Όπιο ήταν κάποτε, τώρα είναι πρέζα ενδοβλέβια!
Γιώργος Μουργής
«Συγκλονιστικές εικόνες από την κοινή παρουσία Πάπα, Οικουμενικού Πατριάρχη, αρχιεπισκόπου, πρωθυπουργού στη Λέσβο. Μήνυμα αλληλεγγύης και ανθρωπιάς με ισχυρό συμβολισμό και πολλούς αποδέκτες».
Σύμφωνοι, αλλά μήπως έλειπε και ένας αγιατολάχ από την παρέα;
Τα βασικό χαρακτηριστικό ανάμεσα στη σχέση κράτους, θρησκείας και εξουσίας είναι ο τρόπος που χρησιμοποιούν από κοινού την κατ’ επίφαση πίστη, άλλοτε θρησκευτική άλλοτε συνταγματική, για τη μαζική υποταγή των λαϊκών τάξεων και της κοινωνίας πάνω στο μοντέλο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποιημένης βαρβαρότητας.
Η πολιτική και πνευματική αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού, μέσα από τη θρησκευτική εθελοδουλία, αποτέλεσε ιστορικά βασικό όπλο όχι μόνο των θρησκευτικών ιερατείων και των εξουσιομανών ρασοφόρων, αλλά και χρήσιμο εργαλείο νόθευσης της ίδιας της αληθινής δημοκρατίας και λαϊκής κυριαρχίας από την παρασιτική αστική πολιτική επικυριαρχία.
Στο κέντρο ακριβώς της παρακμής της παγκόσμιας κρίσης του καπιταλιστικού κεφαλαίου, οι μονοθεϊστικές θρησκείες βρήκαν τρόπο να εισχωρήσουν επανεμφανιζόμενες δυναμικά ύστερα από μια μακρά περίοδο απομόνωσης και εκφυλιστικής διαδρομής.
Στη νέα θεοκρατική καπιταλιστική τάξη πραγμάτων οι θρησκείες μετατρέπονται σε φονταμενταλιστικά μοντέλα, έτσι ώστε με την εξουσιαστική θεοκρατική δομή τους να χειραγωγούν το κοινωνικό γίγνεσθαι, να περιθωριοποιούν την επιστήμη και να αποκλείουν τον άνθρωπο από τη γνώση, επιβάλλοντας σκοταδιστικά, αντικοινωνικά μοντέλα, που καταλήγουν στη νεοφιλελεύθερη «λογική» του αποκλεισμού κάθε μορφής κοινωνικής πάλης που αντιτάσσεται στα πολιτικά/οικονομικά κατεστημένα.
Το τελευταίο που βιώσαμε ήταν οι κραυγές ακροδεξιάς μισαλλοδοξίας ενάντια στο δικαίωμα της διαφορετικότητας μέσα από τη θεσμική κατοχύρωση του συμφώνου συμβίωσης, μαζί με τις ξενοφοβικές ρατσιστικές κραυγές των δεσποτάδων με αφορμή τις προσφυγικές ροές.
Όπιο ήταν κάποτε, τώρα είναι πρέζα ενδοβλέβια!
Καθώς η Iστορία διδάσκει ότι η άγνοια των πολλών και η υστερόβουλη πολιτική/θρησκευτική σκοπιμότητα των λίγων, η θρησκευτική ή πολιτική εθελοδουλία, οδηγούν στην παράλυση της σκέψης και στον πνευματικό θάνατο, με αποτέλεσμα την αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού μέχρι τελικά τη συρρίκνωση και τη διάλυση της ατομικής ή συλλογικής υπόστασης του ανθρώπου, επιβάλλεται να αναδείξουμε τα πολιτικά χαρακτηριστικά αντίστασης στον νέο φονταμενταλισμό του ισλάμ, του καθολικισμού, των προτεσταντών και της ορθοδοξίας.
Ο αναρχικός Cyrille Gallion με αφετηρία την «εκκοσμικευτική» Γαλλία, στο βιβλίο του «Η θρησκεία ως πολιτική απειλή» (Η μονοθεϊστική πανούκλα. Μια ελευθεριακή προσέγγιση στο θρησκευτικό ζήτημα) θέτει ερωτήματα και απαντά στην προσπάθειά του να ξεσκεπάσει τόσο τον μονοθεϊστικό θρησκευτικό κρετινισμό όσο και τον καπιταλιστικό παρασιτικό κόσμο. Ούτε θεός, ούτε αφέντης!
Ταυτόχρονα παρουσιάζει τις πτυχές του επιστημονικού φονταμενταλισμού σαν μια παραεξουσιαστική παραλλαγή του αντίστοιχου θρησκευτικού φαινομένου, όπου τα επιστημονικά ιερατεία προσπαθούν με εκκοσμικευμένο τρόπο να εκμεταλλευτούν αντίστοιχα είτε την άγνοια του ανθρώπου είτε τον φόβο που προκύπτει από τον επερχόμενο θάνατο και τις μεταφυσικές ανησυχίες.
Στην έξοχη ανάλυση από τον Φώτη Τερζάκη βρίσκει κανείς εύκολα ότι οι «θρησκείες» για τις οποίες μιλάει ο Cyrille Gallion είναι ουσιαστικά οι θρησκευτικοί φονταμενταλισμοί των ημερών μας, έχοντας πλήρη επίγνωση της πολυπλοκότητας του πολιτικού παιχνιδιού που εξυφαίνεται γύρω από τη δράση τους: «Σχεδόν παντού ο ισλαμισμός επικρατεί επί του Ισλάμ, οι φονταμενταλιστές προτεστάντες κρατούν τα ηνία της πρώτης παγκόσμιας δύναμης, και το Opus Dei εξακολουθεί να ελέγχει την Αγία Εδρα […]
Σήμερα καθίσταται επιτακτικό το καθήκον της αντιμετώπισης των φονταμενταλισμών όλων των πίστεων […]
Η παγίδα είναι η εξής: αν από τη μια η πρόοδος του ανθρώπινου όντος πρέπει να συνίσταται στον σεβασμό των ομοίων του ανεξάρτητα από τις αντιλήψεις του, από την άλλη οι κατεστημένες εξουσίες ξέρουν καλά να χρησιμοποιούν τους φόβους μας και να μας χειραγωγούν!
Η κυβέρνηση δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει τα κοσμικά μας αντανακλαστικά για να προωθήσει τον ρατσισμό ενάντια στους Άραβες, και από την άλλη οι ισλαμιστές επωφελούνται του αισθήματος ενοχής που συνδέεται με το αποικιοκρατικό παρελθόν της Γαλλίας για να προωθήσουν τις πιο αντιδραστικές διεκδικήσεις!» (σελ. 7-8).
Ο Φ. Τερζάκης παρατηρεί, μάλιστα, μέσα από τη ματιά του Gallion, ότι η στήριξη που παρέχει ουσιαστικά η Καθολική Εκκλησία στις ισλαμικές ομάδες πίεσης είναι η πιο αφοπλιστική απόδειξη μιας υπόρρητης συμμαχίας, που πλέκεται μεταξύ των μεγάλων θρησκειών, πέρα από τους ανταγωνισμούς τους, ενάντια σε έναν κοινό αντίπαλο: την κοσμικότητα και τη χειραφέτηση των ανθρώπων από την επιρροή τους, τη σεξουαλική απελευθέρωση και την άρση των διακρίσεων εις βάρος των γυναικών και των ομοφυλοφίλων, την αποδέσμευση των εφήβων από τη γονική εξουσία.
Ορθά επισημαίνει ότι σε αυτή του την αντεπίθεση το θρησκευτικό κατεστημένο αξιοποιεί την ίδια τη νεωτερική ρητορική των «δικαιωμάτων», της οποίας το περιεχόμενο στρέφει ύπουλα στο αντίθετό του: «Το πολιτικά ορθό, το οποίο αρχικά ξεπήδησε από τις δίκαιες διεκδικήσεις των εθνικών μειονοτήτων, των μειονοτήτων με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό ή ακόμη και των φεμινιστικών κινημάτων, έχει σήμερα μετεξελιχθεί σε ένα από τα κύρια όπλα της ηθικής τάξης» (σελ. 162).
Το πώς αυτή η πουριτανική ηθική τάξη, για την οποία μάχονται οι θρησκευτικές ομάδες πίεσης, σύροντας συχνά στην τροχιά τους τις κρατικές πολιτικές, είναι συμβατή με τη συνθήκη του ύστερου καπιταλισμού δεν είναι διόλου αυτονόητο, και είναι αυτό που θα έπρεπε κυρίως να εξηγηθεί.
Στη χώρα μας το ειδικό καθεστώς αντιμετώπισης του «κράτους» των δεσποτάδων από την εκάστοτε πολιτική εξουσία είναι αυτό που ουσιαστικά συνδιαμορφώνει μαζί με την εκκλησιαστική γραφειοκρατία και τα ιερατεία της (κράτος-φέουδο του δεσπότη) το εκκλησιαστικό εξουσιαστικό οικονομικό παράρτημα, απόλυτα συνδεδεμένο με το εθνικό αστικό κράτος.
Στον αντίποδα της παπικής αυτονόμησης εξουσίας του Βατικανού ή του θεοκρατικού ισλαμισμού μέσω της οικονομικής αυτονόμησής του, στην Ελλάδα εμφανίστηκαν οι γνωστοί «χριστιανιστές», δεσποτικό φεουδαρχικό κατάλοιπο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δημιουργώντας τη δική τους νέα τάξη πραγμάτων.
Σήμερα πολιτικά ενδημούν στους κόλπους των ακροδεξιών μορφωμάτων αλλά και της νεοφιλελεύθερης λαϊκής δεξιάς, όπως εκφράζεται από το κόμμα του Μητσοτάκη.
Λάτρεις του μεσαίωνα, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ρατσιστικής ρητορικής, σπέρνουν ξενοφοβικό μίσος, με άξιους πολιτικούς εκπροσώπους σε ειδικούς ρόλους, ρυπαίνουν τον πολιτικό δημόσιο διάλογο με θρησκόληπτες ιδεοληψίες, προσβάλλοντας την πολιτική μας νοημοσύνη, την πολιτιστική μας ιστορία αλλά και κάθε ίχνος αισθητικής.
Στην ιστορική περίοδο που διανύουμε, οι «νοικοκυραίοι», έχοντας τους ορθόδοξους, καθολικούς και προτεστάντες χριστιανιστές μπροστάρηδες, και τους πλέον πνευματικά καθυστερημένους από αυτούς φερέφωνα της κατάντιας της ανθρώπινης υπόστασης μέσα από την προσφυγική κρίση, απότοκο των ιμπεριαλιστικών πολέμων του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου και της πολιτικής του, αποφάσισαν από κοινού με την πολιτική ηγεσία να μας πουλήσουν αλληλεγγύη, φιλανθρωπία και ουμανισμό.
Οι πολιτικοί Ρουβάδες, με τους Βαρδινογιαννοδεσπότες, στα κόκκινα χαλιά της υποδοχής, απολύμαναν τη Μυτιλήνη, έβαψαν τοίχους και φρεάτια, καθάρισαν τα κλειστά κέντρα κράτησης προσφύγων και έστησαν το επικοινωνιακό σόου ενός δήθεν συμβολισμού, μπας και ξεπλύνουν τους Άνθιμους από τη μια και το ακροδεξιό χριστεπώνυμο ακροατήριο από την άλλη. Απαξίωσαν όλο το πολιτικό κίνημα αλληλεγγύης που κρατάει ψηλά το αληθινό πρόβλημα διαχείρισης των προσφυγικών ροών.
Στα χωράφια, δε, της Ειδομένης, σε αυτόν τον καταυλισμό του αίσχους και της ντροπής, όπου στοιβάζονται πάνω από δώδεκα χιλιάδες ψυχές που αποκαμωμένες αφήνονται να τσαλακώνονται πότε από τις λάσπες, πότε από την κρατική καταστολή και πότε από τον φασισμό των κλειστών συνόρων, είναι σίγουρο ότι το υποπροϊόν που αναμεταδόθηκε σήμερα δεν έχει καμμία αξία· συμβολική ή πρακτική. Ούτε τα επικοινωνιακά τρικ των «αυθόρμητων χειροκροτητών» (και χειροφιλούντων!)
Όσο για το σόου που έκλεισε με την «υψηλής σημασίας» κίνηση του Πάπα να πάρει μαζί του 12 πρόσφυγες (ακόμα και με τον αριθμό έκαναν επικοινωνιακό παιχνίδι!), θα μείνει στη μνήμη μας ως μία ακόμα (κακόγουστη) παράσταση στο παγκόσμιο θέατρο του παραλόγου.
Εις το όνομα του Ανθρώπου…
Είναι το ίδιο βέβαιο ότι ο μικρός πρόσφυγας που κοιμάται στα χαρτόκουτα θα τραγουδούσε το «Θέλω να δω τον Πάπα», για να του πει «Τώρα, και μετά από όσα είδατε, να φύγετε όλοι μαζί με το ίδιο αεροπλάνο για τις Βρυξέλλες. Στα κέντρα λήψης των αποφάσεων, όπου συσκέπτονται χορτάτοι γραφειοκράτες και μανδαρίνοι που αποφασίζουν τελικά αν θα ζήσουμε ή αν θα πεθάνουμε – ενίοτε και το πώς.
Εκεί είναι ο στόχος, εκεί να μεταφέρετε την κατάντια των ανθρώπινων δικαιωμάτων, εκεί να υψώσετε ανάστημα επιτελώντας το θεάρεστο/θεόσταλτο έργο σας, προσευχόμενοι στον δικό σας θεό, γιατί μάλλον ο δικός μας τελευταία ασχολείται μόνο με τις παρθένες του, εγκαταλείποντάς μας στα χέρια σας».
Και ο θεός μαζί μας…