Ο Μακιαβέλι στον Ηγεμόνα επισημαίνει μία ιδιαίτερα λεπτή προϋπόθεση, απαραίτητη για κάθε νέα κυριαρχία ή νέα ιδεολογία. Καμία ηγεμονία δεν μπορεί να επιβάλει τον εαυτό της ως αδιαμφισβήτητη αρχή εάν τα υποκείμενα που την υφίστανται δεν την ενσωματώσουν εσωτερικά ως «δίκαιη» ή «αναπόφευκτη».
Του Θανάση Γεωργιλά
Οι Λατίνοι που πάντως κάτι ξέρανε παραπάνω από imperium κατανοούσαν επακριβώς την σημασία του ρητού «μουρμουρά ο κυριαρχούμενος, η κυριαρχία είναι ανολοκλήρωτη» και για τον λόγο αυτό το ξίφος δεν ήταν ποτέ το μοναδικό ή το πιο αποτελεσματικό όπλο που χρησιμοποιούσαν. Πέρα από την γνωστή έρημο αντί για ειρήνη του Τάκιτου, η ιδεολογία του «ρωμαϊκού πολιτισμού» ήταν πολύ πιο αποτελεσματική και βολική από την νίκη που έφερναν τα όπλα.
Ο υποτελής δεν έπρεπε απλά και μόνο να ηττηθεί στο πεδίο της ισχύος, ήταν απαραίτητο να ενσωματωθεί στην ρωμαϊκή ιδεολογία. Αυτός ήταν ο λόγος και όχι κάποια άλλη πολυπολιτισμική ή φιλελεύθερη αιτία που έκανε τους Ρωμαίους να είναι τόσο ανεκτικοί σε ζητήματα θρησκειών, φυλών, χρώματος και εθίμων και προοδευτικά τόσο ελαστικοί με το ζήτημα της ταυτότητας του Ρωμαίου πολίτη.
Που εάν συγκρίνουμε αναλογιζόμενοι την χρονική αναλογία της τότε εποχής με το σήμερα θα διαπιστώσουμε ότι μοιράζανε στους υπηκόους τους το δικαίωμα του πολίτη και τις πολιτικές ελευθερίες που τους αναλογούσαν με πολύ μεγαλύτερη γενναιοδωρία από όσο τα σύγχρονα φιλελεύθερα κράτη σε εμάς.
Υπενθυμίζοντας τα παραπάνω θα περιορίσουμε την ερμηνεία μας για τα όσα διαδραματίζονται τον τελευταίο καιρό στο πεδίο της ελληνικής και ευρωπαϊκής κυβερνητικής. Αν έχει μία αξία να διατυπώσουμε κάτι το οποίο έχει βαρεθεί η ιστορία να επαναλαμβάνει είναι πως η στρατηγική της υπονόμευσης εξακολουθεί και έχει πάντα τα καλύτερα αποτελέσματα τόσο επί των πληθυσμών όσο και επί των αντιφρονούντων.
Έτσι η σοσιαλδημοκρατία αντανακλώντας στην ιστορική της μορφή το realpolitik απέναντι στους δικούς της ιδεολογικούς στόχους και συνθήματα, απλά αναπαράγει στο σήμερα με νέες μορφές το διαχρονικό ζήτημα του πολιτικού ρεαλισμού έτσι όπως το έθεσε επί της ουσίας ο Ιώσηπος, ιστορικός, πολιτικός, θρησκευτικός και στρατιωτικός ηγέτης των Εβραίων και στο τέλος ένθερμος θιασώτης του Ρωμαϊκού imperium την περίοδο των ρωμαιο-εβραικών πολέμων το 66-70μΧ.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σήμερα δεν πράττει τίποτα λιγότερο από αυτό που έκανε ο Ιώσηπος ( το εβραϊκό του όνομα ήταν Γιοσέφ μπεν Μαθιά ) όταν, αν και ηγέτης των Εβραίων, κατάλαβε, ή εσωτερικά μέσα του πείστηκε, πως «ο Θεός ήταν με το μέρος των Ρωμαίων».
Έτσι και η ελληνική κυβέρνηση σήμερα μετά από την απαραίτητη περίοδο της θρασύτατης ενηλικίωσης της ενδίδει τώρα στον πολιτικό ρεαλισμό αφού πρώτα ενσωμάτωσε το ιδεολόγημα πως «δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση για το χρέος και εκτός της ΕΕ». Και για τις δύο περιπτώσεις το συμπέρασμα των πρώην αντιφρονούντων πως η αντίσταση όχι μόνο είναι μάταιη αλλά και «μη – ρεαλιστική» συνοδεύεται από την προσχώρηση στο στρατόπεδο του αντιπάλου. Η συμπόρευση με τον δυνατό είναι πάντα η μόνη επιλογή που πατάει γερά στα πόδια του ρεαλισμού.
Τι διαφορετικό έκανε από τα παραπάνω η Κυβέρνηση; Η διαδρομή της σοσιαλδημοκρατικής αριστεράς, της αριστεράς δηλαδή που προκρίνει ως λύση στο κοινωνικό πρόβλημα όχι την ριζική επαναδιατύπωση του πολιτικού αγαθού και της ιδιοκτησίας αλλά το ζήτημα της διαχείρισης έχει επανειλημμένα από τα υπερφίαλα συνθήματα των προεκλογικών περιόδων καταλήξει στην άτσαλη και αναγκαστική προσγείωση στο κακοτράχαλο έδαφος του ρεαλισμού. Το αξιοπερίεργο δεν είναι αυτή η ιστορικότητα της οποίας η κυκλικότητα τείνει να γίνει αξίωμα αλλά η πάντα πρόθυμη αποδοχή της από τους «ριζοσπαστικούς» όλων των εποχών.
Η αφοπλιστική παράδοση στην αγκαλιά του ΣΥΡΙΖΑ των κάθε είδους αριστερών, μαρξιστών, αντιεξουσιαστών διανοούμενων, κινηματικών και ακτιβιστών εγείρει ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα ερωτηματικά της ιστορίας. Τι είναι αυτό που κάνει τις κατά τα άλλα «εξεγερμένες συνειδήσεις» να επιβιβάζονται τόσο εύκολα, άκριτα και τυφλά στο βαγόνι του πρώτου τυχάρπαστου λαϊκού ηγέτη που θα αρχίσει να μοιράζει υποσχέσεις και ελπίδες;
Η απάντηση φρονούμε πως υπερβαίνει τα όρια της πολιτικής ανάλυσης και αναγκαστικά θα πρέπει να αναζητήθεί στα άδυτα της Ντοστογιεφσκικής ψυχής. Είναι περισσότερο στην ανάγνωση του «Μέγα Ιεροεξεταστή» που βρίσκουμε μια ικανοποιητική απάντηση για αυτό το πάνδημο προσκύνημα παρά σε υλιστικά δεδομένα, νόμους της ιστορίας, και πολιτικές αιτίες.
Πολιτικό όμως είναι το newspeak που αναμένουμε να αναδυθεί στο άμεσο μέλλον από το στόμα των πρόθυμων κινηματικών το οποίο θα επιχειρήσει να μας αναλύσει, να συγκρίνει και να μας εξηγήσει όλους του λόγους που κάνουν αυτό το μνημόνιο και αυτή την κυβέρνηση να είναι διαφορετικό πράγμα από αυτό που θα ήταν μια δεξιά κυβέρνηση ή αυτό που θα προέκυπτε από το αποτέλεσμα του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα.
Επιπλέον πολιτική θα είναι από εδώ και πέρα η προσπάθεια να πειθαρχηθεί ο ελληνικός λαός στο αναπόφευκτο καλύτερο συμπέρασμα του μέχρι τώρα αποτελέσματος. «Δύσκολη η συμφωνία αλλά αποτρέψαμε τα χειρότερα» είπε ο πρωθυπουργός αν και κανείς δεν εξηγεί εάν αυτό που λέει τώρα «χειρότερα» είναι το ίδιο ή διαφορετικό με τα «χειρότερα» που ακούγαμε από τις προηγούμενες πολιτικές δικαιολογίες από το στόμα του Άδωνη.
Εντούτοις ακριβώς επειδή ειπώθηκε από το στόμα αριστερού πρωθυπουργού θα ακουστεί με την δέουσα κατανόηση και την απαραίτητη φυσικά δόση συντροφικής κριτικής από το στόμα των «δικών» μας ανθρώπων που θα έρθουν να μας θυμίσουν την διαφορά που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ από την δεξιά και το ΠΑΣΟΚ, την ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ που παραμονεύει στην γωνία, το πραξικόπημα του Σόιμπλε που αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή και πως τέλος -να μην ξεχνάμε- μπορεί αυτή η κυβέρνηση να υιοθέτησε απαράλλακτα την λογική της ιδεολογίας του ΤΙΝΑ αλλά όπως δήλωσε και γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ «Ο κόσμος ξέρει τις δυσκολίες, αλλά θέλει να τις περάσει μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ».
Ο κυριαρχούμενος σιωπά; Η κυριαρχία ολοκληρώθηκε.
Πρώτη δημοσίευση: respublica.gr