Εικόνα πρώτη: Το γαλάζιο Air Force One προσγειώνεται στο αεροδρόμιο Χοσέ Μαρτί. Από μέσα βγαίνει ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών με την οικογένειά του. Τον υποδέχεται ο υπουργός Εξωτερικών της Κούβας.
Εικόνα δεύτερη: Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, αφού κάνει βόλτα στα σοκάκια της Αβάνας ακολουθούμενος από τις κόρες και την σύζυγό του, μεταβαίνει στην Πλατεία της Επανάστασης όπου επιθεωρεί τα τιμητικά αγήματα με φόντο το μνημείο του Τσε.
Αυτές οι δύο εικόνες θα μπορούσαν να είναι στοπ καρέ σε ταινία επιστημονικής φαντασίας, αν οι εκατοντάδες φωτογράφοι από όλο τον κόσμο δεν απαθανάτιζαν στ’ αλήθεια τον Μπαράκ Ομπάμα στην πρώτη επίσκεψη Αμερικανού Προέδρου στην Κούβα μετά την Επανάσταση.
Οι διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών είχαν καταρρεύσει από την επομένη κιόλας της ανατροπής της αμερικανοκίνητης χούντας του στρατηγού Μπατίστα και την νίκη των επαναστατών του Κάστρο την Πρωτοχρονιά του 1959.
Από εκείνη την στιγμή, η Κούβα θα γινόταν η «τσίμπλα στο μάτι των ΗΠΑ».
Ακολούθησε μισός αιώνας έντασης . Οι ΗΠΑ πρόσθεσαν την Κούβα στην λίστα των χωρών που υποθάλπουν την τρομοκρατία και επέβαλαν ασφυκτικό εμπάργκο στραγγαλίζοντας την Κουβανική οικονομία, ενώ το ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής επηρέασε όπως αναμενόταν τις σχέσεις των δύο κρατών με αποκορύφωμα την Κρίση των Πυραύλων τον Οκτώβρη του 1962.
Πως φτάσαμε όμως, από αυτή την διαμορφωμένη κατάσταση στην ιδιαίτερα αναβαθμισμένη διπλωματικά επίσκεψη της Δευτέρας;
Το ταξίδι Ομπάμα στην Κούβα ήταν η συμβολική κορύφωση μιας διαδικασίας προσέγγισης των δύο χωρών, που ξεκίνησε τον Δεκέμβρη του 2014. Από τότε έχουν γίνει προσπάθειες και από τις δύο πλευρές για εξομάλυνση των σχέσεων. Η Κούβα, από την αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία το 2008 έχει προχωρήσει στην φιλελευθεροποίηση δομών της οικονομίας της, ενώ η κληρονομιά της Κουβανικής Επανάστασης αναμένεται να ξεθωριάσει ακόμα περισσότερο με την ενδεχόμενη παραίτηση του Ραούλ Κάστρο το 2018 και την ανάληψη της εξουσίας από τον Miguel Diaz –Canel , έναν άνθρωπο που γεννήθηκε αρκετά αργότερα από την Επανάσταση του 1959.
Ο Μπαρακ Ομπάμα από την άλλη, επιδιώκει την -με κάθε τρόπο- διείσδυση του αμερικανικού παράγοντα στις ευκαιρίες που προσφέρει η κουβανική οικονομία καθώς επίσης και ευρύτερα οφέλη, όπως η επαναπροσέγγιση με άλλα κράτη της Λατινικής Αμερικής μέσω Αβάνας.
Είναι γνωστό, ότι η Αμερικανική κυβέρνηση ενδιαφέρεται για την πιθανότητα επενδύσεων στους τομείς της ενέργειας, των τηλεπικοινωνιών και του τουρισμού. Η πολυπληθής αποστολή 1200 ατόμων, που ακολούθησε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ στην Αβάνα επιβεβαιώνει την μεγάλη σημασία που είχε η επίσκεψη για τον Λευκό Οίκο. Ανάμεσά τους, και μερικοί από τους πιο ισχυρούς επιχειρηματίες της Αμερικής. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι εταιρειών-κολοσσών όπως η Paypal, η Mariott και η εταιρεία πληροφορικής Xerox ταξίδεψαν στο νησί της Καραϊβικής με σκοπό την διερεύνηση ευκαιριών και την προετοιμασία επενδύσεων.
Το ζήτημα του εμπάργκο τέθηκε επίσης στο τραπέζι των συζητήσεων. Όχι, βεβαια, επειδή η Αμερικανική Κυβέρνηση συμπόνεσε ξαφνικά τον Κουβανικό λαό για την ζημιά που του προκάλεσε τόσα χρόνια, αλλά κυρίως επειδή αντιλήφθηκε ότι αποτελεί αγκάθι στις προσπάθειές της να επηρεάσει τις εξελίξεις στην Λατινική Αμερική. Είναι αλήθεια, ότι από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και με την επικράτηση αριστερών και κεντροαριστερών κυβερνήσεων σε πολλά κράτη της Λατινικής Αμερικής, οι ΗΠΑ άρχισαν σταδιακά να χάνουν τον ρόλο της ηγεμονικής δύναμης σε μια περιοχή που όλο τον προηγούμενο αιώνα ήλεγχαν σε απόλυτο βαθμό.
Οι κυβερνήσεις αυτές, με πρώτη αυτή του Ουγκο Τσάβεζ στην Βενεζουέλα, ήταν προνομιακοί σύμμαχοι της Αβάνας, και είχαν ενεργό ρόλο στην κουβανική οικονομία, καθώς αποτελούσαν το αντίδοτο στο ασφυκτικό εμπάργκο των ΗΠΑ. Το εμπάργκο ήταν γι’ αυτούς –και δικαίως- το αιώνιο σύμβολο του Αμερικανικού Ιμπεριαλισμού· ήταν η ευθεία απειλή στην ανεξαρτησία και την δημοκρατία στην περιοχή και είναι βέβαιο, ότι η όποια επαναπροσέγγιση των ΗΠΑ με τους νότιους γείτονές της θα περνούσε μέσα από το τέλος αυτής της πολιτικής.
Το στοίχημα του Μπαρακ Ομπάμα λοιπόν, είναι μεγάλο. Η προσέγγιση με την Κούβα αποτελεί μέρος ενός ολόκληρου σχεδιασμού για την επικράτηση των ΗΠΑ στην περιοχή. Οι ρομαντικές αναλύσεις για «τον πρώτο στην ιστορία μαύρο πρόεδρο» που ενδιαφέρεται για την ευημερία και το καλό του Κουβανικού λαού προσκρούουν στην αδιάψευστη πραγματικότητα.