Από τις 10 έως τις 21 Μαΐου 2021, οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές και οι βομβαρδισμοί στη Λωρίδα της Γάζας στοίχισαν τη ζωή σε 256 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων 66 παιδιά.
Περίπου 2.000 Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών, συμπεριλαμβανομένων πάνω από 600 παιδιών και 400 γυναικών, μερικοί από τους οποίους υπέστησαν τραυματισμούς με αποτέλεσμα μακροχρόνια αναπηρία, όπως απώλεια άκρων ή όρασης. Στο Ισραήλ, σημειώθηκαν 13 θάνατοι και 700 τραυματισμοί ως αποτέλεσμα ρουκετών που εκτοξεύθηκαν από τη Λωρίδα της Γάζας. Στις 21 Μαΐου 2021, με τη μεσολάβηση της Αιγύπτου, τέθηκε σε ισχύ κατάπαυση του πυρός και σταμάτησαν οι βομβιστικές επιθέσεις.
Ακόμη και πριν από τους περσινούς βομβαρδισμούς, οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι στη Γάζα είχαν ήδη βιώσει το τραύμα του πολέμου, κυρίως το 2014 και κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Πορείας της Επιστροφής το 2018. Αυτό το τραύμα – να φοβάσαι για τη ζωή σου, να βλέπεις το σπίτι σου να μετατρέπεται σε ερείπια και οι καθημερινές οικονομικές δυσκολίες – έχει επιδεινωθεί από τα γεγονότα του Μαΐου του 2021. H κρίση ψυχικής υγείας στη Γάζα είναι τώρα ακόμη πιο έντονη.
Από τα δύο εκατομμύρια Παλαιστινίων που ζουν στη Γάζα, πάνω από το 40% είναι παιδιά μικρότερα των 14 ετών. Αυτά τα παιδιά έχουν ζήσει όλη τους τη ζωή υπό ισραηλινό αποκλεισμό, έχουν επιζήσει από τρεις μεγάλες επιθέσεις από το Ισραήλ και βιώνουν επαναλαμβανόμενα και συνεχιζόμενα τραύματα. Ένα χρόνο μετά τους τελευταίους βομβαρδισμούς, οι Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας αισθάνονται πιο ανασφαλείς από ποτέ.
Αυτές οι τρεις μαρτυρίες, δύο από ασθενείς των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και μία από ένα μέλος του προσωπικού, καταδεικνύουν τον δια βίου αντίκτυπο των περσινών εχθροπραξιών, είτε λόγω σωματικών είτε λόγω ψυχικών τραυμάτων.
Ahmad*
Ο Ahmad* είναι 41 χρονών, παντρεμένος με τέσσερα παιδιά ηλικίας 18, 17, 7 και 3 ετών.
Τραυματίστηκα την πρώτη μέρα των βομβαρδισμών όταν χτυπήθηκε το σπίτι μου. Δεν ξέραμε αν ήταν βόμβα ή αν έγινε έκρηξη μέσα στο σπίτι. Ακούσαμε έναν τεράστιο θόρυβο και το σπίτι έτρεμε. Όλη η οικογένεια ήταν μαζί, ήταν το Ραμαζάνι. Τραυματίστηκα άσχημα στο χέρι και μέρος του σπιτιού καταστράφηκε. Δύο από τα ξαδέρφια μου πέθαναν, και ένας άλλος συγγενής έμεινε ανάπηρος.
Η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή που τραυματίστηκαν και οι γείτονες. Ο γιος του γείτονα περπατούσε έξω και έχασε και τα δύο του μάτια. Ήταν μόλις 9 ετών, και δεν θα μπορέσει ποτέ να ξαναδεί επειδή απλά έπαιζε έξω.
Ο κόσμος προσπαθούσε να βάλει τους τραυματίες σε αυτοκίνητα. Τα ασθενοφόρα δεν μπορούσαν να μας φτάσουν, καθώς έπεφταν παντού βόμβες. Ήμουν σε ένα αυτοκίνητο με άλλα τέσσερα θύματα. Ένα από αυτά ήταν το παιδί ενός άλλου γείτονα. Πέθανε στην αγκαλιά του πατέρα της, ακριβώς δίπλα μου, στον δρόμο για το νοσοκομείο. Οι υπόλοιποι δεν ξέραμε αν θα φτάσουμε στο νοσοκομείο ζωντανοί καθώς όλα βομβαρδίζονταν γύρω μας.
Τελικά έφτασα στο νοσοκομείο Al Shifa και μετά από μια εβδομάδα με παρέπεμψαν στο νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα Al Awda. Και στα δύο νοσοκομεία, φοβόντουσαν ότι θα χτυπηθούν από βόμβες. Ακόμα και τα νοσοκομεία δεν ήταν ασφαλή αυτή τη φορά.
Έκανα οκτώ χειρουργεία και το χέρι μου ακρωτηριάστηκε. Όσο ήμουν στο νοσοκομείο, φοβόμουν για την οικογένειά μου. Η ψυχική τους υγεία είχε επηρεαστεί βαθιά, και οι δυνατοί θόρυβοι εξακολουθούν να κάνουν τα δύο μικρότερα παιδιά μου να κλαίνε. Η μητέρα μου ήταν αυτή που υπέφερε περισσότερο. Έπαθε νευρικό κλονισμό και τώρα την φροντίζουν ειδικοί ψυχικής υγείας. Ακόμα δεν μπορεί να μιλήσει γι’ αυτό χωρίς να πάθει κρίση πανικού.
Αυτό που με πονάει περισσότερο είναι ότι δεν μπορώ να στηρίξω την οικογένειά μου. Ήμουν οδηγός και τώρα δεν μπορώ να οδηγήσω χωρίς το χέρι μου. Είχα την ευθύνη όχι μόνο της γυναίκας και των παιδιών μου αλλά και των ηλικιωμένων γονιών μου.
Υποτίθεται ότι θα μου τοποθετούσαν ένα προσθετικό χέρι, αλλά λόγω του αποκλεισμού, δεν έχω ιδέα πότε θα συμβεί αυτό.
Μερικές φορές αναρωτιέμαι γιατί επέζησα. Μερικές φορές εύχομαι να είχα πεθάνει με τους άλλους, ώστε να μπορέσω επιτέλους να φύγω από τη Γάζα. Ο θάνατος μοιάζει η μόνη διέξοδος.
Mohammad*
Ο Mohammad*είναι 36 χρονών, παντρεμένος, έχει 2 κορίτσια και έχασε τον γιο του 8 ετών.
Ήταν η πρώτη μέρα των βομβαρδισμών. Ήμουν έξω από το σπίτι μου με τον γιο μου, όταν ένας πύραυλος χτύπησε ένα αυτοκίνητο, λιγότερο από ένα μέτρο μακριά από εμάς. Δεν θυμάμαι ακριβώς τη σειρά των γεγονότων, αλλά μετά είδα ότι τα πόδια μου ήταν εντελώς τραυματισμένα. Όταν κοίταξα στο πλάι, το αγόρι μου δεν είχε επαφή. Η κοιλιά του ήταν ανοιχτή, και τα δύο του χέρια είχαν κοπεί. (μήπως είχε τραυματιστεί σοβαρά στην κοιλιά και τα χέρια του είχαν ακρωτηριαστεί) Άρχισα να ουρλιάζω. Η γυναίκα μου και οι δύο κόρες μου ήταν στο σπίτι και ήρθαν τρέχοντας. Ούρλιαζαν επίσης. Υπήρχαν τόσοι πολλοί άνθρωποι τραυματισμένοι γύρω μας αλλά δεν υπήρχαν ασθενοφόρα.
Οι γείτονες μετέφεραν τους νεκρούς και τους τραυματίες με τα αυτοκίνητά τους, σπεύδοντας στο νοσοκομείο. Έβαλαν τον γιο μου πρώτο σε ένα αυτοκίνητο, αλλά νομίζω ότι ήταν ήδη νεκρός. Δεν υπήρχε χώρος για μένα σε αυτό το αυτοκίνητο. Με μετέφεραν σε ένα άλλο, μαζί με άλλους τρεις σοβαρά τραυματισμένους. Έπρεπε να μπω στο πορτ-μπαγκάζ με τα πόδια μου να κρέμονται έξω. Ο δρόμος για το νοσοκομείο ήταν σαν σκηνή από την κόλαση. Όπου κι αν κοιτάγαμε βλέπαμε καταστροφή, φωτιές παντού, βόμβες έπεφταν από τον ουρανό. Η μισή Γάζα βομβαρδίστηκε.
Δεν ήταν όπως άλλες συγκρούσεις που έχω βιώσει. Στόχευαν πολίτες, δεν υπήρχε πουθενά μέρος να κρυφτείς. Οι φλόγες ήταν παντού. Μετά από αυτό, η οικογένειά μου καταστράφηκε ολοσχερώς. Η γυναίκα μου με άφησε. είχε μια ψυχική κατάρρευση από την οποία δεν ανάρρωσε ποτέ. Με κατηγόρησε για τον θάνατο του μοναχογιού μας. Μόνο μία από τις κόρες μου έμεινε μαζί μου και τώρα μου συμπαραστέκεται, είναι δίπλα μου στο κρεβάτι του νοσοκομείου.
Έχει περάσει ένας χρόνος τώρα και είμαι ακόμα εγκλωβισμένος σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου. Έχω κάνει τόσες πολλές επεμβάσεις που έχω χάσει το μέτρημα. Νομίζω ότι μπορεί και να έχω σπάσει το ρεκόρ του αριθμού χειρουργείων λέει με χαμόγελο. Χαμογελάω γιατί δεν μπορώ να κάνω τίποτα άλλο, πρέπει να χαμογελάσω.
Ashraf*
Ο Ashraf* είναι 30 ετών, παντρεμένος με δύο παιδιά και εργάζεται με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.
Ο Μάιος του 2021 ήταν η πρώτη φορά που έζησα εχθροπραξίες ενώ είχα τη δική μου οικογένεια: σύζυγο και δύο παιδιά. Οι βόμβες δεν έπεφταν ποτέ τόσο κοντά μας. Τα παιδιά μου ήταν φοβισμένα και ούρλιαζαν. Τίποτα από αυτά που τους είπαμε δεν θα μπορούσε να τα ηρεμήσει. Προσπάθησα να τους πω ψέματα, λέγοντας ότι ήταν πυροτεχνήματα, αλλά η κόρη μου μπορούσε να καταλάβει ότι δεν έλεγα την αλήθεια: «τα πυροτεχνήματα δεν είναι ποτέ τόσο δυνατά και έχουν όμορφα φώτα. Αυτά είναι πολύ δυνατά και βάζουν φωτιές γύρω γύρω.
Νομίζω ότι ο μεγαλύτερος φόβος μου ήταν να χάσω την οικογένειά μου. Τόσο εγώ όσο και η γυναίκα μου εργαζόμαστε στον τομέα της υγείας και έπρεπε να πηγαίνουμε εκ περιτροπής στο νοσοκομείο και να μένουμε με τα παιδιά. Όσο ήμουν στο νοσοκομείο, ανησυχούσα διαρκώς ότι θα χτυπήσει το τηλέφωνό μου, και κάποιος θα μου πει ότι η οικογένειά μου είναι νεκρή.
Τα ασθενοφόρα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα δεν μπορούσαν να κινηθούν. Έπρεπε να μετακινούμαστε με τα αυτοκίνητα των συναδέλφων χωρίς καμία διαβεβαίωση ότι θα φτάσουμε με ασφάλεια στο νοσοκομείο. Στόχευαν τα πάντα. Ούτε το νοσοκομείο δεν ήταν ασφαλές. Όσο ήμασταν στο χειρουργείο, βόμβες έπεφταν γύρω μας. Μία στόχευε ένα κτίριο βόρεια του νοσοκομείου, όχι περισσότερο από 300 μέτρα μακριά. Μία άλλη έπεσε 100 μέτρα νότια του νοσοκομείου. Το χειρουργείο έτρεμε συνεχώς, σαν να γινόταν σεισμός. Φοβόμασταν ότι μπορεί να είμαστε ο επόμενος στόχος.
Η ένταση των βομβαρδισμών ήταν επίσης κάτι που δεν έχω δει ποτέ σε προηγούμενες επιθέσεις. Ήταν μια βροχή πυραύλων, μια έντονη βροχή. Βόμβες έπεφταν κάθε δευτερόλεπτο, παντού. Η Γάζα φαινόταν να έχει πάρει φωτιά. Στον δρόμο για το νοσοκομείο, μπορούσαμε να δούμε τα κτίρια στο κέντρο της πόλης να καταστρέφονται ολοσχερώς και τα πτώματα στους δρόμους. Σε πολλά από αυτά τα κτίρια ζούσαν πολλές οικογένειες.
Στα νοσοκομεία, έφτανε πλήθος τραυματιών με πολλά διαφορετικά τραύματα. Για άλλη μια φορά, συγκλονιστήκαμε από τις μαζικές απώλειες που προκάλεσε το Ισραήλ στη Γάζα. Δεν υπήρχε αρκετό αίμα για μεταγγίσεις, δεν είχαμε αρκετές κλίνες διαθέσιμες σε ΜΕΘ. Απλά δεν μπορούσαμε να περιθάλψουμε ταυτόχρονα αυτόν τον αριθμό ανθρώπων. Προσπαθούσαμε να σώσουμε όσες περισσότερες ζωές μπορούσαμε επί τόπου. Ο κίνδυνος σήψης ήταν παντού, πιθανές μεταδόσεις COVID και άλλες μεταδοτικές ασθένειες.
Οι εχθροπραξίες ήταν μικρότερης διάρκειας από προηγούμενες επιθέσεις, αλλά πολύ πιο έντονες;. Όλοι περιμέναμε τη σειρά μας να πεθάνουμε. Τις προηγούμενες φορές, είχαμε διαλείμματα από τους βομβαρδισμούς, ανθρωπιστικούς διαδρόμους. Αυτή τη φορά, δεν υπήρχε τίποτα, πουθενά να τρέξεις, πουθενά να είσαι ασφαλής.
Στην κόρη μου άρεσε να πηγαίνει στην παραλία. Πριν από τον Μάιο του 2021, ζητούσε να πηγαίνει κάθε μέρα. Τον Μάιο του 2021, ωστόσο, μπορούσαμε να δούμε από το παράθυρό μας την ακτή να βομβαρδίζεται. Της πήρε μήνες να μου το ξαναζητήσει. Είναι μόλις 3 ετών και μπορεί ήδη να ξεχωρίσει τους διαφορετικούς ήχους των εκρήξεων, των πυροτεχνημάτων και των πυραύλων. Αυτή είναι η παιδική τους ηλικία, δεν είναι υγιές. Ένας Θεός ξέρει τι είδους τραύμα θα κουβαλάνε σε όλη τους τη ζωή.
* Τα ονόματα έχουν αλλαχθεί.