Υπάρχουν δύο είδη παιδικών αναμνήσεων. Το πρώτο είναι οι κατασκευασμένες. Έχουμε δει μια φωτογραφία μας από τότε που ήμασταν μωρά ή έχουμε ακούσει μια ιστορία για τη βρεφική μας ηλικία και νομίζουμε ότι θυμόμαστε κάτι. Ακόμα κι από ταινίες μπορούμε να κατασκευάσουμε αναμνήσεις. Όμως όλοι οι άνθρωποι έχουν μια αληθινή πρώτη παιδική ανάμνηση, το πρώτο που θυμούνται για τον εαυτό τους ως υποκείμενο. “Εγώ ήμουν…” Αυτή η πρώτη ανάμνηση δεν μπορεί να προέρχεται από τη βρεφική-νηπιακή ηλικία. Οι άνθρωποι (συνήθως) δεν θυμούνται τίποτα που να τους συνέβη πριν τα 4 τους χρόνια. Υπάρχει νευρολογική εξήγηση γι’ αυτό, αλλά δεν θ’…
Συντάκτης: Γελωτοποιός
Υπάρχει, δεν ξέρω από πότε, αυτή η δοξασία στη Θάλαττα. Ίσως να είναι απομεινάρι παγανιστικό, απ’ τους Πελασγούς που ζούσανε εκεί πολύ πριν εμφανιστεί ο Δίας κι ο Ναζωραίος. Ή μπορεί να ‘ναι πυθαγόρεια επιρροή, αφού ο σοφός πίστευε στη μετεμψύχωση. Ίσως κάποιος απ’ τους στρατιώτες του Αλεξάνδρου, που έφτασε ως τις Ινδίες, να ‘χε ακούσει τις βουδιστικές θεωρίες και να τις έφερε πίσω μπερδεμένες. Είναι δύσκολο να καταλάβεις από πού προήλθε η δοξασία του ανάποδου σταυροκοπήματος. Άλλωστε όλες οι θρησκείες ανάκατες είναι σ’ αυτούς τους αρχαίους τόπους. Ο Πάνας κι ο διάβολος χορεύουν καλαματιανό στην Αρκαδία, οι Κένταυροι πίνουν…
Η ιστορία που θα διαβάσετε γράφτηκε το 100 π.Χ. απ’ τον Αριστείδη τον Μιλήσιο. Ο Αριστείδης είναι -απ’ όσο γνωρίζουμε- ο πρώτος άνθρωπος που έγραψε διηγήματα. Ως διήγημα εννοούμε μικρά κείμενα μυθοπλασίας, όχι μύθους, χωρίς ημίθεους, χωρίς Ατρείδες. Εκείνη την εποχή, καθώς οι Ρωμαίοι κατακτούν ολόκληρο τον γνωστό κόσμο, αυτού του είδους οι ιστορίες αποκαλούνταν “μιλήσια”. Κι όπως θα διαπιστώσετε η θεματολογία τους και ο τρόπος ανάπτυξης των χαρακτήρων θυμίζει σύγχρονα διηγήματα. Το συγκεκριμένο, Η Χήρα της Εφέσου, μεταγράφτηκε από πολλούς. Τον Πετρώνιο στη Ρώμη, τον Salisbury τον 12ο αιώνα, τον La Fontaine τον 17ο αιώνα, τον Βολταίρο τον 18ο…
“Η πραγματική λογοτεχνία μπορεί να υπάρξει μόνο όταν δημιουργείται όχι από υπεύθυνους και αξιόπιστους επαγγελματίες, αλλά από τρελούς, αιρετικούς, ονειροπόλους, επαναστάτες και σκεπτικιστές.” Γεβγκιένι Ζαμιάτιν Η πρώτη ουτοπία ίσως να είναι η Πολιτεία του Πλάτωνα. Όμως ήταν ο Τόμας Μορ που επινόησε την λέξη Ουτοπία, στο ομώνυμο “μυθιστόρημα” του, το 1516. Οι ουτοπίες (ου-τόπος) διακρίνονται σε ευτοπίες, όπου περιγράφονται ιδανικές καταστάσεις, και σε δυστοπίες, όπου προβλέπονται ζοφερές καταστάσεις. Μέχρι τον 20ο αιώνα είχαν γραφτεί πάμπολλες, όπως η “Νέα Ατλαντίδα” του Μπέικον, η “Ηλιούπολη” του Καμπανέλα, το “Ταξίδι στην Ικαρία” του Καμπέ, το “The last man” της Σέλλεϊ, το σοσιαλιστικό “Νέα…
Δόκιμος μοναχός: “Δάσκαλε, ο σκύλος έχει βουδιστική φύση;” Γέρος μοναχός: “Γαβ”. ~~ Μετά από μια μικρή εισαγωγή για τον Ντοστογιέφκσι και τη “ρωσική ψυχικότητα” η καθηγήτρια μας είπε ότι στην αιτιατική πτώση κλίνονται διαφορετικά τα έμψυχα απ’ τα άψυχα. “Στα έμψυχα συμπεριλαμβάνονται κι οι κατσαρίδες ή τα μπρόκολα;” τη ρώτησα. “Конечно (κανιέσνα-φυσικά)”, απάντησε εκείνη. “Τότε μάλλον θα έπρεπε να μιλάμε για έμβια και όχι για έμψυχα”, της είπα. “Γιατί;” έκανε εκείνη. “Το ίδιο δεν είναι;” ~~ Οι περισσότερες θρησκείες θα διαφωνούσαν. Με λίγες εξαιρέσεις (όπως στο βουδισμό και στον ανιμισμό) το μόνο ζωντανό που έχει ψυχή είναι ο άνθρωπος. Νομίζω…
21 Μαρτίου 2018 Θέμα: “Ποια εποχή μου αρέσει πιο πολύ” Η κυρία μας είπε να γράψουμε έκθεση για την άνοιξη, γιατί χθες μπήκες η άνοιξη. Εγώ την είπα ότι δεν μπήκε η άνοιξη, γιατί κάνει κρύο και βρέχει κι έχει συννεφιά. Η κυρία είπε ότι μπήκε η άνοιξη μερολοριακά, μερολογιακά. Ο Κώστας πίσω μου, που κάνει όλο αστεία κι έχει πολλή πλάκα, είπε στην κυρία αν η άνοιξη μπήκε με ρολό κιμά στο γιακά. Γελάσαμε, αλλά η κυρία δεν γέλασε. Μας είπε ότι μπήκε η άνοιξη, ότι πάντα τότε μπαίνει η άνοιξη, γιατί το λέει το ημερολόγιο. Κι εγώ της…
Ο νευρολόγος Όλιβερ Σακς βρέθηκε κάποια στιγμή στη Μικρονησία (σύμπλεγμα νησιών στον Ειρηνικό). Πήγε εκεί για να μελετήσει το εξωφρενικά τεράστιο ποσοστό αχρωματοψίας του γηγενή πληθυσμού. Στον υπόλοιπο κόσμο απόλυτα αχρωμάτοπες είναι 1 στους 100.000. Δηλαδή σ’ ολόκληρη την Ελλάδα ζήτημα να υπάρχουν 100. Όμως σε κάποιο απ’ αυτά τα νησιά όπου βρέθηκε ο Σακς το ποσοστό είναι 1 στους 10. Οι αχρωμάτοπες βλέπουν τα πάντα ως αποχρώσεις του γκρι και αντιλαμβάνονται μόνο τις διαφορετικές “φωτεινότητες” των χρωμάτων που εμείς βλέπουμε ως πορτοκαλί, μπλε κλπ Επιπλέον είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στο φως, τόσο που δεν μπορούν να βγουν στον ήλιο (χωρίς…
Πριν ένα μήνα ξεκίνησα μαθήματα ρωσικής γλώσσας -ελπίζοντας σε μερικά χρόνια να μπορώ να διαβάσω Τσέχωφ στο πρωτότυπο. Μέχρι τώρα έχω μάθει ελάχιστα, αλλά υπήρξαν τρεις περιπτώσεις όπου συνειδητοποίησα πως κάθε γλώσσα φέρει την ιστορία της και επηρεάζει εκείνους που τη μιλάνε ως μητρική. ~~ Η πρώτη περίπτωση αφορά στη “συμπάθεια” που έχουν οι Ρώσοι για τους Γερμανούς. Η ρωσική λέξη για τον Γερμανό είναι немецкий Αυτή προέρχεται από το немой που σημαίνει μουγκός. Και η γερμανική γλώσσα είναι немецкий, που σημαίνει -περίπου- γλώσσα των μουγκών ή μούγκικη γλώσσα. Παραδόξως (;) οι Ρώσοι δεν έχουν παρόμοια υποτιμητική έκφραση για καμία…
“Ο Θεός πέθανε” – Νίτσε “Ο Άνθρωπος πέθανε” – Alexa ~~ Ο εικοστός αιώνας ξεκίνησε με τον θάνατο του Θεού. Μήπως στον εικοστό πρώτο θα είναι η σειρά του ανθρώπου; Ό,τι κάνεις στους γονείς σου θα στο κάνουν τα παιδιά σου, λέει μια παροιμία. Ο Θεός έφτιαξε τον Άνθρωπο. Ο Άνθρωπος σκότωσε τον Θεό. Ο Άνθρωπος έφτιαξε την Alexa. Η Alexa θα σκοτώσει τον Άνθρωπο. ~~ Ας θυμίσουμε πώς η Alexa είναι μια πρώιμη (και λίγο χαζή) Τεχνητή Νοημοσύνη. Είναι η ψηφιακή βοηθός της Amazon (της εταιρείας του Τζεφ Μπέζος, του πλουσιότερου πλέον ανθρώπου -που ίσως να είναι κι ο…
“Θέλω να γίνω σαν Αμερικάνος, μ’ αρέσει στα κρυφά κι ο Μητροπάνος.” Τζίμης Πανούσης ~~~~~~~~~~~~~ Ήταν ο Αβεσαλώμ, ένας γέρος σαραντατριών χρονών, ραδιοφωνικός παραγωγός και γκουρού της ροκ στο Κιάτο, που μας είχε προειδοποιήσει εξ αρχής: “Στη ροκ δεν έχει κορίτσια. Αν θέλετε γκόμενα πηγαίντε στα ελληνάδικα.” Σε μια κωμόπολη 10.000 κατοίκων τα κορίτσια που ακούγανε ροκ και σύχναζαν στο μοναδικό ροκ μπαρ, μετριόντουσαν στα δάχτυλα του ενός χεριού. Έτσι οι πιθανότητες να μείνεις τη νύχτα συντροφιά με το χέρι σου και μόνο, αν ήσουν ροκάς, ήταν πολύ περισσότερες απ’ τα χρόνια μας. Κι όμως. Παρότι δεκαεφτάχρονοι, με τις ορμόνες…
“Χρειάζεται περισσότερο κουράγιο για να ζήσεις παρά για να αυτοκτονήσεις.” Καμύ “Μες στα βαθιά νερά τι θες και κολυμπάς; Ό,τι φάμε, ό,τι πιούμε, κι ό,τι αρπάξει ο κώλος μας.” Μάλαμας-Παπακωνσταντίνου ~~~~~~~~~~ Το Παράλογο γεννήθηκε μ’ έναν θάνατο. Όταν ο τρελός φιλόσοφος διακήρυξε στο Ζαρατούστρα: “Ο Θεός πέθανε”. Ο θάνατος του Θεού άφησε τον κόσμο άδειο από νόημα. Για λίγο φάνηκε ότι μπορούσε να πάρει τη θέση του ο Άνθρωπος. Με την Οκτωβριανή Επανάσταση πολλοί πίστεψαν ότι είχε έρθει η σειρά του ανθρώπου, χωρίς θεούς, να δημιουργήσει τον Παράδεισο-επί-Γης. Διαψεύστηκαν. Η επανάσταση δεν έγινε παγκόσμια όπως προφήτευσε ο βραχνός Μαρξ. Λίγα…
“Ο καλλιτέχνης, όπως ο θεός της δημιουργίας, παραμένει μέσα ή πίσω ή πέρα ή πάνω από το έργο του, αόρατος, άυλος, αδιάφορος, κόβοντας τα νύχια του.” Το πορτραίτο του καλλιτέχνη σε νεαρή ηλικία, James Joyce. ~~~~ Απορώ με τους ανθρώπους που νομίζουν ότι γνωρίζουν κάτι με απόλυτη βεβαιότητα. Και δεν αναφέρομαι σ’ εκείνους που υποστηρίζουν ότι γνωρίζουν τα πάντα ή ότι κατέχουν την Αλήθεια. Έστω “κάτι” να βεβαιώνεις ότι το κατέχεις απόλυτα, είναι από μόνο του μια παραδοχή ότι δεν γνωρίζεις αρκετά γι’ αυτό το “κάτι”. Σίγουρα ο νους χρειάζεται την κατά συνθήκη αποδοχή κάποιων αυθεντιών και κάποιων αξιωμάτων για…
Έχω βρει ένα καινούριο κόλπο για να μην πεινάω. Κάθομαι ακίνητος και κοιτάω τον αφαλό μου μέχρι που να δω φωτάκια. Τι ασκητές και γιόγκι μου λένε, εγώ έχω φτάσει σ’ άλλα επίπεδα. Έτσι καθόμουν τις προάλλες, όταν άκουσα θόρυβο από σακούλες. Με την άκρη του ματιού είδα την Αγλαΐα να ετοιμάζεται για έξω. “Πάω να πάρω κάτι να κάνουμε κούλουμα, αρχίζει η νηστεία”, είπε η Αγλαΐα. “Η νηστεία είναι για τους χορτάτους, Αγλαΐα. Οι νηστικοί δεν νηστεύουν”, της είπα. “Ο θεός δεν ξεχωρίζει πλούσιους από φτωχούς.” “Ναι, το ‘χω καταλάβει καλά αυτό. Κι αν τον πετύχω κάποτες θα του…
“Ο χρόνος δεν υπάρχει, είναι μια ανθρώπινη επινόηση και εξυπηρετεί ανθρώπινες ανάγκες.” Αλβέρτος Αϊνστάιν “Time present and time past Are both perhaps present in time future, And time future contained in time past.” T.S. Eliot, Four Quartets ~~~~~~~~~ Όσο Προυστ και να ‘σαι, αν για τριάντα σελίδες περιγράφεις πώς έστρωνες το μαξιλάρι σου όταν ήσουν παιδί, θα γράψεις ένα κείμενο αργό (δε γράφω “βαρετό” για να μην προσβάλλω τους φιλοπρουστικούς που αναζητούν τον χαμένο χρόνο). Κι όταν παρακολουθούμε μια ταινία (δράσης συνήθως), όπου συμβαίνουν τόσα πολλά και τόσο γρήγορα, χωρίς μια στιγμή ανάπαυλας για να πιεί έναν καφέ ο Spiderman…
Ο χρόνος κυλάει αργά στο East Greenburg της δυτικής Αλαμπάμα. Εδώ, σπάνια συμβαίνει οτιδήποτε ενδιαφέρον, και ποτέ κάτι συνταρακτικό. Παρόλ’ αυτά, όσοι έμαθαν για το περιστατικό από τις εφημερίδες, εύκολα υπέθεσαν ότι θα πρόκειται για κάποιο συνηθισμένο, απροσάρμοστο, νεαρό: «Έτσι είναι οι κωλονέγροι». Η γυναίκα μου, όπως όλοι, λέει ότι ήμουν τυχερός που την πάτησε κάποιος άλλος και όχι εγώ. Όμως εγώ ξέρω πως, αν είμαι εδώ και τα διηγούμαι όλα αυτά, δεν είναι από κάποιο καπρίτσιο της μοίρας. Στην πραγματικότητα, εγώ δεν κινδύνεψα ποτέ. ~~ Ήταν μια ζεστή βραδιά, στα τέλη Αυγούστου. Ο Romillo Mont, δεκαεπτά χρονών, καθόταν σε…