Του Κώστα Λουλουδάκη
«Πλούτος: […] όταν με βάλουν στο χέρι και γίνουν πλούσιοι τότε δεν έχει τελειωμό η παλιανθρωπιά τους. Χρεμύλος: Σωστά, μα δεν είναι όλοι τομάρια. Πλούτος: Μωρέ όλοι, χωρίς εξαίρεση όλοι.» (Αριστοφάνης Εκδόσεις Κάκτος)
Στηθείτε μπροστά σε έναν καθρέφτη και ρωτήστε τον: πού και μέσα σε τί βρίσκομαι;
Προτού αμφισβητήσει κάποιος την εγκυρότητα του «ερωτήματος» και καταγγείλει την παιδαριώδη νοημοσύνη μου, παρακαλώ, όλοι μαζί, να πέσουμε σε μια μαζική ύπνωση που θα μας επιτρέψει να οραματιστούμε έναν νέο κόσμο…Έναν νέο κόσμο, μιας νέας κοινωνίας της αγοράς, όπου διαφυγή δεν θα υπάρχει για τους ανίκανους, τους ηττημένους, γενικά τους περιττούς ανθρώπους, πέρα από το να ασχολούνται, «καθισμένοι σε ένα παγκάκι» με τα συντρίμμια του εαυτού τους…
Αλλά πάλι, ίσως, εσείς που τώρα διαβάζετε, να μην υιοθετήσετε τα λεγόμενα μου και να τα θεωρήσετε ασυλλόγιστα, υπερβολικά, μη ορθολογικά. Μπορεί…
Όμως, αφήστε να σας παραπέμψω σε έναν άριστο, σε έναν νικητή, που δεν επιδέχεται βελτίωσης, και που κρατά πραγματικά ανθρωπιστική στάση απέναντι στους αδύναμους, στους ηττημένους της κοινωνίας. Αναφέρομαι στον φιλελεύθερο Σωτήρη Γεωργανά Δρ. Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Βόννης και Καθηγητής Οικονομικών στο University of London -Royal Holloway, ο οποίος με διαύγεια πνεύματος καταδεικνύει τους όρους ορθολογικής εννόησης της φιλελεύθερης κοινωνίας: «[…]Είναι η κοινωνική συνοχή ένας στόχος από μόνη της, που δίνει το δικαίωμα σε κάποιον που τεμπέλιασε και απέτυχε στην ζωή του να ζητάει να πληρώσουν οι άλλοι τα σπασμένα? Είναι δυνατόν να υποστηρίζουμε την «κοινωνική συνοχή» αντί της δικαιοσύνης? Κανείς δεν έχει δικαίωμα στην τεμπελιά, κανείς δεν έχει δικαίωμα να απαιτεί αυτό που δεν του ανήκει. Θέλουμε ένα κράτος που δίνει καλές ευκαιρίες σε όλους τους πολίτες για να διακριθούν. Όποιος δεν διακρίνεται, όμως, δεν μπορεί να ζητάει τα ρέστα από τους συνανθρώπους του. Και η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να προστατεύει τους παραγωγικούς, εργατικούς πολίτες από τις εκβιαστικές, ενίοτε ληστρικές τακτικές των υπολοίπων. Δίκαιο και πρέπον είναι να παίρνετε ό,τι κερδίζετε από τον προσωπικό σας μόχθο. […]Ας ενωθούμε όλοι να φάμε τους επιτυχημένους συμπολίτες μας. Είναι… ιερό δικαίωμα μας! […]. Ένας άλλος κόσμος είναι δυνατός, φτάνει να κλέψουμε από όσους είναι καλύτεροι από μας» και καταλήγοντας κύριος καθηγητης αναρωτιέται: «ως πότε θα ανέχονται οι ικανοί το ξεζούμισμα για χάρη των χαραμοφάηδων?» (Rooster.gr Σωτήρη Γεωργανά: «Από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητες, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του;» https://e-rooster.gr/07/2005/10)
Ανοικτή και απροσχημάτιστη απολογία ενός αυτοκρατορικού εκπροσώπου μιας θανατηφόρας κοινωνικής τάξης, ο οποίος εκφράζει το νεοφιλελεύθερο ήθος της επιβίωσης που τιμά φραστικά την ελευθερία του ατόμου, ενώ ουσιαστικά στο ανταγωνιστικό κοινωνικό περιβάλλον ανταμείβει τους νικητές, τους «άριστους», δηλαδή τους ισχυρότερους, ενώ τιμωρεί του ηττημένους, τους «ανάξιους», δηλαδή τους ανίσχυρους, και καταρρακώνει καθημερινά την ανθρωπιά. Σε κάθε περίπτωση, οι «ανάξιοι», οι κοινωνικά ηττημένοι, αφού στάθηκαν ανίκανοι να νικήσουν, πρέπει να παραμερίσουν για να ζήσουν στον νεοφιλελεύθερο παράδεισο οι ισχυροί. «Το κράτος, σύμφωνα με αυτήν την φιλοσοφία, δεν μπορεί να μειώνει τις ανισότητες με την βία, κόβοντας τα πόδια μερικών πολιτών. Αυτό που μπορεί να κάνει, είναι αυτό που έκανε η κα. Θάτσερ: να αφήσει το πεδίο ελεύθερο για τον καθένα μας να κερδίσει το ψωμί του σε έναν δίκαιο αγώνα, χωρίς εμπόδια. […] (σ.σ: ο καθένας όχι όλοι) Μπορεί και να μην δουλέψει, μπορεί να στοχάζεται για την φύση του κόσμου σε ένα παγκάκι σε ένα πάρκο. Είναι στο χέρι του να διαλέξει τι θα κάνει» (Σωτήρη Γεωργανά: Τo κληροδότημα της Θάτσερ https://e-rooster.gr/04/2006/245 Βλέπε και: Κώστας Λουλουδάκης: Άσπρα Μαντίλια στην Plaza de MayoΕκδόσεις ΚΨΜ)
Άλλες επιλογές εκτός του «στοχασμού σε ένα παγκάκι», του άχρηστου, του ηττημένου από τον «δίκαιο αγώνα» εναντίον των συνανθρώπων του, απαγορεύονται!
Ας οραματιστούμε τον ελεύθερο κόσμο του καθηγητής Γεωργανά: Είναι ένας κόσμος πλήρους υποταγής στα συμφέροντα των επενδυτών, ένας κόσμος ανταγωνιστικός, συμμορφωμένος με τα κριτήρια της απασχολησιμότητας, της ευελιξίας, της κινητικότητας, με εργάτες μιας χρήσης, όπου οι κοινωνικές υπηρεσίες του δημοσίου και η οικονομική του δραστηριότητα έχει περιοριστεί έως του σημείου να αντιστοιχεί στο 5% του ΑΕΠ… Μεθερμηνευόμενον, σημαίνει πως αυτό που απομένει για τους πολλούς, σε μια κοινωνία που τα πάντα μπορούν να πουληθούν και να αγοραστούν, είναι η βαναυσότητα της οργανωσιακής βίας: απόλυτη ανέχεια, καθολική στέρηση, δυστυχία του κόσμου, καθημερινή σκλαβιά και αποκτήνωση, γενικά, εκποίηση της ζωής στην αγορά!
Όμως δεν είναι όλα «μηδενισμός».
Γιατί στον ελεύθερο κόσμο θα υπάρχουν χαρούμενα φιλελεύθερα ανθρωπάκια που θα πουλάνε φιλανθρωπία και ελπίδα. Γυναίκες μεγαλο-καπιταλιστών, «φύλακες-άγγελοι» των παιδιών με καρκίνο, ηθοποιοί και τραγουδιστές stars προστάτες των πεινασμένων και όσων δεν έχουν ένα στοιχειώδες εισόδημα, ΜΚΟ θα βάζουν πουλόβερ στα δέντρα των δρόμων και θα ανάβουν χιλιάδες κεράκια υπέρ των ανέργων, τραπεζικά ιδρύματα, στα πλαίσια της κοινωνικής ευθύνης τους, θα παρέχουν την στέγη των άστεγων, των πεινασμένων, των παιδιών των φτωχών…
Ναι, οι θιασώτες της αριστείας, της ελεύθερης αγοράς, των δομικών μεταρρυθμίσεων του δημοσίου, της επιχειρηματικής εξωστρέφειας και του laissez faire, ως φιλάνθρωποι, στα πλαίσια της εταιρικής διακυβέρνησης και ευθύνης, θα αναλάμβαναν ευχαρίστως τους φτωχούς ανθρώπους, που αυτοί φταίνε για τη φτώχεια τους, τους άνεργους, που αυτοί φταίνε για την ανεργία τους, τους άστεγους, που αυτοί φταίνε για την ανέχειά τους, και γενικά τους αδαείς και τους ενοχλητικά παρείσακτους…
Αναρωτιέται ο Εντουάρντο Γκαλεάνο (Οι Μέρες Αφηγούνται): «Για τους φτωχούς γνωρίζουμε τα πάντα: πού δεν δουλεύουν, τι δεν τρώνε, πόσο δεν ζυγίζουν, πόσο ύψος δεν έχουν, τι στερούνται, τι δεν σκέφτονται, σε τι δεν πιστεύουν. Μας απομένει μόνο να μάθουμε γιατί είναι φτωχοί. Μήπως γιατί μας ντύνει η γύμνια τους και μας θρέφει η πείνα τους;».
Όχι, θα αναφωνούσε ο φιλελεύθερος φιλόσοφος Άρθουρ Γιανγκ (Arthur Young) –«ο απόστολος του πολιτισμού» σύμφωνα με τον κλασικό φιλελεύθερο στοχαστή Τζον Στιούαρτ Μιλ (John Stuart Mill)–, που είχε επισημάνει ήδη από το 1771: «Μόνο ένας ανόητος δεν γνωρίζει πως οι κατώτερες τάξεις πρέπει να διατηρούνται φτωχές. Αλλιώς δεν θα γίνουν ποτέ εργατικές». ( Ρούσου Βρανά: Το κοινωνικό https://www.tanea.gr/news/world/article/4709958/?iid=2)
Μα να, τώρα ξεκινά το πανηγύρι…ήρθε η ώρα να διασκεδάσεις… πλήρωσε και πάρε μέρος στην συναυλία ανακούφισης «όσων υποφέρουν» της ΜΚΟ «Όλοι μαζί Μπορούμε» με χορηγούς τις τράπεζες, τρέξε στον μαραθώνιο του brand «Wind», γίνε μέλος στην ομάδα Marketing Νέων του brand «Fanta», πιές το brand Coca Cola για να μάθεις τον «μύθο της Αριάδνης, συμμάχου του Θησέα στην μάχη του με τον Μινώταυρο», και αν είσαι άστεγος ρίξε στο νερό που βράζεις ένα brand Knorr γιατί η καλή εταιρεία πιστεύει πως η «γεύση στο φαγητό είναι προτέρημα και δικαίωμα όλων […]» γι΄ αυτό «[…]παρέχει βοήθεια σε άτομα και ομάδες κοινωνικά αποκλεισμένα παρέχοντάς τους καθημερινά ένα πιάτο ζεστό φαγητό».
Θα έχουν και πρόγραμμα: χτύπα παλαμάκια μπροστά στην τηλεόραση, πειθάρχησε και χειραγωγήσου. Έμπα μέσα στην οθόνη σου, βούτα στο βόθρο της βλακώδους μάζας που αναπαύεται στην κρανιακή κοιλότητα της ξανθιάς παρουσιάστριας, σώπαινε μπροστά στο κύρος του προβεβλημένου, αυτοθαυμαζόμενου και έγκυρου δημοσιογράφου ειδήσεων και άκου…Άκου τον φόβο, κι άλλο φόβο, περισσότερο φόβο, με στοιχεία τρόμου…για να σκοτωθεί κάθε σκέψη για: αντίσταση, αλλαγή, αλληλεγγύη, ανατροπή, εξέγερση.
Η μαλακία παράγεται σε υπεραφθονία από την οθόνη και διατίθεται σε τεράστιες ποσότητες στους άβουλους και πρόθυμους καταναλωτές.
Όμως, θα είσαι ελεύθερος, λόγω των διογκωτικών δυνατοτήτων των εγκεφαλικών συνάψεων που προσφέρει η ηλιθιότητα, να εκφράζεις την βούληση σου μόνο από το σπίτι σου, όπου μαζί με την οικογένειά σου θα συζητάς μπροστά σε μια τηλεόραση ποιο γενικό «ταλέντο», ποιον μάγειρα, ποια κοπέλα καλοντυμένη και ποιον παίκτη του Survivor να ψηφίσεις, με χρέωση του τηλεφώνου σου, μα με ελεύθερη βούληση. Και όσον αφορά στον κοινωνικό αλτρουισμό και την αλληλεπίδραση με τον συνάνθρωπό του, θα είναι ελεύθερος να τα εκφράζεις με άναρθρες κραυγές μέσα σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου απέναντι στους αγαπημένους παίκτες, του Παναθηναϊκού ή του Ολυμπιακού. Όπως του Γιαννακόπουλου, του Αλαφούζου, του Μαρινάκη ή του Μελισσανίδη. Ή μήπως του Mega TV, του Skai TV, του Antena TV ή του Star TV;
Μπερδεύτηκα.
Ας προχωρήσουμε, όμως, σε νέες συνεπαγωγές, και ας φανταστούμε ότι η κυβέρνηση, που διαχειρίζεται τις τύχες μιας χώρας, εφαρμόζει ένα ελεύθερο μοντέλο διακυβέρνησης,-επί παραδείγματι, ρωτά τραπεζίτες, εφοπλιστές, επενδυτές, και μια ευημερούσα μεσοαστική τάξη που τους υπηρετεί, τι ακριβώς χρειάζονται ώστε απρόσκοπτα να συνεχιστεί η αναδιάρθρωση της κεφαλαιοκρατικής οικονομίας. Μετά, δικαιοπρακτικά θα τολμήσω να πω, καθώς δημοκρατία, ανταγωνισμός και ελεύθερη αγορά είναι συνώνυμα, η κυβέρνηση θα διαμορφώσει τα ανάλογα νομοσχέδια τα οποία θα κατατεθούν στην βουλή με τη διαδικασία του κατεπείγοντος και θα ψηφιστούν καθαρά και δημοκρατικά.
Η συνταγή είναι καλή, γιατί η αγορά στο πλαίσιο της νεοαυστριακής θεωρίας θέλει να δημιουργήσει μια κοινωνία όπου οι σχέσεις ανάμεσα στους πολίτες θα διέπονται αποκλειστικά από τους ιδιωτικούς θεσμούς των πολυεθνικών, πρακτική που σιγά-σιγά θα οδηγήσει στην απόρριψη συλλογικών υποκειμένων, (κόμματα, πολιτικά προγράμματα, οικονομικά συστήματα, εργατικά σωματεία κτλπ), με στόχο να εξαφανίσουν ή να δυσχεράνουν την έκφραση οποιασδήποτε συλλογικής τοποθέτησης των πολιτών.
Η αγορά, λοιπόν, με τον υποβιβασμό της συλλογικής συμμετοχής στα κοινά, αντιμετωπίζει την δημοκρατία ως μια τεχνική, το μέσo, δηλαδή, που θα της επιτρέψει να ελέγξει την εκλογή των διαχειριστών της κρατικής εξουσίας. Ο σκοπός είναι ο περιορισμός της πολιτικής, δηλαδή, η δυνατότητα των πολιτών να συμμετέχουν στην διαχείριση των κοινών, που ισοδυναμεί με την φασιστική απαίτηση των αγορών οι δημόσιοι πόροι να χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση της αναπαραγωγής του κεφαλαίου η οποία συνακολουθείται και από μια διαβαθμισμένη φτώχια. Καταλήγουμε, επομένως, στο συμπέρασμα ότι η λέξη δημοκρατία έχει ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιεχόμενο εξαρτημένο από το οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον στο οποίο χρησιμοποιείται.
Σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο του Κέντρου Επιχείρησης και Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Ira Jackson «οι πολυεθνικές εταιρείες αλλάζουν τις πολιτικές και τους πολιτικούς σαν να ήταν οι νέοι αρχιερείς και οι δικτάτορες του συστήματος» (Τζόελ Μπάκαν «The Corporation» Εκδόσεις ΚΨΜ)
Ωστόσο, αφού η κυβέρνηση νομοθέτησε το θεσμικό πλαίσιο της εξωστρέφειας της οικονομίας, της ανταγωνιστικότητας και ενίσχυσε τις ιδιωτικοπολιτικές αρχές, ένα hadge fund του οποίου η διοίκηση εδρεύει στο καντόνι του Βω στη βόρεια όχθη της λίμνης της Γενεύης στην Ελβετία, η εταιρεία διαχείρισης των κεφαλαίων ιδρύθηκε και εδρεύει στο κράτος Offshore του Λιχτεστάιν, ενώ τα κεφάλαια του fund βρίσκονται στα Νησιά Κέιμαν, έρχεται να επενδύσει, ας πούμε, στην αγορά των κόκκινων δανείων από τις τράπεζες… ή στον τζόγο του ΟΠΑΠ, ή στην αγορά ενέργειας, ή στην διανομή νερού, ή στα αεροδρόμια και τα λιμάνια…Ιδιώτες εργολάβοι αναλαμβάνουν, τα σχολεία, τα νοσοκομεία, τις φυλακές, ακόμα και τις παιδικές χαρές. Ενώ ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας θα φροντίζουν για την αστυνόμευση, τη φύλαξη των συνόρων και την πώληση μεταναστευτικών δικαιωμάτων.
«Σκεφτείτε επίσης την εισβολή της διαφήμισης (σ.σ των brand) στα δημόσια σχολεία, την πώληση «δικαιωμάτων ονοματοδοσίας» για πάρκα και δημόσιους χώρους, την πώληση «κατά παραγγελιά» ωαρίων και σπερματοζωαρίων[…], (σ.σ ακόμα και οργάνων), την αγοραπωλησία από εταιρείες και χώρες, του δικαιώματος στην ρύπανση, το σύστημα χρηματοδότησης των προεκλογικών εκστρατειών, που σχεδόν νομιμοποιεί την αγοραπωλησία των εκλογικών αναμετρήσεων.» (Michael j. Sandel: «Τι δεν μπορεί να αγοράσει το χρήμα» Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ)
Σε αυτό το σημείο μπορούμε με ασφάλεια να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως το δίκαιο, στο κράτος που περιέγραψα σε αυτό το φαντασιακό ντοκιμαντέρ, εκτός του ότι είναι ένα εργαλείο ανελέητης καταπίεσης των ανθρώπων της εργασίας, και σε όσους τολμούν να σηκώσουν το ανάστημά τους απέναντι στην εξουσία, έχει παραδοθεί στην υπηρεσία μιας εγκληματικής και μαφιόζικης «ελίτ-αρίστων», και δεν υπάρχει καμία διαχωριστική γραμμή μεταξύ αυτής της επενδυτικής Καμόρα, της αστικής κοινοβουλευτικής εξουσίας και μερικών δημοσιογραφικών αποφύσεων.
Όλα αυτά, όμως, δεν είναι μια περαστική μόδα «[…], πάντα υπήρχε συνεχής μετακίνηση διευθυντικών στελεχών ιδιωτικών επιχειρήσεων σε ανώτερες κρατικές θέσεις ή κρατικές επιχειρήσεις και αντίστροφα. Χαρακτηριστικά, ο πρώην πρωθυπουργός της Ισπανίας Χοσέ Μαρία Αθνάρ είναι σύμβουλος σε θέματα «δεοντολογίας» (!) στην εκδοτική αυτοκρατορία του Ρούπερτ Μέρντοχ και σύμβουλος του ενεργειακού πολυεθνικού κολοσσού Endesa. Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ προσελήφθη από την τράπεζα JΡ Morgan Chase ως σύμβουλος, ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ συμβουλεύει τον ενεργειακό κολοσσό Gazprom, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Μόντι (Mario Monti) είναι επαγγελματίας σύμβουλος της Coca Cola Company και της Goldman Sachs, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως το 2014, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο (Jose Manuel Barroso) διορίστηκε από την Goldman Sachs μη εκτελεστικός πρόεδρος των διεθνών δραστηριοτήτων της, ο Ζαν- Κλοντ Γιούνκερ (Jean-Claude Juncker,) από διοικητής της Παγκόσμιας Τράπεζας, βρέθηκε πρώτα υπουργός Οικονομικών, μετά πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, και τώρα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ (Jean-Claude Trichet), πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από το 2003 έως το 2011, σήμερα είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του γαλλο-γερμανικού αεροναυπηγικού ομίλου Eads[…]
Έτσι εκφράζεται η εξουσία της αστικής τάξης. Πρόκειται για μία ταξική συνεργασία σε όλο της το μεγαλείο, όπου είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς πού ξεκινά και πού τελειώνει η δικαιοδοσία των κυβερνήσεων και πού των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων. Οποιαδήποτε αντίρρηση ή μια διαφορετική διαδικασία που θα διαμόρφωνε άλλα σχέδια και εγχειρήματα στο παραπάνω θεσμικό και νομικό πλαίσιο φαίνεται εχθρική και αδιανόητη». (Κώστας Λουλουδάκης «Άσπρα Μαντίλια στην Plaza de Mayo» Εκδόσεις ΚΨΜ)
Κύριοι και Κυρίες,
Η Ζωή μας δεν είναι σενάριο φαντασίας.
Εάν δεν με πιστεύετε ρωτήστε τον καθρέπτη σας: πού και μέσα σε τί βρίσκεστε;
Απαιτείται άμεσα να ξυπνήσουμε από το πολιτικό κώμα και να αναρωτηθούμε αν θέλουμε να συνεχίσουμε να ζούμε ως εμπόρευμα των αγορών.
Επιβάλλεται να έρθουμε σε ρήξη με την αστική δημοκρατία, που προωθεί τη σύμφυση χρήματος και κυβερνήσεων, σε σημείο που η πραγματική εξουσία έχει μετατοπιστεί πλήρως προς τα διοικητικά συμβούλια των επενδυτών.
Ας καταλάβουμε πως κανείς δεν είναι ικανός να μας καταδικάσει σε είλωτες γαλέρας…
Ξέρουμε τι θέλουμε…
Και ξέρουμε πού θα το βρούμε…