Συνέντευξη με τον Άλκη Αντωνιάδη Υποψήφιο Ευρωβουλευτή με τη Λαϊκή Ενότητα-Μέτωπο Ανατροπής
1. Για ποιους λόγους επιλέξατε να είστε υποψήφιος για την Ευρωβουλή με το ψηφοδέλτιο της Λαϊκής Ενότητας-Μέτωπο Ανατροπής;
Τα τελευταία οχτώ χρόνια ζω μεταξύ Βρυξελλών και Ελλάδας. Το γεγονός αυτό μου έδωσε τη δυνατότητα να παρακολουθώ από κοντά τις μεγάλες πολιτικές εξελίξεις που συμβαίνουν στην Ευρώπη κατά την δεκαετία της κρίσης. Η εργασία μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ιδιαίτερα κατά το κρίσιμο 2015, και η γενικότερη βιωματική μου εμπλοκή με τα πολιτικά γεγονότα στην Ευρώπη νομίζω ότι μου προσέφεραν μια πολύτιμη εμπειρία την οποία επιθυμώ να μεταφέρω, στο βαθμό που μου αναλογεί, και στη χώρας μας. Παράλληλα, η παρουσία μου στις Ευρωεκλογές προσπαθώ να λειτουργήσει και αμφίδρομα. Να μεταφέρει δηλαδή προς την Ευρώπη τις διεκδικήσεις, τα προβλήματα και τις επιδιώξεις του λαού μας που σε μεγάλο βαθμό ταυτίζονται με των άλλων λαών. Επειδή, ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν αποτελεί μόνο προσωπική υπόθεση αλλά κυρίως συλλογική, αποδέχτηκα την πρόταση του κόμματός μου να συμμετέχω στην κοινή προσπάθεια για την υπεράσπιση των συμφερόντων όλων εκείνων που οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης οδηγούν στη φτωχοποίηση. Στόχος μας είναι να αγωνιστούμε για να αποτρέψουμε τη συνεχιζόμενη επίθεση στα δικαιώματα της κοινωνικής πλειοψηφίας και να καταστήσουμε την Ανυπότακτη Αριστερά στην Ευρώπη ως σημαντικό πόλο υπεράσπισης των λαϊκών αναγκών.
2. Ποια είναι τα κυρίαρχα πολιτικά ζητήματα στην δική σας ατζέντα;
Η έντονη πολιτική συγκυρία στην Ευρώπη καθώς και οι ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές αναταράξεις στην ήπειρο στα χρόνια τις κρίσης γεννούν πλέον ένα υπαρξιακό ερώτημα: Ποια Ευρώπη θέλουμε; Το ερώτημα αυτό που κατά τα χρόνια της «ευμάρειας» έμοιαζε περισσότερο φιλοσοφικό και ακαδημαϊκό, σήμερα, που η παρηκμασμένη Ευρωπαϊκή Ένωση κλυδωνίζεται από την τεράστια έλλειψη εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων πολιτών προς αυτή αναδεικνύεται ως κυρίαρχο και απολύτως υπαρκτό. Η δική μας απάντηση περνάει μέσα από την ανάγκη για μια καινούρια Ευρώπη της ισότητας, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης που μπορεί να γίνει εφικτή μόνο ύστερα από την ανατροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στη χώρα μας, έχει αποκαλυφθεί ότι η Ε.Ε. δεν αποτελεί ένα ουδέτερο πεδίο μέσα στο οποίο ανταγωνίζονται θέσεις, απόψεις και πολιτικές αλλά έναν άκαμπτο μηχανισμό που είναι έτσι δομημένος ώστε να μη μεταρρυθμίζεται σε άλλη κατεύθυνση πλην της νεοφιλελεύθερης. Ο νεοφιλελευθερισμός, άλλωστε, ως μοντέλο λειτουργίας της Ένωσης είναι αποτυπωμένος και θεσμικά στη Συνθήκη της Λισσαβόνας που παίζει το ρόλο ενός άτυπου ευρωπαϊκού συντάγματος. Μαζί με τον αγώνα για μια καινούρια Ευρώπη, ψηλά στην ατζέντα μας βρίσκονται τα ζητήματα για την υπεράσπιση της ειρήνης, των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, της γυναικείας χειραφέτησης και της βιώσιμης ανάπτυξης του πλανήτη που σέβεται το περιβάλλον. Ιδιαίτερα για το τελευταίο δεν σας κρύβω τη χαρά μου για τις τεράστιες κινητοποιήσεις της νέας γενιάς, σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ενάντια στην άρνηση των κυβερνήσεων να παρέμβουν για να περιορίσουν τους ρυπογόνους επιχειρηματικούς κολοσσούς που επιταχύνουν την κλιματική αλλαγή σε βάρος της ανθρωπότητας.
3. Γιατί κάποιος που θέλει να ψηφίσει ένα κόμμα αριστερά του Σύριζα να επιλέξει την ΛΑ.Ε; Κάποιοι πιστεύουν ότι συμπιέζεται ο πολιτικός λόγος της παράταξης σας ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ.
Η στρατηγική επιδίωξη του πολιτικού μας φορέα είναι να καταφέρει να συγκροτήσει ένα πολιτικό σχέδιο και μια φυσιογνωμία που δεν θα ετεροκαθορίζεται από άλλες πολιτικές δυνάμεις. Σ΄ αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε όλο αυτό το διάστημα. Εμείς, καταθέτουμε ένα σαφές, αριστερό και ταξικά προσανατολισμένο προς τα συμφέροντα των υποτελών τάξεων, πρόγραμμα που στοχεύει στην ανάταση του λαού μας. Θα σας έλεγα τρεις βασικούς λόγους γιατί κάποιος ή κάποια θα είχε νόημα να μας ψηφίσει. Ο πρώτος, γιατί αν πραγματικά επιθυμούμε κάποια στιγμή να ξεφύγουμε από τη σημερινή παρακμή και της λογική της όπως-όπως διαχείρισης της καθημερινότητάς μας χρειάζεται να είμαστε αποφασισμένοι για τη ρήξη τόσο με την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και με τα κόμματα που την εκπροσωπούν. Καμία ανάπτυξη για τους πολλούς δεν είναι εφικτή όσο η χώρα μας είναι δεσμευμένη σε τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα και σκληρή λιτότητα μέχρι το 2060. Καμία ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι παραγωγική χωρίς δημόσιες επενδύσεις και χωρίς σύγχρονη, στρατηγική και αποτελεσματική δημόσια παρέμβαση. Σ΄ αυτή την κατεύθυνση προσανατολιζόμαστε.Ο δεύτερος, γιατί η Λαϊκή Ενότητα κράτησε και κρατάει ψηλά τη σημαία του αγώνα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, σε μια περίοδο γενικότερης ύφεσης των κοινωνικών διεκδικήσεων. Ιδιαίτερα στο ζήτημα της προστασίας της λαϊκής κατοικίας ο χώρος μας υπερασπίζεται με κάθε κόστος ακόμα και με διώξεις το δικαίωμα των φτωχών ανθρώπων στη στέγαση και την αξιοπρέπεια. Ενδυνάμωση της Λαϊκής Ενότητας σημαίνει και ενδυνάμωση του αγώνα. Ο τρίτος, γιατί κάποια στιγμή στην πολιτική οι πολίτες θα πρέπει να κρίνουν τα πολιτικά κόμματα και με όρους συνέπειας και αξιοπιστίας. Τα στελέχη της Λαϊκής Ενότητας, το καλοκαίρι του 2015, μετά τη συνθηκολόγηση του Α. Τσίπρα και του επιτελείου του, δεν δίστασαν να παραιτηθούν, συνεπείς με τις θέσεις που υποστήριζαν για χρόνια.
4. Πιστεύετε πως η δεξιά και ακροδεξιά στροφή των περισσότερων κρατών της Ε.Ε. είναι αναστρέψιμη; Με ποια βήματα θα μπορούσαν τα αριστερά κόμματα της Ευρώπης να κερδίσουν ξανά την εμπιστοσύνη των Ευρωπαϊκών λαών; (με δεδομένο ότι ο ευρωσκεπτικισμός κεφαλαιοποιείται κυρίως από τα δεξιά κόμματα και πως μεγάλη μερίδα των λαϊκών στρωμάτων στηρίζει ακροδεξιά σχήματα)
Πιστεύω πως ναι! Αλίμονο αν το όραμα των Ευρωπαίων το 2019 είναι η αναβίωση των ακραίων εθνικών ανταγωνισμών που οδηγούν σε πολέμους και καταστροφές. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ποτέ που οδήγησε η άνοδος φασιστικών και ναζιστικών δυνάμεων στην αντίστοιχη κρίση του 1929. Στη μεγαλύτερη καταστροφή που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα με το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Σήμερα, η υποκρισία των παραδοσιακών κομμάτων για την άνοδο της ακροδεξιάς περισσεύει. Η κεντροδεξιά, η σοσιαλδημοκρατία αλλά και όψιμοι συνοδοιπόροι της όπως ο ΣΥΡΙΖΑ στη χώρα μας χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για την άνοδο της. Λες και δεν ευθύνονται οι πολιτικές που εφαρμόζονται από τους ίδιους και που οδηγούν εκατομμύρια Ευρωπαίους στη φτώχεια και την απελπισία που αποτελούν γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη της ακροδεξιάς. Λες και δεν ευθύνεται η ευρωπαϊκή δεξιά και η Νέα Δημοκρατία που υιοθετεί κομβικά σημεία της ακροδεξιάς ατζέντας στο δημόσιο λόγο της. Λες και δεν ευθύνεται ο ΣΥΡΙΖΑ που από τη μια εφαρμόζει αντικοινωνικές πολιτικές και από την άλλη ψάχνει να αντιμετωπίσει την ακροδεξιά σε συμπόρευση με τη σοσιαλδημοκρατία που την εξέθρεψε με τις πολιτικές της στα χρόνια της κρίσης. Το χειρότερο είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να συνεργαστεί με τη νεοφιλελεύθερη και διεφθαρμένη σοσιαλδημοκρατία στο όνομα της αριστεράς δίνοντας έτσι επιχείρημα στην ακροδεξιά να καυχιέται ότι είναι ο μόνος αντισυστημικός πόλος. Κάτι τέτοιο είναι απόλυτη διαστρέβλωση της πραγματικότητας καθώς η ακροδεξιά υπήρξε ιστορικά το μακρύ χέρι των καπιταλιστών για τη διάσωση των συμφερόντων τους. Η μόνη που μπορεί να ανακόψει την άνοδο της είναι η πραγματική αριστερά και αυτό δεν αποτελεί σχήμα λόγου. Η ακροδεξιά στην Ευρώπη εκμεταλλεύεται τη ριζοσπαστική διάθεση των πολιτών εξαιτίας της κρίσης, υφαρπάζοντας πολλά από τα παραδοσιακά συνθήματα της αριστεράς ενάντια στο μεγάλο κεφάλαιο ή την Ε.Ε. Αν και ουδέποτε είναι διατεθειμένη να τα κάνει πράξη εν τούτοις προσπαθεί να καλλιεργήσει ένα ψευτο-ριζοσπαστικό προφίλ για να συμπορευτεί με το κοινό αίσθημα. Όσο η αληθινή αριστερά ριζοσπαστικοποιεί το λόγο και την παρέμβασή της και επανοικειοποιείται τα ιστορικά της αιτήματα, όπως στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας το 2017, τόσο κόβει το οξυγόνο από την ακροδεξιά.
5. Υπάρχουν ρεαλιστικές πιθανότητες πολιτικής σύγκλισης των ελληνικών αριστερών κομμάτων και κινημάτων; Μήπως το πολιτικό προσωπικό της ελληνικής Αριστεράς χρειάζεται ανανέωση;
Η ανανέωση στα πολιτικά κόμματα είναι πάντοτε ωφέλιμη αρκεί να γίνεται με όρους πολιτικούς και όχι επικοινωνιακούς. Η αριστερά και στη χώρα μας έχει ανάγκη να συνομιλήσει με ένα πιο νεανικό κοινό το οποίο βρίσκεται σήμερα σε φάση απομάκρυνσης από την πολιτική ύστερα από την διάψευση των προσδοκιών του από τον Α. Τσίπρα το 2015. Σ’ αυτή την κατεύθυνση η ανανέωση και του στελεχιακού δυναμικού της αριστεράς μπορεί να συμβάλει σημαντικά. Όσον αφορά το ζήτημα της σύγκλισης των δυνάμεων της αριστεράς, και είναι προφανές ότι μέσα σ΄ αυτές δεν εντάσσω τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτό αφορά λιγότερο πρόσωπα και περισσότερο ιδέες και πολιτικές. Η Λαϊκή Ενότητα, χωρίς ηγεμονισμούς, απευθύνει συνεχώς κάλεσμα σε όλες τις δυνάμεις της αριστεράς για κοινή συμπόρευση ή έστω για κοινή δράση όλων των δυνάμεων απέναντι στις πολιτικές ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ. Παρά τις όποιες διαφορές που σε διάφορα ζητήματα μπορεί να είναι και σημαντικές εμείς θεωρούμε ότι η εποχή και η συγκυρία επιβάλλουν την ενότητα τουλάχιστον σε αυτά που μας ενώνουν προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων. Αυτό είναι άλλωστε και το αίτημα πολλών συμπολιτών μας που επιθυμούν μια ενωτική στάση των δυνάμεων της αριστεράς.
6. Οι σημερινοί συσχετισμοί στην Ευρώπη καθιστούν πολλά κεντρικά πολιτικά αιτήματα της ΛΑ.Ε –ειδικά στην Οικονομία- σχεδόν ουτοπικά. Μήπως μπαίνει ο πήχης υπερβολικά ψηλά;
Θα σας έλεγα το ακριβώς αντίθετο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έπειτα από 10 χρόνια οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής κρίσης μοιάζει τελείως αποσταθεροποιημένη. Τα παραδοσιακά κόμματα καταγράφουν ιστορικά χαμηλά στις εκλογικές αναμετρήσεις ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση σε όσα δημοψηφίσματα (ελληνικό, βρετανικό, ιταλικό) παίρνει θέση οι πολίτες την τιμωρούν στην κάλπη. Έχω την εντύπωση ότι η κρίση που πέρασε στην Ευρώπη το 2009 ταρακούνησε σε τόσο μεγάλο βαθμό το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα που θα βλέπουμε για πολλά χρόνια ακόμα τις συνέπειες της. Για να το πω με άλλα λόγια, ίσως βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή τεράστιων πολιτικών και κομματικών μετασχηματισμών που θα προκύψουν τα επόμενα χρόνια. Άλλωστε, η κοινωνική κρίση στην Ευρώπη συνεχίζεται σε διαφορετικό χρόνο αλλά με μεγάλη ένταση ακόμη και σε κράτη του ευρωπαϊκού πυρήνα όπως η Γαλλία. Το ελπιδοφόρο ξέσπασμα των κίτρινων γιλέκων αποδεικνύει ότι όσοι θιασώτες της Ε.Ε βιάστηκαν να μας πείσουν ότι επιστρέψαμε στην κανονικότητα μάλλον έπεσαν έξω. Παράλληλα, όλη αυτή η πολύπλευρη κρίση, μπορεί να λειτουργήσει και πάλι ως καύσιμη ύλη για την ανάπτυξη κοινωνικών αγώνων και ελπιδοφόρων αποτελεσμάτων για τη ριζοσπαστική αριστερά. Επομένως, θα έλεγα ότι η σημερινή, φοβισμένη από τη δυναμική του κόσμου και τραυματισμένη από τα εκλογικά αποτελέσματα Ευρωπαϊκή Ένωση θα το σκεφτεί καλά προκειμένου να τιμωρήσει μέχρι τέλους μια αποφασισμένη αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα και τον ελληνικό λαό αν αποφασίσουν να αμφισβητήσουν τις δεσμεύσεις υποτέλειας που έχουν υπογραφεί. Όχι επειδή επειδή δεν θα το επιδιώξουν αλλά γιατί μια νέα μεγάλη αναταραχή, τύπου 2015,με βάση το σημερινό αναβρασμό στην Ευρώπη θα είναι δύσκολα διαχειρίσιμη και για τους ίδιους. Σε κάθε περίπτωση, εμείς δεν βασίζουμε την πρόταση μας για ρήξη με την Ευρωπαϊκή Ένωση και για αποκατάσταση της δημοσιονομικής μας ανεξαρτησίας στο τι θα κάνουν αυτοί αλλά στο κατά πόσο ο ελληνικός λαός θα θελήσει να συνεχίσει το δρόμο που επέλεξε το 2015 ψηφίζοντας όχι στα σχέδια της Ε.Ε.
7. Πως κρίνετε τη συμφωνία των Πρεσπών; Υπήρχε κάποιο σημαντικό κέρδος για τη χώρας μας; Εξυπηρετεί η συμφωνία τη σταθερότητα στην περιοχή των Βαλκανίων;
Η αριστερά οφείλει αξιακά και από θέσεις αρχής να εργάζεται υπέρ της φιλίας, της συνεργασίας και της αλληλεγγύης των λαών. Από την άλλη, η Συμφωνία των Πρεσπών είναι μια κακή συμφωνία που δεν οδηγεί σε αυτή την κατεύθυνση. Στην πραγματικότητα είναι το αποτέλεσμα της σύγκρουσης των μεγάλων δυνάμεων και η προσπάθεια της διοίκησης Τραμπ να περιορίσει το ρόλο της Ρωσίας στα Βαλκάνια. Οι κυβερνήσεις Τσίπρα-Ζάεφ ως προπέτες των αμερικάνικων και νατοϊκών συμφερόντων έσπευσαν να κλείσουν άρον-άρον το ζήτημα με βιαστικές διαδικασίες και σε χρόνο που έπρεπε να ταιριάζει με τα χρονοδιαγράμματα της εισόδου της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ. Μια τέτοια συμφωνία που δεν απορρέει ως πραγματική βούληση των λαών και υπογράφεται με την πίεση των μεγάλων προστατών δεν ανταποκρίνεται στην ανάγκη για ακηδεμόνευτο διάλογο με στόχο μια κοινά αποδεκτή λύση. Με την έννοια αυτή, αμφιβάλλω αν εξυπηρετεί σε βάθος χρόνου τη σταθερότητα στην περιοχή.
8. Η εφαρμογή νεοφιλελεύθερων πολιτικών από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθιστά το δίλημμα ΣΥΡΙΖΑ ή ΝΔ ψευτοδίλημμα; Ή μήπως υπάρχουν έστω και λίγες ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των δύο κομμάτων; Αν η ΛΑ.Ε έμπαινε στη Βουλή θα μπορούσε υπό συνθήκες να σχηματίσει κυβέρνηση με έναν πιο αριστερό ΣΥΡΙΖΑ;
Αν η ΛΑΕ μπαίνοντας στη Βουλή συνεργαστεί με το ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν σαν να αυτοακυρώνει την πορεία της. Εκτός ότι οι μνημονιακές δεσμεύσεις που υπέγραψε ο ΣΥΡΙΖΑ θα παραμείνουν στη χώρα για δεκαετίες πλέον μιλάμε για ένα κόμμα που έχει ενσωματωθεί πλήρως στην κυρίαρχη ιδεολογία του αστικού κράτους. Με άλλα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ πια έχει υποκαταστήσει συνειδητά και όχι λόγω έλλειψης διαφορετικών επιλογών, το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 1990 και του 2000 ως τον ένα από τους δύο πόλους του συστήματος. Η ταχύτατη μετακίνηση του στην κεντρο-αριστερά και οι εναγκαλισμοί του με τη σοσιαλδημοκρατία τον τοποθετούν πια εκτός της οικογένειας της αριστεράς παρά τα σύμβολα και τον τίτλο που ακόμα χρησιμοποιεί. Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμία σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ που αποτέλεσε τον μπροστάρη των κοινωνικών κινητοποιήσεων απέναντι στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, με το ΣΥΡΙΖΑ των κοινωνικών κινημάτων και της ριζοσπαστικότητας. Το ΣΥΡΙΖΑ που συγκινούσε τους νέους ανθρώπους. Η ταύτιση στο πεδίο της οικονομίας, και σε αρκετά ακόμη, με τη Νέα Δημοκρατία τον έχει μετατρέψει σε διαχειριστή ενός συστήματος που η Λαϊκή Ενότητα αγωνίζεται να ανατρέψει. Στην ερώτηση δε για το αν θα μπορούσε η ΛΑΕ να συμμετέχει σε μια κυβέρνηση με το κόμμα του Α. Τσίπρα θα σας απαντούσα πως όσες φορές η αριστερά συμμετείχε σε κυβερνήσεις της κεντροαριστεράς σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, το πλήρωσε με βαρύ εκλογικό κόστος. Η αριστερά στη χώρα μας έχει ανάγκη από μια μεγάλη επανεκκίνηση και ανασυγκρότηση για να αποτελέσει και πάλι ελπίδα για το λαό και όχι να σύρεται πίσω από τον κεντρο-αριστερό ΣΥΡΙΖΑ.
9. Ποιες είναι οι πολιτικές που θα προωθούσε η ΛΑ.Ε στο ζήτημα του μεταναστευτικού; Υπάρχουν πραγματικά περιθώρια ελιγμών εντός του πλαισίου της Ε.Ε.;
Το προσφυγικό ζήτημα κατά τη γνώμη μου έχει δύο διαστάσεις. Η πρώτη είναι η ανθρωπιστική και ελέγχει το κατά πόσο οι ευρωπαϊκές κοινωνίες παραμένουν κοινωνίες ανθρωπιάς. Ευτυχώς, η ελληνική κοινωνία έχει αποδείξει ότι δεν κλείνει τα μάτια μπροστά στο δράμα εκατομμυρίων ανθρώπων που αναγκάζονται να φύγουν από τον τόπο τους κυνηγημένοι από τις σφαίρες του πολέμου. Ο λαός μας, πέρα από κάποιες εξαιρέσεις, έδειξε τα ανθρώπινα αντανακλαστικά του ιδιαίτερα στη βοήθεια που προσέφερε σε ταλαιπωρημένους πρόσφυγες στα νησιά του Αιγαίου κατά την κορύφωση της προσφυγικής κρίσης το καλοκαίρι του 2015. Άλλωστε, γνωρίζουμε καλά τι πάει να πει προσφυγιά και μετανάστευση. Η δεύτερη διάσταση είναι αμιγώς πολιτική και έχει να κάνει με την υποκρισία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενώ από τη μία συμβάλλει στην εξαθλίωση πολλών χωρών του αραβικού κόσμου και της Υποσαχάριας Αφρικής είτε μέσω της οικονομικής εκμετάλλευσης είτε μέσω της συμμετοχής της σε πολεμικές επιχειρήσεις στη συνέχεια εμποδίζει τη διάσωση ναυαγών-προσφύγων στη Μεσόγειο αφήνοντας τους στην πραγματικότητα στο έλεος των δουλεμπόρων και των καιρικών συνθηκών για το αν θα καταφέρουν να επιβιώσουν. Η ευθύνη είναι τεράστια σε όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, τόσο σε εκείνες που ύψωσαν τείχη και αρνούνται να δεχτούν πρόσφυγες στο έδαφός τους όσο και σε εκείνες που δεν πιέζουν για να μοιραστούν αναλογικά στις χώρες της Ε.Ε. Παράλληλα, το κλείσιμο των συνόρων έχει εγκλωβίσει χιλιάδες ανθρώπους στη χώρα μας οι οποίοι αφενός θέλουν να μετακινηθούν στο εσωτερικό της Ευρώπης, αφετέρου δυσανασχετούν στοιβαγμένοι σε τριτοκοσμικές συνθήκες στέγασης. Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να προβεί σε άμεσες ενέργειες τόσο για την αποσυμφόρηση των χώρων στέγασης όσο και για τη μετακίνηση των προσφύγων προς τις χώρες που βρίσκονται άλλα μέλη των οικογενειών τους.