του Νικήτα Φεσσά
Η πλοκή: μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο πρίγκιπας T’Challa (ο οποίος μάς συστήθηκε στο Captain America: Civil War ως o υπερήρωας Black Panther) καλείται να αναλάβει τις ευθύνες του και να σταθεί αντάξιος των προκλήσεων που έρχονται μαζί με τον θρόνο της Wakanda, μιας τεχνολογικής ουτοπίας στην Αφρική. Σε πρώτη φάση θα πρέπει να ανακτήσει το πολύτιμο μέταλλο ‘βιμπράνιο’ που έκλεψε από την πατρίδα του ο κτηνώδης Ulysses Klaue (Andy Serkis). Ο T’Challa (Chadwick Boseman) θα πρέπει επίσης να αποκρούσει επικίνδυνους διεκδικητές του θρόνου. Όμως η μεγαλύτερη απειλή ακούει στο όνομα Killmonger, ο οποίος κουβαλάει ένα επώδυνο μυστικό από το παρελθόν.
Το Black Panther είναι μια σημαντική ταινία. Αν και προϋπήρξαν τα Blade και Hancock, αλλά και το Catwoman, το Spawn, και ακόμα πιο παλιά το (αποτυχημένο) Steel, όλα με πρωταγωνιστές μαύρους σουπερηρωες και υπερηρωίδες, εδώ έχουμε σχεδόν αποκλειστικά μαύρο καστ ηθοποιών (οι περισσότεροι/ες έχουν προταθεί για Όσκαρ στο παρελθόν), κάτι που έχει προφανή αξία ως ενδυναμωτική αναπαράσταση. Ο σκηνοθέτης Ryan Coogler (Fruitvale Station, Creed) αποτελούσε εξαρχής ταυτόχρονα στοίχημα (δεν είχε εμπειρία από τόσο μεγάλη παραγωγή όσο αυτές της Marvel-Disney), όσο και προφανή επιλογή. Εδώ μάς δίνει ένα υπερήφανο όραμα Αφρο-φουτουρισμού, και δεν διστάζει να μιλήσει για λευκούς αποικιοκράτες σε μια ταινία της Disney/Marvel. Κάνει σαφή τη θέση του ότι εάν η Δύση δεν είχε στραγγίξει την Αφρική από τους φυσικούς πόρους της, η μοίρα της ηπείρου θα ήταν εντελώς διαφορετική. Ακόμη πιο τολμηρά, ο Coogler παρουσιάζει, μέσω των (σουπερ)ηρώων του, το ντιμπέιτ μεταξύ Malcolm X/Μαύρων Πανθήρων (που εκπροσωπεί εδώ ο ριζοσπάστης Killmonger), και της πιο ‘νηφάλιας’ στάσης του Martin Luther King—όπως φυσικά o δεύτερος έχει καθιερωθεί στη φιλελεύθερη μυθολογία και εικονογραφία : o Killmonger είναι υπέρ του ανένδοτου ένοπλου αγώνα των μαύρων ενάντια στους καταπιεστές τους, ο T’Challa είναι ανοιχτός στο να εργαστεί μαζί τους για να έρθει η αλλαγή.
Το πόσο σημαντική είναι η ταινία από αυτές τις απόψεις μπόρεσα να το βιώσω παρατηρώντας και την υποδοχή της σε multiplex της Πατησίων, όπου έφηβοι/ες από την Αφρική, μιλώντας άπταιστα Ελληνικά, συνέρευσαν κατά δεκάδες για να τη δουν, παρέα με τους Έλληνες φίλους τους, και φάνηκε να το διασκεδάζουν. Συγεκριμένα, τρία μαύρα κορίτσια δίπλα μου, φορώντας μεγαλοπρεπείς παραδοσιακές αφρικανικές ενδυμασίες, χαμογελούσαν και χόρευαν στους ρυθμούς του αφρικανικού τυμπάνου του σάουντρακ κατά τη διάρκεια των τίτλων τέλους. Σχολίασαν ωστόσο ότι περίμεναν καλύτερη την ταινία, και ότι οι ψεύτικες αφρικανικές προφορές των ηθοποιών (οι περισσότεροι Αμερικανοί/ίδες, και μερικοί Άγγλοι) δεν ήταν πειστικές.
Και περνάμε έτσι στο άλλο ερώτημα: είναι καλή ταινία το Black Panther; Με τα στάνταρ που έθεσε για το είδος το πρόσφατο Thor: Ragnarok (επίσης της Marvel), δυστυχώς όχι. Τα βασιλικά Οιδιπόδεια τα χουμε ξαναδει άπειρες φορές. Η φολκλόρ αισθητική, η παραδοσιακή αφρικανική τέχνη, η urban αισθητική του Oakland, σκηνές σε ακριβά καζίνο a la James Bond, απίθανες καταδιώξεις με λιμουζίνες στους φωτισμένους με μωβ νεον δρόμους της Ν. Κορέας, και γιγαντιαίοι ρινόκεροι με πανοπλίες δύκολα συνδυάζονται. Επίσης, αν εξαιρέσει κανείς τη αβίαστα χαρισματική παρουσία της Letitia Wright στο ρόλο της αδερφής του ήρωα, και της Danai Gurira στο ρόλο της badass βασιλικής σωματοφύλακα, η ταινία υποφέρει από ξύλινη (Boseman), όσο και απλώς κακή υποκριτική (Michael B. Jordan, με look φουσκωμένου Basquiat), από κακό μοντάζ, και, για μια ακόμη φορά φέτος μετά το φιάσκο του Justice League, από πολύ κακό CGI. Eιδικά η τελική μονομαχία είναι σαν να παρακολουθεί κανείς βιντεοπαιχνίδι κονσόλας τουλάχιστον πενταετίας.
Όμως και όσον αφορά το τελικό μήνυμα (βλ. τη σκηνή στη μέση των τίτλων τέλους), με τον T’Challa να απευθύνεται με ομιλία του στα Ηνωμένα Έθνη, έχει κάτι το δύσπεπτα φιλελεύθερο (liberal), όταν ο ήρωας λέει (και) σε λευκό κοινό ‘είμαστε όλοι μια φυλή’. Είναι η στιγμή που ο Killmonger μοιάζει να είναι ο πραγματικός ήρωας της ταινίας.
Βαθμολογία 2.5/5