“Ο άνθρωπος είναι ον δίποδο, άπτερο και αχάριστο.”
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Συχνά οι ηττημένοι είναι αυτοί που γράφουν την Ιστορία.
Ποιος θυμάται πώς ονομάζονταν οι κατήγοροι του Σωκράτη; Και όμως, εκείνοι νίκησαν, εκείνοι τον δολοφόνησαν -και το πλήθος από κάτω χειροκροτούσε.
“Τον Βαραββά ή τον Ιησού;” ρωτούσε ο Πιλάτος. “Ποιον να ελευθερώσω;”
“Πλάκα μας κάνεις;” φώναζε το πλήθος. “Ο Βαραββάς είναι σαν κι εμάς. Ο άλλος είναι επικίνδυνος.”
~~
Στο λαιμό ενός άλλου ηττημένου έκατσε ένα κομμάτι μήλο, όπως και στη Χιονάτη. Και η κακιά μάγισσα δεν ήταν η μητριά του, ήταν το έθνος του, ήταν ολόκληρη η ανθρωπότητα, στην οποία πρόσφερε περισσότερα απ’ όλους τους κατήγορους, απ’ όλους τους κήνσορες, απ’ όλους τους μέτριους.
~~
Ο Άλαν Τιούρινγκ δεν ήταν μέτριος. Ήταν υπερκαινοφανής, σαν ένας σούπερ νόβα που εκρήγνυται και κατακλύζει το σύμπαν με την ενέργεια του.
Μεγαλοφυής, υπέρμετρα μεγαλοφυής, αλλά και εκκεντρικός, υπερβολικά έντιμος, ηλιθιωδώς έντιμος.
Στην περίπτωση που δεν έχετε καν ακούσει το όνομα του θα σας πω ότι ο Τιούρινγκ ήταν αυτός που έθεσε τα θεμέλια της επιστήμης των υπολογιστών. Ήταν σπουδαίος μαθηματικός και όρισε τις αρχές της τεχνητής νοημοσύνης (συνεισφέροντας έτσι και στην κατανόηση του πιο δύσκολου αινίγματος, του ανθρώπινου εγκεφάλου).
Μια πρόχειρη και ημιτελής μελέτη του στη μορφογενετική, έδωσε νέα στοιχεία και στη βιολογία.
Με ό,τι και να καταπιάστηκε ο Τιούρινγκ ήταν μεγαλειώδης, ανοίγοντας καινούριους δρόμους.
~~
Γι’ αυτούς που πιστεύουν ότι η επιστήμη δεν έχει καμία αξία αν δεν είναι χρήσιμη, ας πούμε ότι χάρη στον Τιούρινγκ ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε πιο γρήγορα και ότι χάρη σ’ αυτόν σώθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι.
Οι Ναζί κυριαρχούσαν στον Ατλαντικό με τα υποβρύχια τους. Είχαν μια μηχανή κρυπτογράφησης, το Αίνιγμα, που κανείς δεν μπορούσε να 
αποκρυπτογραφήσει. Έτσι πίστευαν.
Ο Τιούρινγκ με τους συνεργάτες του “έλυσαν το Αίνιγμα”. Οι σύμμαχοι γνώριζαν πού ακριβώς θα βρεθεί το κάθε υποβρύχιο και τα καταβύθισαν. Αυτή ήταν η πρώτη νίκη της Αγγλίας. Νίκησε τους Γερμανούς στη θάλασσα.
–
Ο Τιούρινγκ πήρε ένα κάποιο μετάλλιο από το Στέμμα, αλλά αυτό δεν έπρεπε να γίνει γνωστό, αφού εργαζόταν στη Αντικατασκοπεία.
Λίγα χρόνια μετά το τέλος του πολέμου του είπαν να βάλει το μετάλλιο στον κώλο του (και συγχωρέστε ‘με για τα γαλλικά μου).
–
Ο Τιούρινγκ ήταν μεγαλοφυής, ήταν χρήσιμος, αλλά είχε ένα μεγάλο ελάττωμα: Ήταν ομοφυλόφιλος.
–
Το 1952 (κι ενώ εκατομμύρια άνθρωποι ήταν ακόμα ζωντανοί χάρη στη μεγαλοφυία του), το Στέμμα στράφηκε εναντίον του.
Ο Τιούρινγκ είχε μια περιστασιακή σχέση με κάποιον νεαρό. Όταν αντιλήφθηκε ότι είχε γίνει διάρρηξη στο σπίτι του κάλεσε την αστυνομία, πιστεύοντας ότι ευθυνόταν ο συγκεκριμένος εραστής του.
Οι ντετέκτιβ που ανέλαβαν την υπόθεση, κατάλαβαν γρήγορα ότι είχαν ένα μεγαλύτερο λαβράκι από τη ληστεία. Ρώτησαν τον Τιούρινγκ για τη σχέση του με τον νεαρό ύποπτο κι εκείνος (ηλιθιωδώς έντιμος, όπως προείπα), τους έδωσε κάθε λεπτομέρεια, ενώ τους πρόσφερε τσάι.
–
Λίγο μετά στοιχειοθετήθηκε κατηγορία για κιναιδισμό εναντίον του. Στη δίκη όλοι οι συνεργάτες και οι συνάδελφοι στο πανεπιστήμιο κατέθεσαν υπέρ του Τιούρινγκ. Χωρίς αυτόν η εργασία τους δεν μπορούσε να προχωρήσει.
Οι δικαστές, μέτριοι όπως συνηθίζουν να είναι οι κατήγοροι, αδιαφόρησαν για τις ικανότητες και την προσφορά του Τιούρινγκ.
Αφού αποδέχτηκε την ενοχή του (για ομοφυλοφιλία), χωρίς να δείχνει στοιχεία μεταμέλειας, του έδωσαν δύο επιλογές: Φυλάκιση ή χημικό ευνουχισμό.
Ο χημικός ευνουχισμός ήταν ενέσεις οιστρογόνων που θα περιόριζαν την (τόσο επικίνδυνη) λίμπιντο του, θα τον καθιστούσαν ανίκανο. Ο Τιούρινγκ προτίμησε τον ευνουχισμό, γιατί αν φυλακιζόταν δεν θα μπορούσε να συνεχίσει τις έρευνες του.
Μία από τις παρενέργειες των οιστρογόνων ήταν η μαστοτροφία. Ο Άλαν απέκτησε στήθη.
Μάλιστα (αυτό ακούγεται πιο διεστραμμένο από κάθετι άλλο), ο κατήγορος υποστήριζε ότι αυτή ακριβώς η μαστοτροφία θα βοηθούσε τον ομοφυλόφιλο Τιούρινγκ να καταλάβει το λάθος του!
~~
Ο Τιούρινγκ έπεσε σε κατάθλιψη, αλλά προσπάθησε να το ξεπεράσει. Στο τέλος του ευνουχισμού με ενέσεις, στο τέλος της ποινής του, του εμφύτευσαν ένα ορμονικό μπαλονάκι. Αυτό θα συνέχιζε να εκκρίνει τα οιστρογόνα.
(Ναι, αυτά συνέβαιναν στην Αγγλία του 1953, όχι στο 1984 του Όργουελ).
~~
Ο Τιούρινγκ αυτοκτόνησε ένα χρόνο μετά.
Κάποιοι λένε ότι η αιτία της αυτοχειρίας δεν ήταν η “θεραπεία”. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ούτε καν αυτοκτόνησε, αλλά ότι ήταν απρόσεχτος.
–
Μαζί με το πτώμα του βρέθηκε ένα δαγκωμένο μήλο, εμποτισμένο με κυανιούχο κάλιο. Το αγαπημένο παραμύθι του Τιούρινγκ ήταν η Χιονάτη. Αλλά ο Άλαν (όπως και η Χιονάτη) δεν άφησε σημείωμα αυτοκτονίας. Και, λένε κάποιοι, ότι ήταν ιδιαίτερα εύθυμος τις ημέρες πριν την αυτοκτονία (ή το ατύχημα).
~~
Δεν πρόκειται να διυλίσω τον κώνωπα. Δεν έχει καμία σημασία αν ο Τιούρινγκ αυτοκτόνησε ή ατύχησε.
Αυτό που έχει σημασία (η καμήλα) είναι ότι ένας μεγαλοφυής άνθρωπος, που πρόσφερε τόσα και είχε να προσφέρει πολλά περισσότερα, ευνουχίστηκε από τους μέτριους (ντετέκτιβ, δικαστές, βασίλισσες).
Και μόλις το 2013, εξήντα χρόνια μετά, το βρετανικό στέμμα του έδωσε χάρη. Αντί να ζητήσουν συγνώμη από την ανθρωπότητα για το έγκλημα που έκαναν, οι μέτριοι έδωσαν χάρη στον Τιούρινγκ για τον κιναιδισμό του.
~~
Όμως ο ηττημένος είναι ο νικητής. Εκείνος διαμόρφωσε την ιστορία. Το γεγονός ότι τώρα
μπορούμε να επικοινωνούμε διαδικτυακά οφείλεται εν μέρη και σε αυτόν τον κίναιδο.
(Κάποιοι ισχυρίζονται ότι και το σήμα της Apple, ένα δαγκωμένο μήλο με χρώματα που θυμίζουν τη σημαία των ΛΟΑΤ, αποτελεί φόρο τιμής στη “Χιονάτη της Πληροφορικής”.)
~~
Οι ντετέκτιβ που τον έστειλαν στο δικαστήριο ίσως να έχουν πεθάνει πια. Κι αν ζουν κανείς δεν νοιάζεται γι’ αυτούς. Οι δικαστές που τον καταδίκασαν ίσως να έχουν πεθάνει. Η βασίλισσα θα πεθάνει σύντομα.
Αλλά ο Τιούρινγκ, ευνουχισμένος κίναιδος, θα συνεχίσει να είναι μέρος της ζωής μας. Κάθε φορά που πατάμε ένα πλήκτρο του υπολογιστή.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Διαβάστε το “Άλαν Τιούρινγκ, Το Αίνιγμα”, του Andrew Hodges, εκδόσεις Τραυλός.
