Από τον Κώστα Σκλιάμη
Μια είδηση που δημοσιεύτηκε στις 28 Αυγούστου 2015 στις πιο γνωστές ιστοσελίδες του κόσμου και αφορούσε την ιατρική κάνναβη και τον καρκίνο, δεν αναδημοσιεύτηκε καν από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης.
Αυτή η είδηση αφορούσε την κάνναβη και τον καρκίνο και συγκεκριμένα τα νέα στοιχεία που δημοσίευσε το Εθνικό Ίδρυμα Καρκίνου (National Cancer Institute-NCI) των Η.Π.Α.στην επίσημη ιστοσελίδα του.
Το Εθνικό Ίδρυμα Καρκίνου είναι ο κύριος φορέας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για την έρευνα και εκπαίδευση σχετικά με τον καρκίνο. Το NCI είναι μέρος του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας (ΝΙΗ), το οποία είναι ένας από τους 11 οργανισμούς που αποτελούν το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών (Department of Heath and Human Services-HHS). Η χρηματοδότηση του NCI προέρχεται από το Κογκρέσο των ΗΠΑ.
Εδώ και καιρό το Ινστιτούτο έχει επισημάνει δημόσια τα πλεονεκτήματα της χρήσης κάνναβης και των συστατικών της ως θεραπεία σε ασθενείς με συμπτώματα που προκαλούνται από την ίδια τη νόσο ή τη θεραπεία του. Τα χημικά συστατικά της κάνναβης, που ονομάζονται κανναβινοειδή ή φυτικά κανναβινοειδή (πιο γνωστά η τετραϋδροκανναβινόλη-THC και η κανναβιδιόλη-CBD), ενεργοποιούν ειδικούς υποδοχείς κανναβινοειδών που βρίσκονται σε όλο το σώμα και παράγουν φαρμακολογικές επιδράσεις, ιδιαίτερα στο κεντρικό νευρικό σύστημα και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Αυτό που ήταν γνωστό μέχρι σήμερα ήταν ότι τα κανναβινοειδή έχουν οφέλη στη θεραπεία παρενεργειών που σχετίζονται με την θεραπεία του καρκίνου. Άλλωστε, υπάρχουν σε διάφορες αγορές παγκοσμίως, διάφορα εμπορικώς διαθέσιμα κανναβινοειδή, όπως η δροναβινόλη και ναβιλόνη, τα εγκεκριμένα φάρμακα για τη θεραπεία του καρκίνου που σχετίζονται με τις παρενέργειες της θεραπείας. Τα οφέλη της κάνναβης για τους ανθρώπους που ζουν με καρκίνο περιλαμβάνουν δράση ως αντιεμετικό και κατά της ναυτίας, δράση ως διεγερτικό της όρεξης, ανακούφισης του πόνου και βελτίωσης του ύπνου.
Αυτό που έρχεται να προστεθεί στην έρευνα είναι τα νέα στοιχεία που δημοσίευσε το National Cancer Institute στις 28 Αυγούστου. Σύμφωνα με προκλινικές μελέτες και δοκιμές σε ποντίκια, τα κανναβινοειδή μπορούν να αναστείλουν την ανάπτυξη του όγκου προκαλώντας θάνατο των κυττάρων και μπλοκάρισμα της κυτταρικής ανάπτυξης, καθώς εμποδίζουν την ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων που χρειάζονται οι όγκοι για να αναπτυχθούν. Εργαστηριακές μελέτες σε ποντίκια έχουν δείξει ότι τα κανναβινοειδή μπορεί να είναι σε θέση να σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα ενώ συγχρόνως να προστατεύουν τα φυσιολογικά κύτταρα.
Μια έρευνα σε ποντίκια έδειξε ότι τα κανναβινοειδή μπορούν να προστατεύσουν από φλεγμονή του παχέος εντέρου και μπορεί να έχουν δυνατότητες στην μείωση του κινδύνου καρκίνου του παχέος εντέρου, και πιθανώς στη θεραπεία του.
Μία ακόμα εργαστηριακή μελέτη της τετραϋδροκανναβινόλης (THC) σε καρκίνο του ήπατος έδειξε ότι θανάτωσε τα καρκινικά κύτταρα. Η ίδια μελέτη της THC σε μοντέλα καρκίνου του ήπατος έδειξε ότι είχε επιπτώσεις κατά του όγκου. Η THC έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί αυτά τα αποτελέσματα ενεργώντας σε μόρια που μπορούν επίσης να βρεθούν σε καρκινικά κύτταρα του πνεύμονα και του μαστού. Επίσης, μια εργαστηριακή μελέτη της κανναβιδιόλης (CBD) έδειξε ότι προκάλεσε το θάνατο των καρκινικών κυττάρων του μαστού ενώ είχε μικρή επίδραση στα φυσιολογικά κύτταρα του μαστού. Μελέτες σε μεταστατικό καρκίνο του μαστού έδειξαν ότι τα κανναβινοειδή μπορεί να μειώσουν την ανάπτυξη και την εξάπλωση του όγκου.
Μία εργαστηριακή μελέτη της κανναβιδιόλης σε ανθρώπινα κύτταρα γλοιώματος έδειξαν ότι όταν χορηγείται μαζί με τη χημειοθεραπεία, η κανναβιδιόλη (CBD) μπορεί να κάνει τη χημειοθεραπεία πιο αποτελεσματική και να αυξήσει τον θάνατο των καρκινικών κυττάρων χωρίς να βλάπτει τα φυσιολογικά κύτταρα. Τέλος, μελέτες έδειξαν ότι η CBD μαζί με την THC μπορεί να κάνει τη χημειοθεραπεία με τεμοζολομίδη πιο αποτελεσματική.
Οι μελέτες αυτές θεωρούνται από το NCI ως προκλινικές καθώς όλες πραγματοποιήθηκαν σε ποντίκια. Σύμφωνα με το NCI, κλινικές δοκιμές χρήσης κάνναβης για τη θεραπεία του καρκίνου στον άνθρωπο δεν έχουν δημοσιευθεί.
Παρόλα αυτά, τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών που πλέον δημοσιεύονται στην επίσημη ιστοσελίδα του Εθνικού Ιδρύματος Καρκίνου των Η.Π.Α., σε συνδυασμό με την αποδεδειγμένη σε ανθρώπους δράση της κάνναβης ως αντιεμετικό και κατά της ναυτίας, ως διεγερτικό της όρεξης, ως μέσο ανακούφισης του πόνου και ως μέσο βελτίωσης του ύπνου, δημιουργούν την ανάγκη επανεξέτασης και επαναθεώρησης της ιατρικής κάνναβης σε σχέση με τον καρκίνο και όχι μόνο στην Ελλάδα.
Αυτή η συζήτηση δεν θα πρέπει να μείνει στον καρκίνο αλλά να αποτελέσει μέσο έναρξης δημόσιου διαλόγου σχετικά με τα οφέλη της ιατρικής κάνναβης και την ανάγκη νομιμοποίησής της στην Ελλάδα. Ήδη 23 πολιτείες των Η.Π.Α. έχουν νομιμοποιήσει την ιατρική κάνναβη για μια σειρά ασθενειών, συμπτωμάτων ή παθήσεων μεταξύ των οποίων τα συμπτώματα από θεραπείες του καρκίνου, τη σκλήρυνση κατά πλάκας, τη νόσο του Πάρκινσον, τη νόσο του Κρον, το HIV/AIDS, την Ηπατίτιδα C, την καχεξία, το γλαύκωμα, το μετατραυματικό στρες, τους μυϊκούς σπασμούς κ.α.
Στην Ελλάδα, είναι ιδιαίτερα εμφανής η αποτυχία της κυβερνητικής πολιτικής και του δικαστικού συστήματος να συνεργαστεί και να συμβαδίσει με το ανθρώπινο δικαίωμα του ατόμου στην υγεία. Χιλιάδες ασθενείς με τις παραπάνω ασθένειες ή παθήσεις υπάρχουν στην Ελλάδα και διεκδικούν το δικαίωμά τους στην υγεία και τη περίθαλψη. Διεκδικούν το δικαίωμα τους στην νόμιμη και ελεύθερη πρόσβαση στην ιατρική κάνναβη που θα τους βοηθήσει ιατρικά. Ο σεβασμός στην υγεία και στο δικαίωμα του ασθενή θα πρέπει να είναι προτεραιότητα και όχι πολυτέλεια.