Από τον Κώστα Σκλιάμη
Παρακολουθούμε από κοντά το τελευταίο διάστημα μια συζήτηση που έχει ανοίξει γύρω απο την ιατρική κάνναβη. Ήδη απο το περασμένο καλοκαίρι η Κυβέρνηση είχε νομιμοποιήσει την ιατρική κάνναβη. Παρ’ όλα αυτά, κανένας ασθενής ακόμα δεν έχει δικαίωμα πρόσβασης σε ιατρική κάνναβη. Τα πολλά προβλήματα που έχουν προκύψει ήταν αποτέλεσμα της προχειρότητας του όλου εγχειρήματος απο την πρώτη στιγμή που άρχισε να εφαρμοζεται το πλάνο της νομιμοποίησης της ιατρικής κάνναβης.
Πολλά απο αυτά τα προβλήματα τα ανέδειξαν 46 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με ερώτημα τους προς τα αρμόδια Υπουργεία Δικαιοσύνης, Υγείας, Οικονομίας και Εργασίας. Αυτό που επισημαίνουν είναι ότι από τη σχετική νομοθετική ρύθμιση γίνεται σαφές ότι η καλλιέργεια, η παραγωγή και η διακίνηση κάνναβης και σκευασμάτων θα αποτελούν κρατικό μονοπώλιο. Αυτό, σημειώνουν, περιορίζει τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας. Αυτό έρχεται ως συνέχεια ενός άρθρου στην εφημερίδα «Αυγή» που τόνιζε ότι υπάρχουν στα συρτάρια των Υπουργείων επενδυτικές προτάσεις για την βιομηχανία ιατρική κάνναβης από εγχώριους και διεθνείς παραγωγούς, συνολικής αξίας 2 δις ευρώ, οι οποίες δεν μπορούν να προχωρήσουν όσο η ιατρική κάνναβη βρίσκεται κάτω απο κρατικό μονοπώλιο. Ακόμη, ζητούν να μάθουν πότε αναμένονται οι υπουργικές αποφάσεις για να καταστεί εφικτή η νόμιμη ιατρική χρήση της κάνναβης στην Ελλάδα, ποια θα είναι η ασφαλιστική κάλυψη για τη χρήση των σκευασμάτων ιατρικής κάνναβης, ώστε η τιμή τους να είναι προσιτή σε όλους τους ασθενείς, αν τα υπουργεία έχουν σχεδιασμό για την αναπτυξιακή αξιοποίηση της ιατρικής κάνναβης και αν προτίθενται οι υπουργοί να τροποποιήσουν τη νομοθεσία.
Αυτά τα θέματα που έθιξαν οι βουλευτές είναι υπαρκτά και σοβαρά προβλήματα. Ο Υπουργός Υγείας έδωσε άμεσα απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, κάποιες απο τις οποίες δεν ήταν επαρκείς και ικανοποιητικές. Εδώ θέλω να θέσω άλλα ερωτήματα που έχω επισημάνει και παλιότερα σε προηγούμενα άρθρα. Θα νομιμοποιηθούν τα αποξηραμένα άνθη κάνναβης για ιατρική χρήση; Δηλαδή κάνναβη που θα καλλιεργείται απο εταιρίες παραγωγής και θα πωλείται από φαρμακεία. Αυτή η κάνναβη μπορεί να είναι είτε ψυχοδραστική είτε όχι, ανάλογα με την ποικιλία και η ποικιλία καθορίζεται ανάλογα με την ασθένεια ή πάθηση που την χρειαζόμαστε για να αντιμετωπίσει. Εδώ έρχεται το επόμενο ερώτημα, θα αποποινικοποιηθεί η καλλιέργεια κάνναβης; Η άποψη μου όπως έχει εκφραστεί και παλιότερα είναι ότι θα πρέπει να αποποινικοποιηθεί η οικιακή καλλιέργεια κάνναβης για ατομική χρήση, είτε για ψυχαγωγική είτε για ιατρική, με περιορισμένο αριθμό φυτών ανά οικία ή ανά κάτοικο. Σε περιπτώσεις όπου ασθενείς θα χρειάζονται μεγαλύτερο αριθμό φυτών κάνναβης ,είτε για την παραγωγή λαδιού είτε για χρήση του ίδιου του φυτού, θα πρέπει να μπορούν να αιτηθούν για ειδική άδεια καλλιέργειας επιπλέον φυτών.
Εκεί που θέλω να σταθώ είναι σε ένα θέμα που δεν έχει ακουστεί, τη δυνατότητα δημιουργίας του επαγγέλματος του ‘caregiver’. Οι επενδύσεις που πολύ σωστά χρειάζονται στην αγορά της ιατρικής κάνναβης, τόσο απο το εξωτερικό όσο και από ελληνικές εταιρίες, κυρίως θα αφορούν την καλλιέργεια κάνναβης για παραγωγή ιατρικών σκευασμάτων. Η άποψη μου σε αυτό το σημείο, είναι ότι θα έπρεπε να παράγουν και άνθη κάνναβης για πώληση από φαρμακεία. Επιπλέον, οι επενδύσεις αυτές θα γίνουν κυρίως από μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες, καθώς λογικά θα υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός αδειών και αυστηρά κριτήρια. Τι μπορεί να γίνει όμως με κάποιον ιδιώτη που θέλει επιχειρηματικά να εμπλακεί ατομικά σε αυτή την αγορά; Εδώ έρχεται το επάγγελμα του caregiver.
Τι γίνεται στην περίπτωση όπου ένας ασθενής δεν θέλει να αγοράσει σκευάσματα ιατρικής κάνναβης ή άνθη κάνναβης (που μακάρι να υπάρξουν και στην Ελλάδα) από φαρμακείο, διότι είτε δεν του καλύπτουν τις ανάγκες του είτε γιατί δεν μπορεί για πρακτικούς λόγους; Στην πρώτη περίπτωση,τα σκευάσματα που είναι στην αγορά δεν επαρκούν για την κατάσταση του και χρειάζεται να καλλιεργήσει κάνναβη για ιατρική χρήση. Στην δεύτερη περίπτωση κάποιος ασθενής μένει σε απομακρυσμένη περιοχή όπου δεν του επιτρέπει πρόσβαση σε φαρμακείο. Ακόμα πιο συχνά ο ασθενής ίσως δεν μπορεί για λόγους υγείας να μεταβεί σε ένα φαρμακείο. Εκεί ίσως η λύση είναι η επιλογή της ταχυδρομικής αποστολής στον ασθενή, αλλά περιλαμβάνει αρκετά προβλήματα. Η άλλη επιλογή είναι αυτή της καλλιέργειας μέσω του caregiver.
Καθώς η καλλιέργεια κάνναβης δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα, ειδικά σε συγκεκριμένες ποικιλίες για ιατρική χρήση, και δεν έχουν όλοι οι ασθενείς την άνεση, τον χώρο, τον χρόνο, την δύναμη ή την διάθεση να καλλιεργήσουν τη δική τους κάνναβη, χρειάζεται κάποιος ειδικός που θα τους καλλιεργεί την κάνναβη που δικαιούνται να καλλιεργήσουν.
Αν υποθέσουμε ότι ο νόμος μπορεί να επιτρέπει συγκεκριμένο αριθμό φυτών ανά πολιτη, ή επιπλέον αριθμό με ειδική άδεια για συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενών, τότε θα μπορεί να εξουσιοδοτεί έναν ιδιώτη ελεύθερο επαγγελματία, τον caregiver, ώστε να καλλιεργεί τα φυτά του αντί για τον ίδιο. Αυτό το νέο επάγγελμα θα απαιτεί άδεια, όπου θα υπάρχει ειδική διαδικασία με αυστηρές προυποθέσεις (πχ πτυχίο γεωπονικής, λευκό ποινικο μητρώο, κα). Ο υποψήφιος με την άδεια στα χέρια του, η οποία για την έκδοση και την ανανέωση θα κοστίζει ένα επαρκές ποσό για τα έσοδα του κράτους, ο caregiver θα δικαιούται να έχει έναν ορισμένο αριθμό πελατών και να καλλιεργεί την ιατρική κάνναβη αποκλειστικά για αυτούς. Οι ασθενείς θα ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές και ο caregiver με τη σειρά του θα κάνει το ίδιο.
Ο caregiver θα πρέπει να ελέγχεται απο τις αρμόδιες υπηρεσίες που θα ελέγχουν και τις επιχειρήσεις ιατρικής κάνναβης. Ο έλεγχος θα αφορά τόσα για τον αριθμό των φυτών, όσο και για τις μεθόδους καλλιέργειας και τη χρήση λιπασμάτων καθώς και την καθαρότητα της κάνναβης που παράγεται. Σε περίπτωση που οι αρμόδιες υπηρεσίες ορίσουν συγκεκριμένους σπόρους ποικιλιών από συγκεκριμένους εξουδιοδοτημένους προμηθευτές, ο caregiver με την άδεια που θα κατεχει, θα μπορεί να προμηθευτεί αυτούς τους σπόρους. Γενικά για την παρακολούθηση την καλλιέργειας και την πλήρη διαφάνεια, το καλύτερο σύστημα είναι των RFID Tags που ακολουθείται στο Κολοράντο. Σε περίπτωση που επιλεχθεί αυτό, οι caregivers θα υποχρεούνται να το ακολουθήσουν και θα μπορούν μόνοι τους, με ηλεκτρονικά μέσα να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές και οι αρχές αντίστοιχα να τους παρακολουθούν.
Τα πλεονεκτήματα αυτού του επαγγέλματος είναι ότι το σύστημα των caregivers δίνει τη δυνατότητα στην εκμετάλλευση της μικρής καλλιέργειας κάνναβης στην Ελλάδα. Αυτό το επάγγελμα μπορεί να ανθίσει και να δώσει ώθηση σε νέους γεωπόνους καλλιεργητές που θα αποφασίσουν να πάρουν την άδεια του caregiver. Αυτοί οι νέοι επαγγελματίες θα μπορούν να έχουν ικανοποιητικό κέρδος την ίδια στιγμή που θα εκμεταλλεύονται τη γη τους. Την ίδια στιγμή, το ίδιο το επάγγελμα δεν θα μπορεί να εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα με ανησυχητικές συνέπειες, καθώς θα απαιτείται άδεια, οι προϋποθέσεις της οποίας σίγουρα θα είναι αποτέλεσμα μελέτης.
Επομένως σε ένα σύστημα που θα έχουμε νόμιμα άνθη κάνναβης για ιατρική χρήση και δικαίωμα ασθενών για ατομική καλλιέργεια, τότε το επάγγελμα του caregiver φαίνεται καλή λύση τόσο για να ικανοποιήσει τους ασθενείς που δεν τους επαρκεί ότι θα πωλείται στα φαρμακεία ή που μένουν σε απομακρυσμένες περιοχές ή που δεν έχουν δυνατότητα καλλιέργειας, όσο και για ιδιώτες που θα εμπλακούν στη βιομηχανία ιατρικής κάνναβης ώς μικρές ατομικές επιχειρήσεις. Οι caregivers επίσης δύσκολα θα είναι πρόβλημα για τις μεγάλες εταιρίες καθώς θα είναι συγκεκριμένοι σε αριθμό με συγκεκριμένη δυνατότητα παραγωγής για να καλύπτους ανάγκες όπου οι εταιρίες με τα προιόντα τους δεν μπορουν να καλύψουν.
Επομένως, οι υπεύθυνοι ίσως να σκεφτούν καλύτερα το θέμα της οικιακής καλλιέργειας καθώς και αυτό των caregivers. Δύο ζητήματα που η ικανοποίηση του πρώτου καλύπτει ανάγκες ασθενών και διαρκή αιτήματα ακτιβιστών ενώ η ικανοποίηση του δεύτερου δίνει προοπτικές ανάπτυξης ενός νέου επαγγέλματος σε περίοδο κρίσης.