Σαν σήμερα, πριν από 106 χρόνια, γεννιέται στο Παρίσι η φιλόσοφος Simone Weil, της οποίας ο βραχύς αλλά αξιομνημόνευτος βίος ταιριάζει σχεδόν τέλεια στο ιδανικό που είχε στο μυαλό του ο Antonio Gramsci όταν μιλούσε για τον ‘οργανικό διανοούμενο’ που υπερασπίζεται με λόγια και έργα τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Για τον Gramsci, ο συγκεκριμένος τύπος οργανικού διανοούμενου- ο ‘οργανικός’ αντιδιαστέλλεται με τον ‘παραδοσιακό διανοούμενο’ (πιθανώς ο ελιτιστής Ράμφος βλέπει τον εαυτό του ως τέτοιο, αν κρίνουμε από την πρόσφατη ρήση του ‘δεν υπάρχουν τάξεις’, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται επίσης περί οργανικού διανοουμένου που υποστηρίζει, ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση την ηγεμονία των αστών)- έρχεται σε ριζοσπαστική ρήξη με κάθε είδους κατεστημένο, οικονομικό, πολιτικό, αλλά και εκπαιδευτικό, ακαδημαϊκό, πολιτισμικό, κ.ό.κ.
Βασικά στοιχεία της προσωπικότητας της Weil η μνημειώδης συμπόνοια/ενσυναίσθηση και ο αλτρουϊσμός, χαρακτηριστικά τα οποία επιδεικνύει από πολύ νωρίς (σε ηλικία έξι ετών αρνείται να φάει ζάχαρη, ως ένδειξη αλληλεγγύης προς τους στρατιώτες στο Δυτικό Μέτωπο που την έχουν στερηθεί), και σε όλη τη διάρκεια της ζωής της, ευαισθητοποιημένη απέναντι σε κάθε μορφή κοινωνικής αδικίας σε βάρος των αδυνάτων.
Σπουδάζει στην École Normale Supérieure και αριστεύει στην “Γενική Φιλοσοφία και Λογική”, αφήνοντας δεύτερη τη συμμαθήτριά της, Simone de Beauvoir. Μετά την αποφοίτησή της αρχίζει να διδάσκει φιλοσοφία σε σχολεία, κάτι που θα παραμείνει και η κύρια επαγγελματική της ενασχόληση για το υπόλοιπο της ζωής της.
Οι συμπάθειές της ήταν πάντα με την πλευρά της εργατικής τάξης. Σε ηλικία δέκα ετών δηλώνει υποστηρίκτρια των Μπολσεβίκων. Ως έφηβη, αναπτύσσει δράση με το εργατικό κίνημα, συμμετέχοντας σε διαδηλώσεις για τα εργατικά δικαιώματα. Σε αυτή τη φάση είναι πασιφίστρια, Μαρξίστρια, και συνδικαλίστρια. Ως δασκάλα, υποστηρίζει τους άνεργους και τους απεργούς εργάτες. Είναι επικριτική, ωστόσο, απέναντι στον γραφειοκρατικό ελιτισμό σε βάρος του λαού που ίσως συνεπάγεται η εφαρμογή του μαρξισμού.
Αν και ποτέ δεν υπήρξε μέλος του κομμουνιστικού κόμματος, το 1932, η Weil επισκέπτεται την Γερμανία για να βοηθήσει τους κομμουνιστές ακτιβιστές ενάντια στην απειλή του φασισμού, που διέβλεπε ότι ολοένα κέρδιζε έδαφος. Συνεχίζει να κάνει το ίδιο και μετά την άνοδο του Χίτλερ. Ο Τρότσκι κριτικάρει τα άρθρα που η Weil γράφει εκείνη την περίοδο, αλλά και επηρεάζεται από αυτά.
Το 1933, η Weil λαμβάνει μέρος στην γενική απεργία ενάντια στην ανεργία και στις μειώσεις μισθών. Τον επόμενο χρόνο παίρνει 12μηνη άδεια από τη δουλειά της ως εκπαιδευτικός, για να δουλέψει incognito σε δύο εργοστάσια, ένα εξ αυτών αυτό της Renault, πιστεύοντας ότι αυτή η εμπειρία θα την βοηθήσει να συνδεθεί περισσότερο με την εργατική τάξη. Όταν ξαναρχίζει να εργάζεται ως εκπαιδευτικός, δωρίζει το μεγαλύτερο μέρος του μισθού της σε φιλανθρωπικούς και πολιτικούς σκοπούς.
Παρά την μέχρι τότε πασιφιστική της στάση, το 1936 παίρνει τα όπλα και στρατολογείται με το μέρος των αναρχικών ενάντια στους φασίστες κατά τη διάρκεια του Ισπανικού εμφυλίου, επιμένοντας να πάρει μέρος στις πιο επικίνδυνες αποστολές. Ένα μήνα μετά την επιστροφή της στο Παρίσι η μονάδα της αποδεκατίζεται από τον εχθρό.
Αρχικά αγνωστικίστρια, αργότερα στρέφεται στον μυστικισμό και τον χριστιανισμό, με τη μορφή της αγάπης προς τον πλησίον, χωρίς, ωστόσο, τα γραπτά της να παύουν να εστιάζουν σε κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα. Αισθάνεται κοντά στον ρωμαιοκαθολικισμό, αρνείται ωστόσο να βαπτισθεί, ενώ δείχνει ενδιαφέρον για την μελέτη και άλλων θρησκειών, περαν του χριστιανισμού.
To 1943 γίνεται μέλος της Γαλλικής Εθνικής Αντίστασης και εγκαθίσταται στο Λονδίνο, ενώ τον ίδιο καιρό συγγράφει ένα από τα πιο γνωστά της έργα, το ‘Η Ανάγκη για Ρίζες’. Το εξοντωτικό πρόγραμμα εργασίας της έχει, ωστόσο, επιπτώσεις στην υγεία της. Πάσχει πλέον από φυματίωση, κατάσταση η οποία επιδεινώνεται από την κακή διατροφή της, αφού αρνείται να φάει περισσότερο από τις ελάχιστες ποσότητες που έτρωγαν οι στρατιώτες και οι κάτοικοι της κατεχόμενης Γαλλίας εκείνη την περίοδο, ως ένδειξη αλληλεγγύης.
Πεθαίνει τον Αύγουστο του 1943 στο Κεντ της Αγγλίας, σε ηλικία μόλις 34 ετών.
Αν και άγνωστη στο ευρύ κοινό όσο ήταν εν ζωή, το έργο της επηρέασε σημαντικά τους μελετητές στους τομείς –μεταξύ άλλων- της θρησκείας και της ηθικής.
Ο Albert Camus την περιέγραψε ως ‘το μοναδικό σπουδαίο πνεύμα’ του καιρού του, ο T. S. Eliot ως σύγχρονη αγία.
Η σύνοψη της (σημασίας της) ζωής της Simone Weil δεν θα μπορούσε παρά να έρθει δια χειρός Καρλ Μαρξ, ο οποίος είπε κάποτε ότι ‘οι φιλόσοφοι έχουν απλά ερμηνεύσει τον κόσμο με διάφορους τρόπους. Το ζήτημα όμως είναι να τον αλλάξουμε΄.
*Με πληροφορίες από Wikipedia