Του Θωμά Γιούργα
Αυτή δεν είναι μια αγιογραφία του Νίκου Παππά.
Ο μπασκετμπολίστας του Παναθηναϊκού προσφέρεται για πολωτικές προσεγγίσεις: υπερβολικές αποθεώσεις ή καταδίκες στο πυρ το εξώτερο. Μάγκας ή κωλοπαίδι. Παιχταράς, νέος Σπανούλης ή άμπαλος, ξενύχτης που πίνει. Άσπρο ή μαύρο για έναν άνθρωπο που ζει μέσα στο βαθύ γκρι. Αλλά ΖΕΙ μέσα στην κοινωνία, όχι στην απομόνωση της επιτυχίας και του πλούτου.
Αυτός ο χαρισματικός σκόρερ χάρισε μια μοναδική παράσταση απέναντι στην πρωταθλήτρια Ευρώπης Φενέρμπαχτσε. Δεν είναι μόνο οι 24 πόντοι και το νικητήριο τρίποντο, αλλά είναι -ακόμα περισσότερο- το προσωπικό ξέσπασμα, η κατάθεση ψυχής, τα ανθρώπινα πάθη που έσταζαν, κάνοντας αυτή την παράσταση να υπερβαίνει το μπασκετικό, το αθλητικό.
Εδώ δεν θα εξετάσουμε πόσο δίκιο έχει ο Νίκος Παππάς να ξεσπά κατά ορισμένων δημοσιογράφων που τον στοχοποίησαν εμμονικά. Ούτε αν είναι “καλό” ή “κακό” παιδί. Ούτε αν πίνει τα βράδια ή αν είναι σωστός επαγγελματίας. Αυτό που οφείλουμε να αναγνωρίσουμε στον Νίκο Παππά είναι πως δεν είναι μόνο μπασκετμπολίστας, είναι *και* μπασκετμπολίστας, όπως δηλώνει και ο ίδιος.
Είναι ένας άνθρωπος που ζει μέσα στην κοινωνία, ενδιαφέρεται για ζητήματα που καίνε, παίρνει θέση και εν τέλει γίνεται ένα πρότυπο αθλητή με ολιστική προσέγγιση στην ζωή. Ασχολήθηκε ενεργά με το θέμα της Ηριάννας, έχτισε γήπεδο για τους φυλακισμένους στον Κορυδαλλό, συμμετέχει σε πολιτικές συζητήσεις με κοινωνικό ενδιαφέρον. Σε αντίθεση με τους αναρίθμητους απολιτίκ αθλητές που νοιάζονται μονάχα για το επόμενο συμβόλαιο ή να κερδίζει η ομάδα τους, ο Νίκος Παππάς πάει κόντρα στο (και έντονα ελληνικό) πρότυπο αθλητή που “πρέπει να δίνει το 110% για την ομάδα του, να κάνει την δουλίτσα του, προπόνηση-αγώνας-χαμηλά το κεφάλι-σιωπή για ό,τι συμβαίνει έξω από το γήπεδο”.
Ο επαγγελματικός αθλητισμός πολύ συχνά πνίγει τις προσωπικότητες των αθλητών και τις κοινωνικές ανησυχίες τους και δαιμονοποιεί όσους πάνε να “μπλέξουν” με εξωγηπεδικά ζητήματα που καίνε. Χαρακτηριστική η περίπτωση του Colin Kaepernick (για την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ ). Ευτυχώς, στο πολύ ψηλό επίπεδο, όπως στο ΝΒΑ, έχουμε αρκετά παραδείγματα αθλητών που ασχολήθηκαν με καίρια πολιτικόκοινωνικά ζητήματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αντίδρασης το “I can’t breath” από αθλητές του ΝΒΑ, μια κίνηση διαμαρτυρίας για τις δολοφονίες -κυρίως μαύρων πολιτών- από αστυνομικούς στις Η.Π.Α
Στην Ελλάδα, ελάχιστοι μεγάλοι αθλητές έχουν πάρει δημόσια θέση για κοινωνικά ζητήματα (μια σχετική κριτική για το θέμα εδώ). Πρόσφατη λαμπρή εξαίρεση η συλλογή υπογραφών από προπονητές και αθλητές (μεταξύ των οποίων και ο Νίκος Παππάς) για το θέμα της Ηριάννας.
Το μεγάλο ερώτημα που μπαίνει εδώ είναι κατά πόσο οι επαγγελματίες αθλητές οφείλουν να τοποθετούνται δημόσια για κοινωνικά ζητήματα και να παρεμβαίνουν σε περιπτώσεις εξόφθαλμης αδικίας, κοινωνικής κρίσης, κλπ. Προφανώς, δεν έχουμε απαιτήσεις φιλοσοφικής ή κοινωνιολογικής ανάλυσης από τους επαγγελματίες αθλητές. Υπάρχει όμως, πιστεύω, έναν σημαντικό ηθικό καθήκον δημόσιας παρέμβασης σε κάποια πολύ μεγάλα κοινωνικά ζητήματα. Αυτή η ηθική υποχρέωση πηγάζει και από την τυχαιότητα και την κοινωνική/ιστορική συγκυρία, που έδωσε τεράστια προβολή και οικονομική επιφάνεια σε αυτούς τους ανθρώπους (για αυτό το επιχείρημα μπορείτε να διαβάσετε αυτό το κείμενο).
Ο Νίκος Παππάς είναι λοιπόν το πρότυπο του αθλητή με στοιχεία Ολύμπιου ημίθεου. Έχει πάθη, ενδιαφέροντα, κάνει λάθη, αλλά ζει σαν άνθρωπος και όχι σαν αθλητικό ρομπότ. Προμοτάρει το πρότυπο του αθλητή που ζει μέσα στην κοινωνία και όχι παράλληλα με αυτήν. Είναι μια πραγματικά αναζωογονητική, αυθεντική αθλητική προσωπικότητα. Ούτε θεός, ούτε δαίμονας. Ένας ανθρώπινος, πολύ ανθρώπινος αθλητής.