του Νικήτα Φεσσά
Στη δεύτερη και πολύ πιο φιλόδοξη από την πρώτη του απόπειρα πάνω στο (πολιτικοποιημένο) είδος του τρόμου, ο πρώην κωμικός Jordan Peele μάς προσφέρει ένα εφιαλτικό όραμα της αμερικανικής κοινωνίας, με ‘αθώα’ σύμβολα της (ποπ) κουλτούρας του παρελθόντος να αποκτούν δυσοίωνη διάσταση καθώς αποκαλύπτεται η ιδεολογική τους λειτουργία, χωρίς ωστόσο ο τελικός λόγος του φιλμ να γίνεται διδακτικός, και χωρίς το αποτέλεσμα να χάνει σε ψυχαγωγική αξία.
Αναμιγνύοντας μερικά από τα πιο αναγνωρίσιμα στοιχεία της μοντέρνας μυθολογίας του τρόμου (λούνα παρκ, καθρέφτες, μάσκες, σωσίες και το Ανοίκειο, ζόμπι, νυχτερινές εισβολές σε σπίτια), ο Peele – ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω ταιριαστά ανέλαβε το προσεχές reboot της κλασικής Ζώνης του Λυκόφωτος — φτιάχνει μια ιστορία που επικεντρώνει μεν στα μέλη μιας τυπικής αμερικανικής οικογένειας, ωστόσο οι θεματικές, αν και παραπέμπουν σαφώς στην Ιστορία (δουλεία/σκλαβιά, καπιταλισμός και οι ‘‘Κολασμένοι της Γης’’), καλύπτουν παράλληλα και ένα Ασυνείδητο που μοιάζει με το ένα πόδι έξω από αυτή. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την πολυσημία της φιγούρας του φαινομενικού ‘κακού’ της ταινίας (στην ελληνική μετάφραση του τίτλου χάνεται το προφανές λογοπαίγνιο Us/US), έχουν ως αποτέλεσμα ένα δαιδαλώδες κείμενο που προσφέρεται για ατελείωτες ερμηνείες και συζήτηση.
Σε σημεία τεχνικά πολύ καλοφτιαγμένο (βλ. ιδιαίτερα την αξιοσημείωτα στιβαρή χρήση της κάμερας ιδίως στην αρχή και στο τέλος), με φοβερή ερμηνεία από τη Lupita Nyong’o (και σχεδόν εξίσου καλές τις Elizabeth Moss και Shahadi Wright Joseph), ευφυές και ‘κολλητικό’ μουσικό θέμα (ποιος [εκτός από τους Hitchcock/Bernard Herrmann και Spielberg/John Williams] θα φανταζόταν ότι τρεις νότες από γνωστό χιπ χοπ τραγούδι ‘δοσμένες’ ορχηστρικά μπορεί να είναι τόσο αποτελεσματικές στο να μεταδώσουν τόσα διαφορετικά συναισθήματα ταυτόχρονα;), και γνήσιες στιγμές σχεδόν αρχέγονου, ακατέργαστου τρόμου που παγώνει το αίμα, διανθισμένες με δόσεις χιούμορ (ο Winston Duke του Black Panther συμβάλλει σε αυτόν τον τομέα), το Us δεν είναι τέλειο (κάνει αχρείαστη ‘κοιλιά’ στο κομμάτι του κυνηγητού που έχουμε δει πολλές φορές), αλλά όταν είναι καλό (βλ. ιδιαίτερα το πρώτο και το τελευταίο κομμάτι) μένει πραγματικά ανεξίτηλο στη μνήμη.
Δείτε το λοιπόν οπωσδήποτε, ακόμα και απλώς ως ένα ‘instant’ κλασικό, και σε σημεία πολύ πρωτότυπο φιλμ τρόμου.
Βαθμολογία 4/5
Ευχαριστούμε τον κινηματογράφο Τρία Αστέρια για τη φιλοξενία