Συνέντευξη του γιατρού, ακτιβιστή και συνιδρυτή του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού στον Θωμά Γιούργα
Όταν ένας άνθρωπος είναι πεσμένος στο έδαφος πρέπει να τον σηκώνεις με το ένα χέρι και με το άλλο να δείχνεις αυτόν που τον έριξε στο έδαφος.
Πως είναι η κατάσταση στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού (ΜΚΙΕ) και πως μπορούμε να στηρίξουμε στην πράξη αυτό το σημαντικότατο έργο αλληλεγγύης;
Η κατάσταση είναι όπως ήταν τα τελευταία χρόνια. Ακόμα και μετά τον νόμο που ψήφισαν για τους ανασφάλιστους βλέπουμε ασθενείς οι οποίοι έρχονται στο Κοινωνικό Ιατρείο γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή. Μιλάω και για τους ανασφάλιστους και για τους ασφαλισμένους.
Υπάρχουν κάποιες παθήσεις που είναι σε έξαρση;
Τον τελευταίο καιρό είναι οι ψυχιατρικές ασθένειες σε έξαρση. Μόνο σε μία μέρα είχαμε τρεις περιπτώσεις από το Δρομοκαΐτειο για να πάρουν τα φάρμακά τους. Στον έναν ασθενή που έκανε ”φασαρία” του είπαν ότι συμμαζεύουν το Φαρμακείο -για να μην του πουν ότι δεν έχουν. Γενικά έχουν αυξηθεί πάρα πολύ τα κρούσματα κατάθλιψης και η κατανάλωση ψυχιατρικών φαρμάκων. Από απλά ηρεμιστικά μέχρι βαριά αντικαταθλιπτικά.
Η οποία αύξηση συνδέεται άμεσα με την οικονομική κρίση;
Βεβαίως και συνδέεται με την κρίση. Τις τελευταίες μέρες ανακοινώθηκαν και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2015. Η βρεφική θνησιμότητα έχει εκτιναχθεί στο 4%. Ήταν 2,6% το 2012, πήγε στο 3,65% το 2013, το 2014 σταθεροποιείται στο 3,75% -ίσως επειδή είχαν φουντώσει τα Κοινωνικά Ιατρεία που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο- και βλέπουμε ξανά μια αύξηση στο 4%. Πλέον ούτε οι δομές αλληλεγγύης μπορούν να συγκρατήσουν τις επιπτώσεις της λιτότητας και αυτό είναι πολύ ανησυχητικό. […] Κάνουμε έκκληση στους πολίτες να φέρουν φάρμακα οποιασδήποτε κατηγορίας που δεν έχουν λήξει και δεν είναι ”κοντόληκτα” και γάλατα βρεφικής ηλικίας.
Ποιες ώρες μπορεί να φέρει κάποιος φάρμακα και γάλατα;
Από τις 10 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ Δευτέρα με Παρασκευή και το Σάββατο 8πμ με 1μμ.
Στο κομμάτι της παραγωγής πολιτικών στον χώρο της Υγείας, βλέπεις ουσιαστικές διαφορές μεταξύ της περιόδου Πολάκη-Ξανθού και αυτής του Γεωργιάδη επί ΝΔ;
Η παραγωγή πολιτικής είναι η ίδια. Οι σημερινοί ακολουθούν και διαχειρίζονται το ίδιο μνημόνιο που ακολουθούσαν και οι προηγούμενοι. Οι οδηγίες από έξω είναι συγκεκριμένες σε όλους τους τομείς της Υγείας. Η μόνη διαφορά είναι ότι οι τωρινοί έχουν μια ανάγκη που δεν είχαν οι προηγούμενοι. Να σώσουν κάτι από το υποτιθέμενο αριστερό προφίλ τους. Ενώ ο Γεωργιάδης ήταν τελείως κυνικός ως νεοφιλελεύθερος. Ο Πολάκης και ο Ξάνθος έχουν αυτοπαγιδευτεί. Ενώ μπορεί να έχουν την διάθεση να κάνουν κάποια πράγματα διαφορετικά, να κάνουν τομές, μέσα στο μνημονιακό πλαίσιο δεν μπορούν παρά να υλοποιήσουν τα ίδια νεοφιλελεύθερα μέτρα. Επί μέρους χτυπήματα διαπλοκής, όπως η λίστα χειρουργείου είναι μια καλή κίνηση, κάποια μέτρα που παίρνουν για το φακελάκι αν υλοποιηθούν. Αυτά όμως είναι σταγόνα στον ωκεανό. Και αυτά γίνονται ώστε να περισωθεί ότι γίνεται από το ”αριστερό προφίλ” τους.
Επομένως στα μείζονα ζητήματα, η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου και η προηγούμενη είναι ένα και το αυτό;
Ακριβώς. Βλέπει κανείς τα νοσοκομεία που αδειάζουν από δυναμικό, ιατρικό και νοσηλευτικό. Προσλήψεις μόνιμες γίνονται με το σταγονόμετρο επειδή το απαγορεύει η τρόικα. Μπορεί πριν να μην γινόντουσαν καθόλου αλλά η τραγική κατάσταση που επικρατεί δεν αντιστρέφεται επί της ουσίας. Η χρηματοδότηση συνεχίζει να πέφτει. Πως θα ανατάξεις ένα σύστημα Υγείας με τόσο σοβαρά προβλήματα σε μια κοινωνία με τόσο σοβαρές επιπτώσεις όταν δεν έχεις χρήματα;
Εσένα, αν σου πρότειναν, ως βαθύς γνώστης του χώρους της Υγείας, να αναλάβεις Υπουργός σε μνημονιακό περιβάλλον με την ελπίδα να βελτιώσεις, έστω μερικά πράγματα, θα το έκανες;
Όχι, είναι χειρότερο αυτό. Γιατί θα κοροϊδεύω τον εαυτό μου και τον κόσμο. Είναι καλύτερο να πεις ότι εγώ πιστεύω ότι σε μνημονιακό περιβάλλον δεν γίνεται τίποτα, οπότε έχετε δύο επιλογές. Ή να υποκύψετε απόλυτα στο μνημόνιο χωρίς καμία αυταπάτη ή επαναστατείτε και το ανατρέπετε. Διαφορετικά κάνω στην άκρη την κοινωνία και παγιώνω την μνημονιακή κατάσταση.
Περίμενες ποτέ ότι κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα έριχνε χημικά έξω από το Σκοπευτήριο Καισαριανής και στους συνταξιούχους;
Ναι, το περίμενα από το καλοκαίρι του 2015. Όταν είσαι κόντρα στην κοινωνία, ένα κομμάτι της τουλάχιστον, θα σου αντισταθεί και εσύ θα το καταστείλεις. Επίσης ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μια αριστερή κυβέρνηση, επομένως δεν είναι έκπληξη τα μέτρα καταστολής. Είναι απόλυτα συμβατό με αυτό που πρεσβεύει πλέον.
Έχει επιπτώσεις και στα κινήματα αλληλεγγύης η μνημονιακή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ;
Πολύ μεγάλη και το παρατηρώ στα Κοινωνικά Ιατρεία. Άνθρωποι, εθελοντές που είναι ακόμα στον ΣΥΡΙΖΑ ή φιλικά διακείμενοι στην κυβέρνηση έχουν κάνει πίσω σε αιτήματα και αγώνες που τα θεωρούσαμε αυτονόητα πριν έρθει στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ.
Το βλέπουμε και με το θέμα του Ελληνικού αυτό το φαινόμενο…
Πάρα πολύ. Η ζημιά που έχουν κάνει στα κινήματα αλληλεγγύης είναι τεράστια. Υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι ανθρώπων που έχει αδρανοποιηθεί.
Έχετε εικόνα του τι γίνεται στην Ευρώπη στον χώρο της Υγείας;
Βρέθηκα στις Βρυξέλλες τις προηγούμενες ημέρες μετά από πρόσκληση συνδικάτων και αυτοοργανωμένων συλλογικοτήτων στο Βέλγιο για να συζητήσουμε για την Υγεία στην Ελλάδα. Τελικά συζητήσαμε πιο πολύ για την κατάσταση της Υγείας στο Βέλγιο το οποίο αρχίζει να θυμίζει Ελλάδα. Μπαίνει σε μία φάση λιτότητας παρόμοια με την δική μας. Και ήταν τόσο προβληματισμένοι οι Βέλγοι για τις εξελίξεις στη χώρα τους ώστε κατέληξα να ενημερώνομαι εγώ, αντί να ενημερώνω. Σε όλη την Ευρώπη, στα κινήματα είναι διάχυτη η πεποίθηση ότι η Ελλάδα λειτουργεί ως πειραματόζωο. Να παραχθούν πολιτικές που θα πάνε και σε αυτούς. Άρα η κατάσταση αφορά τους πάντες! Και είναι κοινή πεποίθηση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πούλησε τον αγώνα. Οι λέξη ”προδοσία” είναι πολύ συχνή στα λόγια των ανθρώπων των Ευρωπαϊκών κινημάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει μεγάλη ζημιά στην Αριστερά όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ φιλανθρωπίας και αλληλεγγύης;
Στην αλληλεγγύη υπάρχει μια σχέση οριζόντια. Ο άνθρωπος που προσφέρει και ο άνθρωπος που δέχεται την αλληλεγγύη είναι σε μία ισότιμη κατάσταση. Γιατί αυτοί οι ρόλοι μπορεί να εναλλάσσονται πολύ συχνά. Είναι μια δυναμική κατάσταση. Σήμερα είμαι στην θέση που πρέπει να προσφέρω, αύριο μπορεί να είμαι στην θέση που θα πρέπει να δεχθώ αλληλεγγύη. Υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση ισότητας. Ή μπορεί κάλλιστα να έχει και τους δύο ρόλους. Ενώ στην φιλανθρωπία υπάρχει μια μονόδρομη, στατική και εξουσιαστική σχέση. Όταν ένας άνθρωπος είναι πεσμένος στο έδαφος πρέπει να τον σηκώνεις με το ένα χέρι και με το άλλο να δείχνεις αυτόν που τον έριξε στο έδαφος. Αν δεν κάνεις την δεύτερη κίνηση έχει κάνει μισή δουλειά γιατί αυτός θα ξαναβρεθεί στο έδαφος.
*Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 8.10.2016
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.
