Σε κάποιο επεισόδειο του Lost κι ενώ το αεροπλάνο έχει πέσει σε αναταράξεις η Ρόουζ γυρνάει στον Τζακ και τον παροτρύνει να μη φοβάται: «Ο άντρας μου λέει ότι στα αεροπλάνα δεν αρέσει να πέφτουν». Είναι αλήθεια όμως αυτό; Στη σειρά αποδεικνύεται μέσα στα επόμενα δέκα λεπτά ότι είτε τους αρέσει είτε όχι, πέφτουν. Στη ζωή τι γίνεται; Το, κατά πολλούς στατιστικολόγους, ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς ευθύνεται για ένα σωρό τραγωδίες. Πτήσεις που χάθηκαν και χάνονται αύτανδρες, που δεν έδωσαν μια ευκαιρία ούτε για προσευχή στους επιβάτες τους, στάθηκαν η αιτία για εθνικά πένθη και οικογενειακά ξεκληρίσματα.
Ο αθλητισμός είχε τις δικές του τέτοιες μαύρες στιγμές. Οι πολλές μετακινήσεις των ομάδων, τα σε εβδομαδιαία βάση check-in τους, τις φέρνει να συναγωνίζονται σε ώρες στον αέρα πολλά μέλη του φτερωτού βασιλείου. Με τη διαφορά ότι οι μεν το κάνουν με μηχανική υποστήριξη. Και όπως αλάθευτα μας έχει διδάξει η ιστορία και η εμπειρία: κάθε μηχανή κάποια στιγμή σταματάει να δουλεύει…
Ας δούμε τρεις περιπτώσεις που η μοίρα σταμάτησε απότομα να υφαίνει το πλεκτό της ζωής τριων ομάδων ποδοσφαίρου. Που βαρέθηκε και με ψαλίδι έκοψε την κλωστή που ως εκείνη τη στιγμή ανήκε σε ένα υφαντό βγαλμένο απ’ τα σωθικά της πιο ταλαντούχας αράχνης. Που σε μερικά λεπτά μέσα άλλαξε την ιστορία του αθλήματος στερώντας απ’ τον κόσμο του ορατού κάποιους απ’ τους πιο ταλαντούχους εκπροσώπους της εποχής τους!
Τορίνο, Superga, 4 Μαΐου 1949
Η Τορίνο εκείνης της εποχής ήταν, ας πούμε, η Μπαρτσελόνα του σήμερα. Η πρώτη πραγματικά μεγάλη ομάδα που έβγαλε το ποδόσφαιρο. Ήταν ο μόνος λόγος να καμαρώνει μεταπολεμικά μια γονατισμένη και ταπεινωμένη Ιταλία. Η «αήττητη Γκρανάτα», πέντε σερί χρονιές πρωταθλήτρια της χώρας της, συσπείρωνε γύρω της όλους τους φίλους του όμορφου ποδοσφαίρου. Ο Βαλεντίνο Ματσόλα, το αστέρι της, απλά ηγούταν ενός γκρουπ παιχτών που ήξεραν πως να σκοράρουν, πως να παρασέρνουν κάθε αντίπαλο. Το κατενάτσιο δεν είχε τρέξει ακόμη στο αίμα των γειτόνων μας και η Γρανάτα θύμιζε σε όλους ότι οι μεγάλοι ζωγράφοι ήταν δικοί τους πρόγονοι.
Την 4η Μαΐου του 1949 επέστρεφαν από την Πορτογαλία. Είχαν πάει εκεί για να τιμήσουν τον αρχηγό της Σπόρτινγκ Λισσαβόνας Jose Ferreira που αποσυρόταν απ’ την ενεργό δράση, με ένα φιλικό παιχνίδι. Μετά από στάση στη Βαρκελώνη, το αεροπλάνο τους, ένα Fiat G212 κατευθυνόταν προς το Τορίνο. Ο καιρός ήταν άθλιος. Ομίχλη και χαμηλή νέφωση που επέτρεπαν την ορατότητα μέχρι 40 μέτρα (!!) και δυνατή καταιγίδα τους περίμεναν στην πόλη. Στις 16:55 ο πιλότος ενημέρωσε τον πύργο ελέγχου ότι πλησιάζει και ενημερώθηκε για τις συνθήκες. Κοντά στο αεροδρόμιο βρίσκεται ο λόφος της Σουπέργκα. Εκεί μια λάθος εκτίμηση θα οδηγούσε στην πτώση του αεροπλάνου. Στις 17:05 ο πύργος ελέγχου προσπάθησε να επικοινωνήσει ξανά με τον πιλότο. Δεν πήρε απάντηση.
Απ’ τους 31 επιβαίνοντες δε σώθηκε κανείς. Και οι 18 ποδοσφαιριστές της πρώτης ομάδας όνειρο είχαν φύγει για άλλους κόσμους. Κι ένα παράπονο θα έμενε στο φίλαθλο κοινό. Ότι ακόμη δεν είχαν φτάσει στην κορυφή της πορείας τους, ότι άφηναν ανολοκλήρωτη τη ζωγραφιά τους!
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Μόναχο, 6 Φεβρουαρίου 1958
Τα «Μωρά του Ματ Μπάσμπυ» , όπως αποκαλούταν εκείνη η Μάντσεστερ λόγω του νεαρού της ηλικίας των παιχτών της, επέστρεφε απ’ το Βελιγράδι μετά από αγώνα που είχε δώσει με τον Ερυθρό Αστέρα για το ευρωπαϊκό Κύπελλο. Η British European Airways, η αεροπορική εταιρεία στην οποία ανήκε το αεροπλάνο δεν έκανε απ’ ευθείας πτήσεις για Αγγλία. Προέβλεπε στάση στο Μόναχο για ανεφοδιασμό. Η χιονισμένη πίστα του αεροδρομίου θα αποτελούσε την ανοιχτή πόρτα που έψαχνε η τραγωδία για να εισχωρήσει στην εικόνα.
Μετά από δυο αποτυχημένες προσπάθειες απογείωσης ο πιλότος επέμεινε να πάει και σε τρίτη. Η επιλογή να διανυκτερεύσει στο γερμανικό αεροδρόμιο δεν ήταν μέσα στα πλάνα του καθώς θα καθυστερούσε όλο το πρόγραμμα πτήσεων της εταιρείας. Κάποιοι ποδοσφαιριστές βλέποντας τη χιονόπτωση που είχε αρχίσει έξω, φοβήθηκαν και έχοντας ένα κακό προαίσθημα μετακινήθηκαν στο πίσω μέρος του αεροπλάνου νομίζοντας ότι εκεί θα είναι πιο ασφαλείς. Ο πιλότος ξεκίνησε την προσπάθειά του αλλά λόγω του παγωμένου διαδρόμου δεν κατόρθωσε να πιάσει το όριο ταχύτητας που ήταν αναγκαίο για την απογείωση. Το αεροπλάνο έφυγε απ’ την πορεία του και συγκρούστηκε δυνατά. Απ’ τους 44 επιβαίνοντες οι 23 σκοτώθηκαν. Από αυτούς οι 8 ήταν ποδοσφαιριστές της Μάντσεστερ. Ανάμεσά τους οι Duncan Edwards, Tommy Taylor, Mark Jones και Eddie Colman. Όλοι τους είχαν μετακινηθεί στα πίσω καθίσματα για προφύλαξη!
Η ομάδα της Μάντσεστερ ήταν ίσως ή καλύτερη της ιστορίας της ως εκείνη τη στιγμή. Οι πιτσιρικάδες του προπονητή Ματ Μπάσμπυ είχαν όλα τα εχέγγυα να γίνουν αυτό που πολλά χρόνια αργότερα θα έκανε ο Άλεξ Φέργκιουσον με τους δικούς του «μικρούς». Διεκδικούσε το πρωτάθλημα απ’ τη Γουλβς με την προοπτική να γίνει η πρώτη ομάδα στο νησί που το κατακτάει τρεις φορές, ήταν για 11 ματς αήττητη, συνέχιζε στα ημιτελικά του ευρωπαϊκού κυπέλλου, ενώ ήδη είχε κατακτήσει το Τσάριτι Σιλντ. Μετά την τραγωδία έκανε καιρό να σηκώσει πάλι κεφάλι. Το μυαλό, η ψυχολογία, η μνήμη όλων είχε σταματήσει σε εκείνο το μεσημέρι της 6ης Φεβρουαρίου 1958!
Εθνική Ζάμπιας, Ατλαντικός Ωκεανός, 27 Απρίλη 1993
Στα προκριματικά για το μουντιάλ του 1994 η ομάδα της Ζάμπιας είχε χαρακτηριστεί ως «Ομάδα Όνειρο». Μια γενιά καλών μπαλαδόρων είχε μαζευτεί για να στείλει τη χώρα για πρώτη φορά στην ιστορία της σε τελικούς Παγκοσμίου Κυπέλλου. Στο προολυμπιακό τουρνουά του 1992 έχοντας τους ίδιους πάνω-κάτω ποδοσφαιριστές στη σύνθεσή της είχει διαλύσει με 4-0 την Ιταλία προκαλώντας το γενικό θαυμασμό!
Το βράδυ του Απρίλη του 1993 ένα αεροπλάνο τη μετέφερε απ’ την πρωτεύουσα Λουάντα ως τη Σενεγάλη που θα έδινε ίσως τον πιο κρίσιμο αγώνα. Λίγο πάνω απ’ τον Ατλαντικό και πολύ κοντά στη Λιμπρεβίλ της Γκαμπόν ο ένας κινητήρας του αεροσκάφους πήρε φωτιά. Ο πιλότος, κουρασμένος, έκανε λάθος και αντί να σβήσει αυτόν έσβησε εκείνον που λειτουργούσε. Το αεροπλάνο έπεσε στη θάλασσα και σκοτώθηκαν όλοι οι επιβαίνοντες! Το άσχημο χτυπούσε με τον πιο ύπουλο τρόπο μια χώρα που ήθελε τόσο τη διάκριση και την παγκόσμια αναγνώριση. Έξω απ’ το γήπεδο της Ανεξαρτησίας, στη Λουάντα, φτιάχτηκε το μνημείο των νεκρών της τραγωδίας.
Το παράξενο είναι ότι η Εθνικη ομάδα συνέχισε την προσπάθεια της για πρόκριση με τη συμμετοχή των ποδοσφαιριστών που δεν είχαν ταξιδέψει στη Σενεγάλη είτε λόγω τραυματισμού είτε λόγω τιμωριών. Κατόρθωσε μάλιστα να τη διεκδικήσει ως και τον τελευταίο της αγώνα στην έδρα του Μαρόκου. Εκεί, δυστυχώς, ηττήθηκε και έχασε την ευκαιρία να κάνει κάποιους –σε μια άλλη διάσταση πια- λίγο χαρούμενους. Να τους πείσει ότι όσο άδικος κι αν ήταν ο χαμός τους, η παρακαταθήκη που άφησαν ήταν ανάλογα υψηλού επιπέδου!