Για το τσιμέντο που ζώνει την Ακρόπολη, τα “ψέματα” σε σχέση με την πρόσβαση των ΑμεΑ στο βράχο και “τα χειρότερα που ακόμη δεν έχουν έρθει, αλλά σχεδιάζονται από το υπουργείο” μίλησε στο Sputnik ο Δρ Αθανάσιος Νακάσης, πρόεδρος του ελληνικού τμήματος του ICOMOS και πρώην προϊστάμενος στη γενική διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων.
Ο κ. Νακάσης σημειώνει πως «Για όλα αυτά και για όσα έρχονται, που θα είναι πολύ χειρότερα, περιμένουμε την αντίδραση από την UNESCO, που ενημερώθηκε, και από το διεθνές ΙCOMOS , τον επίσημο τεχνικό σύμβουλό της. Δεν μπορούμε να αρχίσουμε να κάνουμε μηνύσεις εμείς».
«Σειρά από απίστευτα ψέματα για την Ακρόπολη»
«Μας λένε ψέματα από την επιτροπή Ακροπόλεως» συνεχίζει ο κ.Nακάσης, «ότι χρησιμοποιήθηκε ελάχιστο μπετόν αρμέ σε ορισμένα σημεία, ενώ έχει χρησιμοποιηθεί παντού! Αυτό το μπετόν, λόγω πάχους, δεν θα μπορούσε να σταθεί αν δεν ήταν οπλισμένο. Έχουν βάλει έναν ελαφρύ οπλισμό, ένα πλέγμα το οποίο θεωρούν ότι τάχα δεν είναι οπλισμός. Αλλά ένα μπετόν με σίδερα μέσα είτε ελαφρύς οπλισμός είτε βαρύς είναι, όπως στην περίπτωση του ασανσέρ, ονομάζεται μπετόν αρμέ. Η ιστορία της Ακροπόλεως έχει μια σειρά από απίστευτα ψέματα» τονίζει.
«Λένε καταρχάς ότι δεν αιφνιδίασαν τον κόσμο» προσθέτει ο συνομιλητής μας. «Αιφνιδιάστηκε! Λένε ότι αποκαθιστούν την αρχαία οδό, αυτό που είχε κάνει ο Τραυλός, ένα μπετόν άοπλο πολύ μικρού πάχους, ενώ εδώ είναι μεγάλου πάχους και οπλισμένο. Μετά είπαν ότι όσα κάνουν γίνονται για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, ενώ αυτό που κάναν δεν τους εξυπηρετεί και πάλι, γιατί έχει μεγάλη κλήση και δεν μπορεί ένας ΑμεΑ να έχει αυτόνομη επίσκεψη, πρέπει κάποιος να τον κρατάει ειδικά στην κλήση προς τα Προπύλαια, όπου αν φύγει καροτσάκι από εκεί θα γκρεμοτσακιστεί. Τι μας λένε; Ποια ΑμεΑ εξυπηρετεί αυτή η τεράστια τσιμεντόστρωση; Επιπλέον, τα ΑμεΑ δεν χρειάζονταν τόσο φαρδύς δρόμους σαν αυτούς που έχουν κάνει. Είπαν ότι τους έκαναν για να εξυπηρετηθούν και τα μηχανήματα!».
«Στην πραγματικότητα, η όλη ιστορία ένα πράγμα μυρίζει: Αύξηση του τουριστικού ρεύματος”, συμπεραίνει ο κ.Νακάσης. “Διότι έχουμε πλατιούς διαδρόμους μέσα στην Ακρόπολη, σχεδιαζόμενη είσοδο δια των Προπυλαίων σε όλο το πλάτος, που είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερο από τη σημερινή είσοδο, με τεράστια κλίμακα προ των Προπυλαίων. Όλα αυτά σχεδιάστηκαν για να μπαίνει μετά ένας ένας; Ποιος το πιστεύει; Όταν αποβιβάζει ένα κρουαζιερόπλοιο χιλιάδες τουριστών θέλουνε να πηγαίνουνε γρήγορα και να φεύγουν το ίδιο! Αυτό θα εξυπηρετείται και μόνο σε βάρος του μνημείου».
Τι περισσότερο σχεδιάζει να κάνει το ελληνικό ΙCOMOS;
«Εμείς ως ελληνικό ΙCOMOS κάναμε όσα έπρεπε» μας εξηγεί, απαντώντας μας σε σχετικό ερώτημα. «Ενημερώσαμε το διεθνές (ΙCOMOS) για τα πρωτόγνωρα πράγματα που συμβαίνουν στην Ακρόπολη και απειλούν την αυθεντικότητα των αρχαιοτήτων, υπονομεύοντας την αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς, με τέσσερις επιστολές από τον Φεβρουάριο και μετά. Αλλά και προηγουμένως όταν έγινε η σύνοδος των ευρωπαϊκών ΙCOMOS (στις 19 Νοεμβρίου 2020) το κοινολογήσαμε το θέμα στα ευρωπαϊκά ΙCOMOS».
Το ελληνικό τμήμα του ICOMOS έχει εκφράσει εγκαίρως, να σημειωθεί, τη διαφωνία του τόσο για το αποτέλεσμα των υπό υλοποίηση έργων (τσιμεντόστρωση βράχου), όσο και για τον τρόπο με τον οποίο υλοποιούνται τόσο σοβαρές παρεμβάσεις, δίχως την ανάλογη διαβούλευση και τον επιστημονικό διάλογο, καθώς οι προδιαγραφές των υλικών διάστρωσης, ο σχεδιασμός των συνθέσεων, η επιλογή τους μετά από αξιολόγηση σχετικών δοκιμαστικών εφαρμογών, καθώς και η έκταση του έργου, έπρεπε να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης υπό την επιστημονική εποπτεία της ΕΣΜΑ, με τη συνεργασία των συναρμοδίων Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ (ΥΣΜΑ, ΔΑΑΜ, ΔΣΑΝΜ, ΕΦΑ πόλης Αθηνών). Οι θέσεις του ελληνικού ICOMOS για την Ακρόπολη των Αθηνών δεν είναι αυθαίρετες. Βασίζονται στον Χάρτη της Βενετίας και τη Χάρτα του ICOMOS για τη διατήρηση της αρχαιολογικής κληρονομιάς (Λωζάνη, 1990), απότοκος της οποίας είναι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς (Βαλέτα, 1992), η οποία συντάχθηκε για να αντιμετωπίσει τους αυξανόμενους κινδύνους που απειλούν τους αρχαιολογικούς χώρους.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ) θα περίμενε ως εκ τούτου κάποιος ότι επικοινωνεί και συνεργάζεται με το ελληνικό ICOMOS για τα θέματα της παγκόσμιας κληρονομιάς. «Για την Ακρόπολη των Αθηνών το ελληνικό ICOMOS δεν είχε καμία πληροφόρηση» αποκαλύπτει ο κ. Νακάσης. «Επομένως, εμείς περιμένουμε οδηγίες από το διεθνές ΙCOMOS, αλλά και την επόμενη κίνηση της UNESCO. Δεν μπορούμε αυτή την ώρα να κάνουμε κάτι περισσότερο εκτός και εάν καταφεύγαμε σε δικαστικά μέσα και μηνύσεις, τα οποία συνήθως αποφεύγουμε. Δεν το θεωρούμε σκόπιμο να λύνουμε τα προβλήματα δια της δικαστικής οδού ως ΙCOMOS».
Ο ρόλος της UNESCO
«Η UNESCO είναι ενημερωμένη πάντως, επίσημα, επαναλαμβάνω» μας καθησυχάζει ξανά. «Περιμένουμε. Θεωρώ πολύ πιθανό να στείλει άμεσα δικούς της εκπροσώπους, μαζί με εκπρόσωπους του ΙCOMOS, για να διαπιστώσουν την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ακρόπολη. Διότι στα πλαίσια του περιοδικού ελέγχου των μνημείων (όπως είχε κάνει η UNESCO το 2001, 2002, 2003 2004, ενόψει της ανέγερσης του νέου μουσείου Ακροπόλεως), έχει αργήσει να έρθει και αναμένεται η διαδικασία αυτή λόγω της νέα συνθήκης να επισπευσθεί».
Ζητάμε από το συνομιλητή να μας εκθέσει τι ακριβώς περιλαμβάνει το report που έφτασε στην UNESCO με τις καταγγελίες για όσα έχουν γίνει πάνω στην Ακρόπολη: «Γράφουμε βεβαίως ότι διαφωνούμε με τις εργασίες που έχουν γίνει στον βράχο με τα τσιμέντα, αλλά προσθέτουμε ότι αυτό δεν είναι τίποτα ακόμη με όσα φοβερά πρόκειται να ακολουθήσουν και έχουν δρομολογηθεί να ακολουθήσουν»
Ρωτάμε τι ακριβώς εννοεί; «Καταρχάς, είναι οι ταράτσες που θέλει να κάνει ο πρόεδρος της Επιτροπής Ακροπόλεως, Μανόλης Κορρές, αποκαθιστώντας την Ακρόπολη, όπως κατά τη γνώμη του ήταν τον 5ο αιώνα π.Χ., πράγμα που είναι δύσκολο έως αδύνατο να αποδειχθεί. Αλλά ακόμη και οι ταράτσες που σχεδιάζονται δεν είναι τίποτα μπροστά σε αυτό που προγραμματίζεται να γίνει μπροστά από τα Προπύλαια» τονίζει ο πρόεδρος του ελληνικού τμήματος του ICOMOS.
«Αν θυμάστε, σήμερα μπαίνουμε από τα Προπύλαια μόνο από τον κεντρικό άξονα. Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Μανόλη Κορρέ και του ΥΠΠΟΑ, πρόκειται να μπαίνουμε στο εξής καθ’ όλο το πλάτος των Προπυλαίων. Μπροστά τους, στην έξω μεριά, ο Μ. Κορρές θέλει να κάνει μια πολύ μεγάλη κλίμακα που θα οδηγεί στα Προπύλαια ούτως ώστε να αυξηθεί η τουριστική κίνηση αλματωδώς, καθώς θα αποκόψει, όπως είπε, τη νότια πρόσβαση, όπως μπαίνουμε σήμερα. Δηλαδή ο κόσμος θα μπαίνει και θα βγαίνει από μια μικρή πύλη απ’ όπου θα περνάνε δυο άτομα! Όλα αυτά εγείρουν το ερώτημα κατά πόσο πρόκειται να γκρεμίσει ο Μ. Κορρές όλο αυτό το τείχος που είναι δίπλα στην “πύλη Beulé”, ένα υστερορωμαϊκό τείχος με αρχαίο υλικό, το οποίο προέρχεται από ένα χορηγικό μνημείο του Νικία, το οποίο ήταν στο Θέατρο του Διονύσου. Σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις όμως που έχει υπογράψει η Ελλάδα απαγορεύεται το γκρέμισμα μνημείου χάριν άλλου μνημείου, γιατί και το υστερορωμαϊκό τείχος είναι μνημείο».
«Με άλλα λόγια, πώς ενώ θα μπαίνουν δύο θα αυξηθεί η παροχή στα Προπύλαια όταν προηγουμένως δεν έχει αυξηθεί η παροχή;» αναρωτιέται ο κ.Νακάσης, που μας διαβεβαιώνει ότι κοινοποιήθηκε μέσω διεθνούς ΙCOMOS στην UNESCO, μαζί φυσικά με τη τσιμεντόστρωση και το «σκάνδαλο» του θρυμματισμού τριών αρχαίων πωρόλιθων από τον αρχαίο τοίχο προκειμένου να χωρέσουν τα πέδιλα του νέου ανελκυστήρα.
«Η Ελλάδα δεν έχει διαχειριστικό σχέδιο για την Ακρόπολη»
«Σας επαναλαμβάνω, αυτά και πάλι είναι πταίσματα μπροστά σε αυτά που σχεδιάζουν. Συνήθως πριν από όλα τα έργα που γίνονται στην Ακρόπολη προηγούνται συνέδρια που η επιστημονική κοινότητας ελληνική και διεθνής, λέει τις απόψεις της. Εδώ τώρα γίνονται όσα γίνονται και δεν τα ξέρει κανείς. Επίσης το ΥΠΠΟΑ είναι υποχρεωμένο να αναφέρει στο σάιτ της UNESCO τι κάνει στα μνημεία της παγκόσμιας κληρονομιάς. Δεν το έχει κάνει ούτε αυτό!»
Υπάρχει κι άλλο πταίσμα-παράλειψη, το οποίο είναι και διαχρονικό και επικίνδυνο, προσθέτει: «Όταν ένα μνημείο εντάσσεται στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς είναι υποχρεωτικό αυτή η ένταξη να συνοδεύεται με το λεγόμενο διαχειριστικό σχέδιο. Το σχέδιο αυτό προβλέπει τα πάντα: Πού θα παρκάρουν, πού θα είναι οι τουαλέτες, ποια θα είναι τα ύψη, οτιδήποτε μπορεί να βλάψει ή να ωφελήσει το μνημείο έμμεσα ή άμεσα. Η Ελλάδα παρότι έχει 18 μνημεία στην παγκόσμια κληρονομιά, μόνο για τους Φιλίππους και για την Κέρκυρα, έχει διαχειριστικό σχέδιο. Για την Ακρόπολη δεν έχει”, αποκαλύπτει ο κ.Νακάσης. “Διότι αν υπήρχε θα είχε προβλεφθεί και πού ακριβώς θα μπει στο ασανσέρ και ποιες θα ήταν οι προδιαγραφές του και πώς θα κινούνται τα ΑμεΑ και πού θα μπουν διάδρομοι και πού όχι!»