Έκκληση του Metropolitan Museum of Art της Νέα Υόρκης για διαφύλαξη των χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς το Αζερμπαϊτζάν επιχειρεί να πάρει τον έλεγχο εκτάσεων γης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, δυνάμει της συμφωνίας για κατάπαυση πυρός μετά την Ρωσική διαμεσολάβηση.
- Των Sophia Kishkovsky και Nancy Kenney – THE ART NEWSPAPER
- Μετάφραση: Δώρα Βλάσση
Το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Met) στη Νέα Υόρκη απηύθυνε έκκληση σήμερα για διαφύλαξη των χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, καθώς το Αζερμπαϊτζάν επιχειρεί να πάρει τον έλεγχο εκτάσεων γης δυνάμει της συμφωνίας για κατάπαυση πυρός στον θύλακα με τη διαμεσολάβηση της Ρωσίας.
«Η πρόσφατη αιματοχυσία και καταστροφή στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι μία παγκόσμια τραγωδία που εγείρει έντονη ανησυχία για όλους μας. Πέραν της έκκλησης και της ελπίδας μας για παύση της βίας, ως επικεφαλής του μουσείου, καλούμε να προστατευθούν οι χώροι πολιτιστικής κληρονομιάς». – Daniel Weiss (πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Met), Max Hollein (διευθυντής του Met).
Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ βρίσκεται εντός των συνόρων του Αζερμπαϊτζάν, αλλά η εθνική πλειονότητά του απαρτίζεται από Αρμένιους.
Η ρωσική συμφωνία για κατάπαυση πυρός έδωσε τέλος στον πόλεμο διάρκειας έξι εβδομάδων μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και των Αρμενίων, ο οποίος θεωρείται ότι κόστισε τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Ο πόλεμος προσέλκυσε μερικούς από τους σημαντικότερους παράγοντες της περιοχής, με την Τουρκία να υποστηρίζει το Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία να επιδιώκει τον τερματισμό των συγκρούσεων στην περιοχή που κάποτε κυβερνούσε.
Τον Οκτώβριο, η Αρμενία κατηγόρησε το Αζερμπαϊτζάν για τον βομβαρδισμό και τη βεβήλωση του κύριου καθεδρικού ναού στην πόλη Σουσί (ή Σούσα όπως την αποκαλούν οι Αζέροι) καθώς και για την έκθεση σε κίνδυνο της αρχαίας ελληνιστικής αρμένικης πόλης, ονόματι Τιγρανόκερτα. Οι Αζέροι αρνήθηκαν τις κατηγορίες περί επίθεσης στον Καθεδρικό Ναό Γαζάνσετσοτς και κατηγόρησαν την Αρμενία για την καταστροφή δεκάδων τζαμιών όταν οι τελευταίοι είχαν τον έλεγχο της περιοχής. Η Αρμενία είναι από τους παλαιότερους χριστιανικούς πολιτισμούς στον κόσμο, ενώ το Αζερμπαϊτζάν αποτελείται κυρίως από μουσουλμάνους.
Η κατάληψη της πόλης Σουσί από το Αζερμπαϊτζάν νωρίτερα αυτόν τον μήνα αποτέλεσε σημείο καμπής το οποίο προετοίμασε το έδαφος για την επίλυση του ζητήματος με παραχώρηση περιοχών στο Αζερμπαϊτζάν με διαμεσολάβηση της Ρωσίας.
«Το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης είναι αφοσιωμένο στη διαφύλαξη και έκθεση της ανθρώπινης δημιουργικότητας που μετρά πάνω από 5.000 χρόνια σε ολόκληρη την υφήλιο. Ως υπεύθυνοι για την οργάνωση και φιλοξενία της έκθεσης Armenia! το 2018 – η οποία ήταν η πρώτη σημαντική έκθεση που εξερευνούσε τα επί 14 αιώνες αξιοσημείωτα καλλιτεχνικά και πολιτιστικά επιτεύγματα του αρμένικου λαού σε παγκόσμιο πλαίσιο – παρακολουθούμε με τρόμο και θλίψη την πρόσφατη βία και αιματοχυσία στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Εκλιπαρούμε όλους όσους εμπλέκονται να σεβαστούν αυτούς τους χώρους διεθνούς πολιτιστικής κληρονομιάς, οι οποίοι πλουτίζουν τον κόσμο μας και διασώθηκαν για χιλιάδες χρόνια. Η απώλεια των χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς είναι μόνιμη, και αποτελεί σοβαρή κλοπή από τις μελλοντικές γενιές». – Weiss και Hollein.
Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, συγκρούονται για έλεγχο της περιοχής απ’ όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση. Η τελευταία σύγκρουση για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ή Δημοκρατία του Αρτσάχ, όπως το αποκαλούν οι Αρμένιοι, ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο όταν ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, ξεκίνησε επίθεση για ανακατάληψη του θύλακα με τη βία.
Βάσει των διατάξεων της ειρηνευτικής συμφωνίας, ο έλεγχος για την πρωτεύουσα του θύλακα, την Στεπανακέρτ, θα παραμείνει στην αρμένικη εθνότητα καθώς αυτή θα παραχωρήσει άλλες εκτάσεις γης στο Αζερμπαϊτζάν τις οποίες είχε καταλάβει κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων. Η αρμένικη εθνότητα αποχωρεί από κάποιες περιοχές που κυβερνούσε από την προηγούμενη συμφωνία για ειρήνη το 1994. Τώρα, ρωσικά στρατεύματα περιφρουρούν μια λωρίδα γης που ενώνει την περιοχή με την Αρμενία, έτσι ώστε οι Αρμένιοι να αποχωρήσουν με ασφάλεια.
Η θέση της Ρωσίας
Η διαφύλαξη τόσο των εκκλησιών όσο και των τζαμιών στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα παραμείνουν στο επίκεντρο της ειρηνευτικής συμφωνίας, είπε πρόσφατα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Sergey Lavrov.
Ο Lavrov ανέφερε ότι η συμμετοχή «οργανισμών των ΗΕ όπως, κατά πρώτο και κύριο λόγο, της UNESKO», δηλαδή του τμήματος των Ηνωμένων Εθνών που επιβλέπει τα πολιτιστικά μνημεία, είναι προτεραιότητα «ειδικά όσον αφορά την εδραίωση της ειρήνης στο Καραμπάχ: τη συνύπαρξη εθνο-θρησκευτικών ομάδων, την αναβίωση πολιτιστικών και θρησκευτικών χώρων, εξασφαλίζοντας την ασφαλή τους λειτουργία, που θα διέπεται από σεβασμό».
Κάθε εμπλεκόμενη πλευρά έχει απευθύνει έκκληση στην UNESKO. Το Υπουργείο Πολιτισμού του Αζερμπαϊτζάν δήλωσε ότι ξαναρχίζει μια εκστρατεία δεκαετιών για την εγγραφή του ιστορικού και αρχιτεκτονικού αποθέματος της Σούσα, που περιλαμβάνει εκατοντάδες αρχαία κτίρια, 17 τζαμιά και το Φρούριο της Σούσα, στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESKO
Επικαιροποίηση
Ύστερα από συνάντηση με αντιπροσώπους της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν στις 18 Νοεμβρίου, ο γενικός διευθυντής της UNESKO, Audrey Azoulay, πρότεινε τη διεξαγωγή προκαταρκτικής επιτόπιας έρευνας από τον οργανισμό των ΗΕ ώστε να συνταχθεί ένας κατάλογος με τα πιο σημαντικά πολιτιστικά μνημεία «ως προαπαιτούμενο για την αποτελεσματική προστασία της κληρονομιάς στην περιοχή».
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών εξέφρασε την αλληλεγγύη του προς την αρμενική εκκλησία λόγω «αναφορών που δέχτηκαν για περαιτέρω πρόσφατες βεβηλώσεις» και κάλεσε την «UNESKO να λάβει όλα τα δυνατά και κατάλληλα μέτρα για την προστασία αυτών των χώρων».