Πριν από την επίσημη ανακοίνωση της κυπριακής κυβέρνησης στις 25 Φεβρουαρίου σχετικά με τη χαλάρωση των περιορισμών COVID-19, η Διεθνής Αμνηστία προέτρεψε τις κυπριακές αρχές να άρουν την παράνομη και δυσανάλογη γενική απαγόρευση των διαδηλώσεων.
Η έκκληση έρχεται λίγες μόνο ημέρες μετά την επιβολή της απαγόρευσης από τις αρχές, οι οποίες υπέβαλαν ειρηνικούς διαδηλωτές/τριες που διαμαρτυρήθηκαν κατά της διαφθοράς, σε ξυλοδαρμούς, αύρες νερού, χημικά και χειροβομβίδες κρότου λάμψης. Η ζοφερή εικόνα βίας εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών/ριων αποτυπώθηκε μέσα από συνεντεύξεις με διαδηλωτές/τριες που ήταν στη διαδήλωση, κατά τη διάρκεια της οποίας μια γυναίκα υπέστη μόνιμο τραυματισμό στην όρασή της, καθώς και από την ανασκόπηση του οπτικοακουστικού υλικού.
«Η συγκλονιστική βία που χρησιμοποίησε η αστυνομία εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών/ριων στις 13 Φεβρουαρίου αντιπροσωπεύει την περιττή και υπερβολική χρήση βίας», δήλωσε η Κονδυλία Γώγου, Ερευνήτρια για την Ελλάδα και την Κύπρο της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Αυτές οι βίαιες ενέργειες από την αστυνομία υπογραμμίζουν την έκταση στην οποία οι κυπριακές αρχές επιβάλουν την αδικαιολόγητη γενική απαγόρευση διαδηλώσεων. Αποτελούν επίσης μέρος ενός βαθιά ανησυχητικού μοτίβου που επικρατεί στην Κύπρο, όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα δέχονται επίθεση».
Παράλληλα, η κοινωνία των πολιτών στη χώρα δέχεται επίσης επίθεση, με την κατάργηση της συμμετοχής και την απειλή διάλυσης της KISA, μιας αντιρατσιστικής οργάνωσης που υποστηρίζει πρόσφυγες και μετανάστες/ριες για πάνω από 20 χρόνια. Στις 3 Μαρτίου, η ακρόαση του Δικαστηρίου θα αποφανθεί επί της έφεσης του οργανισμού κατά της απόφασης κατάργησης της εγγραφής.
«Οι άνθρωποι ήταν πεσμένοι στο έδαφος, έφτυναν αίμα, δεν μπορούσαν να αναπνεύσουν»
Μια διαμαρτυρία κατά της διαφθοράς πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία στις 13 Φεβρουαρίου. Η Διεθνής Αμνηστία πήρε συνέντευξη από αρκετούς/ες διαδηλωτές/ριες, οι οποίοι/ες δήλωσαν ότι όλοι όσοι ήταν παρόντες/ούσες φορούσαν μάσκες και συμμορφώθηκαν με τους κανονισμούς της φυσικής απόστασης.
Οι ερωτηθέντες/θείσες δήλωσαν ότι υπήρχε έντονη παρουσία της αστυνομίας και ότι η αστυνομία τους «περιόρισε» και προειδοποίησε ότι η διαμαρτυρία θα διαλυθεί σε 15 λεπτά. Μόλις 10 λεπτά αργότερα, η αστυνομία επιτέθηκε στους διαδηλωτές/ριες που προσπάθησαν να μετακινηθούν σε έναν παράδρομο, με χημικά, χειροβομβίδες κρότου λάμψης, γκλομπ και αύρες νερού.
«Περικυκλωθήκαμε από την αστυνομία και ο κόσμος ζητούσε να διαφύγει. Σε εκείνο το σημείο ξεκίνησαν τους ξυλοδαρμούς με γκλομπ, χρησιμοποιώντας τα στο κεφάλι και φοβηθήκαμε πολύ» Αναστασία Δημητριάδου, διαδηλώτρια
«Αυτό που αποτυπώθηκε στη μνήμη μου ήταν η εικόνα ενός νεαρού κοριτσιού – περίπου 6 ετών – που κρατήθηκε σφιχτά από τον πατέρα της. Η αστυνομία έριχνε χειροβομβίδες ανάμεσα στο πλήθος. Υπήρχαν άνθρωποι στο έδαφος, έφτυναν αίμα, δεν μπορούσαν να αναπνεύσουν».
Η Αναστασία τραυματίστηκε σοβαρά στο αριστερό της μάτι προς το τέλος της διαδήλωσης. Μία αύρα νερού της αστυνομίας την χτύπησε με έντονη ρίψη νερού ενώ πλησίαζε διαμαρτυρόμενη για τη συμπεριφορά της αστυνομίας.
Οι αρχές στην Κύπρο εισήγαγαν μια γενική απαγόρευση όλων των διαδηλώσεων μέσω υπουργικού διατάγματος τον Ιούνιο του 2020, επικαλούμενες την πανδημία COVID-19. Αργότερα, νέα διατάγματα ανανέωσαν την απαγόρευση μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου.
Ενώ οι αρχές μπορούν νόμιμα να περιορίσουν το δικαίωμα ειρηνικής συνάθροισης για την προστασία της δημόσιας υγείας, τα μέτρα πρέπει να επιβάλλονται μόνο στο βαθμό που είναι απαραίτητα και ανάλογα των περιστάσεων. Πρέπει επίσης να αξιολογούνται κατά περίπτωση. Η γενική απαγόρευση των διαδηλώσεων είναι δυσανάλογη και επομένως παράνομη.
Αυτή η παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου μοτίβου στην Κύπρο, που έχει να κάνει με την αυστηροποίηση των πολιτικών ασύλου και μετανάστευσης κατά τη διάρκεια του έτους και απειλεί επίσης την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι με την προτεινόμενη διάλυση της KISA.
«Οι υπουργοί πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για να ανακοινώσουν ότι καταργούν τη δυσανάλογη γενική απαγόρευση συναθροίσεων και να αντιστρέψουν την επιδεινούμενη κατάσταση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Κύπρο. Τα δικαιώματα της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και της ειρηνικής συνάθροισης πρέπει να αποκατασταθούν επειγόντως». δήλωσε η Κονδύλια Γώγου.
«Οι κυπριακές αρχές πρέπει επίσης να διασφαλίσουν επειγόντως ότι, οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν από την αστυνομία της Κύπρου κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης της 13ης Φεβρουαρίου διερευνώνται άμεσα, διεξοδικά και αμερόληπτα».
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Η ακρόαση που αναμένεται στις 3 Μαρτίου θα αποφανθεί σχετικά με την έφεση της KISA κατά της απόφασης του Υπουργείου Εσωτερικών να καταργήσει τη συμμετοχή στην ένωση, για φερόμενη παράβαση των νέων διοικητικών απαιτήσεων που θεσπίστηκαν με νομοθετική αλλαγή τον Αύγουστο του 2020. Η απόφαση κατάργησης της συμμετοχής είναι δυσανάλογη παρέμβαση στο δικαίωμα της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την κοινωνία των πολιτών στην Κύπρο.
Το προσωπικό και οι εθελοντές/ριες της KISA διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην υπεράσπιση και προώθηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Κύπρο, παρέχοντας ζωτική υποστήριξη στους μετανάστες/ριες και τους πρόσφυγες.