Ο Ενρίκ Ντουράν, στα 39 του, είναι ήδη ένας από τους ανθρώπους-σύμβολα για την Καταλονία.
Από το 2006 ώς το 2008 εκμεταλλεύτηκε τη λαιμαργία των ισπανικών τραπεζών που υπερχρέωναν με ελάχιστες εγγυήσεις τους πολίτες της χώρας (αντιστοίχως με ό,τι συνέβαινε μετά το 2000 και στην Ελλάδα).
Συνολικά ζήτησε και έλαβε 68 εμπορικά και προσωπικά δάνεια από 39 τράπεζες στην Ισπανία, έχοντας ήδη αποφασίσει πως δεν θα τους επιστρέψει ούτε ένα ευρώ.
Ολα τα χρήματα, περίπου μισό εκατομμύριο ευρώ, διοχετεύτηκαν σε ακτιβιστές, χρηματοδότησαν δράσεις κατά του καπιταλισμού και με ένα μέρος τους αγοράστηκε εξοπλισμός για ένα ιντερνετικό τηλεοπτικό δίκτυο εναλλακτικής πληροφόρησης στην Καταλονία.
Ο ίδιος είναι από τα ιδρυτικά μέλη του περίφημου CIC, του Ολοκληρωμένου Συνεταιριστικού Δικτύου της Καταλονίας (Cooperativa Integral Catalana), ενός πολιτικού πρότζεκτ που αποσκοπεί στη δικτύωση εργατικών και καταναλωτικών πρωτοβουλιών μέσω ενός μεγάλου συνεταιρισμού με κοινωνικά χαρακτηριστικά, που συγκεντρώνει όλα τα βασικά στοιχεία μιας οικονομίας, όπως η παραγωγή, η κατανάλωση, η χρηματοδότηση αλλά και το τοπικό νόμισμα.
Το 2009 ο Ντουράν συνελήφθη στην Ισπανία και πέρασε δύο μήνες στη φυλακή.
Αποφυλακίστηκε, καταβάλλοντας εγγύηση 50.000 ευρώ, περίπου το 10% των χρημάτων που απέσπασε από τις τράπεζες. Εις βάρος του εκκρεμεί δίκη και απειλή οκταετούς φυλάκισης για τα υπόλοιπα χρήματα.
Από τον Φεβρουάριο του 2013 ζει καταζητούμενος.
Παρ’ όλα αυτά, καταφέρνει με διάφορους τρόπους να μεταφέρει και σε άλλες χώρες το μήνυμα της αντίστασης κατά των τραπεζών, αλλά και την ιδέα της δημιουργίας εναλλακτικών νομισμάτων, ενώ βρίσκεται σε επικοινωνία με αντίστοιχα τοπικά εγχειρήματα στην Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα.
Μιλήσαμε μαζί του σε τόπο που ο ίδιος μας ζήτησε να παραμείνει κρυφός.
Στο επετειακό τεύχος της «Εφ.Συν.», ο Ντουράν μιλά και για τη μάχη της ακηδεμόνευτης ενημέρωσης, την οποία θεωρεί κρίσιμη στον πόλεμο κατά του νεοφιλελευθερισμού.
● Ποιους καρπούς έχει αφήσει πίσω της η ενέργειά σου εις βάρος των ισπανικών τραπεζών;
Η δράση έναντι των τραπεζών στη δεδομένη χρονική στιγμή, στο ξεκίνημα της κρίσης, βοήθησε στο να διαμορφώσει μια απάντηση, να αναδείξει το ότι η λύση δεν περνάει από τις τράπεζες κι ότι έπρεπε να δημιουργηθούν εναλλακτικές.
Υπήρξε κόσμος, επίσης, που δεν ένιωθε πια την υποχρέωση να πληρώνει τα χρέη του και που άρχισε να οργανώνεται με διαφορετικό τρόπο.
Δημιουργήθηκε η Πλατφόρμα των Πληγέντων από τις Υποθήκες, που είχε σημαντική επίδραση, κι ακόμα έχει.
Με αυτά τα χρήματα βοηθήθηκε το κίνημα των Συνεταιριστικών Δικτύων, που έδειξε πως μπορούμε να οργανωθούμε διαφορετικά, από τα κάτω, βασισμένοι στην αλληλεγγύη, τη συνεργασία και ενίοτε μη υπακούοντας σε νόμους που είναι σχεδιασμένοι για να ωφελήσουν μια μειοψηφία.
● Τι είναι το Ολοκληρωμένο Συνεταιριστικό Δίκτυο της Καταλονίας (CIC); Μπορεί να δώσει απαντήσεις και μοντέλα και για την ελληνική οικονομία;
Το CIC είναι ένας τρόπος αυτοοργάνωσης από τη βάση, για τη δημιουργία μιας άλλου τύπου κοινωνίας, εκτός των κρατών και του καπιταλιστικού συστήματος.
Συνίσταται στην οργάνωση, με δική μας πρωτοβουλία, της πρόσβασης στη διατροφή, στην κατοικία, στην εκπαίδευση, στην υγεία, μέσω συνελεύσεων, με συμμετοχικό τρόπο και με μια αντίληψη που ονομάζουμε «Ολοκληρωμένη Επανάσταση», με σκοπό όχι μόνο να αλλάξουμε εμείς, αλλά και να μεταδώσουμε αυτόν τον μετασχηματισμό προς την κοινωνία.
Στην Ελλάδα, ιδιαίτερα αυτούς τους τελευταίους μήνες με το 3ο μνημόνιο, ο ελληνικός λαός στερείται απαντήσεων.
Οι «λύσεις» που υποστήριξε στις εκλογές φάνηκε πως δεν έχουν αποτέλεσμα και είναι μια καλή στιγμή για να μπορέσουν να προωθηθούν πρωτοβουλίες αυτοδιαχείρισης που να μπορούν να αποδείξουν ότι την απάντηση την έχουμε από τη βάση, από την κοινωνία των πολιτών, και ότι μπορούμε να οργανωθούμε και να λύσουμε τα προβλήματά μας χωρίς να περιμένουμε το κράτος ή τους διεθνείς οργανισμούς.
● Θα μπορούσε η κοινωνική οικονομία να είναι απάντηση και για την έξοδο από το ευρώ;
Πιστεύω ότι αυτές οι πρωτοβουλίες μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή ήδη, δεν χρειάζονται την έξοδο από το ευρώ. Δεν έρχονται ως απάντηση στη συζήτηση για το ευρώ, αλλά προκύπτουν από την κοινωνία των πολιτών.
Η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας είναι μία από τις κύριες επιλογές που έχει η Ελλάδα, στο πλαίσιο της δημιουργίας μιας οικονομίας αλληλέγγυας, μιας οικονομίας παραγωγικής, βασισμένης στη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων, ατόμων, συλλογικοτήτων, δήμων και πολλών ανθρώπων που μπορούν να κάνουν εφικτό το σχέδιο αυτό.
● Μοιραία όμως δεν θα προκύψει το θέμα του νομίσματος, εφόσον τα κλειδιά του ευρώ τα κρατά η ΕΚΤ;
Υπάρχει η τεχνολογία για να γίνει πράξη, υπάρχουν ολοένα και περισσότερες δυνατότητες, για να δημιουργηθούν ψηφιακά νομίσματα, στα οποία θα μπορεί να έχει πρόσβαση όλος ο πληθυσμός.
Στην Ελλάδα υπάρχουν ήδη αρκετά τοπικά εναλλακτικά νομίσματα, υπάρχει μια μικρή εμπειρία και σίγουρα από αυτούς τους πυρήνες μπορεί να ξεκινήσει η δουλειά ακόμα και για δημιουργία εναλλακτικών νομισμάτων σε εθνικό επίπεδο.
Υπάρχουν επίσης τα κρυπτονομίσματα, όπως το Faircoin, που το χρησιμοποιούν ήδη συλλογικότητες της αλληλέγγυας οικονομίας στην Ελλάδα.
Πάντως, η λύση δεν είναι σε ένα νόμισμα αποκλειστικά. Θα πρέπει να υπάρξει ένα «οικοσύστημα» διαφορετικών νομισμάτων, από τα οποία κάποια μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικά ως τρόποι πληρωμής και άλλα πιο αποτελεσματικά για να παρέχουν πρόσβαση σε πίστωση ή για να δημιουργήσουν ρευστότητα στην οικονομία.
● Ειδικά για την Ελλάδα μοιάζει τεράστιο βήμα η μετάβαση σε εναλλακτικά νομίσματα, την ώρα που φοβόμαστε ακόμα την έξοδο από το ευρώ και μια πιθανή επιστροφή στη δραχμή…
Αυτή τη στιγμή το χρήμα δημιουργείται από το τίποτα και μόνο οι τράπεζες μπορούν να το δημιουργήσουν.
Ακόμα και αν μια χώρα περνούσε σε εθνικό νόμισμα, ίσως να υπήρχε μεγαλύτερη ρευστότητα, αλλά και αυτή θα εξαρτιόταν από τις ελίτ και από το ποιος ελέγχει την Κεντρική Τράπεζα.
Αυτόν τον ρόλο μέχρι σήμερα έχει η ΕΚΤ και η εξάρτηση από το σύστημα του ευρώ μεταμόρφωσε την Ελλάδα με έναν νεοφιλελεύθερο τρόπο. Αρα η αλλαγή που πρέπει να γίνει είναι διπλή.
Χρειάζεται μια ισχυρή κοινωνία πολιτών που να υπερασπίζει τα δικαιώματα του λαού και να υποστηρίξει ένα νομισματικό σύστημα που να μην εξαρτάται από τις ελίτ, να είναι δίκαιο, να είναι αταξικό και να είναι για το κοινό καλό.
Αυτό το σύστημα μπορούμε να ξεκινήσουμε να το δημιουργούμε χωρίς να περιμένουμε αν θα βγούμε ή δεν θα βγούμε από το ευρώ, αλλά μπορεί να είναι συμπληρωματικό με το ευρώ.
Θα ήταν και πιο υγιές να το δημιουργήσουμε συνυπάρχοντας με το ευρώ, μέχρις ότου κάποια μέρα να γίνει πιο ισχυρό και να επικρατήσει.
● Με τις πράξεις σου χρηματοδότησες -μεταξύ άλλων- εγχειρήματα εναλλακτικής ενημέρωσης. Είναι και για την Ελλάδα η μάχη των Μέσων κρίσιμη στον πόλεμο κατά του νεοφιλελευθερισμού;
Ασφαλώς, στον τομέα της ενημέρωσης δίνεται εδώ και χρόνια μια πολύ κρίσιμη μάχη.
Από όσο έχω καταλάβει, και στην Ελλάδα τα μέσα ενημέρωσης βρίσκονται σε ιδιωτικά χέρια, με συμφέροντα ευθυγραμμισμένα με τον νεοφιλελευθερισμό.
Είναι προφανές ότι πρέπει να ενθαρρυνθούν πρωτοβουλίες επικοινωνίας συνεταιριστικές, που να έχουν τη στήριξη του κόσμου για να αναπτυχθούν και να μπορούν να συντονιστούν στο επίπεδο όλης της χώρας, ώστε να κατανεμηθούν και να φτάσουν παντού.
Υπάρχει η εμπειρία από την Καταλονία, αλλά και άλλες χώρες, από την οποία μπορούμε να διδαχθούμε. Σας παροτρύνω να συντονιστείτε με παρόμοιες δράσεις και να δημιουργήσετε έναν ισχυρό «τριτογενή» τομέα επικοινωνίας.
● Πώς θα επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις στην Ισπανία η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία στην Ελλάδα, αλλά και η μεταστροφή του ως προς την καταγγελία των μνημονίων;
Γίνεται και στην Ισπανία αρκετή συζήτηση για τη σχέση μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Podemos.
Με αυτά που υπογράφονται στο ελληνικό Κοινοβούλιο και με αυτά που προετοιμάζονται ήδη υπάρχει σε κάποιο βαθμό αρνητική επίδραση και για το Podemos.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Tο ίδιο το Podemos εμφανίζεται τελευταία πιο μετριοπαθές και πραγματικά ο κόσμος της πιο ριζοσπαστικής Αριστεράς, που επιθυμεί μεγαλύτερες αλλαγές, δεν έχει τόση εμπιστοσύνη στο Podemos, κατά τη γνώμη μου.
Δυστυχώς για την Ισπανία, σε επίπεδο θεσμικής πολιτικής, η πιθανότητα να υπάρξει μια καινούργια Αριστερά, που πραγματικά θα προσπαθεί να ωφελήσει τους ανθρώπους, βρίσκεται ακόμα μακριά.
● Στην Καταλονία η επικράτηση των κομμάτων που τάσσονται υπέρ της απόσχισης αλλάζει το πολιτικό σκηνικό;
Ηδη δημιουργήθηκε μια μεγάλη ευκαιρία για γενικότερη πολιτική αλλαγή.
Μετά τις εκλογές της 27ης Σεπτεμβρίου την πλειοψηφία στην καταλανική Βουλή την έχουν τα δύο κόμματα που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας και ήδη έχουν συμφωνήσει στη διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη για την απόσχιση από την Ισπανία.
Στον δρόμο για την ανεξαρτησία θα έχουν σημαντικό ρόλο οι κοινωνικές πολιτικές ενάντια στη φτώχεια, ενώ θα υπάρχει ανοιχτή συμμετοχική διαδικασία για τη δημιουργία του νέου καταλανικού Συντάγματος.
Ενα από τα βασικά σημεία είναι η υπακοή μόνο στους νόμους του καταλανικού Κοινοβουλίου και όχι στις αποφάσεις ισπανικών δικαστηρίων, που στρέφονται κατά των δικών μας νόμων.
Αυτό -μεταξύ άλλων- θα δώσει και σ’ εμένα την ευκαιρία να γυρίσω ελεύθερος στην πατρίδα μου.
efsyn.gr