Για τρίτη φορά τα τελευταία χρόνια τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν την Ευρώπη να βρίσκεται ένα βήμα πριν την ύφεση (triple-dip), με το Γερμανικό ΑΕΠ για το δεύτερο τρίμηνο να βρίσκεται στο -0,2% (quarter on quarter), το Γαλλικό στο 0,0%, την Ιταλία σε ύφεση και το Ευρωπαϊκό ΑΕΠ στο σύνολο του επίσης στο 0,0%.
Τα στοιχεία αυτά σε συνδυασμό με τον χαμηλό πληθωρισμό (0,4%) στην Ευρωζώνη, αυξάνουν την πίεση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να δράσει, μιας και από το πεδίο των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων δεν περιμένουν κάποια μεγάλη αλλαγή στις πολιτικές λιτότητας, στην agenda για τα δημοσιονομικά μέτρα και την διαγραφή των χρεών. Η ΕΚΤ φαίνεται λοιπόν να είναι πάρα πολύ περιορισμένη. Ενώ έχει ρίξει ήδη τα επιτόκια στο μηδέν (0,15%), πολλές φωνές την καλούν να λάβει περαιτέρω εναλλακτικά μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης στα πρότυπα της Fed (Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας) και της BoJ (Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας) με σκοπό να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η ρευστότητα στο σύστημα και να αναζωογονηθεί η Ευρωπαϊκή οικονομία. Αυτό όμως, φαίνεται να είναι εξαιρετικά δύσκολο καθώς η δομή της Ευρωπαϊκής αγοράς είναι τραπεζοκεντρική- στηρίζεται δηλαδή στον τραπεζικό δανεισμό και όχι στις αγορές ομολόγων και στις κεφαλαιαγορές.
Ένας άλλος παράγοντας επίσης, είναι το γεγονός ότι οι αποδόσεις (yields) των ομολόγων, κρατικών και επιχειρηματικών, και αντίστοιχα το κόστος δανεισμού είναι ήδη σε ιστορικά χαμηλά, με αποτέλεσμα να μειώνεται το εύρος επιλογών της ΕΚΤ στην περίπτωση που ακολουθήσει κάποιο προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης. Να θυμίσουμε ότι η Fed και η Bank Of Japan αγοράζουν κυρίως κρατικά ομόλογα. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η EKT εξετάζει την αγορά άλλων κατηγοριών ομολόγων, όπως τα ABS (Asset Backed Securities), ώστε να κάνει ακόμα πιο στοχευμένες αγορές που χρειάζονται στο σύστημα. Το πρόβλημα εδώ πάλι είναι το μικρό μέγεθος της αγοράς αυτής, άρα και η περιορισμένη αποτελεσματικότητα του μέτρου, αλλά και το χρονικό διάστημα το οποίο θα αποφασίσει η ΕΚΤ να δράσει, το οποίο συνήθως έρχεται πολύ αργά και φαίνεται να ακολουθεί παρά να οδηγεί τις εξελίξεις.
Μένει να δούμε λοιπόν τους επόμενους μήνες πως θα λυθεί αυτός ο γρίφος από την ΕΚΤ, τα μέτρα που θα λάβει και το αν το Ευρωπαϊκό τραπεζικό κατεστημένο μπορέσει να ξεπεράσει τον εαυτό του.