“Δεν γνωρίζω με τι είδους όπλα θα γίνει ο τρίτος παγκόσμιος, αλλά ο τέταρτος παγκόσμιος θα γίνει με πέτρες και ξύλα.” Άλμπερτ Αϊνστάιν ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ο Μεγάλος Πόλεμος έληξε το 1918. Κράτησε τέσσερα χρόνια. Πάνω από 18 εκατομμύρια άνθρωποι, στρατιώτες και άμαχοι, σκοτώθηκαν. Ο Μεγάλος Πόλεμος ξεκίνησε έναν αιώνα μετά τον προηγούμενο μεγάλο πόλεμο (1815). Ενδιάμεσα υπήρξε μια εποχή μικρών πολέμων. Όχι ειρήνης. Ειρήνη δεν υπήρξε ποτέ. Μόνο μικροί πόλεμοι. Πριν τον Μεγάλο Πόλεμο η Ευρώπη έζησε την Ωραία Εποχή (Belle Epoque). Οι άνθρωποι πίστευαν ότι δεν θα ξαναγινόταν πόλεμος (μεγάλος). Η ανθρωπότητα μόνο θα προόδευε, εν ειρήνη. Αυτοκίνητα και αεροπλάνα…
Συντάκτης: Γελωτοποιός
Φοβάμαι. Φοβάμαι τα ύψη και τον θάνατο, φοβάμαι τη ζωή και τις αρρώστιες, τ’ ατυχήματα, φοβάμαι αυτό που θα ‘ρθει απρόσμενα, αυτό που δεν περίμενα να ‘ρθει, αυτό που νόμιζα ότι θα προσπεράσει. Φοβάμαι τους ανθρώπους, φοβάμαι τον εαυτό μου, τον τρόπο που αντιδρώ, τόσο λίγος, τόσο μικρός. Φοβάμαι τον χρόνο, που δεν κραυγάζει προσπερνώντας, ούτε καν ψιθυρίζει, μόνο μένει πίσω, στοιβάζεται αθόρυβα, κάνοντας τα μαλλιά μου γκρίζα και τη μέση εύθραυστη. ~~ Ποτέ δεν ήμουν θαρραλέος, ποτέ δεν είχα αρκετή αυτοπεποίθηση ώστε ν’ αντικρίζω τον κόσμο χαμογελώντας αυτάρεσκα. Κάποτε τους ζήλευα αυτούς τους ανθρώπους, αυτούς που ξεχειλίζουν σιγουριά -κι…
Έχω μια παράξενη θεωρία, μια σκέψη πιο πολύ, που ακόμα δεν έχει γίνει ευδιάκριτη στο μυαλό μου, γι’ αυτό πρέπει να γράψω -για να την ξεκαθαρίσω όσο μπορώ. (Ομίχλιασε απόψε για λίγο, έπειτα φύσηξε κι η ατμόσφαιρα καθάρισε, βγήκαν πάλι έξω οι μορφές. Κάπως έτσι λειτουργεί και η γραφή. Σαν βοριαδάκι που διώχνει την ομίχλη και -έστω παροδικά- βλέπεις κάτι απ’ τα πρόβατα που βόσκουν στο μυαλό σου.) Απ’ την πρώτη στιγμή που κάποιος ξεκίνησε να συνθέτει έπη χρειάστηκε να επικαλείται κάποια μούσα. Η φώτιση, η έμπνευση, ερχόταν άνωθεν ή από κάποιο παράξενο μέρος που ο καλλιτέχνης δεν ορίζει. Αυτή…
“Αρμονίη αφανής φανερής κρείττω” Ηράκλειτος ~~~~~~~~~~~~~ Κάποιες φορές είναι λες και οι συμπτώσεις συναθροίζονται για να σ’ οδηγήσουν σ’ ένα συγκεκριμένο μέρος. Έρχεται η πρώτη, δεν την αναγνωρίζεις, μετά η δεύτερη κι η τρίτη, θηλυκώνουν άψογα, και στο τέλος της μέρας μοιάζει λες κι όλα έχουν κάποιο νόημα. Σαν ταινία, όπου πρέπει να παίξει η τελευταία σκηνή, να κρεμαστεί ο ήρωας απ’ το κλαδί, ώστε να καταλάβεις γιατί ο σκηνοθέτης μας έδειχνε εκείνο το δέντρο στην αρχή. Όμως οι ταινίες και τα βιβλία είναι κλειστά συστήματα, καθετί που υπάρχει μέσα σ’ αυτά πρέπει να εξυπηρετεί την ιστορία, αλλιώς είναι παραπανίσιο…
“Ξύπνα, μικρό μου, κι άκουσε κάποιο μινόρε της αυγής, για σένανε είναι γραμμένο από το κλάμα κάποιας ψυχής.” Το μινόρε της αυγής, στιχ. Μίνωας Μάτσας, 1936 ‘Ah, do not mourn,’ he said, ‘That we are tired, for other loves await us; Hate on and love through unrepining hours. Before us lies eternity; our souls Are love, and a continual farewell.’ Ephemera, W.B. Yeats ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Έχει συμβεί σε όλους και πάντα θα συμβαίνει. Διαβάζεις ένα βιβλίο, ακούς ένα τραγούδι, βλέπεις μια ταινία και νιώθεις ότι ο συγγραφέας-στιχουργός-σεναριογράφος μιλάει για σένα. Είναι σκέψεις που τις έχεις σκεφτεί κι εσύ, συναισθήματα που τα…
Σήμερα, καθώς πήγαινα τον γιο μου στο μάθημα Κουνγκ Φου, άκουσα μια γριά να πλησιάζει στο ανοικτό παράθυρο μιας κρεπερί και να ρωτάει τον νεαρό που δούλευε εκεί: “Πώς πάει;” “Ε, πώς να πάει, καλά, τι να λέει…” “Ζεις;” τον ρώτησε η γριά. “Τι;” “Ζεις;” “Ζω. Δεν με βλέπεις, ζω, τι κάνω;” είπε αυτός ειρωνικά. “Τότε είσαι μια χαρά”, του είπε η γριά κι έφυγε. Είχα κοντοσταθεί για ν’ ακούσω τη συζήτηση. Ο Τηλέμαχος με σκούντηξε να περπατήσουμε. ~~ Η ζωή μας είναι θέμα εστίασης. Γεννιόμαστε με γιγάντιους μεγενθυντικούς φακούς. Ως μωρά βλέπουμε μόνο αυτό που υπάρχει τώρα-εδώ. Καθώς μεγαλώνουμε…
Υπάρχει εκείνος ο χιμαιρικός αφορισμός, εκείνος που λατρέψαμε απ’ τα χείλη του δικού μας Οράτιου, του oh-captain-my-captain Ρόμπιν Ουίλιαμς: Carpe diem, seize the day, άδραξε την ημέρα, ζήσε το σήμερα σαν να ‘ναι η τελευταία σου μέρα, YOLO! Το πιστέψαμε όταν ήμασταν νέοι, το πράξαμε και το φωνάξαμε κάποιες μέρες, ειδικά σε στιγμές γλεντιού και αναπάντεχης ευτυχίας, το νιώσαμε όταν κάναμε τις μικρές μας επαναστάσεις, όταν παραιτηθήκαμε μεγαλειωδώς απ’ τη βαρετή δουλειά ή την τοξική σχέση, όταν αγοράσαμε ένα εισιτήριο χωρίς επιστροφή για κάπου, φωνάζοντας: Πουτάνα όλα! Εκείνο το εκρηκτικό carpe diem της πρώτης νεότητας. Δεν είσαι νέος αν δεν…
Χρειαζόμουν κάτι να μου δώσει δύναμη, για να συνεχίσω να κουβαλάω αυτό το βάρος των ενενήντα πέντε κιλών μου στον κόσμο. Όχι πως ο κόσμος δίνει δεκάρα για τα βάρη μου, αλλά -όπως και να το κάνεις- καλό είναι να συνεχίζεις. Δεν πήγα στην εκκλησία. Αμα χρειάζομαι τον θεό του μιλάω και στην τουαλέτα. Δεν τον ντρέπομαι, ξέρει τα πάντα, έτσι δεν είναι; Ούτε και σε μπαρ πήγα. Έχουν ακριβά ποτά και πολλή φασαρία. Άσε που ήταν νωρίς για ποτό. Ο ήλιος είχε δύσει, αλλά εγώ είχα ξυπνήσει δύο ώρες πριν, χωρίς να ‘χω ξεκουραστεί. Κοντοστάθηκα για μια στιγμή έξω…
Στη δυτική άκρη της Ιρλανδίας υπάρχει ένας γκρεμός που λίγοι υψοφοβικοί τολμούν να πουν τ’ όνομα του. Κι ακόμα λιγότεροι, μπορεί και κανένας, τολμούν να πλησιάσουν στην άκρη για να κοιτάξουν τον Ατλαντικό. Ο Τόλκιν σίγουρα τέτοια τοπία είχε στο μυαλό του, παρά εκείνα της Νέας Ζηλανδίας, όταν έγραφε για τη Μέση Γη. Στα γαελικά λέγεται Aillte an Mhothair. Τόλμησα και το είπα, όπως -κάποτε- τόλμησα και να κοιτάξω. Για να μη φανεί ότι παριστάνω τον Άραγκορν, ενώ στην πραγματικότητα είμαι πιο πολύ χόμπιτ, θα παραδεχτώ ότι πλησίασα στην άκρη του γκρεμού πεσμένος στα τέσσερα. Σαν ζώο τετράποδο, παρά σαν…
Αν υπάρχει κάτι πιο απρόβλεπτο απ’ τον άνθρωπο, αυτό είναι η ζωή. Κι αν κάτι βρίσκεται πιο βαθιά ριζωμένο στα κύτταρα απ’ το θάνατο, αυτό είναι το ορμέμφυτο της επιβίωσης. Ο αυτόχειρας αναιρεί εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης όταν τερματίζει τη ζωή του. H κοντοφθαλμία του ανθρώπινου γένους το οδηγεί στον αφανισμό. Όμως ο ναυαγός, όσο αναπνέει, κρατιέται απ’ όπου μπορεί για να μη βουλιάξει. Kι αν δεν υπάρχει σανίδα σωτηρίας την εφεύρει. Ο Αδάμ είχε εγκαταλείψει την προσπάθεια (δες παλιότερο κείμενο «Η αγανάκτηση είναι προνόμιο των χορτάτων»), αλλά τα χέρια του, υπακούοντας στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης, τινάζονταν απεγνωσμένα και γύρευαν να…
Το κείμενο αυτό γράφτηκε απ’ την Ευγενία Α.Π, στο πλαίσιο του Συνεργείου Δημιουργικής Γραφής. Είναι λογοτεχνική απόδοση μιας υπόθεσης που είχε συγκλονίσει τη Βοστώνη, το 1849, και ποτέ δεν εξιχνιάστηκε. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ “Φίλε μου, έχω χρόνια να έρθω στη Βοστώνη. Η οικογένεια βλέπεις, οι δουλειές. Μεγαλώνουν, όσο περνούν και τα χρόνια μας. Έλα μαζί μου, πηγαίνω στο Funell Hall. Ξέρεις δα ότι όλοι οι έμποροι είναι μέλη της λέσχης. Έλα να σε κεράσω τη σπεσιαλιτέ τους: σούπα με μύδια και μπύρα βοστωνέζικη. Έλα, φίλε μου Φιννέα, γιατί σε βλέπω και καταβεβλημένο και θέλω να μάθω τι απέγινε το κέφι σου. Κάτσε…
Ο Ουμπέρτο Έκο έγραφε: “Πότε μην εμπιστεύεσαι έναν άνθρωπο που δεν φάσκει κι αντιφάσκει”. Εμείς οι άνθρωποι συνηθίζουμε να κάνουμε λάθη. Και σίγουρα πιο συχνά λανθάνει η σκέψη μας. Το σφάλλειν ανθρώπινο (errare humanum est), το εμμένειν ηλίθιο. Ένας άνθρωπος που σκέφτεται και λέει πάντα τα ίδια -ενώ όλα γύρω του αλλάζουν, που μένει ίδιος ενώ ο κόσμος αλλάζει, είναι -στην καλύτερη περίπτωση- ηλίθιος, αν όχι σατανικός (αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι οι ηλίθιοι είναι πιο επικίνδυνοι απ’ τους σατανικούς). Ένα απ’ τα ισχυρότερα εργαλεία του νου είναι η αμφιβολία. Κι ο καλύτερος τρόπος για να αμφιβάλλεις είναι να φάσκεις…
Από τον Γελωτοποιό
Προειδοποίηση: Ο συγγραφέας αυτού του κειμένου δεν προσπαθεί να βρει τις κρυφές αλήθειες ή τη Μεγάλη Χαμένη Αλήθεια. Μόνο τσαλαβουτάει στους μύθους για να μυρίσει το άρωμα ενός μυθικού κόσμου, όταν ακόμα δεν υπήρχε γραφή και ιστορία, να γευτεί έναν φανταστικό κόσμο, όπου δεν θα υπάρχει πατριαρχία, και ν’ αναρωτηθεί κάτι παραπάνω. ~~ Ο Ρόμπερτ Γκρέιβς, πέρα από σπουδαίος ποιητής και μυθιστοριογράφος, ήταν και μελετητής των αρχαίων ελληνικών (και όχι μόνο) μύθων. Το έκανε μ’ έναν προσωπικό τρόπο, όπου έμπλεκε τη μελέτη με τις εμμονές του. Στο δίτομο βιβλίο του “Οι ελληνικοί μύθοι”, αναφέρεται πρώτα στους Πελασγούς, τους προέλληνες που…
“Οι κριτικοί που προφητεύουν την παρακμή του πολιτισμού φαίνεται πως συχνά υποθέτουν ότι ο πολιτισμός είναι κάτι εύθραυστο, που συντηρείται μόνο χάρη στην αφοσίωση διανοούμενων όπως οι ίδιοι, κι ότι πάντα κινδυνεύει να ποδοπατηθεί απ’ τις εκφυλισμένες μάζες. Όμως τα βασικά στοιχεία του πολιτισμού επιβίωσαν και επιβιώνουν μόνο επειδή ανταποκρίνονται σε ανθρώπινες ανάγκες που ξεπερνούν τις διαφορές των τάξεων, των φυλών, των εθνοτήτων και των ιστορικών περιόδων. Ο πολιτισμός δεν είναι θείο δώρο, αλλά ένα φυσικό υποπροϊόν της ανθρώπινης εξέλιξης.” Έτσι τελειώνει ο John Carey την εισαγωγή στο βιβλίο του “Τα μεγάλα ρεπορτάζ”. ~~ Αυτό που γράφει μπορούμε να το…