Σαν σήμερα, στις 28 Δεκεμβρίου 2019, φεύγει από τη ζωή ο Θάνος Μικρούτσικος σε ηλικία 72 ετών, χτυπημένος από την επάρατη νόσο.
Ο Θάνος γεννήθηκε στις 13 Απριλίου 1947 στην Πάτρα. Η οικογένειά του προερχόταν από παλιό αστικό «τζάκι», που ήρθε στην Πάτρα από τους Δελφούς στις αρχές του 19ου αιώνα.
Ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο. Στην συνέχεια ακολούθησαν οι σπουδές και η αποφοίτησή του από το μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα μελέτησε αρμονία, αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση με τον καθηγητή-συνθέτη Γ.Α. Παπαϊωάννου.
Το έργο
Ο Θάνος είχε αρχίσει να γράφει μουσική από το 1965. Η μελοποίηση στίχων ήταν από τότε μονόδρομος, αλλά ταυτοχρόνως βασανιστικές ερωτήσεις δεν έβρισκαν τις απαντήσεις τους. Ο ίδιος είχε δηλώσει:
“Ανατρέχοντας στα ημερολόγια που κρατούσα εκείνη την εποχή, ένας εφιάλτης με κυνηγούσε καθημερινά. Ως γνήσιο τέκνο της πρωτοπορίας, έπρεπε ο ήχος μου να είναι νέος, να μη θυμίζει τίποτα από το παρελθόν, συνεπώς δύσκολη, αν όχι αδύνατη, η επικοινωνία με τον κόσμο. Σαν νέος αριστερός ήθελα την επικοινωνία με τον κόσμο. Πώς θα μπορούσα να συνδυάσω αυτά τα δύο; Και ακριβώς τότε μπαίνει στη ζωή μου ο Γιάννης Ρίτσος.
Είχα αρχίσει να δουλεύω πάνω σε ποιήματά του κυρίως με τον τρόπο της νέας μουσικής. Αρχισα να τον επισκέπτομαι στο σπίτι του – είχε μόλις γυρίσει από την εξορία. Του έδειχνα τις παρτιτούρες μου, του εξηγούσα τον τρόπο γραφής και αυτός αισθανόμουνα ότι πολύ το ευχαριστιόταν, γιατί αν και θεωρούσε πολύ σημαντική τη δουλειά του Μίκη πάνω στα ποιήματά του, ήθελε κατά βάθος και μια άλλη αντιμετώπιση της πολυδιάστατης ποίησής του. Θυμάμαι, ένα απόγευμα μου είχε δείξει με θαυμασμό μια μεγάλη σελίδα μουσικής που του είχε στείλει ο Γιάννης Χρήστου – σχεδίασμα σε ένα ποίημά του –, ο μέγιστος αυτός Έλληνας συνθέτης της νέας μουσικής που έφυγε δυστυχώς πρόωρα, στα 44 χρόνια του”.
Επίσημα εμφανίστηκε στην δισκογραφία το 1975 με τον δίσκο «Πολιτικά τραγούδια», σε ποίηση Ναζίμ Χικμέτ και Βολφ Μπίρμαν. Βαθιά πολιτικός και λάτρης της Ιστορίας, ο Θάνος Μικρούτσικος άφησε πλούσια παρακαταθήκη στη σύγχρονη ελληνική μουσική από τα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια, τριαντάρης ακόμα, με την πρωτοποριακή «Καντάτα για τη Μακρόνησο» και άλλα πολιτικά τραγούδια.
Ο Θάνος Μικρούτσικος μελοποιεί Νίκο Καββαδία το Φθινόπωρο του 1979 και ο δίσκος με τον τίτλο “Ο Σταυρός Του Νότου” που κυκλοφόρησε από την LYRA, θεωρείται και είναι από τους πιο σημαντικούς στην ιστορία της Ελληνικής δισκογραφίας. Ο δίσκος πούλησε πάνω από 50.000 αντίτυπα στους πρώτους 6 μήνες κυκλοφορίας και πλησιάζει τα δύο εκατομμύρια αντίτυπα μέχρι σήμερα. Γνώρισε τεράστια απήχηση, ο κόσμος και ειδικά η νεολαία αγκάλιασε τα τραγούδια.
Χειμαρρώδης, ορμητικός με αστείρευτο ταλέντο και γνώση, ασχολήθηκε με όλα τα είδη της μουσικής- όπερα, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο, πειραματική μουσική, συνεργάστηκε με κορυφαίες ερμηνεύτριες – Χάρη Αλεξίου ,Μίλβα, αλλά και μεγάλους ερμηνευτές – Μανώλης Μητσιάς, Δημήτρης Μητροπάνος, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χρήστος Θηβαίος, Γιάννης Κούτρας και πολλούς ακόμα.
Διακρίσεις
Συνεργάστηκε με πολλούς Έλληνες και ξένους σκηνοθέτες γράφοντας μουσική για δεκάδες θεατρικά έργα, τα οποία έχουν παρουσιαστεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Επίσης, σκηνοθέτησε τρία έργα στο χώρο του μουσικού θεάτρου.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του έδωσε εκατοντάδες συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συμμετείχε ή έχουν παιχτεί έργα του σε πολλά διεθνή φεστιβάλ μουσικής.
Το 2002 τιμήθηκε για τη μουσική του στο θέατρο με το βραβείο «Δημήτρης Μητρόπουλος» από το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου (Θεατρικό Μουσείο).
Ο Θάνος Μικρούτσικος υπήρξε μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. Διετέλεσε, επίσης:
- Ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας 1986-1990
- Καλλιτεχνικός διευθυντής του Μουσικού Αναλογίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 1990-1993
Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού 1993-1994 - Υπουργός Πολιτισμού 1994-1996
- Καλλιτεχνικός διευθυντής της HMV (Ελλάδας) 1996-2004
- Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Φεστιβάλ 1998-1999 Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου)
- Σύμβουλος διοίκησης για τα πολιτιστικά στην Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων «Αθήνα 2004» 2002-2004
- Καλλιτεχνικός διευθυντής του Οργανισμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης – Πάτρα 2006» 2003-2005
Για το έργο του στην πολιτιστική διαχείριση, καθώς και τη μουσική του δραστηριότητα, έγινε επίτιμος δημότης σε πολλές πόλεις της Ελλάδος.
Λίγες μέρες πριν φύγει από την ζωή έγραψε σε ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
“Ποτέ δεν κρύφτηκα. Μηνύματα έρχονται από πολλούς φίλους που ρωτάνε για την κατάσταση της υγείας μου. Ενάμιση μήνα τώρα βρίσκομαι σ΄ ένα δωμάτιο του νοσοκομείου παλεύοντας μ΄ ένα ανόητο πυρετό που επιμένει.
Σας γράφω σήμερα γιατί αισθάνομαι πιο δυνατός κι είμαι σίγουρος ότι θα σας συναντήσω σύντομα. Το ζήτημα δεν είναι να είσαι αιχμάλωτος. Το να μην παραδίνεσαι αυτό είναι” που λέει και ο αγαπημένος μου Χικμέτ.”