυτά. Ενδεχομένως, γιατί το ΔΝΤ επανήλθε τον περασμένο Σεπτέμβριο για να μπήξει εκ νέου τα νύχια του στη Μοζαμβίκη, τη Γκάνα και τη Δημοκρατία του Κονγκό.
Ίσως πάλι, γιατί κοιτώντας τις εικόνες, μ’ αφορμή την 19η επέτειο του αγώνα των κατοίκων της Κοτσαμπάμπα στη Βολιβία για την παραμονή του νερού σε δημόσια χέρια, θελήσαμε να μιλήσουμε για τους αόρατους δράστες αυτού του παρατεταμένου εγκλήματος. Ενός εγκλήματος κατά των ανθρώπων, των ζώων, του περιβάλλοντος…
Το έγκλημα αυτό έχει μητέρα: Τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς- τσιράκια των πλουτοκρατών. Έχει, όμως, και πατέρα: Τον πυρήνα του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Της εκμετάλλευσης ακόμη και του αέρα που αναπνέουμε με σκοπό μια δράκα ανθρώπων να ζει στα προάστια των λεωφόρων της απληστίας. Την ίδια ώρα που οι κολασμένοι αυτού του κόσμου, μαύροι και άσπροι, άνθρωποι και ζώα υποφέρουν κάτω από τη μπότα της επικυριαρχίας τους.
Θα τους περάσει; Τα ζώα σίγουρα δεν μπορούν να απαντήσουν. Οι άνθρωποι;