Από την Βασιλική Μαμαλούκου
Τα “δικαιώματα” των γυναικών είναι καθήκοντα των ανδρών.
Karl Kraus
Την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου συνέπεσε ο φαινομενικά τιμητικός αλλά ανούσιος παγκόσμιος εορτασμός της Γυναίκας (8 Mαρτίου) μαζί μ’ ένα θετικά συμβολικό νέο για τις γυναίκες εκείνες παγκοσμίως που παράγουν και συνεισφέρουν στην βιομηχανία του κινηματογράφου, αλλά δεν αναγνωρίζονται καθόλου ή τουλάχιστον όσο θα έπρεπε. Η διεθνής βάση δεδομένων για τον κινηματογράφο, κατά κόσμον IMDB, προκειμένου να ξεχωρίζει τις ταινίες που είναι φτιαγμένες από γυναίκες, δηλαδή που γράφτηκαν, σκηνοθετήθηκαν ή όπου απλώς οι γυναικείοι χαρακτήρες έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο, υιοθέτησε το F-Rating (από το Female).
Ο όρος πρωτοεμφανίστηκε το 2014 στα πλαίσια του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Μπαθ στην Αγγλία, όταν η σκηνοθέτις Holly Tarquini χρησιμοποίησε το γράμμα «F» πλάι στην περιγραφή της ταινίας με την οποία συμμετείχε, για να δηλώσει ότι γενικά είναι « η ηρωίδα του εαυτού της» στις ταινίες που γυρίζει. Έκτοτε ο όρος έγινε σύνθημα στα χέρια φεμινιστριών και έθεσε σε αμφισβήτηση ξανά την δήθεν ισοτιμία μεταξύ ανδρών και γυναικών (δημιουργών).
Το F-rating ως ιδέα είναι μετεξέλιξη του Τεστ Μπέχντελ της Αμερικανίδας δημιουργού καρτούν, Άλισον Μπέχντελ, που προϋποθέτει τρία βασικά χαρακτηριστικά προκειμένου να αποκλείσει μια ταινία ως σεξιστική και να επικυρώσει ότι πρόκειται για γυναικεία υπόθεση:
1)Στην ταινία πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δυο γυναίκες χαρακτήρες
2)Οι γυναίκες πρέπει να μιλούν μεταξύ τους
3) Το θέμα το οποίο συζητούν μεταξύ τους οι γυναίκες δεν έχει να κάνει με έναν άνδρα
Πολύ ριζοσπαστικό, αλλά και παραπλανητικό συνάμα…Όταν διαχωρίζει κανείς τον εαυτό του από τον υπόλοιπο κόσμο, δεν είναι σα να παραδέχεται ότι δεν είναι ισότιμος; Ο ρατσισμός και κάθε –ισμός -απ’ όσο έχει αποδείξει η ιστορία-ανέκαθεν ξεκινούσε από το φαινόμενο της de facto γκετοποίησης.
Ο ιδρυτής και CEO του IMDb Κολ Νιντχάμ πάντως σε δηλώσεις του στο BBC περηφανεύτηκε για αυτό το ιδιαίτερο βήμα σε ότι αφορά το “F-rating system” των ταινιών. Λες και ανακάλυψε την Αμερική… Αν κλικάρει κανείς στο imdb.com ήδη 21,800 καταχωρημένες ταινίες, συμπεριλαμβανομένων εμπορικών επιτυχιών, όπως «Το ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς», φέρουν στο εξής την «στάμπα» “F”.
Τα νέα όμως δεν είναι τόσο ευχάριστα όσο φαίνονται, και μολονότι στα Όσκαρ έγινε trending topic η λέξη #diversity (δηλαδή ποικιλομορφία) όπως αποδεικνύεται τελικά λόγω έλλειψης της, σύμφωνα με νέα μελέτη του Center for the Study of Women in Television & Film του Πανεπιστημίου του San Diego αποκαλύφθηκε πως μόλις το 7% των σκηνοθετών των κορυφαίων ταινιών σε πωλήσεις το 2016 ήταν γυναίκες, παρουσιάζοντας μάλιστα και μείωση 2% από πέρυσι. Από το 1998 έως σήμερα, ο αριθμός των γυναικών κινηματογραφιστών έχει αυξηθεί μεν (από το 4% στο 5), ο αριθμός των σεναριογράφων έχει μείνει σταθερός στο 13%, αλλά ο αριθμός των σκηνοθετών έχει μειωθεί από το 9% στο 7%.Μη μιλήσουμε για άλλες ειδικότητες στην κατά τ’ άλλα «ποικιλόμορφη» βιομηχανία του Χόλυγουντ. Επίσης, ας μην αναφερθούμε στα κασέ των γυναικών ηθοποιών, που αδικούνται χρόνια τώρα έναντι των ανδρών. Είχε γίνει και θέμα σε προηγούμενων χρόνων τελετές των Oscar.Συνοπτικά, η έρευνα ανέδειξε και ένα θετικό εκείνο της αλληλεγγύης που δείχνουν οι γυναίκες μεταξύ τους, όταν έστω μία γυναίκα αναλάβει μια θέση με επιρροή στη λήψη αποφάσεων, σε ότι αφορά την ανάθεση του υπόλοιπου crew σε μια παραγωγή. Μια γυναίκα σκηνοθέτις φυσικό είναι να δίνει περισσότερες ευκαιρίες σε περισσότερες γυναίκες άλλων ειδικοτήτων απ’ ότι ένας άντρας. Δυστυχώς, ο επαγγελματικός διαχωρισμός λόγω φύλου καλά κρατεί, και μακάρι ένα σύμβολο-γράμμα το F να άλλαζε τα δεδομένα..Το βέβαιο είναι πως η άνιση διάκριση ανάμεσα στα δύο φύλα με την καταπιεστική κατηγοριοποίησή τους δεν λύνει το πρόβλημα , αντίθετα το μεγαλώνει επικίνδυνα.. Τι νόημα έχει μια Διεθνής Ημέρα, αν είναι να γιορτάζουμε το γυναικείο φύλο μόνο και μόνο για να συνεχίζουμε να κρύβουμε κάτω από το χαλί όλους τους αρνητικούς, στερεοτυπικούς « –ισμούς» του κόσμου…
Μπορεί κανείς να μάθει περισσότερα για το Τεστ Μπέχντελ εδώ: bechdeltest.com/ Για το F-Rating πρέπει να ανατρέξει κανείς στο imdb.com
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, τo Σάββατο 11.3.2017
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.
