Σήμερα, 23 Απριλίου, συμπληρώνονται 77 χρόνια από τη σφαγή 318 αμάχων στους Πύργους Κοζάνης το 1944 από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής και τα τάγματα ασφαλείας ως αντίποινα για τη συμμετοχή του χωριού με έμψυχο και άψυχο υλικό στις επιχειρήσεις του ΕΛΑΣ στην περιοχή του Βερμίου.
Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο ολοκάυτωμα των ναζί στην Ελλάδα μετά από αυτό των Καλαβρύτων. Το χωριό καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς και θανατώθηκαν από το γερμανικό στρατό 327 από τους 1.302 κατοίκους του, στα πλαίσια της επιχείρησης των Γερμανών στη Δυτική Μακεδονία με την κωδική ονομασία Μαγιάτικη Καταιγίδα.
Στην επιχείρηση Μαγιάτικη Καταιγίδα συμμετείχαν:
- Γερμανοί άνδρες των SS και της Βέρμαχτ
- Ιταλοί που είχαν ενταχθει δια της βίας ή εθελοντικά στη Βέρμαχτ, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το φθινόπωρο του 1943
- Μουσουλμάνοι εθελοντές από το Τουρκμενιστάν
- Μισθοφόροι Έλληνες του «Ελληνικού Εθελοντικού Σώματος Γεώργιος Πούλος» που έδρευε στην Πτολεμαΐδα
- Έλληνες «εθνικισταί» από τους γύρω οικισμούς, στα χωριά των οποίων είχαν επιτεθεί προηγουμένως οι αντάρτες του ΕΛΑΣ
- Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών, κυρίως τουρκόφωνοι πρόσφυγες.
Οι Γερμανοί συνέλαβαν και σκότωσαν 327 άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Πολλά από τα θύματα εκτελέστηκαν μαζικά ή πυρπολήθηκαν μέσα σε αχυρώνες ενώ παιδιά και βρέφη φονεύθηκαν με ξιφολόγχες.
Στη συνέχεια, 1400 επιζήσαντες από τους Πύργους και το Μεσόβουνο οδηγήθηκαν πεζοί, ως όμηροι, σε χάνι της Πτολεμαΐδας. Καταστράφηκαν τα 365 από τα 385 σπίτια, δημόσια κτήρια και εκκλησίες και κατασχέθηκαν οικοσκευές, ζώα, τουλάχιστον 10 τόνοι σιτάρι, 12.000 γιδοπρόβατα, 3.500 ιπποειδή και βοοειδή. Επίσης διαπράχθηκαν βιασμοί οι οποίοι κατ’ άλλες μαρτυρίες συνέβησαν μέσα στον ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και κατ’ άλλους στην πλατεία του χωριού.
Οι κάτοικοι άλλων περιοχών που συμμετείχαν στην επιχείρηση φαίνεται πως χρησίμευσαν ως οδηγοί, δεσμοφύλακες, συλλέκτες ζώων, πολεμοφοδίων και αγροτικών προϊόντων. Στους Πύργους οι Έλληνες αυτοί ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με κατασχέσεις λιρών και κοσμημάτων, τα οποία έπαιρναν από τις γυναίκες.
Υπεύθυνος για τα ολοκαυτώματα Πύργων Κοζάνης, Κλεισούρας Καστοριάς και Διστόμου Βοιωτίας όπου συνολικά έχασαν τη ζωή τους πάνω από 1.000 άνδρες, γυναίκες και παιδιά, ήταν ο Γερμανός συνταγματάρχης Καρλ Σύμερς (φώτο), Διοικητής του 7ου συντάγματος της 4ης μεραρχίας τεθωρακισμένων γρεναδιέρων των SS. Ο Σύμερς είχε μάλιστα παρασημοφορηθεί από τη Βέρμαχτ με τον Σταυρό των Ιπποτών, τον οποίο κέρδισε διαπράττοντας μαζικές εκτελέσεις αμάχων, τους οποίους βάφτιζε ένοπλους αντάρτες.
Εκτός από τον συνταγματάρχη Γεώργιο Πούλο, κανείς από τους υπευθύνους της σφαγής των Πύργων και της Εορδαίας γενικότερα, Γερμανούς, Τουρκμένιους και Έλληνες, δεν τιμωρήθηκε αργότερα από τις ελληνικές αρχές.