Πολιτικό θρίλερ στην Σαουδική Αραβία
Μετάφραση από το Reuters για το Νόστιμον Ήμαρ
Από τη στιγμή που το αεροπλάνο του Saad al-Hariri αγγίξε το έδαφος της Σαουδικής Αραβίας την Παρασκευή 3 Νοεμβρίου, ο ίδιος έμεινε έκπληκτος.
Όπως ανέφεραν ανώτερες πηγές κοντά στον Χαρίρι και κορυφαίοι αξιωματούχοι πολιτικών και ασφάλειας του Λιβάνου, δεν υπήρχε αντιπροσωπεία από πρίγκιπες του καθεστώτος ή αξιωματούχοι υπουργείων για να τον καλωσορίσουν, ως είθισται από το διπλωματικό πρωτόκολλο, όπως θα γινόταν στην υποδοχή ενός πρωθυπουργοού σε επίσημη επίσκεψη στο βασιλιά Σάλμαν. Το τηλέφωνό του κατασχέθηκε και την επόμενη ημέρα αναγκάστηκε να παραιτηθεί από πρωθυπουργός σε δήλωση που μεταδόθηκε από τηλεοπτικό σταθμό που ανήκει στη Σαουδική Αραβία.
Η κίνηση έβαλε τον Λίβανο ξανά στο επίκεντρο μιας μάχης που αναδιαμορφώνει τη Μέση Ανατολή, ανάμεσα στη σουνίτικη μοναρχία της Σαουδικής Αραβίας και το σιιτικό επαναστατικό Ιράν.
Η αντιπαλότητα τους πυροδότησε στο παρελθόν συγκρούσεις στο Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη, όπου υποστηρίζουν τις αντιτιθέμενες πλευρές και τώρα κινδυνεύει να αποσταθεροποιήσει τον Λίβανο, όπου η Σαουδική Αραβία προσπάθησε να αποδυναμώσει την -υποστηριζόμενη από το Ιράν- Χεζμπολάχ, την κύρια πολιτική δύναμη του Λιβάνου και μέρος του κυβερνητικού συνασπισμού.
Πηγές κοντά στον Χαρίρι λένε ότι η Σαουδική Αραβία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο πρωθυπουργός – μακρόχρονος σύμμαχος της Σαουδικής Αραβίας και γιος του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ αλ-Χαρίρι, ο οποίος δολοφονήθηκε το 2005 – έπρεπε να φύγει από την μέση, γιατί δεν ήταν πρόθυμος να αντιμετωπίσει τη Χεζμπολάχ.
Πηγές του Λιβάνου λένε, ότι το Ριάντ ελπίζει να αντικαταστήσει τον Saad Hariri με τον μεγαλύτερο αδελφό του Μπαχάα ο οποίος είναι κορυφαίος σουνίτης πολιτικός του Λιβάνου. Ο Μπαχάα πιστεύεται ότι είναι στη Σαουδική Αραβία και έχουν ζητηθεί από τα μέλη της οικογένειας Χαρίρι να ταξιδέψουν εκεί για να υποσχεθούν την υπακοή σε αυτόν, αλλά αυτές έχουν αρνηθεί, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
“Όταν το αεροπλάνο του Χάριρι προσγειώθηκε στο Ριάντ, πήρε αμέσως το μήνυμα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά“, δήλωσε πηγή Χάριρι στο Reuters. «Δεν τον περίμενε κανένας».
Η Σαουδική Αραβία αρνήθηκε τις κατηγορίες, ότι ανάγκασε τον Χαρίρι να παραιτηθεί και ισχυρίζεται ότι είναι ελεύθερος. Οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι δεν μπόρεσαν να προσεγγιστούν αμέσως για να σχολιάσουν τις συνθήκες της άφιξής του, αν είχε κατασχεθεί το τηλέφωνό του ή αν το Βασίλειο σχεδίαζε να τον αντικαταστήσει με τον αδελφό του.
Ο Χαρίρι δεν έκανε καμία δημόσια ενημέρωση από τότε που παραιτήθηκε και δεν προσδιόρισε πότε θα μπορούσε να επιστρέψει στο Λίβανο.
“ΚΑΝΕΝΑΣ ΣΕΒΑΣΜΟΣ”
Ο Χάριρι κλήθηκε στο Βασίλειο για να συναντηθεί με τον Σαουδάραβα βασιλιά Σάλμαν, όταν τον κάλεσαν στο τηλέφωνο το βράδυ της Πέμπτης 2 Νοεμβρίου.
Πριν αναχωρήσει, είπε στους αξιωματούχους του ότι θα επαναλάβουν τις συζητήσεις τους τη Δευτέρα. Είπε στην στην ομάδα των δημοσιογράφων που έχει κοντά του, ότι θα τους δει το Σαββατοκύριακο στο θέρετρο της Ερυθράς Θάλασσας στο Sharm al-Sheikh, όπου επρόκειτο να συναντηθεί με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Abdel Fattah al-Sisi στο περιθώριο του Παγκόσμιου Φόρουμ Νεολαίας.
Ο Χαρίρι πήγε στο σπίτι του στο Ριάντ. Η οικογένειά του έχει περιουσία στη Σαουδική Αραβία και έχει αγοράσει εδώ και καιρό ακίνητα. Η πηγή κοντά στον Χαρίρι είπε ότι ο ηγέτης του Λιβάνου έλαβε κλήση από αξιωματούχο του πρωτοκόλλου της Σαουδικής Αραβίας το πρωί του Σαββάτου, ο οποίος του ζήτησε να παρευρεθεί σε συνάντηση με τον Πρίγκιπα Μωάμεθ Μπιν Σαλμάν.
Περίμενε περίπου τέσσερις ώρες πριν κάνει τελικά την δήλωση παραίτησης στην τηλεόραση, ανέφερε η πηγή.
“Από τη στιγμή που έφθασαν, αυτοί (οι Σαουδάραβες) δεν έδειξαν κανένα σεβασμό για τον άνθρωπο”, ανέφερε μια άλλη ανώτερη πολιτική πηγή του Λιβάνου.
Ο Χάριρι επισκέπτεται συχνά τη Σαουδική Αραβία. Σε ένα ταξίδι λίγες μέρες νωρίτερα, ο πρίγκηπας Mohammed bin Salman είχε κανονίσει για αυτόν να δει αξιωματούχους ανώτερων κλιμακίων και τον υπουργό Υποθέσεων του Περσικού Κόλπου Thamer al-Sabhan, τον Σαουδάραβα τοποτηρητή στο Λίβανο.
Ο Χαρίρι επέστρεψε από το ταξίδι στη Βηρυτό “ευχάριστος και χαλαρός”, ανέφεραν πηγές από το περιβάλλον του. Πόσταρε μια χαμογελαστή selfie με τον Βασιλιά Sabhan και έκανε γνωστό στους συμβούλους του που ότι είχε ακούσει “ενθαρρυντικές δηλώσεις” από τον πρίγκιπα, συμπεριλαμβανομένης μιας υπόσχεσης για την ενίσχυση ενός πακέτου βοήθειας της Σαουδικής Αραβίας για τον στρατό του Λιβάνου.
Οι πηγές του Χάριρι λένε ότι ο Χάριρι πίστευε ότι είχε πείσει τους Σαουδάραβες αξιωματούχους για την ανάγκη να διατηρήσουν μια συμφωνία με τη Χεζμπολάχ για χάρη της σταθερότητας του Λιβάνου.
Η Χεζμπολάχ είναι μια πολύ καλά οπλισμένη οργάνωση, πέρα του ότι εκρποσωπείται στο κοινοβούλιο αλλά και στην κυβέρνηση. Οι υποστηριζόμενες από τη Σαουδική Αραβία προσπάθειες αποδυνάμωσης της οργάνωσης στο Λίβανο πριν από μια δεκαετία οδήγησαν σε συγκρούσεις σουνιτών-σιιτών και την κατάληψη της Βηρυτού από τη Χεζμπολάχ.
“Αυτό που συνέβη στις συναντήσεις αυτές, πιστεύω, είναι ότι (ο Χάριρι) αποκάλυψε τη θέση του σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της Χεζμπολάχ στο Λίβανο: αυτή η αντιπαράθεση θα αποσταθεροποιούσε τη χώρα. Νομίζω ότι δεν τους άρεσε αυτό που άκουσαν », είπε μία από τις πηγές, που ενημερώθηκε για τις συναντήσεις.
Σύμφωνα με την πηγή, ο Χάριρι είπε στον Sabhan “να μην τον θεωρήσει υπεύθυνο για κάτι που δεν μπορεί να ελέγξει ο ίδιος αλλά ούτε και ο Λίβανος”. Αλλά ο Χάριρι υποτίμησε την παγιωμένη άποψη της Σαουδικής Αραβίας για την Χεζμπολάχ, ανέφερε η πηγή.
“Για τους Σαουδάραβες είναι μια υπαρξιακή απειλή. Το βλέπουν ως μια αντιπαράθεση άσπρου-μαύρου. Εμείς στο Λίβανο έχουμε συνηθίσει στο γκρι”, είπε η πηγή.
Κανείς δεν μπόρεσε να προσεγγίσει τον πρίγκιπα Sabhan για περισσότερες πληροφορίες.
ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ
Η ομιλία της παραιτήσης του Χάριρι σόκαρε την ομάδα του.
Ο πρόεδρος του Λιβάνου Μισέλ Αούν, σύμμαχος της Χεζμπολάχ, δήλωσε στους πρεσβευτές του Λιβάνου ότι η Σαουδική Αραβία είχε απαγάγει τον Χαρίρι, σύμφωνα με ανώτερο Λιβανέζο αξιωματούχο. Την Παρασκευή, η Γαλλία δήλωσε ότι θέλει τον Χάριρι να έχει “όλη την ελευθερία των κινήσεων”.
Στην ομιλία του, ο Χάριρι δήλωσε ότι φοβήθηκε τη δολοφονία και κατηγόρησε το Ιράν και τη Χεζμπολά για τη σύγκρουση στην περιοχή.
Είπε ότι ο αραβικός κόσμος θα “κόψει τα χέρια που επεκτείνονται πονηρά σε αυτόν”, γλώσσα η οποία δεν είναι χαρακτηριστική του λιβανέζικου ηγέτη, σύμφωνα με πηγές.
Η παραίτηση του Χάριρι ήρθε την ίδια στιγμή που περισσότεροι από 200 άνθρωπο, από τους οποίους 11 Σαουδάραβες πρίγκιπες, εν ενεργεία και πρώην υπουργοί και μεγιστάνες, συνελήφθησαν σε επιχείρηση – σκούπα κατά της διαφθοράς στη Σαουδική Αραβία.
Αρχικά υπήρχαν εικασίες ότι ο Χάριρι ήταν στόχος αυτής της εκστρατείας λόγω των επιχειρηματικών συμφερόντων της οικογένειάς του. Ωστόσο, πηγές κοντά στον αρχηγό του Λιβάνου ανέφεραν ότι η αναγκαστική παραίτησή του προκλήθηκε από τις προσπάθειες της Σαουδικής Αραβίας να αντιμετωπίσει το Ιράν.
Ο Χάριρι μεταφέρθηκε για να συναντήσει τον Σαουδάραβο βασιλιά μετά την παραίτησή του. Το video της παραίτησης προβλήθηκε στη σαουδαραβική τηλεόραση. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Αμπού Ντάμπι για να συναντήσει τον πρίγκιπα του Μοχάμεντ Μπιν Ζάιντ, τον βασικό περιφερειακό σύμμαχο του Σαουδάραβα πρίγκιπα. Επέστρεψε στο Ριάντ και από τότε δέχτηκε αρκετούς δυτικούς πρεσβευτές.
Πηγές κοντά στον Χαρίρι είπαν ότι οι Σαουδάραβες, κρατώντας τον Χαρίρι υπό κατ ‘οίκον περιορισμό, προσπαθούσαν να ενορχηστρώσουν μια αλλαγή ηγεσίας στο κόμμα του Χαρίρι (Future Movement) με την εγκατάσταση του μεγαλύτερου αδελφού Bahaa, ο οποίος παραβλέφθηκε για την κορυφαία αξίωμα όταν σκοτώθηκε ο πατέρας τους. Οι δυο τους ήταν σε κόντρα για χρόνια.
Σε μια δήλωση, το κόμμα του Χαρίρι (Future Movement) είπε ότι στηρίζει τον Χάριρι ως ηγέτη του. Ο βοηθός του Χάριρι και ο υπουργός Εσωτερικών Νοάντ Μαχμούκ απέρριψαν την ιδέα ότι ο Μπαχάα συμμετείχε στο σχέδιο για να αντικαταστήσει τον αδελφό του:
“Δεν είμαστε τίποτα πρόβατα ούτε χωράφια των οποίων η ιδιοκτησία μπορεί να παραχωρηθεί από ένα άτομο σε άλλο. Στον Λίβανο, τα πολιτικά πράγματα αλλάζουν μέσα από εκλογές και όχι μέσα από συμμαχίες που γίνονται στην σκιά.”
Τα μέλη της οικογένειας, οι συνεργάτες και οι πολιτικοί που έρχονται σε επαφή με τον Χαρίρι στο Ριάντ, δηλώνουν ότι είναι ανήσυχος και απρόθυμος να πει κάτι πέρα από το “Είμαι καλά”. Ερωτηθείς αν επιστρέφει, λένε ότι η μόνιμή του απάντηση είναι: “Inshallah” (έχει ο θεός).