Από τον Κώστα Κουσαρίδα
Στις 3 του Δεκέμβρη 1944
Στις 3 Δεκεμβρίου 1944, στην Πλατεία Συντάγματος, στη γωνία της τότε Κηφισίας (νυν Βασιλίσσης Σοφίας) και Πανεπιστημίου, οι παρατεταγμένοι αστυνομικοί της Αστυνομίας Πόλεων υποδέχθηκαν με πυκνά πυρά την ειρηνική διαδήλωση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, ΕΑΜ.
Τα πυρά προέρχονταν από την ταράτσα των Παλαιών Ανακτόρων (τη σημερινή Βουλή), από το Υπουργείο Στρατιωτικών, από το κτίριο στη γωνία της Πανεπιστημίου με τη Βασιλίσσης Σοφίας, όπου τότε στεγαζόταν η Αστυνομική Διεύθυνση της πόλης -σήμερα το κτίριο αυτό δεν υπάρχει πλέον- και από το ξενοδοχείο “Μεγάλη Βρετανία”.
Η κοντινή απόσταση και η ένταση των πυρών προκάλεσε μακελειό στις τάξεις των διαδηλωτών. Οι νεκροί ήταν 27 και οι τραυματίες περισσότεροι από 140.
Ήταν η αρχή της “Μάχης των Αθηνών”.
Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία.
Το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία (ονομασία της πρόσοψης στα γαλλικά, Hôtel Grande Bretagne), βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, στη βόρεια πλευρά της πλατείας Συντάγματος, στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Βασιλέως Γεωργίου.
Η έπαυλη που στεγάζει το ξενοδοχείο, ανεγέρθη το 1842 (δώδεκα μόλις έτη μετά τη σύσταση του νέου Ελληνικού Κράτους) ως οικία του εύπορου Λήμνιου Αντώνη Δημητρίου. Το 1874 αγοράστηκε από τον Ευστάθιο Λάμψα, ο οποίος, δανειζόμενος 800.000 δραχμές, την ανακαίνισε και την ονόμασε «Ξενοδοχείον Μεγάλης Βρετανίας». Κατά το 1888 το ξενοδοχείο ήταν ένα από τα πρώτα κτίρια της Αθήνας που ηλεκτροδοτήθηκε.
Κατά τις πρώτες ημέρες των Δεκεμβριανών το ξενοδοχείο χρησίμευσε ως αρχηγείο του Πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, του Υπουργικού Συμβουλίου και του Bρετανού στρατηγού Ρόναλντ Σκόμπι. Αργότερα για λόγους ασφαλείας το Υπουργικό Συμβούλιο μεταφέρθηκε στην ιστορική βίλα του Παπανδρέου στο Καστρί μαζί με τον Αρχηγό της Αστυνομίας Πόλεων, Άγγελο Έβερτ.
Ο Άγγελος Έβερτ παραδέχτηκε σε συνέντευξή του, στην εφημερίδα Ακρόπολη, πως ο ίδιος διέταξε τη βίαιη διάλυση των διαδηλωτών βάσει διαταγών που είχε λάβει. Ο δεκαπεντάχρονος τότε Νίκος Φαρμάκης, που ανήκε στην αντι-ΕΑΜική οργάνωση “Χ” και συμμετείχε, όπως ο ίδιος παραδέχθηκε, στους πυροβολισμούς, μαρτυράει πως το σήμα το έδωσε ο Έβερτ από παράθυρο της Αστυνομικής Διεύθυνσης με ένα μαντήλι. Οι ακροβολισμένοι είχαν δεχτεί προηγουμένως την εντολή: δεν θα πυροβολήσετε μέχρις ότου αυτοί πατήσουν τον Άγνωστο· όταν πατήσουν τον Άγνωστο, πυρ κατά βούληση.
Το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» κατά την περίοδο των Δεκεμβριανών.
Το ξενοδοχείο σήμερα
Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών
Μέχρι την δεκαετία του 1970, η Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών (της τότε Αστυνομίας Πόλεων), στεγαζόταν στο Μέγαρο Παππούδωφ, που βρισκόταν στη συμβολή της τότε Κηφισίας (νυν Βασιλίσσης Σοφίας) και Πανεπιστημίου. Αν και δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες, ο Αριστείδης Παππούδωφ ήταν απόγονος πλούσιας οικογένειας από την Κωνσταντινούπολη που είχε μεταναστεύσει στη Ρωσία. Ήρθε στην Ελλάδα γύρω στη δεκαετία του 1870, κατά την περίοδο που ο Χαρίλαος Τρικούπης προσεγγίζει Έλληνες της αλλοδαπής προκείμενου να επαναπατρίσει κεφάλαια.
Το μέγαρο χτίστηκε μεταξύ των ετών 1875 με 1878. Τη δεκαετία του 1920,προοριζόταν για κατοικία του διαδόχου Γεωργίου και της πριγκίπισσας Ελισάβετ της Ρουμανίας.
Τη δεκαετία του 1970, η Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών μεταφέρεται στη σημερινή της έδρα, επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας, στους Αμπελόκηπους.Το Μέγαρο Παππούδωφ κατεδαφίζεται τον Ιούλιο του 1971 και ένα ακόμα κατασκευαστικό ανοσιούργημα ορθώνεται στην πολύπαθη πόλη των Αθηνών.
Το μέγαρο Παππούδωφ όπου στεγαζόταν η Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών από όπου ελεύθεροι σκοπευτές δολοφόνησαν Έλληνες διαδηλωτές στις 3 Δεκεμβρίου του 1944.
Το σημερινό κτίριο στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Πανεπιστημίου.
*Ευχαριστούμε την σελίδα «Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ» για τις πολύτιμες πληροφορίες.
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 3.12.2016
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.
