Λούλα, ο αριστερός που έκανε τη Βραζιλία υπερδύναμη
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο γνωστός σε όλο τον κόσμο ως Λούλα, εκλέχτηκε πρόεδρος της Βραζιλίας το 2002.
Τότε δεν ήξερα τίποτα γι’ αυτόν τον άνθρωπο. Μερικά χρόνια μετά άκουσα διάφορα.
«Ο πολιτικός με την μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη», έγραφαν κάποιες εφημερίδες.
«Ο αριστερός που έκανε τη Βραζιλία υπερδύναμη», κάποιες άλλες.
«Ο Λούλα ήταν ο πρώτος απλός άνθρωπος ο οποίος πήρε την εξουσία σε μία άνιση κοινωνία», λεγόταν στις ΗΠΑ.
Και για να είμαι ειλικρινής είχα πιστέψει ότι ο Λούλα ήταν το πρότυπο του ηγέτη που τα βάζει με τις μεγάλες δυνάμεις προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του έθνους του –αυτού του αχανούς κράτους που είναι η Βραζιλία.
Χρειάστηκε να ψάξω λίγο παραπάνω για να πλησιάσω περισσότερο την αλήθεια.
~~{}~~
Η ζωή του Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα θυμίζει ταινία με τον Νίκο Ξανθόπουλο, κάποια από εκείνες τις περίφημες ταινίες για όλη την οικογένεια με το «παιδί του λαού» να δουλεύει λούστρος ενώ σπουδάζει στην ιατρική. Αλλά ούτε ο Φώσκολος δε θα τολμούσε να γράψει ένα τόσο «τραβηγμένο» σενάριο όσο η ζωή του τέως προέδρου της Βραζιλίας.
~
Ο Λούλα ήταν το έβδομο παιδί μιας φτωχής οικογένειας. Και για να νιώσουμε λίγο περήφανοι ως Έλληνες –γιατί τα συνηθίζουμε κάτι τέτοια- ο πατέρας του λεγόταν Αριστείδης (Aristides) και η μητέρα του Ευριδίκη (Euridice). Παραδόξως δεν τον βαφτίσανε Αγαμέμνονα.
Έμαθε να διαβάζει όταν ήταν δέκα χρονών, αλλά εγκατέλειψε το σχολείο απ’ την τέταρτη τάξη (τζάμπα που ζορίστηκε για να μάθει ανάγνωση).
Για να βοηθήσει την οικογένεια του ξεκίνησε να εργάζεται ως λούστρος (δεν αστειεύομαι) και μετά ως βοηθός σε βαφείο. Αργότερα ειδικεύτηκε ως μεταλλουργός και κάπου εκεί έχασε το μικρό δάκτυλο του αριστερού του χεριού –σε εργατικό ατύχημα.
Αυτόν τον έκανε να πάρει πιο ενεργά μέρος στην Ένωση Εργαζομένων, το μεγαλύτερο συνδικαλιστικό όργανο της Βραζιλίας. Πρωτοστάτησε σε πολλές απεργίες και φυλακίστηκε ουκ ολίγες φορές.
Η πρώτη του γυναίκα, όταν ήταν έγκυος στον πρώτο του γιο, πέθανε από ηπατίτιδα, όπως και ο γιος του.
Ο Λούλα δεν ήταν άνθρωπος που το έβαζε κάτω έτσι εύκολα. Ξαναπαντρεύτηκε κι απέκτησε τρεις γιους.
Και ίδρυσε το Εργατικό Κόμμα, ένα αριστερό κόμμα με προοδευτικές ιδέες.
Τρεις φορές διεκδίκησε την προεδρία της χώρας του και ηττήθηκε. Την τέταρτη, το 2002, κατάφερε να γίνει ο πρώτος πρόεδρος χώρας χωρίς πανεπιστημιακή –ούτε καν τη στοιχειώδη- μόρφωση.
Οι ΗΠΑ φοβήθηκαν ότι θα είχαν να κάνουν με έναν καινούριο Αλιέντε, αλλά ένα χρόνο μετά ο Μπους είπε για το Λούλα: «Μ’ αρέσει αυτός ο τύπος».
Και αυτό σίγουρα δεν είναι παράσημο για κάποιον αριστερό ηγέτη.
~~{}~~
Μόλις ο Λούλα πήρε την εξουσία ακολούθησε τη λογική: «Πρέπει να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη της αγοράς για να αυξηθούν οι επενδύσεις».
Διόρισε στην Κεντρική Τράπεζα της Βραζιλίας ένα από τα αγαπημένα παιδιά της Γουόλ Στριτ και τα κονδύλια που είχε υποσχεθεί για κοινωνικά προγράμματα δοθήκαν στο ΔΝΤ για την αποπληρωμή των δανείων –σε σημείο που εξόφλησε τις πρώτες δόσεις νωρίτερα απ’ ό,τι προβλεπόταν.
Έπειτα προχώρησε σε περικοπές στις κοινωνικές υπηρεσίες, επιθέσεις στους δημοσίους υπαλλήλους –το αγαπημένο ορεκτικό όλων των νεοφιλελεύθερων- και σε χτύπημα των ασφαλιστικών ταμείων.
Εκατοντάδες χιλιάδες προχώρησαν σε απεργία, και στην πρωτεύουσα Μπραζίλια έγινε μια πολυπληθής διαδήλωση.
Οι τιμές των αγαθών και η ανεργία αυξήθηκαν, ενώ η ανάπτυξη μειώθηκε κατά 50%.
Το πρόγραμμα Μηδενικής Πείνας, που αποσκοπούσε στο να εξασφαλίσει σε κάθε Βραζιλιάνο τα ελάχιστα για την επιβίωση, -σε μια χώρα με 50 εκατομμύρια ανθρώπους να ζούν πολύ κάτω από το όριο της φτώχιας- κατέληξε σε φιάσκο, λόγω ανεπαρκούς χρηματοδότησης.
Το πρόγραμμα αναδασμού της γης, άλλη μια προεκλογική υπόσχεση του Λούλα, εγκαταλείφτηκε, επειδή ο πρόεδρος έκρινε ότι τα 3,5 εκατομμύρια που απαιτούνταν για να βρεθεί γη για ένα εκατομμύριο οικογένειες ήταν πολύ μεγάλο ποσό για τον προϋπολογισμό του κράτους –τη στιγμή που έδινε 17,5 δισεκατομμύρια το χρόνο για τα χρέη προς το ΔΝΤ.
Ταυτόχρονα ξέσπασε ένα σκάνδαλο δωροδοκίας των γερουσιαστών των μικρότερων κομμάτων για να στηρίζουν την κυβέρνηση του Λούλα.
Ο Λούλα φαινόταν καταδικασμένος να μην ξαναεκλεγεί, αλλά όπως γράψαμε στο προηγούμενο κείμενο, δεν είναι άνθρωπος που τα βάζει εύκολα κάτω.
Συνειδητοποίησε ότι θα μπορούσε να κερδίσει μεγάλη δημοτικότητα βοηθώντας με μικρές κινήσεις και μικρά ποσά τους πιο φτωχούς.
Είπε χαρακτηριστικά: «Είναι εύκολο και φτηνό να βοηθάει κανείς τους φτωχούς.»
Τον δεύτερο χρόνο της θητείας του εγκαινίασε το πρόγραμμα που συνδέθηκε μαζί του περισσότερο από κάθε τι άλλο, το Μπόλσα Φαμίλια (Bolsa Família), που παρέχει οικογενειακό επίδομα 12$ το μήνα για κάθε παιδί που πηγαίνει στο σχολείο και 40$ για κάθε οικογένεια που χαρακτηρίζεται πολύ φτωχή.
Το κόστος του προγράμματος είναι αστείο, αλλά οι πολιτικές του συνέπειες τεράστιες.
Κι αυτό όχι μόνο επειδή συνέβαλε, έστω και ελάχιστα, στη μείωση της φτώχειας και την αύξηση της ζήτησης στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας.
Σημαντικό είναι το συμβολικό μήνυμα που εκπέμπει: ότι το κράτος νοιάζεται για τον απλό Βραζιλιάνο, ανεξάρτητα απ’ το πόσο εξαθλιωμένος είναι.
Στη συνέχεια –και αμέσως μετά το σκάνδαλο της κρατικής διαφθοράς που προαναφέραμε- προχώρησε σε αυξήσεις στον κατώτερο μισθό.
Επιπλέον, ενισχυτικό ρόλο έπαιξε η άμεση καθιέρωση του crédito consignado, τραπεζικών δανείων για τις ανάγκες του νοικοκυριού που δίνονταν σ’ αυτούς που δεν είχαν ποτέ τραπεζικούς λογαριασμούς, με την αποπληρωμή να γίνεται απευθείας από τους μηνιαίους μισθούς ή τις συντάξεις.
~
Κι ενώ η δημοτικότητα του αυξανόταν με τα μέτρα που πήρε –και τα οποία δεν του κόστισαν πολύ- η τύχη φάνηκε πολύ καλή με το Λούλα. Η κινεζική ζήτηση των κύριων εξαγώγιμων προϊόντων της Βραζιλίας, του σιδηρομεταλλεύματος και της σόγιας, απογειώθηκε εν μέσω μιας γενικότερης ραγδαίας αύξησης στις τιμές των πρώτων υλών.
Και λίγο πριν τη λήξη της δεύτερης θητείας του ανακαλύφτηκαν μεγάλα υποθαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου.
~
Αλλά αν δεν πρέπει να αδικήσουμε σε κάτι το Λούλα αυτό είναι ο τρόπος που χειρίστηκε την εξωτερική πολιτική.
Δίχως να έρθει σε ανοιχτή σύγκρουση με την Ουάσινγκτον έδωσε προτεραιότητα στη λατινοαμερικάνικη αλληλεγγύη και δεν απομόνωσε τη Βενεζουέλα του Τσάβες και την Κούβα.
Επιπλέον αντιτάχτηκε στη θέληση των ΗΠΑ σε δύο –πολύ σημαντικά- θέματα: Αναγνώρισε την Παλαιστίνη ως κράτος και αρνήθηκε να συμμετάσχει στο εμπάργκο ενάντια στο Ιράν –καλώντας μάλιστα τον Αχματινετζάντ στην Βραζιλία.
Ταυτόχρονα διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στο νέο αντίπαλο δέος της δυτικής συμμαχίας, στο BRIC (τα αρχικά για Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα).
~~{}~~
Το Σύνταγμα της χώρας του δεν του επέτρεπε να είναι υποψήφιος για τρίτη φορά, αλλά ο Λούλα κέρδισε ξανά τις εκλογές υποστηρίζοντας την Ντίλμα Ρούσεφ, μια μορφή ελάχιστα γνωστή στον πληθυσμό μερικούς μήνες πιο πριν, που ποτέ δεν είχε συμμετάσχει σε κάποια ψηφοφορία, και καθόλου χαρισματική, και η οποία κέρδισε –από τη στιγμή που επελέγη από αυτόν– με ποσοστά παραπλήσια προς αυτά του Λούλα, ένα ισχυρό 56%.
Τον ίδιο καιρό του διαγνώστηκε και καρκίνος του πνεύμονα –ήταν καπνιστής για σαράντα χρόνια, αλλά όπως δείχνουν τα αποτελέσματα της θεραπείας, πιθανότατα θα διεκδικήσει την επόμενη προεδρία και θα δει τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες σε χώρα της Νότιας Αμερικής, στο Ριο ντε Τζανέιρο το 2016.
~~{}~~
Ο Γελωτοποιός άντλησε υλικό από τα:
«Η Βραζιλία του Λούλα», του Πέρυ Άντερσον, από το νέο Λόγιο Ερμή τ.2
«Μια νέα Αριστερά απέναντι στον Λούλα», Νίκος Λούντος
Και άλλη μία –πηγή- της οποίας δυστυχώς δεν κράτησα τα στοιχεία.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Γελωτοποιός https://sanejoker.info/