Από τον Σίμο Ανδρονίδη
Πριν από λίγες ημέρες οι γαλλικές αρχές προχώρησαν στην εκκένωση και διάλυση της περιώνυμης «ζούγκλας» (ένα σημαντικό ζήτημα αφορά την τύχη των ασυνόδευτων ανηλίκων) του Καλαί στη Βόρεια Γαλλία, εκεί όπου διέμεναν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που επιθυμούσαν να μεταβούν στην απέναντι πλευρά της Μάγχης, ήτοι στη Μεγάλη Βρετανία. Δύναται να γίνει λόγος για μία πολιτική επί του «σεσημασμένου» χώρου, επί της τμηματικής επικράτειας στο έδαφος της οποίας διαμένουν επί μακρόν πρόσφυγες & μετανάστες, μία τεχνική διαχείρισης σωμάτων, που, την κρίσιμη στιγμή, ενέχει το «μανδύα» της ‘αναγκαίας’ δράσης για την προστασία της δημόσιας τάξης, υγείας & ασφάλειας. Η κυβέρνηση του προέδρου Ολάντ προχώρησε με άξονα ακριβώς τη ‘συσσώρευση’ κινδύνων που εγκυμονεί η παρουσία τόσων προσφύγων & μεταναστών στο Καλαί.
Η εκκένωση ή η προληπτική «εκκαθάριση» της περιβόητης «ζούγκλας» του Καλαί καθιστά τους πρόσφυγες[1] και τους οικονομικούς μετανάστες (δέκτες της επανεγγραφής των όρων παραγωγής του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής και της δράσης των πρώην αποικιοκρατικών και ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στις χώρες τους) που διέμεναν εκεί, δομεί την ταυτότητα του εκ νέου εξόριστου, του εκτοπισμένου και διαχεόμενου πλέον στη γαλλική επικράτεια. Ο εκτοπισμένος καθίσταται ατομικά εκτεθειμένος, απέναντι στην ‘ιδεολογικοποίηση’ της παρουσίας του, στις πτυχές της υποδοχής του, στην ίδια τη διακυβέρνηση της κίνησης του, στη χωρική εκμετάλλευση της εργατικής του δύναμης.
Η ταυτότητα του πρόσφυγα και του μετανάστη, αναδομείται διαρκώς και συμπληρώνεται, αποτελώντας ένα ιδιαίτερο «πέρασμα» (εύρος) μεταξύ άνωθεν προληπτικότητας-παρεμβατικότητας, τεχνικών κρατικής διαχείρισης «νέων» πληθυσμιακών-κοινωνικών οντοτήτων, προβολής της υποκείμενης επιδίωξης κανονάρχησης-«πλοήγησης» πρακτικού-συμβολικού εγκλεισμού, ανάδυσης ενός «ηθικού» πανικού για αυτό που συνιστά μία ‘έτερη’ και επιθετική «δαμόκλειο σπάθη», πρόσληψης της παρουσίας προσφύγων και μεταναστών από τις κοινωνικές τάξεις και μερίδες τάξεων. Η «αναπαραγωγή» της Ευρώπης λαμβάνει χώρα και υπό το πρίσμα της συγκέντρωσης δυνάμεων και «πυρός», για μία «απειλή» που ερχόμενη έξωθεν «απειλεί» να «θρυμματίσει». H δόμηση-κατασκευή της ετερότητας προϋποθέτει τον προσδιορισμό, την έγκληση μίας «νέας υλικότητας». Η κρίση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής παραθέτει νέους τρόπους ‘σύλληψης’, επανερμηνείας και επαναχάραξης του πολιτικού.
Η ευρωπαϊκή πολιτική των πειθαρχήσεων δεικνύει προς μία κατεύθυνση «θεμιτής» αναπαράστασης των ταυτοτήτων και της κουλτούρας, διαβλέπει το έννομο (δικαιικός κανόνας-νόμος και τάξη), ως πρωταρχική δικαιική πηγή-«μήτρα», αναδιατάσσει όρια, κοινωνικά-πολιτικά, ανασυγκροτεί την έννοια της τρωτότητας, (επισφάλεια), είτε ως οικονομική-κεφαλαιοκρατική κρίση και διαχείρισης της προς, είτε ως προσφυγικές-μεταναστευτικές πραγματικές αρθρώσεις. Στον καπιταλισμό, στον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής του 21ου αιώνα, η Ιστορία δεν «παράγει» το έσχατο και οριακό σημείο-μηδέν της, αλλά τη συνθετότητα της. Τα ατομικά & ταξικά υποκείμενα, εντός του ‘εδάφους’ της κρισιακής κεφαλαιοκρατίας, μεταβάλλονται. Η γεγονοτολογική απεικόνιση της ιστορίας, προβάλλει και αντανακλά διάφορες όψεις. Το παρόν «αναπαράγει» διχασμένες & διχαστικές ταυτότητες, ένα παρόν, που, με τα λόγια της Αθηνάς Αθανασίου, «κυριαρχείται (προς το παρόν) από τους κανόνες της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και τους επίμονους ρατσισμούς».
[1] Η ταυτότητα του πρόσφυγα δύναται να συναρθρώσει πολλαπλά «πρόσωπα»: πρόσφυγες πολέμου από τη Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, την Υεμένη, τη Σομαλία, πολιτικοί αντίπαλοι της κυβέρνησης του Πακιστάν, γυναίκες, ομοφυλόφιλοι και διεμφυλικοί από το Ιράν η πολιτική του οποίου τείνει στην «αορατοποίηση», στην περιστολή και στην «έξωση». Η ταυτότητα του πρόσφυγα, πολυπρόσωπη & σύνθετη, προσλαμβάνει χαρακτηριστικά σήμανσης του κινδύνου, εσωτερικού & εξωτερικού, λειτουργεί ως ιδεολογική τομή, συνυφαίνεται με εκφάνσεις πρόσληψης και επανεγγραφής του πολιτικού, συσπειρώνει και από-στοιχίζει, προκαλώντας την κίνηση αντίρροπων δυνάμεων. Για τις κυβερνήσεις χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε), προβάλλουν την κινούμενη «έκφραση» του ‘ανοίκειου’, του ‘ανίερου’, με την πολιτική τους να συνιστά το μέτρο της «εντοπιότητας», ή της τάσης αποκρυστάλλωσης μίας «δυστοπίας: παρέμβαση και οριοθέτηση του χώρου-σώματος.. Το σώμα εγκολπώνεται το εύρος της απώθησης στον ίδιο βαθμό που προληπτικά όσο και πρακτικά «ποινικοποιείται». Οι αξίες του πρόσφυγα και το σώμα του αποτελούν το «δυστοπικό» φορτίο..
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 5.11.2016
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.
