Του Νίκου Κουτσιμπογιώργου*
Μήπως έφτασε η ώρα για την τέλεια καταιγίδα στην οποία αναφέρθηκε ο Nouriel Roubini πριν από έναν μόλις χρόνο?
Ενώ στην Ελλαδα η ειδησεογραφία ανακυκλώνεται για άλλη μια φορά γύρω από την τρόικα, τη δόση, την έξοδο στις αγορές και το Ελληνικό, στο εξωτερικό οι καταστάσεις φαίνεται να παίρνουνε άσχημη τροπή και να εξελίσσονται με παροιμιώδη ταχύτητα.
Παράγοντες όπως η μείωση της ποσοτικής χαλάρωσης από την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), η ραγδαία άνοδος των αγορών σε ιστορικά υψηλά με κάποιους να μιλάνε για φούσκα και για καταστάσεις που θυμίζουνε 2007, οι προσπάθειες απελευθέρωσης της οικονομίας της Κίνας και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι με επίκεντρο την Ουκρανία έχουνε κάνει σκεπτικούς ακόμα και τους πιο αισιόδοξους.
Η Fed, μετά από έξι χρόνια συνεχούς στήριξης των αγορών καλείται να απομακρύνει αργά και σταθερά τα έκτακτα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, με αποτέλεσμα η ρευστότητα στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα να αρχίζει να μειώνεται. Με τους ρυθμούς ανάπτυξής να βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα για την αμερικάνικη οικονομία, με την δημοσιονομική πολιτική να εισέρχεται σε σχετική λιτότητα και με τα αποτελέσματα της υπερβολικής ρευστότητας που έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια η Fed να παραμένουνε άγνωστα, οι συνέπειες φαίνονται αναπόφευκτες.
Πολύ περισσότερο όμως από τη Fed και την Αμερική, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Κίνα. Η Κίνα αντίστοιχα μετά από χρόνια στήριξης της δικής της οικονομίας προσπαθεί να αφήσει τις δυνάμεις τις αγοράς να παίξουνε τον ρόλο τους, με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι η μεταβλητότητα και οι κραδασμοί. Το χρέος των επιχειρήσεων της Κίνας είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο (αγγίζει τα 12 τρις) και οι πρώτες στάσεις πληρωμών έχουν μόλις ξεκινήσει, με την κυβέρνηση της Κίνας να παραμένει καθησυχαστική αλλά τις αγορές σε επαγρύπνηση. Μετά από 24 χρόνια ανάπτυξης με ρυθμούς πάνω από 7% και 8% η Κίνα καλείται να διαχειριστεί και να ελέγξει την δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στο κόσμο, τα 1,3 δισεκατομμύρια του πληθυσμού και τις έντονες ανισότητες της.
Το γεωπολιτικό σκηνικό κάνει την εικόνα ακόμα χειρότερη με την Ευρώπη σε έντονη κρίση (κρίση ταυτότητας, οικονομική και βαθειά πολιτική) με άνοδο του εθνικισμού, με αψιμαχίες Κίνας –Ιαπωνίας με αφορμή τα νησιά Σενκάκου, με τον πόλεμο στην Συρία να συνεχίζεται, την Ρωσία να ετοιμάζεται να επιτεθεί στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας και με πιθανή διπλωματική και οικονομική ρήξη στις σχέσεις των δυνάμεων του άξονα και της Ρωσίας να θυμίζουνε έντονα την ψυχροπολεμική εποχή.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον Έλληνα πολίτη; Όπως παρακολουθεί καθημερινά την σεναριολογία για την έλευση της τρόικας, την επικείμενη δόση και το περιβόητο πλεόνασμα, δεν θα πρέπει να ξεχνά να κοιτάει έξω και να βλέπει πώς αυτό το υπερβολικά διασυνδεδεμένο παγκόσμιο περιβάλλον τον επηρεάζει.
*Ο Νίκος Κουτσιμπογιώργος είναι οικονομολόγος, με ειδίκευση στις διεθνείς αγορές.